Μανόλης Ανδρόνικος.

Facebook Twitter
8

"Πήρα το τσαπάκι της ανασκαφής, που έχω μαζί μου από το 1952, έσκυψα στο λάκκο και άρχισα να σκάβω με πείσμα και αγωνία το χώμα κάτω από το κλειδί της καμάρας. Ολόγυρα ήταν μαζεμένοι οι συνεργάτες μου. (…) Συνέχισα το σκάψιμο και σε λίγο ήμουν βέβαιος. Η πέτρα του δυτικού τοίχου ήταν στη θέση της, απείραχτη, στέρια. (…) -Είναι ασύλητος! Είναι κλειστός! Ήμουν ευτυχισμένος βαθιά. Είχα λοιπόν βρει τον πρώτο ασύλητο μακεδονικό τάφο. Εκείνη τη στιγμή δεν ενδιαφερόμουν για τίποτε άλλο.Εκείνη τη νύχτα -όπως και όλες τις επόμενες- στάθηκε αδύνατο να κοιμηθώ περισσότερο από δυο τρεις ώρες. Γύρω στις 12, τα μεσάνυχτα, πήρα το αυτοκίνητο και πήγα να βεβαιωθώ αν οι φύλακες ήταν στη θέση τους. Το ίδιο έγινε και στις 2 και στις 5 το πρωί. Οπωσδήποτε, συλλογιζόμουν, μέσα στη σαρκοφάγο πρέπει να κρύβεται μια ωραία έκπληξη. Η μόνη δυσκολία που συναντήσαμε ήταν πως την ώρα που ανασηκώναμε το κάλυμμα, είδαμε καθαρά πια το περιεχόμενο και έπρεπε να μπορέσουμε να κρατήσουμε την ψυχραιμία μας και να συνεχίσουμε τη δουλειά μας, μόλο που τα μάτια μας είχαν θαμπωθεί απ’ αυτό που βλέπαμε και η καρδιά μας πήγαινε να σπάσει από συγκίνηση. Μέσα στη σαρκοφάγο υπήρχε μια ολόχρυση λάρνακα. Επάνω στο κάλυμμά της ένα επιβλητικό ανάγλυφο αστέρι με δεκάξι ακτίνες, και στο κέντρο του ένας ρόδακας. Με πολλή προσοχή και περισσότερη συγκίνηση ανασήκωσα το κάλυμμα με το αστέρι πιάνοντάς το από τις δυο γωνίες της μπροστινής πλευράς. Όλοι μας περιμέναμε να δούμε μέσα σ’ αυτήν τα καμένα οστά του νεκρού. Όμως αυτό που αντικρίσαμε στο άνοιγμά της μας έκοψε για μιαν ακόμη φορά την ανάσα, θάμπωσε τα μάτια μας και μας πλημμύρισε δέος: πραγματικά μέσα στη λάρνακα υπήρχαν τα καμένα οστά. (…) Αλλά το πιο απροσδόκητο θέαμα το έδινε ένα ολόχρυσο στεφάνι από φύλλα και καρπούς βελανιδιάς που ήταν διπλωμένο και τοποθετημένο πάνω στα οστά. Ποτέ δεν είχα φανταστεί τέτοια ασύληπτη εικόνα. Μπορώ να φέρω στη συνείδησή μου ολοκάθαρα την αντίδραση που δοκίμασα καθώς έλεγα μέσα μου: “Αν η υποψία που έχεις, πως ο τάφος ανήκει στον Φίλιππο, είναι αληθινή -και η χρυσή λάρνακα ερχόταν να ενισχύσει την ορθότητα αυτής της υποψίας- κράτησες στα χέρια σου τη λάρνακα με τα οστά του. Είναι απίστευτη και φοβερή μια τέτοια σκέψη, που μοιάζει εντελώς εξωπραγματική”. Νομίζω πως δεν έχω δοκιμάσει ποτέ στη ζωή μου τέτοια αναστάτωση, ούτε και θα δοκιμάσω ποτέ άλλοτε". (Μανόλης Ανδρόνικος, "Το Χρονικό της Βεργίνας", εκδ. Μορφωτικό 'Ιδρυμα Εθνικής Τραπέζης -  via Λογομνήμων).

Στον τάφο του Φιλίππου με τον Γιάννη Τσαρούχη (από τη φωτοθήκη της Χρυσούλας Σαατσόγου-Παλιαδέλη, καθηγήτρια Αρχαιολογίας του ΑΠΘ και διευθύντρια της πανεπιστημιακής ανασκαφής στη Βεργίνα).

 

Με τη γυναίκα του Ολυμπία Κακουλίδου (κάτω αριστερά). Κάτω δεξιά, στην είσοδο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, με την Όλυμπία, την Άννυ Μιχαηλίδου την Μπεττίνα Τσιγαρίδα και τη Χρυσούλα Σαατσόγου-Παλιαδέλη (από τη φωτοθήκη της Χ. Σαατσόγου-Παλιαδέλη).

Μελίνα Μερκούρη, Λάκης Σάντας, Μανώλης Γλέζος, Μανόλης Ανδρόνικος στην Ακρόπολη.

 

Μανόλης Ανδρόνικος, Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Ντοκιμαντέρ του BBC για τη Βεργίνα με τον Μανόλη Ανδρόνικο. 1.

 

Ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας από ψηλά. Δεξιά διακρίνεται το θέατρο, στο κέντρο το ανάκτορο, και πάνω το μικρό παλάτι (από Makedonia.com.fr).

 

Βεργίνα. Καρτ ποστάλ Delcampe.

 

Το αρχαίο θέατρο της Βεργίνας. Αποκαλύφθηκε το 1982 πολύ κοντά στο ανάκτορο και πιθανότατα πρόκειται για το θέατρο όπου δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β'.

Η είσοδος των βασιλικών ταφών και του Μουσείου της Βεργίνας.

Σχέδιο του ανακτόρου των Αιγών από τον αρχαιολόγο Ιωάννη Τραυλό, αναπάρασταση του ανακτόρου (του μόνου γνωστού της κλασικής Ελλάδας) από τους Δ. Παντερμανλή και Γ. Κιαγιά και το μεγάλο ψηφιδωτό του Δωματιόυ Ε.

Ο "τάφος της Περσεφόνης" με το μοναδικό μαρμάρινο θρόνο. Ο τάφος αποδίδεται στη μητέρα του Φιλίππου Ευρυδίκη, γι' αυτό και ονομάζεται επίσης "τάφος της Ευριδίκης".

 

Ζωγραφική παράσταση του Πλούτωνα και της Περσεφόνης σε τέθριππο πάνω στο θρόνο.

 

Ο θρόνος στον "τάφο της Περσεφόνης".

Ο "τάφος της Περσεφόνης".

Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα. Τοιχογραφία στο εσωτερικό του "τάφου της Περσεφόνης".

 

Ο τάφος του Φιλίππου Β'.

 

Η πρόσοψη του διθαλάμου τάφου του Φιλίππου με την αινιγματική τοιχογραφίου του κυνηγιού. Σύμφωνα με τη Χρυσούλα Σαατσόγλου-Παλιαδέλη, η τοιχογραφία απεικονίζει πιθανότατα το νεαρό Αλέξανδρο και τον πατέρα του σε κυνήγι.

«Πρόκειται για ένα πολύτιμο δείγμα ζωγραφικής υψηλής τέχνης του 4ου αιώνα π.Χ., την περίοδο δηλαδή της ακμής της ελληνικής ζωγραφικής. Μαζί με την τοιχογραφία του τάφου της Περσεφόνης είναι από τα ελάχιστα έργα ζωγραφικής που έχουν σωθεί από την αρχαιότητα» (συνέντευξη στον Αγγελιοφόρο).

Το εσωτερικό του τάφου του Φιλίππου στις πρώτες φωτογραφικές αποτυπώσεις.

 

Τα συμπεράσματα της ανατομικής ανάλυσης των οστών που βρέθηκαν στους βασιλικούς τάφους δημοσιεύτηκαν από το International Journal of Medical Sciences. Συνηγορούν στην άποψη ότι ο ασύλητος τάφος που ανακάλυψε ο Μανόλης Ανδρόνικος είναι του Φιλίππου Β'.

Η μεγάλη χρυσή λάρνακα από τον τάφο του Φιλίππου. Στη μικρότερη, τα οστά της νεκρής νεαρής βασιλικής συζύγου σκεπάζονται από ένα χρυσοπόρφυρο ύφασμα.

 

Ασημένια οινοχόη με κεφάλι Σειληνού από τον τάφο του Φιλίππου.

Γυναικείο στεφάνι ανθισμένης μυρτιάς. Βρέθηκε στον προθάλαμο του τάφου του Φιλίππου.

 

Ελεφαντοστέινο γλυπτό. Βρέθηκε στον "τάφο του Πρίγκιπα".

Ο θώρακας από τη χρυσοποίκιλτη πανοπλία του Φιλίππου. Είναι παρόμοιος με αυτόν που φορά ο Μεγαλέξανδρος στην απεικόνιση της μάχης του με τον Δαρείο στο Μωσαϊκό της Νεάπολης.

 

Χρυσελεφάντινη ασπίδα του Φιλίππου.

 

Ελεφαντοστέινες κεφαλές από τη διακόσμηση της χρυσελεφάντινης κλίνης στο θάλαμο του τάφου του Φιλίππου. Απεικονίζουν πιθανόν τον Φίλιππο και τον Μεγαλέξανδρο.

Ασημένια υδρία-τεφροδόχος με χρυσό στεφάνι βελανιδιάς. Βρέθηκε στο βάθος του θαλάμου του "τάφου του Πρίγκιπα" πάνω σε ένα μικρό πέτρινο βωμό.

Τάφος του Φιλίππου.

 Χρυσό Γοργόνειο κόσμημα. Από τον προθάλαμο του τάφου του Φιλίππου.

 

Ντοκιμαντέρ του BBC για τη Βεργίνα. 2.

8

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK ΔΕΥΤΕΡΑ «Love Actually»: η συνήθεια που έγινε λατρεία έκλεισε τα 20 χρόνια

Οθόνες / «Love Actually»: Η συνήθεια που έγινε λατρεία έκλεισε τα 20 χρόνια

Σαν σήμερα πριν από είκοσι χρόνια έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη η λονδρέζικη χριστουγεννιάτικη κομεντί που εξελίχθηκε σε απαραίτητη χριστουγεννιάτικη προβολή για εκατομμύρια σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μουσική / Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας: «Το μπαρ το ναυάγιο δεν ήταν μπαρ»

Μια ανέκδοτη συνέντευξη της Αρλέτας στον δημοσιογράφο και ραδιοφωνικό παραγωγό Μιχάλη Γελασάκη το 2009, όπου μιλάει για τον τελευταίο της δίσκο, τα «αδικημένα» τραγούδια της, τους νέους, τους φραγκοφονιάδες της γενιάς της και αφηγείται την ιστορία του τραγουδιού το «Μπαρ το ναυάγιο», που δεν ήταν μπαρ! Δημοσιεύεται στo Lifo.gr για πρώτη φορά, έξι χρόνια μετά τον θάνατό της.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΕΛΑΣΑΚΗΣ
Κάθριν Χέμπορν: Η σταρ των μεγάλων αντιφάσεων

Σαν Σήμερα / Κάθριν Χέπμπορν: Η σταρ των μεγάλων αντιφάσεων

Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό της στις 29 Ιουνίου του 2003 σε ηλικία 96 ετών, η Κάθριν Χέπμπορν παραμένει η εμβληματικότερη κινηματογραφική μορφή αυταπάρνησης και αδιαφορίας για το ασύλληπτης διάρκειας status της, υπονοώντας πως ήταν καταδικασμένη να γίνει, και να πεθάνει, σταρ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

5 σχόλια
μόνο που έχεις ήδη απαντήσει μόνο σου τις αμφιβολίες σου για την ελληνικότητα των μακεδόνων steppenwolf, στην ινδία μετά από 50 χρόνια, όπως λες εσύ, τα ελληνιστικά βασίλεια δεν υπήρχαν πια, ενώ στην μακεδονία 600 χρόνια μετά το μακεδονικό βασίλειο ακόμη υπήρχε. αναρωτιέμαι γιατί. άσε που πιάνεσαι από έναν τάφο και αγνοείς ολόκληρες πόλεις. δεν υπάρχει απολύτως τίποτα που να σχετίζεται με την αρχαία μακεδονία που να μην είναι ελληνικό, απολύτως τίποτα όμως. όλες οι επιγραφές που έχουμε, όλα τα ονόματα, όλη η κουλτούρα, τα πάντα ήταν απολύτως ελληνικά. δεν υπάρχει ούτε μια λέξη της κατά τους σκοπιανούς "μακεδονικής γλώσσας" πουθενά, καμία απολύτως αναφορά. άσε που γεωγραφικά εξηγησέ μου που αρχίζει η μακεδονία και που η θεσσαλία και η ήπειρος. καλύτερα να ασχοληθείς με τους χαμένους πολιτισμούς της ζούγκλας του αμαζονίου, γιατί κάπως έτσι αντιλαμβάνεσαι την μακεδονία. επαναλαμβανω δεν υπάρχει ούτε μια λέξη, ούτε καν ένα γράμμα αλφαβήτου κάποιας "άλλης μακεδονικής γλώσσας". αναρωτιέμαι τι μίλαγαν αυτοί οι άνθρωποι δηλαδή που πέρναγαν όλη τους την μέρα με τους έλληνες που κατέγραφαν τα πάντα. έλεος δηλαδή, έλεος όμως. ακόμη και οι σκωτσέζοι έχουν δική τους γλώσσα. έλεος λέμε. άσε που τα ελληνιστικά βασίλεια της ινδίας μεταλλάχθηκαν σε ελληνο-ινδικά βασίλεια και υπήρξαν μέχρι τον 1ο μΧ αιώνα. πραγματικά αναρωτιέμαι τι σας μαθαίνουν στις σχολές σας.
Πρέπει να είναι πραγματικά ανατριχιαστικό το συναίσθημα σκάβοντας λίγα μέτρα χώμα να ανακαλύπτεις αιώνων ιστορία. Δεν είμαι από αυτούς που υψώνουν εθνικιστικές κορώνες για το θέμα της Μακεδονίας, (άσχετα αν με θίγει το όλο πολιτικό σκηνικό πίσω από αυτό) αλλά έχοντας τέτοια ευρήματα τα οποία τοποθετούν την αρχαία Μακεδονία σε ένα αμιγώς αρχαιολληνικό πλαίσιο, με κάνει να εξοργίζομαι με το ακανθώδες θέμα. - Μιλάμε πάντα για την αρχαία Μακεδονία διότι η νεότερη αποτελεί ένα τεράστιο χωνευτήρι λαών, πολιτισμών, γλωσσών κλπ.
@Caricature 23.10.2013 | 11:42Δεν είναι τόσο απλό το ζήτημα. Όποιος έχει λεφτά και θέλει, μπορεί να κουβαλήσει αρχιτέκτονες από μια ξένη χώρα να του φτιάξουν ό,τι κτήριο θέλει σε ό,τι στυλ θέλει. Μπορεί δηλαδή θεωρητικά οι Μακεδόνες βασιλείς να έφεραν αρχιτέκτονες, χτίστες και καλλιτέχνες από την Ελλάδα για να τους χτίσουν κάτι σ’ ελληνικό ρυθμό, διότι έτσι γούσταραν. Επίσης θεωρητικά μπορεί να συμβαίνει ο βασιλικός οίκος της Μακεδονίας να ήταν ελληνικός, αλλά οι υπήκοοι να μην ήταν Έλληνες. Το ν’ ανήκουν οι ευγενείς και ο κοσμάκης σε διαφορετικούς λαούς δεν είναι ασυνήθιστο στην ιστορία, π.χ. πενήντα χρόνια μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου υπήρχαν ελληνικά βασίλεια στην Ινδία. Φυσικά οι υπήκοοι δεν ήταν Έλληνες, αλλά Ινδοί. Έλληνες ήταν οι ευγενείς. Ή μετά την εισβολή των Νορμανδών στην Αγγλία το 1066 και την υποταγή της Αγγλίας στους Νορμανδούς, η αριστοκρατία αποτελούνταν από Νορμανδούς που μιλούσαν μεσαιωνικά Γαλλικά, ενώ οι υπήκοοι ήταν Άγγλοι που μιλούσαν Παλαιά Αγγλικά στην αρχή και Μεσαιωνικά Αγγλικά στη συνέχεια. (Βέβαια με την πάροδο του χρόνου οι κατακτητές και οι κατακτημένοι συγχωνεύτηκαν σ’ έναν λαό, αφήνοντας κατά μέρος τους Ουαλούς).
Αντιλαμβάνεσαι και εσυ όμως οτι αυτό που λες είναι ακραίο σενάριο (Άσχετα με τα υπόλοιπα βασίλεια εκτός Ελλάδος που έχεις δίκιο). Και αν οι αρχιτέκτονες ήταν από άλλη σημεία της Ελλάδας γιατί διατήρησαν τους κίωνες σε δωρικό ρυθμό και όχι σε ιωνικό ή κορινθιακό ας πούμε? Επίσης το να αναπαριστάς τους άρχοντες να συμμετέχουν σε τελετές κοινές στα υπόλοιπα Ελληνικά φύλα (ενώ ας πούμε έχουν άλλες παραδόσεις) δεν είναι καλλιτεχνική αδεία φαντάζομαι. Όχι οτι ισχυρίζομαι αυτά που λέω, αλλά δεν θέλει και πολύπλοκη λογική (ούτε σαφώς και να σε διακατέχει εθνικιστικό συναίσθημα για να τα πεις αυτά).Εξ'άλλου υπάρχουν επιγραφές, επιτύμβιες στήλες, η κοινή θρησκεία, συμμετοχή στους Ολυμπιακούς κλπ κλπ. Αν και μπορεί τα διάφορα φύλα των Ελλήνων να είχαν κάποιες διαφορές, δεν είναι δα και τόσο μεγάλος ο Ελληνικός χώρος (ακόμα και για τα χρόνια εκείνα) για να πούμε οτι διαφοροποιούνταν τόσο ώστε να αποτελούν ανεξάρτητο λαό. Σίγουρα όμως είχαν λιγότερες επαφές με τους νότιους (που μεταξύ τους είχαν περισσότερες επαφές/τριβές). Και επίσης υπάρχει και χρονικός διαχωρισμός μεταξύ μακεδόνων και λοιπόν Ελλήνων, διότι όταν οι μεν ήταν στην ακμή τους οι δε (Αθήνα π.χ. είχε εξαντληθεί). Οπότε και αυτό ίσως τους διαφοροποιεί. Αλλά και πάλι το χωρικό και χρονικό πλαίσιο δεν είναι τόσο διαφορετικό για τους Μακεδόνες ώστε να τους διαφοροποιεί τόσο.
@Caricature 23.10.2013 | 13:07> Αντιλαμβάνεσαι και εσυ όμως οτι αυτό που λες είναι ακραίο σενάριοΌχι, δεν είναι. Κάποιοι Έλληνες αριστοκράτες ιδρύουν βασίλειο σε μια περιοχή. Δεν τους ενδιαφέρει τι λογής είναι οι υπήκοοι, αρκεί να είναι καλά παιδιά και να πληρώνουν τους φόρους τους.> Και αν οι αρχιτέκτονες ήταν από άλλη σημεία της Ελλάδας γιατί διατήρησαν τους κίωνες σε δωρικό ρυθμό και όχι σε ιωνικό ή κορινθιακό ας πούμε?Διότι έτσι τους άρεσε. Κι ο Παρθενώνας σε δωρικό ρυθμό είναι. Τι σημαίνει αυτό, ότι οι Αθηναίοι ήταν Δωριείς;> Επίσης το να αναπαριστάς τους άρχοντες να συμμετέχουν σε τελετές κοινές στα υπόλοιπα Ελληνικά φύλα (ενώ ας πούμε έχουν άλλες παραδόσεις) δεν είναι καλλιτεχνική αδεία φαντάζομαι.Δεν έχω υπόψη κάποια τέτοια αναπαράσταση. Ποια αναπαράσταση και ποιες τελετές εννοείς;> Εξ'άλλου υπάρχουν επιγραφές, επιτύμβιες στήλες, η κοινή θρησκεία, συμμετοχή στους Ολυμπιακούς κλπ κλπ.Για τη θρησκεία: ο δανεισμός θεών δεν ήταν ασυνήθιστος στην αρχαιότητα. Πολλοί αρχαίοι ελληνικοί θεοί ήταν ξένης προέλευσης. Οι Ρωμαίοι είχαν ανάλογους θεούς με των αρχαίων Ελλήνων. Μπορεί να δανείστηκαν το δωδεκάθεο ή μπορεί οι θεοί των δύο λαών να είχαν κοινή προέλευση.Για τις επιγραφές: μόνο τον κατάδεσμο της Πέλλας ξέρω, που αποδεικνύει ότι ζούσαν *και* Έλληνες στην περιοχή. Μπορεί όμως να ζούσαν κι άλλοι λαοί. Προσοχή τους αναχρονισμούς: είναι φυσικό να υπάρχουν ελληνικές επιγραφές *μετά* τον καιρό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πριν όμως; Επίσης: ελληνικές επιγραφές βρίσκεις και στα βάθη της Ασίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι λαοί που κατοικούσαν εκεί ήταν Έλληνες.Για τους Ολυμπιακούς αγώνες: ο Ηρόδοτος γράφει ότι όταν ο βασιλιάς Αλέξανδρος ο Αʹ κατέβηκε στην Ολυμπία, οι αντίπαλοι αθλητές έκαναν ένσταση ώστε ν’ αποκλειστεί από τους αγώνες ως μη Έλληνας. Ο Αλέξανδρος όμως έπεισε τους κριτές ότι η καταγωγή του ήταν από το Άργος της Πελοποννήσου κι έτσι του επιτράπηκε η συμμετοχή. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ως εξής: «Εγώ βάρβαρος, μα τι λέτε, παρεξήγηση έγινε, εμείς οι του βασιλικού οίκου της Μακεδονίας φυσικά και *δεν* είμαστε από τη Μακεδονία, αλλά από το Άργος της Πελοποννήσου, βέροι Έλληνες»! Δηλαδή μπορεί ο Αλέξανδρος ο Αʹνα έδειξε ότι είναι Έλληνας δείχνοντας ότι *δεν* είναι Μακεδόνας! Φυσικά αυτό είναι μόνο μία ερμηνεία, υπάρχουν κι άλλες. Παρεμπιπτόντως, ο Ηρόδοτος μιλά για τους «απογόνους του Περδίκκα», παλιού βασιλιά της Μακεδονίας, αναφέρεται δηλαδή στο βασιλικό οίκο, *όχι* στο λαό (εκτός κι αν πιστεύει ότι όλοι οι κάτοικοι της Μακεδονίας, ευγενείς και πληβείοι, ήταν φυσικοί απόγονοι ενός προσώπου).[Ηρόδοτος 5.22](http://bit.ly/1a8IvkD):> Ἕλληνας δὲ εἶναι τούτους τοὺς ἀπὸ Περδίκκεω γεγονότας, κατά περ αὐτοὶ λέγουσι, αὐτός τε οὕτω τυγχάνω ἐπιστάμενος καὶ δὴ καὶ ἐν τοῖσι ὄπισθε λόγοισι ἀποδέξω ὡς εἰσὶ Ἕλληνες, πρὸς δὲ καὶ οἱ τὸν ἐν Ὀλυμπίῃ διέποντες ἀγῶνα Ἑλληνοδίκαι οὕτω ἔγνωσαν εἶναι. [2] Ἀλεξάνδρου γὰρ ἀεθλεύειν ἑλομένου καὶ καταβάντος ἐπ᾽ αὐτὸ τοῦτο, οἱ ἀντιθευσόμενοι Ἑλλήνων ἐξεῖργόν μιν, φάμενοι οὐ βαρβάρων ἀγωνιστέων εἶναι τὸν ἀγῶνα ἀλλὰ Ἑλλήνων: Ἀλέξανδρος δὲ ἐπειδὴ ἀπέδεξε ὡς εἴη Ἀργεῖος, ἐκρίθη τε εἶναι Ἕλλην καὶ ἀγωνιζόμενος στάδιον συνεξέπιπτε τῷ πρώτῳ.
Στο ντοκυμαντέρ λέει ότι το χρυσό στεφάνι ήταν από φύλλα βελανιδιάς (oak leaves), όχι «οξιάς», όπως μεταφράζουν οι υπότιτλοι. Οξιά = beech tree.Μικρό το λάθος μπροστά στο να κάνουμε βελανίδια τα λουλουδάκια της μυρτιάς…