Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
0

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
''See through'' (1970) του Vito Acconci

 

Ο Ναρκισσισμός, η Μνήμη, ο Θάνατος και οι θεωρίες του Lacan εμπλέκονται σε μία σειρά πειραματικών ταινιών μικρού μήκους που είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι σινεφίλ θεατές του Φεστιβάλ ''Εικόνες & Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου'' εδώ στη Λευκωσία. Ταινίες σπάνιες διάρκειας από 2 μέχρι 10 λεπτά μάξιμουμ, που καλύπτουν μία χρονική περίοδο από το 1970 έως το 2011, δημιουργών σαν τους Friedl vom Groller, Carolee Schneemann, Olivier Fouchard, Peter Campus, Bill Viola, Joan Jonas κ.α.

Με εντυπωσίασε το 9λεπτο ''Infinity Kisses'' (2009) της Carolee Schneemann, μια εξερεύνηση της ανθρώπινης και αιλουροειδούς αισθησιακής επικοινωνίας της σκηνοθέτιδας με τη γάτα της. Επί 8 χρόνια, η Schneemann κατέγραψε σε 124 selfie φωτογραφίες την εκφραστική αυτοδιάθεση της ένθερμης γάτας της και εν συνέχεια επανασύνθεσε τις photos αυτές σε μορφή βίντεο, φτιάχνοντας ένα πειραματικό και προκλητικό, στα όρια της κτηνοβασίας, ταινιάκι.

Σαν επιμελητές του προγράμματος, αντιληφθήκαμε πως οι selfie photos δεν ήταν καινούργιο φαινόμενο, αλλά είχαν τις ρίζες τους στους αδερφούς Lumiere, στα ημερολογιακά φιλμ του Jonas Mekas, στις αρτίστικες ταινίες των 70s και σε μερικές σύγχρονες απόπειρες δημιουργών που έστρεψαν την κάμερα στον εαυτό τους.

Επίσης, το 3λεπτο ''Gutes ende (Bliss)'' της Friedl vom Groller, πορτραίτο της ηλικιωμένης μητέρας της δημιουργού, μέσα από την κλινική που αρνείται να μακιγιαριστεί προτού βγει στο φακό. Μία σύντομη, βουβή και άκρως μελαγχολική ταινία στην απόχρωση του γκρι.

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
''Gutes ende/ Bliss'' (2011) της Friedl vom Groller

Στο 5λεπτο ''See through'', πάλι, από το μακρινό 1970, ο κινηματογραφιστής Vito Acconci καταγράφει το είδωλο του μπροστά σ' ένα καθρέφτη προτού σπάσει τον καθρέφτη και κατά συνέπεια κομματιάσει τον ίδιο του τον εαυτό!

 

Ζήτησα από τον Αμερικανό Christopher Zimmermann και τον Ελβετό Pascal Richard, που ήρθαν στην Κύπρο από τις ΗΠΑ και την Ολλανδία αντιστοίχως ως curators του προγράμματος ''Mirror me - Η Προϊστορία της Σέλφι'', να εξηγήσουν στο LIFO.gr το ακριβές ''ιδεολόγημα'' πίσω από τη δημιουργία όχι μιας selfie photo, αλλά μίας selfie experimental ταινίας. Βρήκα την απάντηση τους εξαιρετικά ενδιαφέρουσα:

«Το 2013 το Βρετανικό Λεξικό της Οξφόρδης επέλεξε τη λέξη ''Selfie'' ως ''Λέξη της Χρονιάς''. Τότε άρχισε να γίνεται κατανοητό πως οι αυτο-φωτογραφίες του καθενός που μπορούσαν να έχουν καλή ''διανομή'' μέσω διαδικτύου, έκρυβαν έναν ακραίο ναρκισσισμό και φετιχισμό, τόσο δημοφιλή παγκοσμίως, όσο και προβληματικό.

Σαν επιμελητές του προγράμματος, αντιληφθήκαμε πως οι selfie photos δεν ήταν καινούργιο φαινόμενο, αλλά είχαν τις ρίζες τους στους αδερφούς Lumiere, στα ημερολογιακά φιλμ του Jonas Mekas, στις αρτίστικες ταινίες των 70s και σε μερικές σύγχρονες απόπειρες δημιουργών που έστρεψαν την κάμερα στον εαυτό τους. Οδηγηθήκαμε έτσι στη δημιουργία ενός αφιερώματος της Προϊστορίας της Selfie με ταινίες και βίντεο από καλλιτέχνες που έπαιζαν με την έννοια του ''Εγώ'' μπροστά και πίσω από τον φακό.

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
Ο Ελβετός Pascal Richard και ο Αμερικανός Christopher Zimmermann, επιμελητές του προγράμματος ''Mirror me''

 

Επιλέξαμε αρχικά δημιουργούς που δουλεύουν με αναλογικό φιλμ 16mm, 9.5mm και 8mm. Τον Γάλλο Olivier Fouchard, λόγου χάριν, που χρησιμοποιεί το φιλμ σαν καμβά για να παράξει πανέμορφες εικόνες μέσα από τα ίδια του τα πορτραίτα. Την Αυστριακή φωτογράφο και κινηματογραφίστρια Friedl vom Groller, γνωστή για τα ''Πορτραίτα της Χρονιάς'', η οποία - μεταξύ άλλων - φωτογράφιζε επί ένα χρόνο τον εαυτό της σε καθημερινή βάση για να ενώσει εν συνεχεία το αποτέλεσμα σε ένα ιδιαίτερο φιλμ 16mm.

Ενδιαφέρον βρήκαμε και σε φιλμάκια του 1970, τότε που ξεκινούσε το βίντεο, παρέχοντας ευκολία στους πειραματιστές δημιουργούς με τη φτήνια του, τη φωτεινότητα και την αντιγραψιμότητα του. Πολλά απ' αυτά τα ταινιάκια έπαιξαν ρόλο σε κοινωνικά ζητήματα σαν τη θέση των γυναικών και τη χειραφέτηση τους στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες, την πάλη του καλλιτέχνη με το Εγώ του και μιαν υπερβατικότητα στη χρήση του μέσου.

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
''Left side, right side'' (1972) της Joan Jonas

Όλες οι ταινίες του αφιερώματος εκθέτουν την ανήσυχη θέση μεταξύ Παρουσίας και Απουσίας. Μας φέρνουν σε επαφή με καλλιτέχνες που θέτουν θεμελιώδη υπαρξιακά ερωτήματα, υπενθυμίζοντας μας παράλληλα πως όλοι θα υποστούμε ένα fade out και θα σβήσουμε αργά - αργά, σαν μία selfie μέσα σε selfie στατική ή κινούμενη εικόνα.»

 

Το Φεστιβάλ ''Εικόνες & Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου'' της Λευκωσίας ρίχνει αυλαία την Τετάρτη, 24 Ιουνίου, και αν μου επιτρέπεται ένα σχόλιο, πραγματικά αποτελεί μία πρωτοποριακή διοργάνωση που λείπει από την Αθήνα. Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα του με τίτλο ''Mirror me - Η Προϊστορία της Σέλφι'', η κατακλείδα ας είναι του μεγάλου Michelangelo Antonioni: ''Ένας σκηνοθέτης δεν κάνει τίποτα άλλο από το να επιδιώκει την αυτοπαρουσίαση του μέσα από τις ταινίες του - ταινίες που είναι ντοκουμέντα όχι μιας οριστικοποιημένης σκέψης, αλλά μάλλον μιας υπό κατασκευήν σκέψης...''.

Η Προϊστορία της Σέλφι Φωτογραφίας σε ένα ενδιαφέρον κινηματογραφικό αφιέρωμα Facebook Twitter
''Peter Kubelka and Jonas Mekas'' (1994) της Friedl vom Groller
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Οθόνες / Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Ο Μπραντ Πιτ, σε έναν μεγαλειώδη αναχρονισμό σε σύγκριση με τους ζορισμένους άνδρες του σύγχρονου κινηματογράφου, παίζει την ψυχούλα που όλοι φανταζόμαστε στο «F1», έναν (καθόλου σκοτεινό) ιππότη της ασφάλτου, ριψοκίνδυνο για το fun της ιστορίας, σε πλήρη έλεγχο της κατάστασης, πιστό στο σχεδόν ερωτικό του ραντεβού με τον φακό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικές προβολές-events που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι

Οθόνες / 10 θρυλικές ταινίες που θα δούμε φέτος στα θερινά

Πέρα από τις ταινίες της διανομής, το καλοκαίρι διεξάγονται events, φεστιβάλ κaι αφιερώματα που (επανα)συστήνουν θησαυρούς από το κινηματογραφικό παρελθόν. Επιλέγουμε μια προβολή από δέκα τέτοιες δράσεις, στις οποίες κάθε σινεφίλ αξίζει να χτυπήσει κάρτα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ