Πεθαίνοντας σαν Αντώνιος
Το νέο queer πολυπόστ από τον Πάνο Μιχαήλ
Το Queertopia σήμερα θα ασχολιόταν μόνο με την τέχνη, και πιο συγκεκριμένα ο κεντρικός άξονάς του με την όπερα Ο Θάνατος του Άντονυ, που την Κυριακή έκανε πρεμιέρα στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής. Και θα ασχοληθεί, ίσως μ' έναν πιο ουσιαστικό τρόπο, επιχειρώντας να συνομιλήσει και να συνδέσει αυτό που είδα στην παράσταση που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς και στην οποία πρωταγωνιστούν ο Γεώργιος Ιατρού, ο Βασίλης Καβαγιάς και η Μαρισία Παπαλεξίου, με τον θάνατο της κιβωτού του «πατέρα» Αντώνιου.
Βλέπεις, καλό μου κουίρι, αλλά και εσύ, καλόβολε cishet μου, είναι μερικές φορές που η ρημάδα η ζωή και οι ματωμένες ασυμμετρίες της έχουν έναν περίεργο τρόπο να ενώνονται με την τέχνη, τουλάχιστον στον τρόπο που εγώ αντιλαμβάνομαι, μεταβολίζω και προσπαθώ να επικοινωνώ και με τις δυο. Και τα δυο με τάραξαν άλλωστε (ο Άντονυ και ο π. Αντώνιος) –το καθένα με το τρόπο του– και θα ένιωθα ανειλικρινής ως καλλιτέχνης αλλά και ως γραφιάς αν δεν έκανα αυτό που θα κάνω σήμερα, γράφοντας και για τα δυο.
Ο Θάνατος του Άντονυ λοιπόν, κι εγώ να παρακολουθώ την παράσταση και να προσπαθώ να ξεδιαλύνω καθώς τη βλέπω να ξεδιπλώνεται μπροστά μου ως ένα queer, meta επιχείρημα. Η επιλογή της λέξης δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς ο Γιάννης Φίλιας και ο συνθέτης της παράστασης, Χαράλαμπος Γωγιός, την έχουν δομήσει ως ένα ασταμάτητο δίπολο ιδεολογικών επιχειρημάτων, και συνθετικά και λιμπρετικά, εξαιρετικά ελκυστικών στο αδαές από όπερα (μόνο ειλικρίνειες εδώ) αυτί μου. Βέβαια, ως καλλιτέχνης ο Γωγιός έχει πλήρη επίγνωση των αντιφάσεών του και στέκεται, κατά τη γνώμη, μου άψογα ανάμεσα στην ιδεολογία αλλά και στην καλλιτεχνική του υπόσταση.
Γνωρίζει, άλλωστε, πως οι ιδεολογίες πάντα ξεθωριάζουν, ενώ η τέχνη ποτέ, και έχει υφάνει κάτι ουσιαστικό, καθόλου στρατευμένο και γενναιόδωρα συνδυασμένο με την πρώτη ύλη του έργου, που είναι η εμβληματική για την generation X γενιά μου, αλλά και για τους millennials, γιαπωνέζικη σειρά «Candy-Candy», και συγκεκριμένα ο θάνατος του Άντονυ, ενός από τα δεκάδες θύματα της ξανθιάς αυτής φιγούρας που στο γιγάντιο, νοσταλγικό queerολόγιο τ@ καθέν@ από μας έχει εγγραφεί, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, ως το δικό μας παιδικοεφηβικό «Sex and the City», καυλώνοντάς μας αναπάντεχα (έρωτας και θάνατος, άλλο ένα αρχετυπικό δίπολο).
Ξέρεις γιατί καυλώναμε; Όταν ζούσες τότε, αλλά και τώρα, και καθώς ενηλικιωνόσουν μέσα στην ντροπή, στα ερωτήματά σου και στον ακούσιο αυτοπροσδιορισμό σου –είμαι ή δεν είμαι;–, σε βοηθούσε να βρεις απαντήσεις σχεδόν μεταφυσικά η καταφυγή σου στα mechanics της όποιας μυθοπλασίας, μέχρι να καταφέρεις να διαχειριστείς τις απαντήσεις και ύστερα θαρραλέα να τις επικοινωνήσεις.
Ο σκηνοθέτης της παράστασης Δημήτρης Καραντζάς ένιωσα πως το κατάλαβε από την πρώτη στιγμή. Άλλωστε και η δικιά του queer γενιά έχει τροφοδοτηθεί από παρόμοιες αναβιωτικές συναισθηματολογίες, όπου το σε πρώτο επίπεδο γλυκερό, σχεδόν cheesy υλικό, αδιάφορο για την κατάταξη που του έχει κάνει το λογικό και «ώριμο» κομμάτι του εαυτού μας, αλλά και του περίγυρου, έρχεται η ώρα που ως απείκασμα της χαμένης μας εφηβείας, και καθώς έχουμε κάνει μια πρώτη διαδρομή ανάμεσα στα λάθη και τα πάθη, μας κάνει πατ-πατ στον ώμο, μας πάει στην άκρη του ουράνιου τόξου και μας λέει:
«Θέλεις να πέσεις πάλι από το άλογο; Μη φοβάσαι, δεν θα πεθάνεις σαν τον Άντονυ, το πολύ-πολύ μέσα στην παθητικότητα του σύγχρονου κόσμου ίσως θυμηθείς πως ήταν όταν ως παιδί η περιέργεια και η έξαψη σου καίγανε τα σωθικά, καθώς τα ήθη και οι κοινωνικές συνθήκες άλλαζαν και τότε όπως και τώρα».
Βέβαια, τότε ο πλανήτης δεν είχε μπει στην τελική ευθεία, οι αλλαγές που προοιωνιζόντουσαν δεν ήταν τόσο κατακλυσμικές, τα ιδεολογικά δίπολα έπνεαν τα λοίσθια, αλλά εσύ δεν το ήξερες, όπως και δεν ήξερες πως, καθώς μεγάλωνες, θα προσέφευγες τόσο συχνά στο παρελθόν γιατί το παρόν είχε γίνει αφόρητο και το μέλλον πιο τρομακτικό από ποτέ.
Ο Καραντζάς εδώ, απελευθερωμένος από τη «very successful» και σχεδόν υστερική απαίτηση από το κοινό του να κάνει, by his αλλά και by their book, talk of the town παραστάσεις, έφτιαξε ένα ματριξένιο σκηνοθετικά μπιζουδάκι, το οποίο συνδυάζει την κωμωδία με την πολιτική, το λουγκρόσυνο κιτς με το ευφρόσυνο μάσημα της ποπ τσιχλίτσας, τη συλλογική και ιδεολογική δοσολογία αλλά και πρόθεση του λιμπρέτου με τον ΠΙΟ ΑΡΧΑΙΟ –και γι' αυτό πιο έγκυρο, Χαράλαμπε– queer καθρέφτη, το meta με το πέτα –τη γόβα–, την μπούκλα, εντέλει, της Candy ως λερναίο φαλλό, που όπως κάθε φαλλός σκοτώνει αυτό που αγαπάει διεισδύοντας στο αίμα του.
Ναι, ο «Θάνατος του Άντονυ» θα έλεγε κάποιος πως συμβολίζει και πολιτικά και queer το σε λούπα διαχρονικό μας τραύμα. Ένα τραύμα που, σε αντίθεση με τα άλλα, μας προκαλεί ρίγη ηδονής γιατί και ο πολιτικός και ο ερωτικός φαλλός πριν μας σκοτώσουν μας έχουν λούσει με το αίμα –μας–, εφευρίσκοντας ηδονικούς συνδυασμούς ψ-αίματος.
Σε αντίθεση με την τέχνη και τον λαβύρινθο των ψεύτικων λουλουδιών της, των ψεύτικων φαλλών της, του ψεύτικου αίματός της, του ψεύτικου θανάτου, θα σου υπενθυμίζει κάθε, μα κάθε, φορά που Θα Πεθαίνεις Σαν Άντονυ στην αληθινή ζωή, τον ρυθμό της ερωτικής αναπνοής σου και κυρίως τον τρόπο που ζεις μέσα στο σώμα σου και στην επιθυμία σου.
Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ΕΙΝΑΙ μεγάλη πουτάνα και έχει πάρει κόσμο και κοσμάκη στον λαιμό της. Ξέρεις γιατί; Όταν δεν έχεις συμφιλιωθεί με τη γελοιότητα της πεισμωμένης φλογίτσας της, όταν αρνείσαι την αλήθεια του εαυτού σου, μεταμφιέζοντάς τη σε νευρωτική θεολογία, τότε φίλε μου την έχεις βάψει.
Και καλά, αν είσαι ενήλικας και κυνηγάς άλλους ενήλικες συναινώντας μεταξύ σας να αποφύγετε ν’ αντιμετωπίσετε την πραγματικότητα της επιθυμίας μετωπικά. Κάποια στιγμή όλ@ συμφιλιωνόμαστε με τη θηριώδη μας αφέλεια, ξεπερνάμε τ’ αμήχανα –και απαραίτητα– ερωτικά καραγκιοζιλίκια και μας εξηγούν ή τους εξηγούμε τ' όνειρο.
Στη φρικώδη περίπτωση του –επιτέλους– Θανάτου Της Κιβωτού έχουμε έρθει όλ@ αντιμέτωπα με την επώδυνη συνειδητοποίηση πως το όνειρο είναι το flipside του εφιάλτη, ας είμαστε ειλικρινείς. Ύπνος και ξύπνιος, φωτιά και νερό, γη και αέρας – χύνονται το ένα μέσα στο άλλο. Το πονηρό αφήγημα της θρησκείας δηλαδή, κι όλα αυτά τα συστατικά του εφιαλτικού της ονείρου, που εδώ και αιώνες τα έχει πακετάρει περίφημα ο π. Αντώνιος και τα πλασάρει σε έναν αραχνο-ιστό δράσεων και αντιδράσεων που κολλάνε πάνω σου – σα να 'σαι μια μαστουρωμένη μύγα.
Δεν ξέρω τι σκεφτόταν ο π. Αντώνιος. Αυτό που ξέρω και έρχεται να προστεθεί στη συσσωρευμένη αηδία των ημερών είναι πως όταν τοποθετείς την προσωπική σου έρημο στην έρημο της θρησκείας, βάζοντας στο κέντρο το ΠΑΙΔΙ και εσένα ως οπτασία σωτήρα –στα χαρτιά–, οικοδομώντας μέσα στα χρόνια, επωφελούμενος από το χριστοδουλικό ποπ manual for dummies, μια Έρημο του Τρομακτικού πίσω από τη μάσκα του φιλεύσπλαχνου ζεν πρεμιέ, θα έρθει η ώρα που πίσω από το ύπουλο καντηλέρι των Δομών (αυτή η λέξη με αηδιάζει), ενώ ελέγχεις τα σώματα, αντί να τα ακούς και να τα σέβεσαι, τα θύματά σου με τη σχεδόν καρμική γαλήνη ενός μωρού στον αμνιακό σάκο της αληθινής τους μητέρας θα βρούνε τη δύναμη και αφού βγουν ξανά στο φως, θα κλάψουν όπως όταν γεννήθηκαν και ύστερα θα βρουν τη δύναμη και θα μας ξυπνήσουν ολ@ μας από το όνειρο.
Ένα όνειρο που αυτά το έζησαν ως εφιάλτη με τα μάτια
ανοιχτά, καθώς όλοι εμείς τα είχαμε κλειστά.
(Tο πρώτο illustration είναι της Joan Cornelia. Tα υπόλοιπα τρία μου τα έφτιαξε η εφαρμογή AIWonder, λέγοντας το όνομα του πατέρα Αντώνιου. Τα συμπεράσματα δικά σας)
/Fags and hugs of the day*/
Αλλαγή κλίματος ΤΩΡΑ! Προκαλώ και προσκαλώ την υπέροχη lesbian trapper Μυρτώ να διδάξει ΣΕΞΟΜΑΝΙΑ στο Queertopia. Α, και μην ακούσω ηθικολογικές γκρίνιες. Με το «Push it» και τις Salt 'N' Pepa μεγαλώσαμε πριν μας πάρει στην αγκαλιά του ο Χατζιδάκις, φίλες και φίλες. Άιντε!
Μου αρέσει το vibe που εκπέμπουν οι πίνακες του νεαρού εικαστικού Θάνου Μέγκου. Συνδυάζει τη σύγχρονη συναισθηματολογία της γενιάς του με απόηχους από τους τεράστιους προγόνους του, τον Τσαρούχη και τον Φασιανό. Καύλα δεν είναι;
Ακολουθώ στο Instagram διάφορα προφίλ. Σήμερα επιλέγω να σας παρουσιάσω τον @_adyldelvalle, o οποίος πέρα από το προφανές του body positivity έχει ένα εξαιρετικά καινοφανές (ομιλείτε ελληνικά, κουίρια μου, λολ?) fashion αισθητήριο. Μου αρέσει η γενιά σας ρε. Μας μαθαίνει όλ@ πως κάνεις την ολοδικιά ΣΟΥ ομορφιά glam, δεν πα' να λένε.
Στην Ελλάδα δεν είναι ακόμα δημοφιλής η φωτογραφική αποτύπωση του old gay ερωτικού φάσματος. Πάρα πολύ κακώς, αν ρωτάς τη γνώμη μου. Αφενός με τόσα daddy issues και σε επίπεδο φαντασίωσης ξέρω πολύ καλά τι σας-μας καυλώνει. Ποστάρω δυο φωτό. Η μια είναι του εξαιρετικού Έλληνα φωτογράφου Γιώργου Στριφτάρη από το καινούριο «Plastic» zine του και η άλλη του Ben Fink. Είναι καύλα ΚΑΙ να γερνάς, να το θυμάσαι.
Αυτός ο πίνακας του Peter Ravn είναι συγκλονιστικός. Μια σύγχρονη Πιετά που συμπυκνώνει με την ευαισθησία της τέχνης τη δύναμη της κοινής μας αδυναμίας, μωρά μου. Μη θαμπώνεστε από τις μάσκες. Στο ίδιο ζουμί βράζουμε όλ@, ακόμη και τα καραβοτσακισμένα ψυχικά προνομιούχ@. Που πολλές φορές μας παίρνουν στο λαιμό τους, βέβαια.
Κλείνω το σημερινό Queertopia με ένα βίντεο που ξεχειλίζει ΑΓΑΠΗ από τον γάμο του φίλου Δημήτρη Κρανιώτη στο Λονδίνο (προσπαθώντας να μη θυμώσω για τα αυτονόητα που μας αρνούνται ακόμη οι –τουλάχιστον απαράδεκτοι, για να μην πω κάτι πιο βαρύ– πολιτικοί μας).
