«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν»

«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Αν αναρωτιέσαι πώς είναι να είσαι μετανάστης ή πρόσφυγας στην Ελλάδα του 2023, το φετινό 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, μέσω του δελτίου Τύπου του, σκιαγραφεί τη σκληρή τους καθημερινότητα σε λίγες αράδες. Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα
0

«Τα τελευταία χρόνια χιλιάδες πρόσφυγες έχουν πέσει θύματα των παράνομων επαναπροωθήσεων (pushbacks) προς την Τουρκία. Χιλιάδες οικογένειες προσφύγων υποχρεώθηκαν να απομακρυνθούν από τα διαμερίσματα ευάλωτων ομάδων του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, ενώ προσφυγόπουλα εγκαταλείπουν τις σχολικές αίθουσες, αναγκασμένα να ακολουθήσουν τις οικογένειές τους σε προσφυγικά στρατόπεδα έξω από τις πόλεις. Χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν ή/και μεγάλωσαν εδώ αναγκάζονται να δίνουν εξετάσεις “πατριδογνωσίας” για να αποκτήσουν τα αυτονόητα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Χιλιάδες μετανάστ(ρι)ες που μένουν και εργάζονται για χρόνια στη χώρα στοιβάζονται σε ουρές στην Πέτρου Ράλλη για ανανέωση της άδειας διαμονής, με το άγχος της απόρριψης να κυκλώνει τις ζωές και τις επιλογές τους».

Αν αναρωτιέσαι πώς είναι να είσαι μετανάστης ή πρόσφυγας στην Ελλάδα του 2023, το φετινό 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, μέσω του δελτίου Τύπου του, σκιαγραφεί τη σκληρή τους καθημερινότητα σε λίγες αράδες, διακηρύσσοντας ταυτόχρονα την αντίθεσή του στην κρατική βαρβαρότητα, στις ρατσιστικές πολιτικές, στην εκμετάλλευση, στη συνένοχη σιωπή και στους ολοένα περισσότερους και ψηλότερους φράχτες που «την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν».

Τα προβλήματα αυτά εντάθηκαν βέβαια με την κρίση του 2008 και τα μνημόνια – η ακροδεξιά στην πιο εξτρεμιστική της μορφή γιγαντώθηκε και έγινε ρυθμιστής του πολιτικού παιχνιδιού, ενώ, δαιμονοποιημένοι και από μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ, οι μετανάστες έγιναν αποδιοπομπαίοι τράγοι. Αυξήθηκαν, επιπλέον, οι εγκληματικές επιθέσεις εναντίον τους.

Πώς, όμως, έφτασε ως εδώ ένα από τα μεγαλύτερα στο είδος του φεστιβάλ της Ευρώπης; Ιδού τι λέει σχετικά η Όλγα Λαφαζάνη, μέλος της οργανωτικής επιτροπής:

Λαφαζάνη
Η Όλγα Λαφαζάνη

«Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ έχει σίγουρα εξελιχθεί θεαματικά από την πρώτη εκείνη διοργάνωση το 1996 στον λόφο του Κολωνού χάρη στη θέληση και το πείσμα των ανθρώπων που το τρέχουν τόσα χρόνια εθελοντικά αφενός, στη μεγάλη ανταπόκριση του κόσμου που έχει αφετέρου. Δεν αντανακλά απλώς ανθρώπινους και κινηματικούς συσχετισμούς, τους διαμορφώνει κιόλας ‒ μαζί του βέβαια εξελίχθηκε και το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Τη δεκαετία του ’90, ας πούμε, ουσιαστικά δεν υπήρχε καν διαδικασία νομιμοποίησης των ανθρώπων αυτών που τότε προέρχονταν κυρίως από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, το αλληλέγγυο κίνημα διεκδικούσε δηλαδή τα στοιχειώδη. Την επόμενη δεκαετία τη χαρακτήριζε πολλή αισιοδοξία για την ένταξη στην Ευρωζώνη και αναπτυξιακός “οργασμός” χάρη και στην Ολυμπιάδα της Αθήνας, οπότε, χάρη στη μεγάλη ανάγκη για εργατικά χέρια στην οικοδομή, στη λάντζα, στα χωράφια αλλά και στην οικιακή φροντίδα, έγιναν κάπως πιο αποδεκτοί και ολίγον φολκλόρ, χωρίς όμως και πάλι κάποια σοβαρή προσπάθεια νομιμοποίησης και ενσωμάτωσής τους», λέει.

«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Σήμερα το μεταναστευτικό - προσφυγικό περνά μία από τις δυσκολότερες φάσεις του. Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα

Τα προβλήματα αυτά εντάθηκαν βέβαια με την κρίση του 2008 και τα μνημόνια – η ακροδεξιά στην πιο εξτρεμιστική της μορφή γιγαντώθηκε και έγινε ρυθμιστής του πολιτικού παιχνιδιού, ενώ, δαιμονοποιημένοι και από μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ, οι μετανάστες έγιναν αποδιοπομπαίοι τράγοι. Αυξήθηκαν, επιπλέον, οι εγκληματικές επιθέσεις εναντίον τους. «Επόμενο ήταν την περίοδο εκείνη το φεστιβάλ να εστιάσει περισσότερο στον ρατσισμό, στη φασιστική απειλή, στην εκ νέου διεκδίκηση της παρουσίας των μεταναστών/-τριών στον δημόσιο χώρο και στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους. Η κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το 2015 δημιούργησε ένα νέο τοπίο.

» Αρχικά πυροδότησε ένα μαζικό κύμα συμπαράστασης σε Ελλάδα και Ευρώπη, γρήγορα όμως αυτό άλλαξε και μαζί με την προσφυγιά άρχισε να διώκεται πια και ποινικοποιείται και η αλληλεγγύη. Οι εξελίξεις αυτές αντικατοπτρίστηκαν, βέβαια, στις εκδηλώσεις, στις θεματικές και στις διεκδικήσεις των αντιρατσιστικών φεστιβάλ, για να φτάσουμε στο σήμερα, που το μεταναστευτικό - προσφυγικό περνά μία από τις δυσκολότερες φάσεις του: περισσότεροι φράχτες, περισσότερες παράνομες επαναπροωθήσεις, περισσότερα εμπόδια στην ένταξη, νέα καμπ-φυλακές για τους νεοφερμένους, οι οποίοι στοχοποιούνται ως εξωτερικός και ταυτόχρονα εσωτερικός εχθρός, κι ας έχουμε τεράστια έλλειψη εργατικών χεριών, κι ας υπάρχει δημογραφική κρίση.

«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Χιλιάδες παιδιά που γεννήθηκαν ή/και μεγάλωσαν εδώ αναγκάζονται να δίνουν εξετάσεις “πατριδογνωσίας” για να αποκτήσουν τα αυτονόητα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα. Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα

» Βλέπουμε δηλαδή εδώ ένα παράδοξο, δεδομένου κιόλας ότι μετά τη συμφωνία Τουρκίας - Ε.Ε. απέμειναν στη χώρα μόλις 50-60.000 άνθρωποι που θα μπορούσαν να απορροφηθούν εύκολα και αθόρυβα», συνεχίζει, εξαίροντας την έμπρακτη αλληλεγγύη που επέδειξαν, και συνεχίζουν να επιδεικνύουν στη μεγάλη τους πλειοψηφία, οι κάτοικοι ακριτικών νησιών όπως η Λέσβος, ακόμα και την εποχή που την Αθήνα όργωναν τα χρυσαυγίτικα “τάγματα εφόδου”. Αυτό μάλιστα, παρότι όταν εγκλωβίζεις επί μακρόν σε έναν τόπο χιλιάδες ανθρώπους χωρίς ελπίδα και προοπτικές, επόμενο είναι να τροφοδοτείς την παραβατικότητα και να δημιουργείς αντιπαλότητες και μεταξύ τους και με τον ντόπιο πληθυσμό. Και η απάντηση εδώ δεν είναι τα κλειστά σύνορα αλλά πολιτικές απεγκλωβισμού, διάλογος και τρόποι ώστε η συνύπαρξη να μη δημιουργεί προβλήματα για κανέναν».

Το 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ, μια αφορμή πολιτικής διεκδίκησης και ταυτόχρονα γιορτής με συζητήσεις, συναυλίες, προβολές, εκθέσεις, κουζίνες, παζάρια και άλλα δρώμενα, κεντρικό άξονα το μεταναστευτικό - προσφυγικό αλλά και αναφορές σε όλη την κινηματική και δικαιωματική γκάμα μάς προσκαλεί όλους/-ες, ανεξαρτήτως καταγωγής, εθνικότητας, ηλικίας, φύλου ή ερωτικού προσανατολισμού στο Άλσος Βεϊκου (7-9/7) για μια ζωντανή «προσομοίωση» ενός κόσμου που μπορεί και πρέπει να χωράει πολλούς.

«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Συναυλία στο 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ. Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα
«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Δρώμενα με κεντρικό άξονά το μεταναστευτικό- προσφυγικό στο 24ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ. Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα
«Οι φράχτες την πλατωσιά του κόσμου μας στενεύουν» Facebook Twitter
Φωτ.: Άγγελος Καλοδούκας-Αρχείο Δικτύου για τα Κοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO. 

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιάννης Φελέκης

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Φελέκης: «Στην Αθήνα έχουμε πια πολλά "μικρά Εξάρχεια", αποκεντρώθηκαν κι αυτά»

Έζησε μυθιστορηματικά, αγωνίστηκε ενάντια στη χούντα, φυλακίστηκε και βασανίστηκε. Πολυπράγμονας, αειθαλής, με σπάνιο ήθος, εντιμότητα και συνέπεια, o συνδικαλιστής και ακτιβιστής Γιάννης Φελέκης αποτελεί εμβληματική φυσιογνωμία και ζωντανή ιστορία των Εξαρχείων, της αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πόσο φιλική είναι η γειτονιά της Κυψέλης για τα άτομα με αναπηρία;

Ζούμε, ρε! / Πόσο φιλική είναι η γειτονιά της Κυψέλης για τα άτομα με αναπηρία;

Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συζητούν με τη σκηνοθέτιδα και σεναριογράφο Νάνσυ Σπετσιώτη, κάτοικο της περιοχής, η οποία καταγράφει την προσβασιμότητα της Φωκίωνος Νέγρη και άλλων γειτονικών δρόμων για τα άτομα με αναπηρία.
THE LIFO TEAM
Σκληρές Αλήθειες

Άρης Δημοκίδης / 10 Σκληρές Αλήθειες που σοκάρουν μέχρι σήμερα

Αδυσώπητοι εγκληματίες και αμφιλεγόμενες προσωπικότητες, δολοφόνοι που παρίσταναν τους αθώους, παράξενες εξαφανίσεις και σοκαριστικές αποκαλύψεις σε 10 ηχητικά ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη που φωτίζουν ξανά πολύκροτες υποθέσεις.
THE LIFO TEAM
O παιδοκτόνος της Αιτωλοακαρνανίας: Η άγνωστη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη

Αληθινά εγκλήματα / O παιδοκτόνος της Αιτωλοακαρνανίας: Η άγνωστη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται την ξεχασμένη ιστορία του προτελευταίου θανατοποινίτη στην Ελλάδα, που στήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα δύο μήνες πριν από τον Βασίλη Λυμπέρη, το 1972.
Υπάρχουν μυστικά για να πετύχεις στις Πανελλήνιες;

Ζωή στα καλύτερά της / Υπάρχουν μυστικά για να πετύχεις στις Πανελλήνιες;

Mια συζήτηση με την παιδοψυχολόγο Αλεξάνδρα Καππάτου για το πώς μπορούν οι έφηβοι να διαχειριστούν καλύτερα το άγχος τους και να αναπτύξουν στρατηγικές μελέτης την περίοδο των Πανελληνίων, στο πλαίσιο της σειράς podcast «Ζωή στα καλύτερά της», με την υποστήριξη των συμπληρωμάτων διατροφής EVIOL.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
«Το να λες “σε φτάνω στα όριά σου για το καλό σου” είναι κακοποιητικό»

Lifo Videos / «Το να λες “σε φτάνω στα όριά σου για το καλό σου” είναι κακοποιητικό»

Η ηθοποιός Ελεάνα Στραβοδήμου μιλά για την πορεία της από τη θεατρική ομάδα του πανεπιστημίου μέχρι την τηλεόραση, για τα όρια που χρειάστηκε να θέσει, τις κακοποιητικές συμπεριφορές που αντιμετώπισε και την ανάγκη για αυτοπροστασία που καλλιέργησε.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο Αναγνώστης Καβάφης (Μέρος Β’)

Ο Καβάφης ανάμεσά μας / Ο αναγνώστης Καβάφης (Μέρος Β’)

Πώς το αρχείο υποδεικνύει τα αναγνώσματα του ποιητή. Η προσωπική του βιβλιοθήκη, τα ενδιαφέροντά του, η ανάγνωση στην ποίηση του Καβάφη και η θέση του στην «Ιστορία της Ανάγνωσης». Μια συζήτηση με τον Γιάννη Παπαθεοδώρου, Αναπληρωτή Καθηγητή Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, στο πλαίσιο της σειράς podcasts «Ο Καβάφης ανάμεσά μας» που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Αρχείο Καβάφη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ο δαίμονας του τραυλισμού δεν φεύγει ποτέ – αλλά στη σκηνή σωπαίνει»

Lifo Videos / «Ο δαίμονας του τραυλισμού δεν φεύγει ποτέ – αλλά στη σκηνή σωπαίνει»

Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας Στέφανος Κακαβούλης μιλά για το τραύλισμα που τον σημάδεψε από παιδί, το bullying και την απομόνωση που βίωσε, και για το πώς η υποκριτική τον απελευθέρωσε, βοηθώντας τον να το ξεπεράσει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Υπόθεση Γερωνυμάκη: Ο δικηγόρος από την Κρήτη που κατηγορήθηκε για τη δολοφονία της γυναίκας του και της πεθεράς του

Αληθινά εγκλήματα / Υπόθεση Γερωνυμάκη: Ποιος σκότωσε τη γυναίκα και την πεθερά του δικηγόρου από την Κρήτη;

O Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται το θρίλερ της διπλής δολοφονίας της συζύγου και της πεθεράς γνωστού δικηγόρου, που συγκλόνισε και δίχασε την τοπική κοινωνία του Ηρακλείου το φθινόπωρο του 1996.
Η σκληρή αλήθεια για τον Στράτο Διονυσίου

Μικροπράγματα / Η σκληρή αλήθεια για τον Στράτο Διονυσίου

Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ του Άρη Δημοκίδη για την συναρπαστική, κινηματογραφική ζωή του αμφιλεγόμενου τραγουδιστή και την προσπάθειά του, μέσα από συνεχείς περιπέτειες, να παραμείνει στην κορυφή
ΑΡΗΣ ΔΗΜΟΚΙΔΗΣ
Μπορεί η Αθήνα να λύσει το κυκλοφοριακό;

Αθήνα / Μπορεί η Αθήνα να λύσει το κυκλοφοριακό;

Ποιοι είναι οι μύθοι και οι αλήθειες γύρω από το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Αθήνας και πόσο σωτήριο μπορεί να είναι το όριο των 30 χιλιομέτρων; Η Ντίνα Καράτζιου συζητά με τον συγκοινωνιολόγο, καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γιώργο Γιαννή για ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι Αθηναίοι.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Παίζουν video games τα τυφλά άτομα;

Ζούμε, ρε! / Παίζουν video games τα τυφλά άτομα;

Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συνομιλούν με τον τυφλό gamer Μιχάλη Αλεξίου, ο οποίος μοιράζεται την εμπειρία του και ρίχνει φως στις προκλήσεις και τις προοπτικές που υπάρχουν για μια κοινότητα παικτών που μέχρι πρόσφατα έμενε στο περιθώριο.
THE LIFO TEAM
«Αν έχω αληθινούς φίλους; Ρώτα με ένα λεπτό πριν πεθάνω»

Lifo Videos / «Αν έχω αληθινούς φίλους; Ρώτα με ένα λεπτό πριν πεθάνω»

Ο Monozim, κατά κόσμον Ορέστης Μπαρσάκης, μιλά για τους δύο άξονες της δημιουργίας του –τη μουσική και το animation– και τη μοναχική πορεία που ακολουθεί, για τη δυσπιστία του απέναντι στις δισκογραφικές, καθώς και για τη δυσκολία βαθιάς σύνδεσης με τους ανθρώπους γύρω του.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Ο «δράκος της Θράκης»: Mια υπόθεση που έμεινε στο σκοτάδι

Αληθινά εγκλήματα / Ο «δράκος της Θράκης»: Mια υπόθεση που έμεινε για πάντα στο σκοτάδι

Ο Νίκος Τσέφλιος ερευνά και αφηγείται την ιστορία του ανθρώπου που για τουλάχιστον δύο χρόνια, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και αρχές του ’90, σκόρπιζε τον τρόμο και τον θάνατο στη βόρεια Ελλάδα, κατά μήκος του οδικού άξονα Καβάλα–Έβρος. Του ψυχρού δολοφόνου που, παρά το ανθρωποκυνηγητό από όλες τις αστυνομικές υπηρεσίες, παρέμεινε ασύλληπτος.
«Αν δεν υπήρχε η Σελίν Ντιόν, κανείς δεν θα είχε καταλάβει την πάθησή μου»

Lifo Videos / «Αν δεν υπήρχε η Σελίν Ντιόν, κανείς δεν θα είχε καταλάβει την πάθησή μου»

Υιοθετήθηκε στα 5 της χρόνια, διαγνώστηκε με το σπάνιο σύνδρομο stiff person και κινείται με αναπηρικό αμαξίδιο. Η Αλεξάνδρα Σταματοπούλου, χρυσή παραολυμπιονίκης στο Παρίσι, μιλά για την έλλειψη αναγνώρισης και την απογοητευτική υποδοχή μετά το μετάλλιο: «Κανείς δεν ήταν εκεί να με χειροκροτήσει».
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ