Καταραμένοι ποιητές, ζωγράφοι που παθαίνουν τέτοια εμμονή με το θέμα τους ώστε να το φτιάχνουν ξανά και ξανά, συγγραφείς που σκίζουν εκατοντάδες σελίδες μέχρι να φτάσουν στη σωστή, ηθοποιοί που μπαίνουν τόσο στο ρόλο ώστε δυσκολεύονται να βγουν, σκηνοθέτες που χτίζουν ολόκληρες πολιτείες με κάθε λεπτομέρεια για μερικά δευτερόλεπτα που θα φανούν στην οθόνη, μουσικοί που παίζουν με τέτοια υπεράνθρωπη δεξιοτεχνία σαν να συμμάχησαν με τον διάβολο... η τέχνη έχει τεράστια, ανεξερεύνητα βάθη στα οποία βουτάει ο καλλιτέχνης, ελπίζοντας κάθε φορά να βρει τις απαντήσεις που αναζητά.
Ο πολυβραβευμένος Ρώσος φωτογράφος Daniel Kordan μεγάλωσε στις όχθες μιας λίμνης κοντά στη Μόσχα. Η αγάπη του για τη φύση, σε συνδυασμό με τις σπουδές του στη κβαντική φυσική και την τεχνολογία καθώς και τα ταξίδια του ως οδηγός για τουρίστες, τον έκαναν να στραφεί στην φωτογραφία τοπίου. Σε μια από τις πρόσφατες φωτογραφίσεις του, στην αναζήτησή του για το απόλυτο σκοτάδι, σαν ορειβάτης που κυνηγά να κατακτήσει την επόμενη απάτητη κορυφή, έφτασε σχεδόν στα 5.000 μέτρα υψόμετρο. Στο Altiplano («ψηλή πεδιάδα» στα ισπανικά) και τη μεγαλύτερη ξηρή λίμνη του κόσμου, στη Saler de Uyuni της Βολιβίας, κοντά στην κορυφή των Άνδεων.
«Δεν υπάρχουν πολλά μέρη στον κόσμο που να μπορείς να απολαύσεις τον απόλυτα σκοτεινό ουρανό», μού λέει, εξηγώντας τους λόγους που τον οδήγησαν εκεί. «Η φωτορύπανση βρίσκεται παντού – από τις πόλεις μέχρι και τα μικρά χωριά. Το Altiplano είναι το καλύτερο σημείο στη Γη για να παρατηρήσει κανείς τα άστρα. Έτσι σχεδίασα ένα οδικό ταξίδι διάρκειας ενός μήνα για αστροφωτογράφιση.»
«Ο καλύτερος τρόπος για να ταξιδέψεις στην έρημο Αtacama είναι με αυτοκίνητο. Για να φτάσεις σε απομακρυσμένες τοποθεσίες, όπως το φαράγγι Τara, χρειάζεσαι 4Χ4. Επίσης είναι και πιο σταθερά σε δρόμο με χώμα και χαλίκια. Ωστόσο έπρεπε να προσέχουμε γιατί μάς είπαν ότι έμποροι ναρκωτικών της Βολιβίας περνούν παράνομα τα σύνορα. Οι κόκκινοι βράχοι κάνουν το τοπίο να μοιάζει με τον Άρη.»
Ο Daniel δε διάλεξε τυχαία την Αtacama. Λόγω κλίματος, η έρημος Αtacama, στα σύνορα Χιλής-Βολιβίας, απορροφά και εξασθενεί την ακτινοβολία, δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες για αστρονομικές παρατήρησεις σε επίπεδο χιλιοστού, υποχιλιοστού και στο μέσο υπέρυθρο. Για αυτό άλλωστε εκεί βρίσκεται και το μεγαλύτερο και ακριβότερο τηλεσκόπιο στον κόσμο, το ALMA.
Όταν τα στρώματα αλατιού πλημμυρίσουν με νερό, η λίμνη μετατρέπεται στον μεγαλύτερο επίγειο καθρέφτη, με επιφάνεια 10.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
«Η πιο απίστευτη εμπειρία ήταν στην πλημμυρισμένη λίμνη Uyuni. Συνήθως πλημμυρίζει μόνο την εποχή των βροχών, Ιανουάριο με Μάρτιο. Ήμασταν πολύ τυχεροί που προλάβαμε κάποια σημεία το Μάιο. Δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Ήταν σαν να επιπλέαμε στο διάστημα. Το διαστημόπλοιό μας σταθμευμένο σε απόσταση και τα αστέρια να τρεμοπαίζουν με μπλε, κόκκινα και κίτρινα χρώματα. Στέκεσαι στη μέση της βαθιάς νύχτας με τα άστρα πάνω, πλάι και από κάτω σου. Έχει έρθει το διάστημα στη Γη!»
Σε τέτοιο υψόμετρο η περιεκτικότητα του αέρα σε οξυγόνο είναι τόσο λίγη που κόβεται η ανάσα. «Φυσικά αντιμετωπίσαμε δυσκολίες στη διαδρομή. Πρώτα απ όλα το μεγάλο υψόμετρο. Η φωτογράφιση έγινε σε ύψος 4.000-5.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Χρειαστήκαμε 5-6 μέρες για να εγκλιματιστούμε και περάσαμε τις επόμενες δύο εβδομάδες στο Altiplano, όλη την ώρα στα 4.000-5.000 μέτρα. Είναι δύσκολο να κινηθείς και να αναπνέεις. Αλλά χάρη στη σωστή προετοιμασία ήμασταν ασφαλείς και υγιείς.»
«Ήταν απίστευτη η εμπειρία της οδήγησης μέσα στην πλημμυρισμένη λίμνη Uyuni. Τη νύχτα το αυτοκίνητο προχωρούσε στο απόλυτο σκοτάδι, σαν να ταξιδεύει μέσα σε ένα απέραντο μαύρο τούνελ, με τα λάστιχα να τσαλαβουτούν στο νερό και το αλάτι. Είναι πολύ εύκολο να κολλήσεις σε επικίνδυνα σημεία γιατί, αν και συνήθως το βάθος του νερού δεν ξεπερνά τα δέκα εκατοστά, υπάρχουν σημεία που είναι βαθύτερα. Για να προσανατολιστούμε, φτιάχναμε μια διαδρομή κατά τη διάρκεια της ημέρας, την περνούσαμε στο GPS και την ακολουθούσαμε πιστά τη νύχτα.»
Σε ένα άλλο φωτογραφικό καρέ ο Daniel αποτυπώνει το μεγαλείο και την απεραντοσύνη του σύμπαντος. Και από κάτω ο άνθρωπος, μικρός, ασήμαντος, απρόσωπος. Μια σκοτεινή σιλουέτα απέναντι στο τεράστιο ανυπέρβλητο όλο. Και όμως, αυτός μες στη μικρότητα και το σκοτάδι του, κρατάει το φως, το φως για τα καλύτερα και τα χειρότερα.
«Οι εξορύξεις είναι η κύρια οικονομική δραστηριότητα της Βολιβίας. Τα ορυχεία αργύρου και βόρακα συνδέονται με το σιδηρόδρομο. Όταν εφευρέθηκαν τα τραίνα με ντίζελ, τα παλιά ατμοκίνητα τραίνα κατέληξαν σε αυτό το νεκροταφείο τραίνων.»
«Στο Εθνικό Πάρκο Sajama της Βολιβίας μπορεί να δει κανείς ερείπια από παλιές εκκλησίες της αποικιακής εποχής. Κανείς δεν τις προστατεύει ούτε τις αναπαλαιώνει, επομένως σταδιακά γίνονται ένα με τη φύση. Μόνο κοπάδια αλπακά τις πλησιάζουν. Σε αυτή την πανοραμική φωτογραφία μπορεί να παρατηρήσει κανείς ένα ενδιαφέρον αστρονομικό φαινόμενο: είναι η αχνή λάμψη της ατμόσφαιρας – τα κόκκινα και πράσινα σύννεφα. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν υπάρχει φωτορρύπανση στη Sajama.»
«Στην απίστευτη λιμνοθάλασσα Colorada της Βολιβίας τρέφονται χιλιάδες ροζ φλαμίνγκο. Τους αρέσει να τρώνε κόκκινους μικροοργανισμούς, γι' αυτό αποκτούν αυτό το χρώμα. Τα προηγούμενα χρόνια το νερό στη λιμνοθάλασσα Colorada άρχισε να υποχωρεί πολύ γρήγορα. Εκτός από τα φλαμίνγκο, υπάρχουν και πολλά οικόσιτα λάμα. Όταν οι πρώτες ακτίνες του ήλιου χτυπάνε την λιμνοθάλασσα Colorada, βλέπεις το βαθύ κόκκινο χρώμα της.»
«Στην επιστροφή κατεβήκαμε από το Altiplano στον ωκεανό, μια υψομετρική διαφορά 4.000 μέτρων, μέσα σε μια μέρα! Θυμάμαι τη στιγμή που στάθηκα μπροστά στη θάλασα και ρουφούσα πεινασμένος τον φρέσκο υγρό αέρα του ωκεανού. Ήταν θαυμάσιο συναίσθημα να συνειδητοποιείς ότι το δυσκολότερο σημείο της διαδρομής το είχαμε αφήσει πίσω μας, με τόσες πολλές περιπέτειες. Το μυαλό μου διέγραψε όλες τις δυσκολίες: το μεγάλο υψόμετρο, τις κρύες νύχτες στην έρημο... Έμειναν μόνο οι φανταστικές αναμνήσεις – ο απίστευτός νυχτερινός ουρανός του Altiplano, τα χιλιάδες φλαμίνγκο στη λιμνοθάλασσα Colorada, ο πλημμυρισμένος καθρέφτης της λίμνης Uyuni και τα ψηλά ηφαίστεια της Atacama. H περιπέτειά μας είχε φτάσει στο τέλος της.»
Ο David Kordan ζει με την οικογένειά του στην Τοσκάνη. Για να ξεκουραστεί από το τελευταίο του ταξίδι στη Χιλή και τη Βολιβία και να αναπληρώσει το χαμένο οξυγόνο, αυτές τις μέρες βρίσκεται διακοπές στην Ελλάδα: Αθήνα, Κρήτη, Σαντορίνη, Μετέωρα – η φωτογραφία που ακολουθεί είναι η δύση στα Μετέωρα. Επόμενος φωτογραφικός του σταθμός τα νησιά Φερόε και η Γροιλανδία. Τον ευχαριστώ για τις εμπειρίες που μού διηγήθηκε και τις μαγευτικές φωτογραφίες που έφερε πίσω.
Όλες οι φωτογραφίες είναι του Daniel Kordan και παραχωρήθηκαν για το παρόν άρθρο. Περισσότερες φωτογραφίες του θα βρείτε: danielkordan.com, στο Facebook και στο Instagram
------------------------------------------------------------------------------------------------
Ο Στέλιος Κουκουβιτάκης είναι σεναριογράφος και σκηνοθέτης.
Το ντοκιμαντέρ του «Αποικίες στο Διάστημα: Η ζωή μακριά από τη Γη» παρουσιάστηκε στη Lifo.
