Μια συζητησούλα άναψε στο ατελιέ της LifO, στα κλεισίματα αυτού του τεύχους - για το Next Top Model. Έτυχε να δω ένα 20λεπτο τη Δευτέρα και είπα ότι ένιωσα αμηχανία.
Με κοίταξαν σαν να 'μαι εξωγήινος.
-«Εγώ το βρίσκω διασκεδαστικό», είπε ο Στάθης. «Έχει πολύ πλάκα». Και μαζί του συμφώνησαν σχεδόν όλοι.
-«Σου προκαλεί μια νοσηρή περιέργεια, όπως όλα τα ριάλιτι», είπε η Δέσποινα και η Μερόπη συγκατένευε.
Τους ρώτησα γιατί είναι «νοσηρή» η περιέργειά τους και γιατί «διασκεδάζουν» με την προφανή επιπολαιότητα αυτών των κοριτσιών. Προφανώς, οι ίδιοι νιώθουν ανώτεροι και τα κορίτσια εκτίθενται.
-«Μα, προφανώς εκτίθενται και προφανώς είσαι ανώτερος. Όταν π.χ. τίθεται το δίλημμα "καθαρίστρια ή βίζιτα;" εσύ δεν θα διάλεγες ποτέ να συνοδεύεις κοκάκιες στη Μύκονο - θα καθάριζες σκάλες. Οπότε καλά να πάθουν να γελοιοποιούνται. Αν θέλουν εύκολη δόξα και εύκολο χρήμα, ας αντέξουν και τα δικά μας χάχανα - σιγά την απώλεια».
-«Μα νομίζετε ότι ήταν τόσο σίγουρη και εύκολη η απόφασή τους σε αυτό το δίλημμα; Αν κατάλαβα καλά, μερικές είναι σχεδόν παιδιά του τράφικινγκ, ή έρχονται από σπίτια τύπου Μπεζεντάκου».
-«Καμία σχέση. Μερικές είναι από μια χαρά σπίτια. Κι αν πας ένα βράδυ στα περισσότερα κλαμπ της Αθήνας, η συντριπτική πλειοψηφία των κοριτσιών αυτό θέλει να γίνει: μοντέλες και τηλεπαρουσιάστριες. Λίγο τις ενοχλεί αν τις πουν βίζιτες και πουτάνες. Εξάλλου, δεν είδαμε να σοκάρεσαι ιδιαίτερα όταν πήζει ο διάδρομος του "Vice" από τα μοντέλα που θέλουν να φωτογραφηθούν».
Στη συζήτηση αυτή, όπως συμβαίνει συνήθως, τα παιδιά έχουν μάλλον δίκιο. Ο καθένας έχει την ευθύνη της ζωής του και αυτή η παλιά αριστερή καραμέλα που αθωώνει κάθε παραστρατημένο επειδή «αμάρτησε για το παιδί του», ή «ήταν πολύ νέος για να ξέρει», ή «τον έφθειρε ο πουτάνας ο καπιταλισμός» είναι δικά μου κολλήματα - κολλήματα μιας γενιάς που θεωρητικοποίησε την ανευθυνότητα και στη θέση του Διαβόλου έβαλε (με σχεδόν θρησκευτικούς όρους) την Αλλοτρίωση!
Αν λοιπόν δεχτούμε ότι η μοντέρνα «πορνεία» είναι κάτι μεταξύ Next Τop Model, studios στο Γκαζοχώρι και Τζούλιας με καμμένο εγκέφαλο (πορνεία που μοιάζει με κίνηση καριέρας, δίχως ψευδαισθήσεις), ποια είναι η δέουσα στάση; Τις βλέπεις και σπας πλάκα; Πάλι κάτι δεν μου κάθεται. Γιατί το θέαμα είναι τρομακτικά ακαλαίσθητο και, ειλικρινά, εγώ ποτέ δεν μπορώ να νιώσω ανώτερος από τους οριακούς ανθρώπους.
Παλιά, τα πράγματα ήταν πιο απλά. Υπήρχαν οι γυναίκες τύπου Ευδοκία και Γυναίκα της Πάτρας: το γεγονός ότι ήταν εκτός της κοινωνίας -άδοξες και φτωχές- τους έδινε ένα σκοτεινό ανάστημα και το περιθώριο τις δίδασκε ένα είδος σοφίας, ρεμπέτικης και μετρημένης. Η αγριότητα της ζωής τους είχε κι ένα είδος γενναιότητας. Εξού και η μυθοποίηση: οι πόρνες του Παζολίνι, η Γαβριέλα, η Ίλυα του Πειραιά. Ακόμα κι όταν ήταν αφελείς (η Καμπίρια), είχαν ένα είδος ανωτερότητας - δεν ήταν φτηνές με τα λεφτά, τα αισθήματά τους ήταν μεγάλα. Ήταν κυρίες της ζωής τους. Οι πόρνες της πραγματικότητας που έκαναν πιάτσα στα '90s κάτω από τα γραφεία του «01» (και τις έφερε όλες πάνω να τις φωτογραφίσει ο Στάβερης) διέφεραν κυρίως σε αυτό από τις ξανθιές ανθυποβίζιτες που απασχολούν τα περιοδικά φαντάρων και τα μεσημεριανάδικα: δεν τολμούσαν ούτε να φανταστούν ότι θέλουν να μοιάσουν στην Καγιά, πόσο μάλλον ότι μπορούν να βγουν στην τηλεόραση και η «καριέρα» τους να γίνει (ιλαροτραγικό) story για παιδιά που «σπάνε πλάκα». Είχαν, τρόπος του λέγειν, την ησυχία τους να καούν ανενόχλητες. Κι αυτό τις έκανε πιο ζόρικες και ας πούμε «απλές». Ακόμα και η μαρξιστική ερμηνεία ότι η πόρνη είναι ένα σύμπτωμα του καπιταλισμού (όπως π.χ. δείχνεται στο «Είμαι η Κούβα») αφήνει τα πράγματα απλά.
Αλλά μετά ήρθαν τα ριάλιτι. Και η πραγματικότητα μπερδεύτηκε με την αντανάκλασή της. Δημιουργήθηκε ένα echo, μια καθυστέρηση στο μικρόφωνο, φωνές μπλεγμένες σαν καλώδια. Αυτό που ήξερες ότι είναι πόρνη ενδεχομένως να είναι και σταρ. Αυτός που μονοπωλεί με τη σαγήνη του το σαρωτικότερο μέσο επικοινωνίας (την τηλεόραση) είναι και μεγαλέμπορας ναρκωτικών. Πούστηδες και παλληκάρια γίνανε μαλλιά κουβάρια. Την πολιτική κατάσταση σχολιάζουν στο prime time άνθρωποι που θα έπρεπε να είναι φυλακή. Οι καλντεριμιτζούδες γίνονται εξώφυλλο στα glossy magazines. Τίποτα δεν είναι απλό. Ούτε διαυγές. Εκτός από τη διάγνωση της νοσηρής μας φάσης.
-«Μα ούτε εσύ πιστεύεις ότι όλο αυτό είναι λίγο άρρωστο;» ρωτάω μετά τον Νίκο στο γραφείο.
-«Πάντα υπήρχαν αρρώστιες» μου απαντά. «Αλλά εσύ ένιωθες υπεύθυνος, επειδή υπήρχε ακόμα η αίσθηση της κοινωνίας, της κοινότητας, της κοινής μοίρας. Τώρα τα παιδιά αισθάνονται μόνα τους - άντε να ανήκουν σε κάποια ομάδα της γειτονιάς ή ένα group του Facebook. Μικροί θύλακες επιβίωσης στο απέραντο χύμα της κοινωνίας. Δεν θυμάσαι εκείνο το τραγούδι των Smiths: "I am the son, and the heir, of a shyness that is criminally vulgar / I am the son and heir, of nothing in particular"; Κληρονόμησαν χάος, ο μόνος που θέλουν να σώσουν είναι ο εαυτός τους. Και ίσως καλά κάνουν. Κάθε σωτήρας και καημός».
Σας γράφω τα πράγματα, ακατέργαστα όπως ειπώθηκαν, γιατί δεν αξίζει να χτενίζεις και πολύ τέτοια κείμενα που ουδεμία επίδραση έχουν ούτε στα χαμηλά ούτε στα υψηλά κλιμάκια της πορνείας. Κανείς δεν θα αλλάξει στυλ, ή συμπεριφορά - οπότε είναι σαν να χτενίζεις το αιδοίον σου. Το μέγα ριάλιτι της τηλεόρασης θα συνεχιστεί και είναι πιθανόν ο νέος κύκλος του να μας εκπλήξει εώς θανάτου.
σχόλια