Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές;

Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές; Facebook Twitter
10

Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές; Facebook Twitter

Tο ερώτημα θα ήταν πιο ακριβές ως εξής: «Γιατί δεν πέφτουν οι τιμές που με αφορούν;». Γιατί αν ενδιαφέρεστε να αγοράσετε διαμέρισμα στην Εκάλη, ένα οικόπεδο στο Πήλιο, μια τράπεζα (!) ή ένα δημόσιο ακίνητο, οι τιμές έχουν ήδη πέσει σημαντικά. Το ίδιο, αν θέλετε να πιείτε τον καφέ σας σε παραδοσιακό καφενείο εργατικής συνοικίας, αν επιθυμείτε να μιλάτε απεριόριστα στο κινητό σας (λέμε τώρα) ή να αγοράσετε φακές (χύμα). Επειδή, όμως, η κανονική κατανάλωση αφορά περισσότερα και διαφορετικά αγαθά, οι ανακοινώσεις περί αρνητικού πληθωρισμού ακούγονται ειρωνικές. Και η επιβεβλημένη «εσωτερική υποτίμηση», ταξίδι στον Πλούτωνα.

Πρώτα, τα βασικά: Πετυχημένη υποτίμηση είναι αυτή που γίνεται στα μουλωχτά. Στα «τεχνοκρατικά». Είναι εκείνη που αποφασίζει ένας πρωθυπουργός και υλοποιεί ο υπουργός του με στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας. Τέτοια είναι η υποτίμηση ισοτιμίας νομίσματος. Όλοι πληρώνονται και πληρώνουν λιγότερο, κατά τον ίδιο συντελεστή. (Λίγοι καταλαβαίνουν ότι «φτωχαίνουν» απέναντι στους ξένους και τα προϊόντα τους, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα.)

 Η εσωτερική υποτίμηση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα είναι διαφορετικό είδος. Με δεδομένο ότι εισάγουμε ένα κοινό νόμισμα, η συντονισμένη πτώση των αξιών δεν είναι απλή υπόθεση, ούτε μια κεντρικά αποφασισμένη μονοκοντυλιά. Είναι τόσο χαοτική και ιδιόμορφη, που ουσιαστικά δεν υπάρχει προηγούμενο. Η μετάβαση σε χαμηλότερο επίπεδο τιμών απαιτεί την κοινωνική συναίσθηση, τις κοινές προσλαμβάνουσες, την πειθαρχία και τον ακαριαίο συντονισμό που έχουν τα γιγαντιαία κοπάδια σαρδελών όταν, απειλούμενα, αλλάζουν πορεία. Πρέπει καθένας από τα εκατομμύρια Ελλήνων να παίρνει οικονομικές αποφάσεις που τον φθείρουν και να έχει εμπιστοσύνη ότι όλοι ο άλλοι θα κάνουν το ίδιο.

Οι  Έλληνες έχουν ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με τις σαρδέλες: δεν κολυμπούν σε έναν βαθύ, διαυγή ωκεανό, αλλά σε έναν θολό, ρηχό βούρκο. Η δημιουργία καρτέλ που κρατά ψηλά τις τιμές δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο λίγων και μεγάλων πολυεθνικών αλλά και «αναφαίρετο δικαίωμα» ακόμα και δύο- τριών μικρομάγαζων που μοιράζονται τον ίδιο συνοικιακό δρόμο. Κουλτούρα τιμολόγησης; Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα; Τις περισσότερες φορές απουσιάζουν. Τα υποκαθιστά η «συνωμοσία της τιμής». Επιπλέον, οι θυγατρικές πολυεθνικών, υπεύθυνες για ένα πολύ μεγάλο μέρος της καθημερινής κατανάλωσής μας, εισάγουν υπερτιμημένα προϊόντα από τις «μαμάδες». Βλέπεις, η «μαμά» προτιμά το κέρδος της να φορολογηθεί οπουδήποτε αλλού εκτός από την Ελλάδα. Ο  Έλληνας καταναλωτής πλήρωνε πρόθυμα μέχρι σήμερα τη διαφορά. Συναφές εμπόδιο; Σήμερα, το ίδιο προϊόν στη Βουλγαρία ή την Ιταλία είναι φθηνότερο. Αλλά ο έμπορος απαγορεύεται να το προμηθευτεί από αυτές τις χώρες, πρέπει να το αγοράσει ακριβότερα από τον ντόπιο αντιπρόσωπο (η παγκοσμιοποίηση έχει τις δικές της, τυφλές γωνίες). Και οι τιμές αντιστέκονται.

Στο κοπάδι της οικονομίας, όπως και στις σαρδέλες, κάποιοι είναι ταγοί, δίνουν σήμα και σύνθημα. Αυτοί είναι το κράτος, μεγάλες εταιρείες (ΔΕΚΟ), δίκτυα που συνιστούν κόστος για σχεδόν όλους τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών. Η δυνατότητα αυτών να δημιουργήσουν ρεύμα μείωσης τιμών είναι σημαντική, στην Ελλάδα όμως ανεκμετάλλευτη. Με τα χίλια ζόρια συγκρατήθηκε η ΔΕΗ να προχωρήσει σε αυξήσεις του χρόνου. Έτσι, οι βασικές δαπάνες των επιχειρήσεων δεν έχουν μειωθεί κεντρικά, ώστε να δημιουργήσουν προσδοκία και πίεση για οριζόντια μείωση τιμών.

Κάθε άλλο. Το κράτος επιβαρύνει τις τιμές με πιο βαρύ ΦΠΑ και τις επιχειρήσεις με επιπλέον φόρο. Κουβαλάει για χρόνια ένα σωρό διατάξεις που μεγαλώνουν το κόστος μεταφοράς, φύλαξης και διανομής των προϊόντων. Πρόσθεσε σε αυτά και το ακριβότερο πετρέλαιο, τα ακριβότερα δανεικά, το ψηλό κόστος εισαγωγών τοις μετρητοίς, και ο κάθε έμπορος αποκτά πειστικό άλλοθι όταν λέει «δεν βγαίνω». Στην άλλη πλευρά στέκεται ο καταναλωτής. Μέχρι σήμερα, αντιδρούσε στην αυξημένη τιμή με ένα επιπό-λαιο «σιχτίρι» ή ένα «θα τα βγάλω από αλλού» (από την κάρτα...) πάντως όχι με οικονομική συμπεριφορά (ερευνώ, προκρίνω, επιλέγω και απορρίπτω). Τόσο η επιχειρηματική όσο και η καταναλωτική κουλτούρα είναι κάτι που ακόμα αναζητούμε. Ίσως δεν είναι περίεργο. Μετά από δεκαετίες επιχειρηματιών με επιδοτούμενους παραγωγικούς πόρους και καταναλωτές με επιδοτούμενο εισόδημα, πολλά αντανακλαστικά κοιμήθηκαν. Όταν κάτι δεν το πονάς, το σπαταλάς. 

Το ζήτημα, όμως, είναι ευρύτερο. Η εσωτερική υποτίμηση δεν θα επηρεάσει μόνο τα ταμπελάκια των τιμών. Θα αλλάξει την όψη των εμπορικών δρόμων και το καταναλωτικό προφίλ των ανθρώπων.

Την ίδια την υποτίμηση την επιβάλλει μια ιστορική οικονομική αναδίπλωση. Το πέρας της διαδικασίας θα έχει αφήσει την αγορά αγνώριστη. Εκατοντάδες μαγαζιά θα κλείσουν, καθώς οι πελάτες τους θα έχουν χάσει τη δυνατότητα ή τη διάθεση να τα στηρίζουν - θα έχουν αλλάξει μόδες και προτεραιότητες. (Θα ανοίξουν άλλα, με φθηνά προϊόντα, no frills υπηρεσίες και νέα τιμολόγια.) Η ιδέα ότι η αγορά θα παραμείνει ως έχει, με τις επιλογές που προσφέρει σήμερα, αλλά, λίγο-πολύ, με χαμηλότερες τιμές δεν ισχύει. Η καταναλωτική γκάμα που διευρύνθηκε τα προηγούμενα 20 χρόνια τώρα θα συρρικνωθεί. Η αφρόκρεμα της κατανάλωσης, όμως, θα παραμείνει. Στην Κολομβία, μια χώρα φτωχή, τα καλά εστιατόρια χρεώνουν το T-Bone stake 40 δολάρια. Στην Τεχεράνη, στα εμπορικά κέντρα των βορείων προαστίων οι τιμές των τζιν είναι ψηλότερες από τον μέσο μισθό. Το «καλό» target group θα παραμείνει, έστω και συρρικνωμένο, και θα κρατήσει ζωντανή μια ομάδα επιχειρήσεων που θα απευθύνεται/ονειρεύεται τον premium καταναλωτή, κρατώντας τις τιμές ψηλά. Μια εσωτερική υποτίμηση έχει πολλές ταχύτητες...

Με αυτή την έννοια, δυστυχώς, η μείωση των τιμών είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο: μια μαζική άσκηση βέλτιστης κατανομής πόρων, οικονομικών και κοινωνικών, σε μια περίοδο που τα μυαλά είναι στα κάγκελα. Οι προκλήσεις της σημερινής εποχής είναι λιγότερο ηρωικές από παλιά, αλλά όχι λιγότερο δύσκολες. Θα επιβιώσουν καλύτερα οι τολμηροί και οι τίμιοι.

Διάφορα
10

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

7 σχόλια
Οι τιμές των ειδών πρώτης ανάγκης δεν πέφτουν και τα κέρδη αυξάνονται, τουλάχιστον για τις εταιρείες που δημοσιεύουν τα κέρδη τους.Παράδοξο;Όχι.Δεν υπάρχει καταναλωτική συνείδηση στην Ελλάδα τώρα φτιάχνεται λόγω ανάγκης.Οι λόγοι;Όταν οι Υπουργού και υφυπουργοί όλων σχεδόν των κυβερνήσεων, οι αντιπρόσωποι καταναλωτικών οργανισμών και τα ΜΜΕ είτε δικαιολογούν με "πειστικές" δημόσιες τοποθετήσεις την αισχροκέρδεια και τα κέρδη των μεσαζόντων τότε τα μόνα μηνύματα και ενημέρωση του καταναλωτή έρχονται βασικά από το Ίντερνετ και από φίλους.Στην σημερινή κρίση η κάθε κοινωνία ολόκληρη ή τοπική θα έπρεπε να είχε βρει τους τρόπους μείωσης αυτής της αισχροκέρδειας και ορισμένες αλλά πολύ λίγες το έχουν κάνει.Σε συνθήκες μονοπωλίου ή ολιγοπωλίου ή κρατικής παρέμβασης οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς προσφοράς και ζήτησης δεν δουλεύουν, βασικό οικονομικό μάθημα.
Καλά τα λες αλλά ξέχασες δύο σημαντικούς παράγοντες στην αποτυχία υποτίμησης των προϊόντων:1) την τιμή του πετρελαίου, η οποία εντός της Ε.Ε και ιδίως της Ελλάδας είναι εξευτελιστικά υψηλή και2) τους έμμεσους φόρους που ανεβάζουν κατακόρυφα τις τιμές των προιόντων.Ας μην κατηγορούμε πάντα τους ενδιάμεσους και τα καρτέλ, υπάρχει και το κράτος (και η Ε.Ε) που είναι χειρότερος εχθρός.
Δεν υπαρχει μεγαλυτερος ΜΥΘΟΣ απο το οτι η μειωμενη ζητηση οδηγει σε πτωση των τιμων. Ακομα παραμυθιαζεστε ? Ξερετε τι κανουν η επιχειρησεις οταν μειωνεται η ζητηση ? Κλεινουν, η μεταφερονται στο εξωτερικο. Εχουμε σχεδον καθημερινα και ενα παραδειγμα. Η χρεωκοπια ειναι για το κεφαλαιο, οτι το πασχα για τον χριστιανισμο. Κινητη εορτη. Στην Nestle πχ νομιζετε οτι τους αποσχολει με ποιο τροπο θα εχουν ολοι προσβαση στο γαλα τους η τα κερδη που θα παρουσιασουν.? Θα μου πειτε δεν τους νοιαζει αν χανουν πελατες. Τους μονους που θα χασουν ειναι οσους παψουν οριστικα να πινουν γαλα.Οι υπολοιποι πληρωνουν. Το γαλα, οπως και μια σειρα ζωτικα αγαθα τιμολογουνται απο τα αντιστοιχα καρτελ. Για τις εδω επειχηρησεις υπαρχει βεβαια και η αλλη πατεντα. Να ζητουν απο το κρατος (δηλ. τους πολιτες ) να τους συντηρει.Χαριζοντας τους τα χρεη, με χρηματοδοτηση κλπ. Πχ. οι ΠΑΕ, οι τραπεζες, οι εφημεριδες, τα καναλια. .. Και μπορει ο καθε ντερηςπρε, η τα golden boys να μας κανουν οικονομικο νεοφιλελευθερο κυρηγμα τη στιγμη που και τα καναλια τους και οι τραπεζες τους στηριζονται στο κρατος..
Στο δημοσίευμα έχει δοθεί, περίπου, και η απάντηση. Οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται με πολλές δαπάνες που αφορούν αποκλειστικά την φορολόγηση και την χρηματοδότησή τους. Όλες αυτές οι επιβαρύνσεις, κοστολογικά, ανεβάζουν την τιμή των προϊόντων. Δεν μπορώ να φανταστώ καμιά κρυφή πηγή, δωρεάν χρήματος, που να μπορεί να συμβάλλει στην αποσυμπίεση της τελικής τιμής του προϊόντος. Ο δε ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων έχει γίνει εφιαλτικός και αποτρέπει ακόμα και σκέψη για συγχρονισμένη πολιτική τιμών. Το δε παράδειγμα των τέως ανατολικών χωρών είναι μάλλον ατυχές. Η εκεί φορολόγηση δεν έχει καμία σχέση με τα εδώ τεκταινόμενα. Αν κοστολογούνταν τα προϊόντα με την λογική που διέπει της επιχειρήσεις στην Βουλγαρία ή την Ρουμανία, οι τιμές θα ήταν το λίγο - λίγο είκοσι με τριάντα τοις εκατό ακριβότερες.
μπλα μπλα μπλα δεν αναφερεται το γεγονος ομως οτι α) δεν υπαρχουν εισαγωγικες εταιριες βενζινης στην ελλαδα β) υπαρχουν δυο μονο διυλιστηρια που οτι βενζινη αγοραζουμε προερχεται απο αυτα γ) για περιβαλλοντικους (?) λογους δεν προκειται ποτε να γινει 3ο διυληστηριο.οταν ο οτε ιδιωτιοποιηθηκε ως πρωην φυσικο μονοπωλιο η διυλιση παραμενει.και που να παμε μετα και στα φαρμακεια τους δικηγορους και τους συμβολαιογραφους
και πάλι εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί δεν ρίχνουν τις τιμές στα βασικά υλικά αγαθά όπως είναι στα σουπερ μάρκετ κ.λ.π; Γιατί ο έμπορας θα πρέπει να αγοράσει ακρβότερα προιόντα απο ντόπιο αντιπρόσωπο και όχι απο χώρες όπως η Βουλγαρία ή Ιταλία;
Δεν πέφτουν γιατί δεν πέφτει και η ζήτησή τους. Βλέπω γονείς να κλαίγονται αλλά το 5ευρω σε καθημερινή βάση δε θα το στερήσουν απ΄το καμάρι τους. Είναι ντροπή να του φτιάξουν τοστ για το σχολείο; Ας συνεχίζουμε να αγοράζουμε υπερκοστολογημένα προϊόντα και να δεις που θα φτάσουν οι τιμές. Αφού θέλουμε καφε για τη δουλειά με 4-5 ευρώ καλά μας κάνουν.
Δεν ειναι ετσι. Τον καφε για τη δουλεια μπορεις να τον παρεις απο το Everest η απο το Γρηγορη με 1,5-2 ευρω. Τωρα αν θες να τον παρεις απο τα Σταρμπακς με 5 ευρω, καλα να παθεις!