Τον Οκτώβριο του 200, στο κατάμεστο Θεάτρο Ντουμπρόγκα της Μόσχας, 900 θεατές παρακολουθούσαν μια παράσταση όταν ξαφνικά εισέβαλε μια ομάδα Τσετσένων τρομοκρατών. Μετά από τρεις μέρες ομηρίας και έναν τραγικό κρατικό σχεδιασμό, το θεάτρο αιματοκυλίστηκε. Ο ιερός χώρος του θεάτρου έπαψε να είναι στο απυρόβλητο. Η τρομοκρατία της πολιτικής, της βίας, των media, της καθημερινότητας καταλύει κάθε δικαίωμα στην ονειροπόληση και στη φαντασία. Από εκεί πιάνει η ομάδα La Fura dels Baus το νήμα και στήνει την παράσταση Μπορίς Γκοντουνόφ που θα δούμε και στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας του έργου Αλεξ Ολέ εξηγεί και σχεδόν δίνει οδηγίες στους θεατές που θα δουν την παράσταση.
Πόσο σημαντική είναι για τη ροή της παράστασης η δημιουργία μιας σειράς συναισθημάτων; Φόβος, οσμή θανάτου, οργή; Πώς ενεργοποιούνται;
Ο Μπορίς Γκοντουνόφδιερευνά κυρίως την αντανάκλαση της τρομοκρατίας έχοντας ως βάση τη δραματουργία και τη δουλειά των ηθοποιών. Είναι θεατρικό έργο και επειδή είναι τέτοιο δεν στοχεύει στον υπερρεαλισμό. Η παράσταση δουλεύει με όλα τα φαντάσματα που κουβαλά ο καθένας πάνω σε αυτό το θέμα. Αυτό γίνεται μέσα από τη μνήμη που έχουν όλοι οι θεατές από τα media. Τα συναισθήματα εμφανίζονται αφού οι ηθοποιοί έχουν κάνει έξοχη δουλειά κάνοντας τους θεατές να πιστεύουν ότι είναι στην πραγματικότητα όμηροι μέσα στο θέατρο. Από αυτήν τη στιγμή, κάθε θεατής βγάζει τα δικά του συμπεράσματα.
Μπορείτε να περιγράψετε την αρμονία που υπάρχει στη συνάντηση ενός κλασικού έργου (Μπορίς Γκοντουνόφ) με την ιδέα της τρομοκρατίας και των νέων τεχνολογιών;
Δεν επιλέξαμε τυχαία τον Μπορίς Γκοντουνόφ. Είναι ένα κείμενο το οποίο μιλάει για τη δύναμη, τη διαφθορά και την επίθεση στην εξουσία από έναν άνδρα που προσποιείται ότι είναι νόμιμος κληρονόμος στο θρόνο της Ρωσίας. Οι παραλληλισμοί με την τρομοκρατική πράξη που δημιουργούνται μέσα στο θέατρο είναι εξαιρετικά σημαντικοί. Δύο κόσμοι, πραγματικότητα και φαντασία, συνυπάρχουν και αγγίζουν το θεατή. Ο τρόμος είναι η απάντηση που μερικές φορές προσφέρουμε στον τρόμο. Αυτό το παράδοξο είναι η ουσία του Μπορίς Γκοντουνόφ του Πούσκιν. Η τεχνολογική πλευρά σε αυτήν τη παράσταση είναι το οπτικοακουστικό υλικό, οι κάμερες που αναμεταδίδουν ζωντανά και οι προεγγεγραμμένες εικόνες. Δίνουν στους θεατές μια μεγεθυσμένη εικόνα από όλα όσα γίνονται γύρω από την ομηρία του θεάτρου.
Πώς ενεργοποιείται ή και συμμετέχει ο θεατής;
Δεν υπάρχει άμεση αλληλεπίδραση με το κοινό στην παράσταση. Ο θεατής είναι εγκεφαλικά ενεργός, σωματικά είναι παθητικός, αμέτοχος. Ο χώρος που διαδραματίζεται το έργο είναι μέσα στο θέατρο, οι ηθοποιοί παίζουν σε διαφορετικές στιγμές μέσα στο κοινό και αυτό κάνει τους θεατές να νιώθουν ότι παραβιάζεται ο ζωτικός τους χώρος, παρόλο που η θεατρικότητα είναι πάντα παρούσα.
Υπάρχουν σκηνές ή στιγμές μέσα στο έργο που μπορούν να βάλουν σε κίνδυνο όλη την παράσταση;
Με τίποτα. Το έργο έχει ξεκάθαρη στάση απέναντι στην τρομοκρατία.
Πώς προέκυψε η ιδέα;
Όταν τα media σε όλο τον κόσμο εξηγούσαν την επίθεση στο Θέατρο Dubrovka από μια ομάδα τρομοκρατών, είχα μένει έκπληκτος όχι μόνο λόγω της βιαιότητας αλλά και επειδή η βία είχε εισβάλει σε έναν χώρο όπως το θέατρο, έναν χώρο που έως εκείνη τη στιγμή συνδεόταν μόνο με μεγαλειώδη και θετικά πράγματα. Η εξέλιξη της εισβολής και το τραγικό τέλος με έκαναν να προβληματιστώ γύρω από την τρομοκρατία. Έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με ένα πραγματικό συμβάν για να δω τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει πάνω στο κοινό. Πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τους φόβους μας είναι να τους παραδεχτούμε. Αυτός είναι ο λόγος που έκανα τον Μπορίς Γκοντουνόφ.
Η ιστορία της τρομοκρατίας στην Ελλάδα είναι μεγάλη και ζωντανή. Περιμένετε αντιδράσεις;
Και στην Ισπανία επίσης. Με τον ΕΤΑ και τις πρόσφατες ισλαμιστικές εκρήξεις, η τρομοκρατία είναι παρούσα και οι αντιδράσεις του κοινού είναι πολύ θετικές. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να ακούσεις τις αντιπαραθέσεις στις συζητήσεις του κοινού μετά την παράσταση. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι να μιλούν γι' αυτό το θέμα και να σκέφτονται τι πυροδοτεί την τρομοκρατία.
Critic's Choice
LA FURA DELS BAUS
Συνδυάζοντας το ιστορικό με το σύγχρονο, το πραγματικό με το φανταστικό, το La Fura δημιουργεί μια τραγική παραβολή για το δίλημμα μεταξύ των μέσων και των ακρών αλλά και το πώς η διαφθορά αναπαράγει συχνά τη βία.
«Tapei Times», 2008
σχόλια