Η φωτεινή οθόνη του iPad, παρ’ό,τι ελκυστική, δεν είναι ιδιαίτερα πρακτική για να πληκτρογραφείς. Εν τούτοις γράφω άρθρα σ’ αυτό εδώ και μήνες. Γιατί; Θα μπορούσα να αναφέρω πολλούς πρακτικούς λόγους αλλά θα έλεγα ψέμματα. Η αλήθεια είναι ότι είμαι μαγεμένος απ’ την ομορφιά του. (Το να το αποκαλέσω μηχάνημα είναι σα να λέω τον David του Μικελάντζελο «κομμάτι πέτρας».)
Η υπέροχη πολυτέλεια του iPad συνεχίζει την παράδοση της Apple στο ντιζάιν που έχει αλλάξει ξανά και ξανά τη σύγχρονη κουλτύρα. Αυτός είναι ο ένας λόγος που τα προϊόντα της προτιμούνται απ’ όσους δουλεύουν σε καλλιτεχνικά και δημιουργικά επαγγέλματα – είναι τέλεια εξωτερικά. Ο άλλος λόγος είναι ότι είναι εξωφρενικά εύκολα στη χρήση. Αλλά είναι η αισθητική πρωτοτυπία της Apple που μετασχημάτισε τον τρόπο που ζούμε.
Ο πρώτος Apple που είχαμε στο σπίτι ήταν ένας Mac Classic, κι εκείνη την εποχή το μαλακό, λευκό κουτί με το μεγάλο πολύχρωμο λογότυπο της Apple στο πλάι έμοιαζε θριαμβευτικά φουτουριστικό – αν και καθόλου «τεχνολογικό». Και τώρα, τα προϊόντα της δε θυμίζουν το παγερό τεχνολογικό μέλλον. Αντί να σε ψυχραίνουν, φωτίζουν σα τζάκια και σε τραβούν κοντά τους, γουργουρίζοντας σαν ψηφιακά ζωάκια.
Απαλές γραμμές, όχι κοφτερές. Στρογγυλές γωνίες. Απ’ όταν, το 1998, η Apple έβγαλε τον iMac, τον πρώτο προσωπικό υπολογιστή που αναγνωρίζεται ως κλασικό κομμάτι του παγκόσμιου ντιζάιν μέχρι σήμερα, τα προϊόντα της ενέπνευσαν αρχιτέκτονες, κατασκευαστές, καλλιτέχνες.
Τον 19ο αιώνα, τεχνοκριτικοί (που δε συμπαθούσαν την βιομηχανική αισθητική) υποστήριξαν ότι το καλό ντιζάιν ήταν ηθική υποχρέωση – ένας κόσμος με άσχημα αντικείμενα θα βρίσκεται σίγουρα στον κακό δρόμο. Η Apple μοιάζει να συμφωνεί μ’ αυτή τη θεωρία, με το δικό της χαλαρό, Καλιφορνέζικο τρόπο.
Στην εποχή μας, η δύναμη του ίντερνετ μοιάζει να μας ξεριζώνει απ’ τον χειροπιαστό, πραγματικό, ανθρώπινο κόσμο και να μας οδηγεί σε μια δυστοπία χαμένων ψυχών που κοιτούν τις οθόνες τους. Η πραγματική επιτυχία της Apple υπό τον Τζομπς είναι πως κάνει την ψηφιακή κουλτούρα ξανά ανθρώπινη – κρατάει το χρήστη στον πραγματικό κόσμο.
Η επικράτηση της αισθητικής της Apple συνέπεσε με την άνοδο των καφέ με τους πολλούς καναπέδες και την χαλαρή ατμόσφαιρα. Η δουλειά και η διασκέδαση μπορούσαν να συνδυαστούν με νέους τρόπους. Το iPod, το iPad, το iPhone: Κανένα απ’ αυτά δε σχεδιάστηκε για να σε κρατάει στο σπίτι, φυλακισμένο στη δυστοπία, εθισμένο στον ψηφιακό κόσμο. Σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να μπορείς να τα κουβαλάς, να τα χρησιμοποιείς στα καφέ, στα λεωφορεία. Στην πραγματική ζωή.
Ίσως το σημαντικότερο απ’ όσα σκέφτηκε ο Στιβ Τζομπς επιλέγοντας το ντιζάιν των προϊόντων ήταν η έμφαση όχι στον υπολογιστή αλλά στον άνθρωπο που το χρησιμοποιεί. Η αισθητική της Apple είναι βαθιά ουμανιστική, κι απ’ αυτή την άποψη έκανε όντως τον κόσμο μας καλύτερο.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να φοβάσαι το μέλλον. Αλλά όταν διαβάζω τα τελευταία παγκόσμια νέα (όσο δυσάρεστα κι αν είναι) στη μαγική οθόνη του iPad μου, ξαφνικά δε φοβάμαι. Εδώ, στο χέρι μου, είναι η απόδειξη πως μπορούμε να τα καταφέρουμε.
σχόλια