«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Λιοντάρι από την Πύλη της Ιστάρ (Περσικά : دروازه ایشتار) (Αραβικά : بوابة عشتار) την όγδοη πύλη προς το κέντρο της πόλης της Βαβυλώνας. Χτίστηκε γύρω στο 575 π.Χ. με διαταγή του βασιλιά Ναβουχοδονόσορα του Β΄ στη βόρεια πλευρά της πόλης. Το ανώτερο μέρος της εκτίθεται στο Μουσείο της Περγάμου, στο Νησί των Μουσείων, στο Βερολίνο και τμήματά της σε πολλά μουσεία σε όλο τον κόσμο.
4

Όμορφο βιβλίο. Και αυτό όχι μόνο γιατί προσπαθεί να ξεπεράσει τις προκαταλήψεις που μπορεί να έχουμε για το σύγχρονο Ιράν από τις ερμηνείες για τον ισλαμικό φανατισμό, τις εθνικιστικές ενατενίσεις και ενίοτε τον απομονωτισμό.

Η εύληπτη κειμενική γλώσσα που διαρθρώνεται μέσα από ανάλαφρα δοσμένα κεφάλαια με τίτλους όπως «Κύρος με χρυσό χαβιάρι», ώστε το βιβλίο να διαβαστεί από όλο τον κόσμο και όχι μόνο από τους ειδικούς, καθιστά τους Πέρσες των Τζέφρυ και Μπρέντα Πάρκερ (που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης σε ωραία μετάφραση του Παναγιώτη Σουλτάνη) μια σπάνια και πολύτιμη προσφορά.

Οι συγγραφείς, Βρετανοί καθηγητές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ, δεν αρνούνται, στο πλαίσιο και των μετα-αποικιοκρατικών προσεγγίσεων που διατρέχουν τις σύγχρονες ανθρωπιστικές σπουδές, ότι οι μέχρι τώρα ιστορικές αναλύσεις προσπερνούσαν τις πολλαπλές διαστάσεις ενός σπουδαίου πολιτισμού, όπως ο περσικός.

Γι' αυτό και φροντίζουν, εκτός από το να καταγράψουν την ιστορία του Ιράν, να φωτίσουν την επιρροή του περσικού πολιτισμού στη Δύση, από τα εξαιρετικά ποιητικά μνημεία Σεχραζάτ, Σοχράμπ και Ρουστούμ έως την ανατολική τεχνοτροπία που ενέπνευσε το κίνημα arts & crafts του Γουίλιαμ Μόρις.

Το βιβλίο θυμίζει ότι πρώτοι οι Πέρσες έκαναν γνωστή σε όλο τον κόσμο την ύπαρξη του επίγειου παραδείσου κυρίως μέσω με των επιβλητικών κήπων, με αποκορύφωμα τους Κήπους της Βαβυλώνας, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

Τα περίφημα περσικά χαλιά δεν ήταν απλώς χρηστικά εργαλεία αλλά σπάνια παραδείγματα μιας υπέροχης τεχνοτροπίας, βλέπε τον χαρακτηριστικό τάπητα αρνταμπίλ, ένα από τα πιο φημισμένα τέχνεργα από την εποχή των Σαφαβιδών.

Επιπλέον, οι Τζέφρυ και Μπρέντα Πάρκερ επιμένουν ότι ο Μακιαβέλι είχε στο μυαλό του τον Κύρο όταν έγραφε τον Ηγεμόνα, όπως αντίστοιχα συνέβαινε με άλλους περίοπτους συγγραφείς της Αναγέννησης.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Χρυσό κόσμημα που αναπαριστά κεφαλή λιονταριού. Πολιτισμός των Αχαιμενιδών. Πολιτισμός των Αχαιμενιδών, Ιράν, 6ος - 4ος π.Χ. αιώνας. Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης.

Και φυσικά σπεύδουν να υπερτονίσουν τον σπάνιο μυθολογικό πλούτο του περσικού πολιτισμού, με αποκορύφωμα το Σαχναμέ, το σπουδαιότερο έπος τους, ανάλογο με τη δική μας Ιλιάδα και την Οδύσσεια.

Εκτός, όμως, από την επική ενατένιση του κόσμου, είναι γνωστή η άμεση σύνδεση ελληνικού και περσικού πολιτισμού σε κάθε επίπεδο.

Μνημειώδεις είναι οι πολεμικές συγκρούσεις των ελληνικών πόλεων με τους Πέρσες ηγεμόνες, αν και, όπως τονίζει το βιβλίο, ανέκαθεν υπήρχε αμοιβαίος σεβασμός ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, όπως καταδεικνύουν τα αρχαιοελληνικά κείμενα, από τον Ηρόδοτο έως τη γνωστή τραγωδία του Αισχύλου Πέρσες.

Η ήττα των Ελλήνων στη μάχη των Θερμοπυλών ήταν τραυματική και ενδεχομένως να έδωσε το βασικό έναυσμα στον Μέγα Αλέξανδρο, πέρα από την ανάγκη επεκτατισμού, για να καταφέρει συντριπτική νίκη κατά των Περσών στην πεδιάδα των Γαυγαμήλων, κοντά στην αρχαία ασσυριακή πρωτεύουσα Νινευί το 331 π.Χ.

«Η ελληνική φάλαγγα, τελειοποιημένη από τους Μακεδόνες, συνέβαλε αποφασιστικά στην υπεράσπιση των μακεδονικών δυνάμεων απέναντι στην αριθμητικά τεράστια δύναμη που είχαν παρατάξει οι Πέρσες» γράφουν χαρακτηριστικά οι συγγραφείς.

Ωστόσο, για εντελώς αψυχολόγητους λόγους, ο Αλέξανδρος διέταξε, αμέσως μετά τους εορτασμούς, να καταστραφεί η Περσέπολη, στην οποία θα αναβίωναν με συμβολικό τρόπο, αιώνες αργότερα, οι επίσημοι εορτασμοί για τα 2.500 χρόνια από τον σάχη.

Ίσως αυτή η καταστροφική κίνηση του νέου θριαμβευτή Αλέξανδρου να σήμαινε με τον πιο αποφασιστικό τρόπο το τέλος του κράτους των Αχαιμενιδών και την προσπάθεια αναβίωσης του ελληνισμού.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Ανάγλυφη αναπαράσταση πολεμιστών. Περσέπολη, Ιράν, Getty Images

Είναι γνωστό, όμως, ότι μετά τον πρόωρο θάνατό του δεν βρέθηκε ο ηγέτης που θα μπορούσε να τον διαδεχθεί κι έτσι οι ελληνιστικές πόλεις που ίδρυσε ο στρατηλάτης δέχτηκαν εισβολή από την Κεντρική Ασία, από τους Τούρκους, του Πάρθους και τους Μογγόλους και αποδεκατίστηκαν.

Παρ' όλα αυτά: «Η περσική επίδραση αποτέλεσε τον καταλύτη μιας μεγάλης αλλαγής: ο τόπος όπου πρώτα κυριαρχούσαν οι νομάδες κτηνοτρόφοι ‒οι "βάρβαροι", όπως θα τους αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες‒ έγινε η κοιτίδα ενός από τους λίγους μεγάλους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στην καρδιά της ίδιας της Ασίας».

Επί Δαρείου αξιοποιήθηκε ένα πλήρες οργανωτικό σύστημα διακυβέρνησης με τις λεγόμενες σατραπείες, ενώ οι πόλεις άνθησαν εμπορικά και πολιτισμικά, καθώς πολλές βρίσκονταν πάνω στον περίφημο Δρόμο του Μεταξιού.

Το βιβλίο θυμίζει επίσης ότι πρώτοι οι Πέρσες έκαναν γνωστή σε όλο τον κόσμο την ύπαρξη του επίγειου παραδείσου κυρίως μέσω με των επιβλητικών κήπων, με αποκορύφωμα τους Κήπους της Βαβυλώνας, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου.

Ο πλούτος της Μεσοποταμίας είχε εν πολλοίς να κάνει με την αξιοθαύμαστη εκ μέρους των Περσών ανάπτυξη των τεχνικών της άρδευσης που εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά, σε ερημικές περιοχές του υψιπέδου, μεταφέροντας νερό από πολύ μακρινές αποστάσεις (η περσική επινόηση αφορούσε στις υδρομαστευτικές στοές, γνωστές ως Κανάτ, που αναπτύχθηκαν και τελειοποιήθηκαν από τον 10ο έως τον 8ο αιώνα).

Γνωστή είναι και η επίδραση των περσικών ποιητικών κειμένων αλλά και των θρησκευτικών αντιλήψεων που έκαναν τους ανθρώπους της Δύσης και τον Νίτσε να γράψουν το Τάδε έφη Ζαρατούστρα, ξεδιπλώνοντας την καταλυτική επίδραση που άσκησε ο ζωροαστρισμός, η θρησκεία των αρχαίων Περσών, στο σύνολο της σύγχρονης σκέψης.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Χρυσή πλάκα με παράσταση γρύπα. Οι ισχυροί δακτύλιοι που φέρει μαρτυρούν πως τη φορούσαν πάνω σε δερμάτινη ζώνη. Πολιτισμός των Αχαιμενιδών, Ιράν, 6ος - 4ος π.Χ. αιώνας. Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης.

Θεός του ζωροαστρικού σύμπαντος, το οποίο μοιράζεται στο καλό πνεύμα (Σπέντα Μαϊνιού) και στο κακό (Άνγκρα Μαϊνιού) είναι ο Ωρομάσδης, ο οποίος υποτίθεται πως έδινε την εντολή στον Βασιλέα των Βασιλέων, Σαχανσάχ, και στους Αχαιμενίδες.

Ακόμα και σήμερα, αν αναλύσει κανείς βιβλία επιστημονικής φαντασίας, μέχρι και το Star Wars, θα δει αναφορές στις παλιές ζωροαστρικές θεωρίες.

Βέβαια, για τους συγγραφείς ενός βιβλίου που φέρει τον τίτλο Οι Πέρσες αυτές είναι ενδεικτικές της άμεσης σύνδεσης που είχαν με τις αμέτρητες δυναστείες οι οποίες κυριάρχησαν στην περιοχή, έως τη σύγχρονη δυναστεία των Κατζάρ, καθώς οι αυτοκράτορες ήταν εντολοδόχοι του απόλυτου θεού του Ήλιου.

Ωστόσο σημείο ιστορικής αναφοράς ήταν για τους Πέρσες η επέλαση των Αράβων, η οποία, όπως εξηγούν, δεν είναι τόσο μονοδιάστατη όσο ακούγεται.

Η υπερφορολόγηση και η ταξική ανισότητα που είχαν επιβάλει οι δυναστείες έκαναν πιο εύκολη την κατίσχυση του Ισλάμ, το οποίο ενδυναμώθηκε μέσω του σιισμού, της άποψης δηλαδή ότι ο χαλίφης θα έπρεπε να έχει γενεαλογική συγγένεια με τον Μωάμεθ.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Ο Βασιλιάς Αρταξέρξης στέκει πάνω στο κεφάλι του νεκρού εχθρού του. Ανατολικό ιράν. Getty Images.

Αυτό έδινε τη δυνατότητα στη νέα θρησκεία, λόγω της γενεαλογικής της σύνθεσης, να ενισχύσει ‒ή μήπως να αναπυρώσει;‒ τον εθνικισμό με διάφορους τρόπους, π.χ. με τους ισμαηλίτες (οι οποίοι άσκησαν έντονη επίδραση στη βόρεια Περσία).

Οι συγγραφείς επιμένουν ότι οι νέοι αυτοί ισλαμιστές δεν ήταν τόσο αιμοβόροι όσο θέλουν να τους παρουσιάζουν, καθώς «επιχείρησαν να συμφιλιώσουν τον ελληνιστικό γνωστικισμό με το Ισλάμ και επηρέασαν βαθιά τη μεταγενέστερη εξέλιξη της ισλαμικής σκέψης».

Ωστόσο δεν κατάφεραν να στηρίξουν το βάρος της αυτοκρατορίας ούτε να αναχαιτίσουν τις επιδρομές των βαρβάρων, όπως αυτές των Μογγόλων, με αποτέλεσμα μετά τον 16ο αιώνα η Περσία να κινηθεί «σε μια κατεύθυνση παραπλήσια εκείνης των χωρών της Ευρώπης.

Εκεί, με τον κατακερματισμό του χριστιανικού κόσμου και τον σχηματισμό εθνικών κρατών, όπως η Αγγλία και η Γαλλία, βρισκόταν υπό διαμόρφωση μια μετα-αυτοκρατορική κατάσταση.

Όσα περσικά στοιχεία είχαν επιβιώσει χρησιμοποιούνταν έτσι ώστε να διαμορφωθεί μια διαφορετική και πιο νεωτερική πολιτική οντότητα που τους επόμενους αιώνες απηχούσε περισσότερο τις γεωπολιτικές δομές της Ευρώπης παρά της Μέσης Ανατολής.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Οι τάφοι του Δαρείου και των προκατόχων του στο Νακσ - ι Ρουστάμ. Περσέπολη, Ιράν.

Παρ' όλα αυτά, τον 20ό αιώνα η μνήμη του ένδοξου παρελθόντος αποδείχτηκε πιο ισχυρή απ' ό,τι η επιθυμία συγκρότησης ενός σύγχρονου κράτους και πάνω σε τούτη τη βάση έγινε μια ύστατη απόπειρα ανασύστασης της αρχαίας αυτοκρατορίας.

Σε κάθε περίπτωση, η Περσία δεν έπαψε ποτέ να έχει βαρύνουσα σημασία στον ασιατικό χώρο, επηρεάζοντας καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο μεγάλα τμήματα της ηπείρου εξελίχθηκαν κατά τους νεότερους χρόνους».

Η ανάγκη επανεφεύρεσης του ένδοξου αρχαίου παρελθόντος έφτασε στην αποκορύφωσή της με τις υπερβολές των εορτασμών που οργάνωσε ο σάχης το 1971 για τα 2.500 χρόνια από την ίδρυση της Περσικής Αυτοκρατορίας από τον Κύρο (και όχι τον Δαρείο).

Το Κόμμα της Εθνικής Αναγέννησης που είχε ιδρυθεί μόλις έναν χρόνο πριν είχε σχεδόν αποκλειστικό σκοπό την αποκατάσταση του μεγαλείου του Ιράν σε ολόκληρο τον κόσμο και αυτό φάνηκε πολύ με τους εορτασμούς, που περιλάμβαναν όχι μόνο το κάλεσμα των ηγετών αλλά και την κατασκευή του Πύργου Σαχγιάντ που δεσπόζει ακόμα στην Τεχεράνη.

Όλα αυτά, όμως, αντί να τονώσουν το πεσμένο ηθικό του περσικού κόσμου απλώς πυροδότησαν την απαρχή της λεγόμενης ιρανικής επανάστασης, με τη γνωστή κατάληξη.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Σκηνή μάχης σε βιβλίο που κατασκευάστηκε στο Ιράν. (1530–35)

Ωστόσο οι συγγραφείς θυμίζουν πως στις απαρχές της η λεγόμενη ισλαμική δημοκρατία είχε συμπεριλάβει ένα πιο μετριοπαθές κομμάτι των Μουτζαχεντίν, οι οποίοι είχαν συγκρουστεί σοβαρά με τον Χομεϊνί (είναι γνωστές, άλλωστε, οι διαδηλώσεις που έγιναν σε όλα τα μέρη της Δύσης υπέρ της επανάστασης).

Η κατάληξη, όμως, του αρχικά υποτιθέμενου ριζοσπαστικού κινήματος ήταν και πάλι η αναχρονιστική επιβολή ενός θεοκρατικού καθεστώτος με τις γνωστές προεκτάσεις, όπως οι απηνείς διωγμοί και η θέση των γυναικών ως υποτελών.

Το κακό είναι, όπως επισημαίνεται στο βιβλίο, ότι «δεν σαρώθηκε το παρελθόν αλλά το ένα παρελθόν αντικαταστάθηκε από ένα άλλο.

Ενώ οι Παχλαβί, για να δικαιολογήσουν τις ενέργειές τους, επικαλούνταν το παρελθόν των Αχαιμενιδών, το νέο καθεστώς βασιζόταν στο ισλαμικό.

Όπως ο σάχης είχε αναζητήσει έμπνευση επιστρέφοντας στον Κύρο, έτσι και ο Χομεϊνί αναζήτησε και εκείνος έμπνευση επιστρέφοντας στον Προφήτη Μωάμεθ».


Όπως και να 'χει, και παρά τις αδιέξοδες πολιτικές που έχουν επιβληθεί στην Περσία, ο ιρανικός πολιτισμός είναι αξιοθαύμαστος και από αυτόν έχουμε διδαχτεί και εξακολουθούμε να διδασκόμαστε.

«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Η Μάχη των Γαυγαμήλων. Ο Μέγας Αλέξανδρος πολέμα τον Δαρείο. Ρωμαϊκό μωσαϊκό που βρέθηκε στην Πομπηΐα. Αρχαιολογικό Μουσείο Νάπολης.
«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Η επανάσταση ξέσπασε στο Ιράν το 1979. Ο Πύργος Σαχγιάντ στο βάθος μετονομάστηεκ σε Πύργος της Ελευθερίας.
«Οι Πέρσες»: Η αξιοθαύμαστη ιστορία του περσικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα Facebook Twitter
Ο Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, ο Σάχης της Περσίας.

Info:

Οι Πέρσες: Από την Περσέπολη στην Τεχεράνη

Τζέφρυ Πάρκερ & Μπρέντα Πάρκερ

Μτφρ.: Παναγιώτης Σουλτάνης

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Σελ.: 262

 

Βιβλίο
4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Πλάνητας λίθος: Η Ιστορία των Αυτομόλων, μιας άγνωστης κοινότητας Ελλήνων στρατιωτών στην Αρχαία Αίγυπτο

Βιβλίο / Πλάνητας λίθος: Η Ιστορία των Αυτομόλων, μιας άγνωστης κοινότητας Ελλήνων στρατιωτών στην Αρχαία Αίγυπτο

Πώς συνδέονται με τον Καβάφη, τους Αιγυπτιώτες πρόσφυγες και ένα σπάνιο υποείδος της τζαζ μουσικής; Η συναρπαστική ιστορία που δημοσιεύεται για πρώτη φορά στη LIFO, είναι του Δημοσθένη Παπαμάρκου, ιστορικού και διακεκριμένου συγγραφέα του «Γκιακ».

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LIFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ