Ο Χρήστος Σιφναίος και η Ράνια Φουλεδάκη, η σύζυγός του, έχουν ιδιαίτερη αγάπη για τα επιτραπέζια παιχνίδια. Το καταλαβαίνεις από τις στοίβες μόλις μπεις στο σπίτι τους, αν και το μέγεθος της συλλογής τους δεν μπορείς να το καταλάβεις από την εικόνα, γιατί δεν τα έχουν όλα στον ίδιο χώρο. Ο Χρήστος και η Ράνια συλλέγουν επιτραπέζια παιχνίδια, κυρίως ρετρό, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και τη δεκαετία του ’90, και στη συλλογή τους έχουν περισσότερους από 500 τίτλους.
— Πότε και πώς ξεκίνησε η συλλογή των επιτραπέζιων παιχνιδιών σας;
Χρήστος: Η συλλογή επιτραπέζιων ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2015 και αφορμή στάθηκε μια διαφήμιση στο YouTube με παιχνίδια από τα ’80s και τα ’90s, ανάμεσα στα οποία η Ράνια αναγνώρισε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που είχε μικρή και το λάτρευε. Ο λόγος για το «Καρδιοχτύπια στο τηλέφωνο» της ΜΒ. Βλέποντας τον ενθουσιασμό της, έκανα αναζήτηση στο διαδίκτυο και ένας ιδιώτης το πουλούσε ολοκαίνουριο! Της το έκανα δώρο και έτσι ένα υπέροχο ταξίδι ξεκίνησε. Τα δύο πρώτα χρόνια είχαμε εστιάσει κυρίως στα επιτραπέζια από τις δεκαετίες του ’80 και του ’90, αλλά στη συνέχεια η συλλογή εμπλουτίστηκε και με πληθώρα τίτλων από τα ’50s, τα ’60s και τα ’70s. Να αναφέρω στο σημείο αυτό ότι συλλέγουμε αποκλειστικά ελληνικά επιτραπέζια, είτε αυτά αποτελούν την ελληνική έκδοση ενός ξένου τίτλου είτε είναι ολοκληρωτικά made in Greece.
Τα πρώτα επιτραπέζια που είχαμε μικροί και μέσω αυτών μοιραστήκαμε την εμπειρία του παιχνιδιού με συγγενείς και φίλους αποτέλεσαν βασικό πυλώνα στην κοινωνικοποίηση, ενώ παράλληλα είχαν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
— Σας ενδιέφεραν τα επιτραπέζια και πριν γνωριστείτε;
Χρήστος: Όχι, δεν υπήρχε καθόλου η λογική της συλλογής επιτραπέζιων πριν γνωριστούμε. Προσωπικά, ό,τι επιτραπέζια παιχνίδια είχα στην κατοχή μου πριν ξεκινήσουμε τη συλλογή ήταν όσα είχα κρατήσει από την παιδική μου ηλικία, και δεν ξεπερνούσαν τα είκοσι.
Ράνια: Ούτε εγώ είχα ξεκινήσει να μαζεύω, ενώ ό,τι είχα στην παιδική μου ηλικία, μεγαλώνοντας τo χάρισα. Παρ’ όλα αυτά, με τις παρέες μου έπαιζα πολύ συχνά επιτραπέζια παιχνίδια.
— Πόσα επιτραπέζια έχετε σήμερα στη συλλογή σας;
Στην τελευταία καταμέτρηση που είχαμε κάνει πριν από περίπου έναν χρόνο τα επιτραπέζια των δεκαετιών 1950 έως και 1990 ξεπερνούσαν τα 450. Συλλέγουμε εδώ και εφτά χρόνια και η αναζήτηση δεν σταματάει. Πάντοτε θα βρεθεί ένα καινούργιο διαμαντάκι στην πορεία. Βασικό κριτήριο για να μπει ένα επιτραπέζιο στη συλλογή είναι να μας ενθουσιάσει, δεν συλλέγουμε ό,τι βρεθεί στον δρόμο μας ή π.χ. εκδόσεις του ίδιου επιτραπέζιου.
— Ασχολείστε και με πιο καινούργια επιτραπέζια;
Εννοείται! Τα τελευταία είκοσι χρόνια το επιτραπέζιο παιχνίδι έχει αναδειχθεί από ένα προϊόν που απευθυνόταν κυρίως σε ηλικίες μέχρι δεκαοχτώ ετών σε ένα αγαπημένο χόμπι των ενηλίκων παγκοσμίως. Έτσι κι εμείς, πέρα από τα vintage επιτραπέζια, έχουμε και αρκετούς πρόσφατους τίτλους που είναι πραγματικά εξαιρετικοί.
— Δεν πιάνουν πολύ χώρο; Πού τα αποθηκεύετε;
Λόγω της πληθώρας και του όγκου τους, τα επιτραπέζια έχουν κατανεμηθεί στα σπίτια όπου μεγαλώσαμε και σε αυτό που κατοικούμε τώρα. Μαζί μας έχουμε επιλέξει να έχουμε τα πιο αγαπημένα μας, γύρω στους διακόσιους τίτλους, και όσον αφορά τα υπόλοιπα, έχουμε συχνές μετακινήσεις από το ένα σπίτι στο άλλο.
— Τι είναι ένα επιτραπέζιο για σας, πέρα από ένα απλό παιχνίδι;
Το επιτραπέζιο παιχνίδι είναι στιγμές που παραμένουν αναλλοίωτες στον χρόνο. Τα πρώτα επιτραπέζια που είχαμε μικροί και μέσω αυτών μοιραστήκαμε την εμπειρία του παιχνιδιού με συγγενείς και φίλους αποτέλεσαν βασικό πυλώνα στην κοινωνικοποίηση, ενώ παράλληλα είχαν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στις αναρίθμητες μαγευτικές στιγμές όταν ανακαλύπτουμε κάποιο επιτραπέζιο σε παλιά παιχνιδάδικα, βιβλιοπωλεία, ψιλικατζίδικα, παλαιοπωλεία κ.λπ. Στην ουσία είναι ένα ατελείωτο «κυνήγι θησαυρού». Επιπλέον, είναι όλες εκείνες οι στιγμές που βλέπουμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα να απολαμβάνουν την εμπειρία ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού μαζί μας. Τέλος, το επιτραπέζιο παιχνίδι στο σύνολό του συνιστά ένα κομμάτι Ιστορίας. Η αίσθηση του να κρατάς στα χέρια σου ένα αντικείμενο που μετράει πάνω από εξήντα χρόνια ζωής δεν μπορεί να περιγραφεί.
— Τι είδους επιτραπέζια έχετε στη συλλογή σας;
Υπάρχει πληθώρα ως προς το είδος των επιτραπέζιων. Από απλά επιτραπέζια παιχνίδια τύπου Γκρινιάρης και Φιδάκι μέχρι αρκετά πιο σύνθετα, που πρέπει να ασχοληθείς αρκετή ώρα μαζί τους (π.χ. στρατηγικής). Μια αγαπημένη μας κατηγορία επιτραπέζιων είναι αυτά που βασίζονται σε τηλεοπτικές σειρές και ταινίες περασμένων δεκαετιών αλλά και επιτραπέζια βασισμένα σε τηλεοπτικά παιχνίδια, όπως τα «Τετράγωνα των Αστέρων», ο «Τροχός της τύχης», το «Bingo» κ.λπ. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα επιτραπέζια που έχουν θεματικές εμπνευσμένες από τους ήρωες της Disney, την οποία λατρεύουμε. Δεδομένου, όμως, ότι ο κύριος όγκος των επιτραπέζιων ανήκει σε μια εποχή που αυτά είχαν αρκετά πιο απλούς κανόνες από τα σημερινά, τον μέσο όρο αποτελούν επιτραπέζια που μέσα σε δέκα-δεκαπέντε λεπτά ο παίκτης έχει εξοικειωθεί με τους κανόνες τους.
— Υπάρχει κάποιο ξεχωριστό παιχνίδι για σας;
Χρήστος: Είναι αδιανόητο να επιλέξω μόνο ένα, θα προσπαθήσω να κάνω ένα Τop 5: «Ο κρυμμένος θησαυρός των πειρατών» της εταιρείας ΕΡΚΑΠ (δεκαετία ’70), «Ο Κυρίαρχος» της εταιρείας ΜΙΚΑ (δεκαετία ’90), «Ο Θρύλος του Ζαγκόρ» της εταιρείας Parker (δεκαετία ’90), «Πράκτωρ 007» της εταιρείας ΕΠΑ (δεκαετία ’60) και «Ο Βασιλιάς των Λιονταριών» από την εταιρεία ΜΒ (δεκαετία ’90). Το καθένα κρύβει μέσα του ένα ξεχωριστό κομμάτι της παιδικής μου ηλικίας.
Ράνια: Αυτό που θα μπορούσα να ξεχωρίσω είναι το «Καρδιοχτύπια στο Τηλέφωνο». Δεν έχει να κάνει με τη σπανιότητά του ούτε με τον τρόπο που παίζεται, μόνο και μόνο επειδή είναι το επιτραπέζιο με το οποίο ξεκινήσαμε τη συλλογή.
— Πόσο συχνά ασχολείστε μαζί τους;
Τα απολαμβάνουμε οπτικά καθημερινά και παίζουμε μια-δυο φορές την εβδομάδα, κυρίως Σαββατοκύριακα.
— Αφήνετε κανέναν να τα αγγίξει; Τα δανείζετε;
Ράνια: Δεν με πειράζει να τα αγγίξει ή να παίξει κάποιος με αυτά. Δεν έχει τύχει να δανείσουμε, αλλά στους κολλητούς μας δεν θα είχα κανένα απολύτως πρόβλημα να δανείσω. Ο Χρήστος έχει πολλή πλάκα, γιατί έχει έγνοια μην πάθει κάτι κάποιο από τα επιτραπέζια. Εννοείται πως δεν τον ενοχλεί να τα αγγίξει κάποιος, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού τρομοκρατείται στην πιθανότητα να υπάρξει κάποια φθορά. Για τον λόγο αυτό τον πειράζουμε με τους φίλους μας.
— Μπορούν τα επιτραπέζια να γίνουν αιτία τσακωμού;
Ξέρουμε να χάνουμε και να κερδίζουμε, οπότε δεν υπάρχει λόγος να χαλάσουμε τις καρδιές μας. Για εμάς τα παιχνίδια είναι πηγή ευτυχίας.
— Πόσα από τη συλλογή σας είναι άθικτα σε ζελατίνα και πόσα χρησιμοποιείτε;
Στη συλλογή υπάρχουν ελάχιστα σε ζελατίνα ‒ κι αυτά που είναι σύντομα θα ανοιχτούν. Το επιτραπέζιο, κατά την άποψή μας, σε αντίθεση με άλλα είδη παιχνιδιών (π.χ. φιγούρες), δεν πρέπει να μένει σε ένα ράφι βιβλιοθήκης και απλώς να το κοιτάς. Η εμπειρία ξεκινάει αμέσως μόλις σκίσεις τη ζελατίνα και το παιχνίδι αρχίσει. Γέλιο, αγωνία, χαρά και τόσα άλλα συναισθήματα πηγάζουν από κάθε παρτίδα που μοιράζεσαι με αγαπημένα πρόσωπα. Σαφέστατα τα προϊόντα σε ζελατίνα έχουν μεγαλύτερη αξία σε περίπτωση μελλοντικής μεταπώλησης, δεν είναι όμως κάτι που μας αφορά. Μέσα στα χρόνια έχουμε βρει επιτραπέζια άθικτα ή μεταχειρισμένα σε πολύ καλή κατάσταση, τα οποία είχαμε ήδη στη συλλογή και, γνωρίζοντας την αξία τους, διατέθηκαν προς πώληση. Να στερηθούμε, όμως, την εμπειρία ενός επιτραπέζιου κρατώντας το κλειστό για να πουληθεί στο μέλλον σε καλύτερη τιμή ήταν κάτι που από την αρχή απορρίφθηκε ως ιδέα. Ακόμα δεν έχουμε κατορθώσει να παίξουμε με όλα. Υπάρχει όμως άπλετος χρόνος και διάθεση. Υγεία να υπάρχει.
— Ξέρετε κι άλλους ανθρώπους που να είναι τόσο φανατικοί με τα επιτραπέζια;
Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχουμε γνωρίσει ανθρώπους που ασχολούνται, μεταξύ άλλων, και με τη συλλογή επιτραπέζιων παιχνιδιών, μάλιστα δύο από αυτούς είναι πλέον αδελφικοί μας φίλοι.
— Ποιο είναι το πιο ακριβό παιχνίδι που έχετε στη συλλογή σας;
Τα ακριβότερα παιχνίδια της συλλογής κυκλοφόρησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950 - αρχές της δεκαετίας του 1960 από την εταιρεία ΕΠΑ. Πρόκειται για τα επιτραπέζια με τους τίτλους «Ρομπότ κατά Δορυφόρων» και «Σπούτνικ Εξπλόρερ - Κατακτηταί του Διαστήματος». Αξίζει να αναφερθεί πως τα συγκεκριμένα επιτραπέζια φιλοξενούνται και στο Μουσείο Παιχνιδιών Μπενάκη. Κλείνοντας, αυτό που θα θέλαμε να πούμε είναι πως με υπομονή και συνεχή αναζήτηση μπορεί κάποιος να βρει ό,τι τον ενδιαφέρει σε τιμές πραγματικά προσιτές.
