Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Χειρόγραφο Π. Σιδηρόπουλου, 1990, αρχείο Μ. Νταλούκα
0

Ένα ποίημα του Παύλου Σιδηρόπουλου, με τίτλο «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», κυκλοφορεί εδώ και αρκετά χρόνια (και στο Διαδίκτυο), έχοντας όμως αρκετά νοηματικά λάθη.

Η αρχή του ποιήματος, για παράδειγμα, όπως δημοσιεύεται σε πολλά sites, είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει η ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Ο σωστός στίχος είναι:

Η κάποια ευχαρίστηση που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου

Παρουσιάζουμε εδώ, για πρώτη φορά, το πρωτότυπο, γραμμένο το 1990 δια χειρός Παύλου.

Από το χειρόγραφο, φαίνεται ότι ο Σιδηρόπουλος είχε συνθέσει και τη μουσική, αφού πάνω πάνω, έχει σημειώσει τα ακόρντα.

Τούτο, αποτελεί σοβαρή ένδειξη πως σκεφτόταν να το συμπεριλάβει στον δίσκο που ετοίμαζε, αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει. Στο χειρόγραφο, δίπλα από κάποιους στίχους, υπάρχουν οι σημειώσεις «Εγώ», «Γυν», «όλοι» και «Σαβ».

Αναμφίβολα, με αυτόν τον τρόπο, σημειώνει το πού θα υπήρχε η δική του φωνή, πού μια γυναικεία, και πού μια χορωδία. Η ένδειξη «Σαβ» μας κάνει να υποθέσουμε ότι σκεφτόταν να προτείνει στον Διονύση Σαββόπουλο για να ερμηνεύσει κάποια από τα μέρη.

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Το χειρόγραφο αποκαλύπτει πως αρχικός τίτλος ήταν το «Όπιο», αλλά μετάνιωσε και το έκανε «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας».

Η σωστή απόδοση των στίχων είναι προβληματική, αφού έχει πολλές διαγραφές, διορθώσεις, που δεν δίνουν σιγουριά για όσα θα κρατούσε στο τέλος.

Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια πιθανή απόδοση, όμως είναι:

Στην νεκρόπολη της Ελευσίνας (Όπιο)

 

Η κάποια ευχαρίστηση
που δίνει στην ψυχή
η ποίηση του πιο ερημικού
κι απαίσιου τοπίου
μοιάζει στην ονειροπαρσιά
πριν από το ξύπνημα
στην καθημερινή ζωή
μέσα από τον λήθαργο του οπίου
Παράθυρα σα μάτια αδειανά
ακόμα και τα πιο εφηβικά
στοιχεία από το θάμα
Σεβάστηκα όμως την καρδιά
που ήτανε πολύ παλιά
όσο το Ελευσίνιο
μυστήριο και δράμα
Σημαδιακό το γεγονός
στο δέντρο της γενιάς
ακόμα και στα πιο αγνά
και στέρεα παρακλάδια
παιδιάστικο το πείραμα
η εντύπωση βαθιά
του τρόμου του ανεπαίσθητου
τα σκοτεινά τα βράδια
Η τρομερά αταίριαστη
τέλεια προσαρμογή
στις πέτρες της οικοδομής
και στα σαθρά υπόγεια
οι διάδρομοι περίπλοκοι
δυσδιάκριτη η ρωγμή
με νοσηρή λεπτότητα
οι αισθήσεις και τα λόγια
Το σκότος σαν μια έμφυτη
ιδιότητα θετική
ξεχύνεται στον ψυχικό
και υλικό τους κόσμο
παντοτινή η θύμηση
και τόσο εντατική
που οδηγεί σ' ένα εξωφρενικό
ιδεαλισμό και φόβο
Nτοκουμέντο/ Ο Παύλος Σιδηρόπουλος στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας Facebook Twitter
Φωτο: Μανώλης Νταλούκας, 1983

Μια ανάλυση του ποιήματος

Στη Νεκρόπολη, ο Παύλος Σιδηρόπουλος αναφέρεται στην drug culture. Βάζει τελικά τίτλο Νεκρόπολη, γιατί είχε ήδη δει τους νεκρούς. Όμως, εδώ, αυτή την κουλτούρα δεν την αποκηρύσσει, εν μέρει τη δικαιολογεί, συγκρίνοντάς τη με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Αυτή η σύγκριση είναι ένα αναγκαστικό του λάθος, όπως μια κίνηση φορσέ που κάνεις στο σκάκι.

Είναι γνωστό, και από άλλα γραπτά του, ότι πίστευε πως ναι μεν τα ναρκωτικά έχουν τον κίνδυνο του θανάτου, αλλά κάποιοι λίγοι και μυημένοι τα χρησιμοποιούν για να αποκαλύπτουν γνώση. Στους μυημένους, τοποθετούσε και τον εαυτό του, ως Voodoo Child. Συνεπώς ο στίχος «σεβάστηκα όμως την καρδιά που ήτανε πολύ παλιά» δείχνει πως πίστευε ότι η κουλτούρα του Κίτρινου Σούρουπου είναι παλιά υπόθεση «όσο το Ελευσίνιο Μυστήριο και δράμα».

Αυτή η εξωφρενική πίστη, που έστειλε στον τάφο πολλούς, ήταν μια ιδεολογία ολέθρια αναγκαστική, άσχετα αν αναζητούσε αλήθεια.

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Με τον στίχο «Σημαδιακό το γεγονός, στο δέντρο της γενιάς», δηλώνει πάλι πως τα ναρκωτικά σημαδεύουν το δέντρο της γενιάς του και επηρεάζουν «ακόμα και τα πιο γερά και στέρεα παρακλάδια».

Αναγνωρίζει ίσως κάποια αφέλεια γράφοντας «παιδιάστικο το πείραμα», συμπληρώνοντας όμως, ότι η χρήση δεν γίνεται σαν παιχνίδι, αλλά ως πράξη αναγκαστική, ύστερα από «εντύπωση βαθιά, του τρόμου του ανεπαίσθητου τα σκοτεινά τα βράδια». Ο τρόμος είναι γι' αυτόν η αιτία της χρήσης. Ο τρόμος που έρχεται ανεπαίσθητα (ξαφνικά, απροειδοποίητα) όταν πέσει σκοτάδι.

Ως αιτία τρόμου ορίζει την «τρομερά αταίριαστη τέλεια προσαρμογή στις πέτρες της οικοδομής». Θέλει να πει ότι η αναγκαστική προσαρμογή των ευαίσθητων στα κοινωνικά πρέπει είναι τρομερά αταίριαστη σε αυτούς και η αιτία του πόνου. Αιτία ακόμη να αποκτούν τη «νοσηρή λεπτότητα» στις «αισθήσεις και τα λόγια».

Τέλος αναφέρεται στο σκοτάδι σαν μια «ιδιότητα θετική» που ξεχύνεται στον «ψυχικό και υλικό κόσμο» των απροσάρμοστων. Το σκοτάδι γίνεται καταφύγιο που οδηγεί όμως «σ' ένα εξωφρενικό ιδεαλισμό και φόβο».

Το ποίημα αυτό του Παύλου δείχνει το βασικό πρόβλημα της drug culture: Αδυναμία επικοινωνίας και προσαρμογής. Αναγκαστική καταφυγή στο σκοτάδι.

Εν κατακλείδι, και το «Στη Νεκρόπολη της Ελευσίνας», και όλα τα τραγούδια του Παύλου εξέπεμπαν ένα αγωνιώδες SOS το οποίο η κοινωνία ποτέ της δεν πήρε. Η drug culture, όπως περιγράφεται από τον Σιδηρόπουλο, είναι χώρος απόκοσμος αλλά όχι υπόκοσμος. Δεν καθορίζεται από τα ναρκωτικά αλλά από ψυχικές σκιές και ένα συνεχές κρυφτό στα παγωμένα σκοτάδια.

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Βιβλίο / Σαν σήμερα πέθανε η Κατερίνα Γώγου, ένα απρόθυμο είδωλο της σκοτεινής ποίησης

Γιατί μετά από τόσα χρόνια η ρηξικέλευθη περίπτωση της Κατερίνας Γώγου, που πέθανε σαν σήμερα το 1993, προκαλεί το ενδιαφέρον; Ήταν ένα ποιητικό σύμβολο της πιο ζόρικης και αθώας εποχής των Εξαρχείων ή μια γυναίκα που χάθηκε μέσα της, καταλήγοντας ηττημένη και μόνη - είδωλο με το στανιό;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

PinkPantheress: H απόλυτη ποπ σταρ της Gen Z

Μουσική / PinkPantheress: Από το παιδικό της δωμάτιο στo παγκόσμιo Billboard

Η καριέρα της γεννήθηκε μέσα από τα social media, αλλά είναι κάτι παραπάνω από αυτό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η μουσική της, μια lo-fi μείξη bedroom pop, drum ‘n’ bass και UK garage, δεν μπαίνει σε κανένα κουτάκι, είτε ηχητικό είτε αισθητικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ