Γκασπάρ Νοέ: Προτιμώ να με αποκαλούν θαρραλέο παρά προβοκάτορα

Γκασπάρ Νοέ: Προτιμώ να με αποκαλούν θαρραλέο παρά προβοκάτορα Facebook Twitter
Καταλαβαίνω εν μέρει τι μπορεί να σημαίνουν οι ταινίες μου για πολλούς, αλλά ειλικρινά προτιμώ να θεωρώ τον εαυτό μου θαρραλέο και τολμηρό, όπως και οι σκηνοθέτες που θαυμάζω, ο Φασμπίντερ, ο Παζολίνι, ο Κώστας Γαβράς, ο Άλεξ ντε λα Ιγλέσια.
3

Ο Γκασπάρ Νοέ ήθελε πολύ να έρθει μια ακόμη φορά στην Αθήνα, που αγαπά πολύ, για την πρεμιέρα της νέας του ταινίας που τιμήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο φετινό Φεστιβάλ Καννών. Ωστόσο δεν πρόλαβε γιατί «κόλλησε» στο Παρίσι − παρέστη σε πολλές προβολές εκεί, κουράστηκε και αρρώστησε.

 

Στο «Climax» που είδαμε στο πλαίσιο του φεστιβάλ «Νύχτες Πρεμιέρας» παρακολουθεί στενά μια ομάδα χορευτών όταν, από την ευφορία των προβών, περνά στην εξαιρετικά δυσάρεστη εμπειρία ενός παρατεταμένου acid trip − κάποιος βάζει LSD στη σανγκρία που όλοι, πλην μίας, καταναλώνουν.

 

Εκτός από τη Σοφία Μπουτέλα, η συντριπτική πλειοψηφία των πρωταγωνιστών είναι ερασιτέχνες που επιλέχθηκαν με βάση το χορευτικό τους ταλέντο και την προθυμία τους να εκθέσουν το ταμπεραμέντο τους με βάση τα βιώματα και τα ενδιαφέροντά τους.

 

Ένας νέος σκηνοθέτης συνήθως δεν βρίσκει χρήματα για να γυρίσει μια αξιοπρεπή ανεξάρτητη ταινία. Αναγκάζεται να προσληφθεί σε μια μεγαλύτερη, απρόσωπη παραγωγή. Αν η ταινία πάει καλά εμπορικά, του ζητούν να επαναλάβει ακριβώς την κομεντί ή την περιπέτεια, φέρ' ειπείν. Και κολλάει στο ίδιο είδος. Είναι πολύ δύσκολο να γίνει και πάλι ανεξάρτητος.

 

Για να τους βρει, ο Νοέ είδε πολλά βίντεο με krump dance, vogueing αλλά και dance μονομαχίες σε δρόμους των παρισινών προαστίων, φέρνοντας μάλιστα έναν χορευτή από το Κονγκό, αφού επικοινώνησε μαζί του μέσω Facebook!

 

Όπως το συνηθίζει, ο Αργεντινός σκηνοθέτης, που διαμένει και εργάζεται στη Γαλλία, δεν ήταν φειδωλός στην απεικόνιση ακραίων συναισθημάτων σε ένα φιλμ που προορίζεται να ανταποδώσει τη δραματική εμπειρία στους θεατές που θα το δουν.

  

—Πώς αποφασίζετε να γυρίσετε μια ταινία; Από τη φαντασία σας, από κάτι που ακούσατε, ή διαβάσατε, ή σας απασχολεί για κάποιο χρονικό διάστημα;

Νομίζω ότι όλα παίζουν τον ρόλο τους. Η ιδέα κάθε ταινίας μου είναι μια ανάμεικτη εμπειρία που αποτελείται από άλλες ταινίες που βλέπω, ιστορίες που ακούω από φίλους μου, άρθρα που διαβάζω σε εφημερίδες και περιοδικά. Ή από κάποια ανάγκη μου τη δεδομένη στιγμή. Για το «Climax» η βάση ήταν δύο άλλες ιστορίες που είχα γράψει για μια ομάδα, η συνοχή της οποίας μετατράπηκε σε χάος.

 

Αρχικά, σκέφτηκα να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ για ένα γκρουπ χορευτών και, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις σχέσεις και τη δυναμική τους, ίσως να το μετατρέψω σε ψευδοντοκιμαντέρ (mockumentary). Ο παλιός, καλός φίλος και συνάδελφος Αλέν Καβαλιέ με είχε συμβουλέψει να κάνω ταινίες μόνο για ανθρώπους που αγαπώ πραγματικά. Να βρίσκω τον κατάλληλο χώρο, να έχω τους ανθρώπους που θέλω να βλέπω και να τους αξιοποιώ όσο περισσότερο και καλύτερα μπορώ μπροστά στην κάμερα.

 

Το «Climax» έμοιαζε με πάρτι που διήρκεσε 15 ημέρες και νύχτες. Το όλο πρότζεκτ ξεκίνησε για πλάκα, να δούμε αν θα μπορέσουμε να βγάλουμε τα λεφτά μας, να διαπιστώσουμε αν έχουμε μια ταινία στα χέρια μας. Η έκπληξή μου ήταν πολύ μεγάλη. Στο μέλλον θα επιδιώξω να κάνω μόνο τέτοιες ταινίες. Δεν βρίσκω κανέναν λόγο να αναλώνομαι στη συγγραφή σεναρίων επί μήνες, σε ατελείωτες κουβέντες με ατζέντηδες, σε κάστινγκ ηθοποιών, σε συζητήσεις γύρω από τη διαθεσιμότητά τους, την προπώληση, τα οικονομικά ζητήματα…

 

Γκασπάρ Νοέ: Προτιμώ να με αποκαλούν θαρραλέο παρά προβοκάτορα Facebook Twitter
Το «Climax» έμοιαζε με πάρτι που διήρκεσε 15 ημέρες και νύχτες. Το όλο πρότζεκτ ξεκίνησε για πλάκα, να δούμε αν θα μπορέσουμε να βγάλουμε τα λεφτά μας, να διαπιστώσουμε αν έχουμε μια ταινία στα χέρια μας.

 

—Παρεμπιπτόντως, τα βγάλατε τα χρήματα που επενδύσατε;

Ναι, μια χαρά. Η ταινία βρήκε χρηματοδότες και πουλήθηκε. Τώρα, το αν θα παιχτεί παντού και πώς θα πάει σε χώρες όπως η Ρωσία ή η Ουκρανία δεν το γνωρίζω. Στη Γαλλία και στην Αγγλία, πάντως, όλα πάνε μια χαρά.

 

—Πώς βλέπετε τον προσανατολισμό και τις επαγγελματικές κινήσεις νέων και αξιόλογων σκηνοθετών σε σχέση με τον τρόπο που προσεγγίσατε εσείς τη δουλειά σας;

Είναι ένας φαύλος κύκλος. Ένας νέος σκηνοθέτης συνήθως δεν βρίσκει χρήματα για να γυρίσει μια αξιοπρεπή ανεξάρτητη ταινία. Αναγκάζεται να προσληφθεί σε μια μεγαλύτερη, απρόσωπη παραγωγή. Αν η ταινία πάει καλά εμπορικά, του ζητούν να επαναλάβει ακριβώς την κομεντί ή την περιπέτεια, φέρ’ ειπείν. Και κολλάει στο ίδιο είδος. Είναι πολύ δύσκολο να γίνει και πάλι ανεξάρτητος.

 

—Τώρα που αναφέρατε το είδος, εσείς δεν έχετε κάνει genre. Δεν σας αρέσει; Επίσης, κάπου διάβασα πως δεν σας αρέσουν καθόλου τα μιούζικαλ.

Όχι, μου αρέσουν το genre, και τα μιούζικαλ. Όχι όλα. Αγαπώ το «Τραγουδώντας στη βροχή», όπως ο καθένας, νομίζω. Ο Τζιν Κέλι είναι το ελκυστικό στοιχείο στην ταινία αυτή. Λατρεύω τον Μπάσμπι Μπέρκλεϊ, αν και δεν έχω δει ποτέ ολόκληρη ταινία του! Τις έχω δει όλες αποσπασματικά.

 

Κυρίως, μου αρέσει να βλέπω ανθρώπους να χορεύουν. Υπνωτίζομαι από τους χορευτές και τους ακροβάτες. Από την άλλη, πήγα να δω το «Flashdance» όχι για τα χορευτικά ή την υπόθεση αλλά για την Τζένιφερ Γκρέι.

 

Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του «Showgirls»: το κορίτσι ήταν καταπληκτικό. Ομοίως, δεν είχα δει ποτέ τη Σοφία Μπουτέλα (η πρωταγωνίστρια στο «Climax») στις χολιγουντιανές της ταινίες. Γνώριζα τι είχε κάνει, αλλά την είχα ξεχωρίσει στα χορευτικά της βίντεο. Είναι καταπληκτική χορεύτρια.

 

—Είχε επιφυλάξεις αρχικά, σωστά;

Ναι, μου έκανε εύλογες ερωτήσεις για το σενάριο, αλλά μετά προχώρησε πολύ βαθιά, ήταν εξαιρετικά θαρραλέα.

 

—Γιατί δεν θα μπορούσατε να γυρίσετε μια τέτοια ταινία στις ΗΠΑ; Είναι το θέμα της πίεσης από τις διαφορετικές κοινότητες που περιορίζει δραματικά το περιεχόμενο των ταινιών;

Στην Αμερική οι κοινότητες δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη. Υπάρχει σταθερή και συνεχιζόμενη αντιπαλότητα, γιατί τα μέλη τους προσπαθούν να πετύχουν κοινή συναίνεση και κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν στην ελεύθερη απεικόνιση ενός κινηματογραφικού θέματος. Γι’ αυτό βλέπουμε πως τα περισσότερα blockbusters μοιάζουν σαν να βγαίνουν από ηλεκτρονικό υπολογιστή − όχι όλα, βέβαια.

 

Ο «Πόλεμος των άστρων» είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η «Άφιξη» του Βιλνέβ, το «Ready player one» ή ο «Λύκος της Wall Street» είναι λαμπρές εξαιρέσεις. Στην Ευρώπη είναι πολύ πιο εύκολο να αποκτήσεις και να διατηρήσεις τη δική σου φωνή.

 

Γκασπάρ Νοέ: Προτιμώ να με αποκαλούν θαρραλέο παρά προβοκάτορα Facebook Twitter
Σκηνή από την ταινία Love

 

—Είστε Αργεντινός, αλλά η Γαλλία είναι το καλλιτεχνικό σας σπίτι. Γιατί δεν επιστρέψατε ποτέ στην πατρίδα σας;

Ήρθα με τους γονείς μου στη Γαλλία όταν ήμουν 13 ετών. Την εποχή εκείνη ήταν η πιο σοφή απόφαση, λόγω της δικτατορίας. Δεν αισθάνομαι ξένος εδώ. Εδώ μορφώθηκα, εδώ σχηματίστηκε η κουλτούρα μου, εδώ είναι η ζωή και το σπίτι μου. Στη Γαλλία κάνω πραγματικά «κλικ». Ωστόσο, δεν αποκλείεται να επιστρέψω κάποια στιγμή.

 

—Ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη για τη γενίκευση: μπορεί να μη συμφωνείτε με τον τίτλο του προβοκάτορα που σας συνοδεύει, αλλά οι ταινίες σας εξακολουθούν να προκαλούν…

Ηχεί παράξενα η λέξη «provocateur» γιατί είναι γαλλική, και είμαι Γάλλος. Το ίδιο και το «enfant terrible» (τρομερό παιδί) ή τα «films maudits» (καταραμένες ταινίες) που λένε πως γυρίζω. Καταλαβαίνω εν μέρει τι μπορεί να σημαίνουν οι ταινίες μου για πολλούς, αλλά ειλικρινά προτιμώ να θεωρώ τον εαυτό μου θαρραλέο και τολμηρό, όπως και οι σκηνοθέτες που θαυμάζω, ο Φασμπίντερ, ο Παζολίνι, ο Κώστας Γαβράς, ο Άλεξ ντε λα Ιγλέσια.

 

Το κοινό ή οι κριτικοί έβρισκαν πολλές από τις ταινίες τους αιχμηρές ή τις απέρριπταν κιόλας, αλλά ο χρόνος τούς δικαίωσε. Δεν λέω πως έχω βάλει σκοπό να ακολουθήσω κατά πόδας τον δρόμο που πήραν τα είδωλά μου, αλλά σαφώς επιδιώκω να μην καταπιέζομαι από τις επιθυμίες των άλλων ή να μη συμμορφώνομαι με τις ανάγκες της αγοράς.

 

—Τι θέλετε να πετύχετε με τις ταινίες σας; Έχετε κάποιο σχέδιο;

Σοβαρά, δεν έχω κανένα! Ανέκαθεν ήμουν έτσι. Δεν ξέρω τι θέλω. Ξέρω τι δεν θέλω. Ακόμα και για το δείπνο μου απόψε ή την επόμενη ταινία που θα δω στο σινεμά. Βγάζω εισιτήρια δύο ώρες πριν. Και όσο περνούν τα χρόνια τείνω να κάνω παρέα με ανθρώπους που μου μοιάζουν στο επίπεδο του αυθορμητισμού και των αποφάσεων της τελευταίας στιγμής.

 

—Για σκηνοθέτη που έχει εξερευνήσει τόσο πολύ το ένστικτο, έχετε πίστη στη λογική του ανθρώπου;

Όλοι είμαστε βλάκες αν κάνουμε το ίδιο λάθος δύο φορές. Αλλά το κάνουμε. Δεν έχω πολύ δυνατή αίσθηση της οσμής, αλλά είμαι καλός στο να οσμίζομαι το ένστικτο του άλλου.

 

—Αν γυρίζατε μια ταινία στην Αθήνα, ποιο θα ήταν το θέμα σας;

Κοιτάξτε, αγαπώ πολύ την Αθήνα, μου φαίνεται τόσο συγγενική με το Μπουένος Άιρες! Οι δρόμοι, οι πλατείες, τα διαμερίσματα, οι άνθρωποι, σχεδόν Αργεντίνοι. Μοιραζόμαστε τα ίδια προβλήματα, παλιά και τώρα. Όταν ήμουν μικρός, παρακολουθούσα την «Κατάσταση Πολιορκίας» και το «Ζ» του Γαβρά στο σινεμά και ένιωθα τον άμεσο συσχετισμό των λαών μας. Δεν ξέρω τι θα μπορούσα να κάνω στην Αθήνα, δεν μου έχει περάσει ποτέ από το μυαλό. Όταν επισκέφτηκα την Ιαπωνία, ήξερα ακριβώς τι ταινία ήθελα να κάνω. Στην Αθήνα θέλω να κάνω μπάνιο στη θάλασσα, να ξεκουράζομαι και να διασκεδάζω.

 

—Σας ευχαριστώ!

Εγώ ευχαριστώ! Να συμπληρώσω κάτι για τη Γαλλία: κάποιες από τις αγαπημένες μου γαλλικές ταινίες δεν είναι σκηνοθετημένες από Γάλλους, και εννοώ τον Γκοντάρ και τον Μπουνιουέλ. Είναι τόσο ανοιχτή χώρα, και γι’ αυτό την αγαπώ. Νομίζω πως φαίνεται και στο «Climax», αν το παρατηρήσετε.

 

Info:

Η ταινία βγαίνει στις αίθουσες στις 4 Οκτωβρίου

Climax | Official Trailer

 

Οθόνες
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Οθόνες / Στο «F1», o Μπραντ Πιτ θυμίζει τους σταρ μιας άλλης εποχής

Ο Μπραντ Πιτ, σε έναν μεγαλειώδη αναχρονισμό σε σύγκριση με τους ζορισμένους άνδρες του σύγχρονου κινηματογράφου, παίζει την ψυχούλα που όλοι φανταζόμαστε στο «F1», έναν (καθόλου σκοτεινό) ιππότη της ασφάλτου, ριψοκίνδυνο για το fun της ιστορίας, σε πλήρη έλεγχο της κατάστασης, πιστό στο σχεδόν ερωτικό του ραντεβού με τον φακό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
10 κινηματογραφικές προβολές-events που δεν πρέπει να χάσετε φέτος το καλοκαίρι

Οθόνες / 10 θρυλικές ταινίες που θα δούμε φέτος στα θερινά

Πέρα από τις ταινίες της διανομής, το καλοκαίρι διεξάγονται events, φεστιβάλ κaι αφιερώματα που (επανα)συστήνουν θησαυρούς από το κινηματογραφικό παρελθόν. Επιλέγουμε μια προβολή από δέκα τέτοιες δράσεις, στις οποίες κάθε σινεφίλ αξίζει να χτυπήσει κάρτα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ