Με μια εντελώς διαφορετική προσθήκη στο τρέχον «αφήγημα» του #metoo, ο Γιώργος Λάνθιμος με το «The Favourite» σχολιάζει τη θριαμβευτική και πικρή εκδίκηση τριών γυναικών σε ανταγωνιστικές θέσεις, παραλλάσσοντας την αληθινή ιστορία της βασίλισσας Άννας της Αγγλίας, της στενής της συμβούλου Σάρα Τσέρτσιλ και της εξαδέλφης και υπηρέτριας Άμπιγκεϊλ.

 

Προς τα τέλη του 17ου αιώνα, η Άννα, χήρα, σωματικά εξαντλημένη από 17 γέννες και αντίστοιχες απώλειες των παιδιών της, ένα κουβάρι από το συναισθηματικό κενό, τις κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις και την αυξανόμενη εξάρτησή της από τη σκιώδη ισχυρή γυναίκα που δεν την αφήνει λεπτό από κοντά της, την παιδική της φίλη Σάρα, παραπαίει ανάμεσα στις ασθένειες που την ταλαιπωρούν και την ανάγκη της για χαρά και ευχαρίστηση.

 

Ο Έλληνας σκηνοθέτης δείχνει για μια ακόμη φορά την άνεσή του στους χαρακτήρες, την πλοκή αλλά και την εποχή, που, όπως σωστά είπε και ο ίδιος, του δίνει μια άλλη αίσθηση ελευθερίας κινήσεων και έκφρασης με τη δεδομένη απόσταση από τις παγίδες της σύγχρονης γλώσσας.

 

 

Στο προσκήνιο εμφανίζεται η Άμπιγκεϊλ, μια όμορφη, νέα γυναίκα, εξαδέλφη της Σάρα, η οποία διεκδικεί μια θέση στην αυλή πέρα από την άχαρη καθημερινότητα της υπηρέτριας γενικών καθηκόντων. Mάλιστα, ισχυρίζεται πως ήταν κάποτε κυρία με εκπαίδευση, αλλά ξέπεσε η οικογένειά της και αναγκάστηκε να ξεκινήσει από την αρχή.

 

Ο Γιώργος Λάνθιμος χωρίζει σε κεφάλαια το σενάριο των Ντέμπορα Ντέιβις και Τόνι Μακναμάρα και υιοθετεί αμέσως μια λοξή ματιά προς το πρωτόκολλο, το γνωστό «pomp and circumstance» της βρετανικής αυλής, συχνά αντιμετωπίζοντάς το όπως του πρέπει, δηλαδή σαν τσίρκο υποκρισίας που περισσεύει και προδοσίας που καιροφυλακτεί. Όχι όμως με τους όρους του θρίλερ εποχής αλλά ως κωμωδία (κακών) τρόπων, μια σοβαρή φάρσα βγαλμένη μέσα από την ενδυματολογική πολυτέλεια του Μπάρι Λίντον (τρομερά τα κοστούμια της τρις οσκαρούχου Σάντι Πάουελ) και ποτισμένη με βιτριολικό, ενίοτε αναχρονιστικά μοντέρνο χιούμορ.

 

Όταν ο όμορφος αριστοκράτης (Τζο Άλγουιν) ανοίγει απρόσκλητος και ξαναμμένος την πόρτα της ταπεινής κάμαρας της Άμπιγκεϊλ (Έμα Στόουν), εκείνη τον ρωτά «ήρθες να με ξελογιάσεις ή να με βιάσεις», αυτός απαντά «μα, είμαι gentleman» κι εκείνη του λέει, με παιγνιώδη ερωτική εγκατάλειψη, «ορίστε, βίασέ με λοιπόν!».

 

 

 

 

Χρησιμοποιώντας αναμορφικούς φακούς για να δώσει έμφαση στον απροσδιόριστα μεγάλο χώρο σε σχέση με τη μοναξιά και την έλλειψη οικειότητας των «κατοίκων» του, ο Λάνθιμος προσθέτει το δικό του τονικό remix σε μια ιστορία θηλυκών θυμάτων τα οποία αποκτούν εξουσία διαφορετικών ταχυτήτων, έντασης και διάρκειας. Η Άννα βρίσκεται μια ζωή στην κεφαλή, αλλά δεν μοιάζει άνθρωπος στη θέση του οδηγού, δηλώνοντας αδυναμία να επιμείνει στις όποιες πρωτοβουλίες της.

 

Η μοναδική άδολη συντροφιά της είναι τα 17 κουνέλια που ζουν σε κλουβιά στο υπνοδωμάτιό της, τα σύμβολα της αθωότητας και της αναπαραγωγής που ισοδυναμούν με τα παιδιά που έχασε, σαν θλιβερή υπενθύμιση της βασιλικής ανημπόριας της. Η Σάρα είναι ευγενής και δολοπλόκος, εκμεταλλεύεται και παρατηρεί τους αντιπάλους σαν ζώο που οσμίζεται τον εχθρό, αν και για λίγο υποκύπτει στα μεγάλα, παραπλανητικά μάτια της Στόουν/Άμπιγκεϊλ.

 

 

 

Η προσωρινή της χαλάρωση, ωστόσο, είναι και το μεγάλο της λάθος. Η μικρή παίρνει θάρρος και χώρο και καταλαβαίνει πως το σεξ δεν είναι τίποτε άλλο από το κρίσιμο εργαλείο για την επιβίωση. Κατά τύχη, αντιλαμβάνεται την παθιασμένη σχέση της Άννα με τη Σάρα και πλοηγείται μέσα από προσεκτικές κινήσεις. Και η δουλειά του Λάνθιμου είναι να εντοπίσει τη μεταστροφή των θυμάτων σε χειριστικές προσωπικότητες και να βρει το χιούμορ που στριμώχνεται ανάμεσα στις χαραμάδες του κρυφού σεξ και των υπολογισμένων ανατροπών.

 

Μη γελιέστε όμως: τη θεατρική υφή και τη μυθιστορηματική δομή τις μετατρέπει σε καθαρή κινηματογραφική απόλαυση, με κορυφαίες ερμηνείες. Η Ολίβια Κόλμαν, που μάλιστα θα υποδυθεί τη βασίλισσα Ελισάβετ στις δύο επερχόμενες σεζόν του «The Crown» (η Ελισάβετ, τελικά, δεν διδάχτηκε τίποτε από την Άννα, είπε στη συνέντευξη Τύπου) είναι καταπληκτική, μεταδίδοντας σοκ και δέος, μια κακιά και κακομοίρα μαζί, που μέχρι την τελευταία στιγμή παίζει σαν μεγάλο μωρό με την κατάθλιψη και την ανικανότητά της αλλά και με το χρίσμα της εκλεκτής (favourite) που καλείται να δώσει στις δύο βοηθούς και ερωμένες της.

 

 

 

 

Δίπλα της, η Ρέιτσελ Βάις και η Έμα Στόουν παίζουν σαν πικάντικες μποξέρ, ενώ τα αγόρια, ο Τζο Άλγουιν και ο Νίκολας Χουλτ, ντυμένοι και πουδραρισμένοι σαν κοκότες της αυλής, λειτουργούν ως υποχείρια που νομίζουν πως κάτι κάνουν, ενώ, στην ουσία, κρατούν… κρυφο-γυναικείους ρόλους.

 

Οι πολύπλοκες, σύνθετες σχέσεις των τριών γυναικών αναπτύσσονται σε γραμμική αφήγηση στο «The Favourite»  και, ενώ απουσιάζει ο σουρεαλισμός του Ευθύμη Φιλίππου (για πρώτη φορά δεν συνεργάστηκε με τον Λάνθιμο στο σενάριο), ο Έλληνας σκηνοθέτης δείχνει για μια ακόμη φορά την άνεσή του στους χαρακτήρες, την πλοκή αλλά και την εποχή, που, όπως σωστά είπε και ο ίδιος, του δίνει μια άλλη αίσθηση ελευθερίας κινήσεων και έκφρασης με τη δεδομένη απόσταση από τις παγίδες της σύγχρονης γλώσσας.

 

Η ταινία ποντάρει στις συμπεριφορές σε πρώτο επίπεδο κι αυτό την καθιστά προσβάσιμη και ας πούμε τολμηρά ανάλαφρη – λεσβία βασίλισσα, σκάνδαλο! Ωστόσο, οι υποψήφιες εκλεκτές και η τυπική προϊσταμένη τους είναι ένα πρωτότυπο σχήμα καθαρής μητριαρχίας, όπου η «αρχηγός» δεν έγινε ποτέ πραγματική μητέρα και οι κληρονόμοι απειλούνται από τον πόλεμο και τους επιβήτορες, πασχίζοντας να επιβάλουν τα δικά τους παιχνίδια εξουσίας σε ένα στείρο και φαύλο περιβάλλον που τις υπονομεύει και τις προσβάλλει.

 

 

 

THE FAVOURITE Official Trailer (2018)