11 Αθηναίοι

Γιώργος Βέλτσος

Πανεπιστημιακός, ποιητής

«Δεν μου είναι εύκολο ακολουθώντας το συρμό, να προσθέσω ένα ακόμη εγκώμιο στη δουλειά του Γιώργου Λούκου. Ιδέες και προτάσεις μου που νομίζω πως εκκρεμούν στη μελλοντική κατάρτιση του προγράμματος του φεστιβάλ θα προσέδιδαν σε ό,τι έχω να πω τη δικαιολογημένη υποψία ότι τον κολακεύω. Όχι! Εκτιμώ το έργο του και της ομάδας που τον περιβάλλει όχι μόνον γιατί είναι τέρψη αλλά και διότι τα κριτήρια επιλογής τους μαρτυρούν καλό γούστο και συνεχείς υπερβάσεις του κοινώς αποδεκτού και του ευκόλως νοούμενου. Αλλά επειδή το γούστο παραμένει άξεστο όταν αναμιγνύει τα θέλγητρα με τη χαυνωτική απόλαυση, συχνά η δηλωμένη απαρέσκεια από ορισμένες παραστάσεις φεστιβάλ (Μαγκύ Μαρέν, The Wooster Group) γίνεται το μέτρο του καλού γούστου που αναμφίβολα διαθέτει αυτός ο απομηχανής για την Αθήνα θεός, η παρήχηση του επιθέτου του οποίου παραπέμπει σε λύκο που φυλάει συφοριασμένα πρόβατα.

Επειδή όμως φοβάμαι ότι δεν μπορώ να αποσυρθώ από το παιχνίδι των αναστοχασμών, δηλαδή δεν μπορώ να απολαύσω χωρίς τη διαμεσολάβηση της έννοιας, αφήνω τον Λούκο να με αθωώσει. Γνωρίζω πως κάποιες φορές οδηγείται σε επιλογές που ματαιώνουν τον εννοιολογικό-φορμαλιστικό πυρήνα των προτάσεών του. Δεν θα το ονομάσω αυτό συμβιβασμό. Δεν μπορώ όμως να μην επισημάνω πως συχνά τακτικές τού να ικανοποιήσουμε όλους φλουτάρουν την εικόνα. Ο υπεύθυνος ενός φεστιβάλ είναι σαν την πουτάνα. Αξίζει ή δεν αξίζει τα λεφτά που τον πληρώνουν. Αλλά επειδή ο Λούκος, εκτός από μάνατζερ, είναι και καλλιτέχνης οφείλω να κολακεύσω την ανιδιοτέλειά του, όπως θα έλεγε και ο Φλομπέρ. Και επειδή η πρόσκληση από τη LifΟ να πω δύο (ή περισσότερα) λόγια για το Φεστιβάλ εγείρει μέσα μου κοινωνιολογικά κατάλοιπα για τη λεγόμενη πρόσληψη της τέχνης, επιθυμώ να τονίσω ότι ο Λούκος καινοτομεί προσλαμβάνοντάς την αλλιώς. Παρά τις ενστάσεις των Γεωργουσόπουλων (το όνομα χρησιμοποιείται ως ολόγραμμα για ένα ευδοκιμών είδος αισθητικής κρίσης), ο Λούκος επιτίθεται τόσο στον ελληνοκεντρισμό όσο και στον φιλολογισμό από την εξ Εσπερίας θητεία του και το ένστικτό του. Δεν αντιλαμβάνεται ένα κείμενο ως πτώμα με εγγονοπούλεια φουστανέλα και παρακαταθήκη Ροντήρη αλλά ως σώμα που ο ακρωτηριασμός το ζωογονεί. Τα «διεθνή κουρέλια του μεταμοντέρνου» που «κουβαλάει» στην κακόφημη Πειραιώς ανταποκρίνονται σε ένα τρίτο μάτι που βλέπει τα κοινωνικά φρακτά στα μάτια των νέων. Τα περί αυθεντικότητας και περί των συναφών ιεραρχήσεων των «ουσίας-φαίνεσθαι» έχουν ήδη λυθεί από τον Τερτυλλιανό αφού δεν υπάρχει παρά μόνο ο κόσμος των ομοιωμάτων. Ο Λούκος με βοηθά και μένα να ξεφύγω από τη νοσταλγία ως επίγνωση του Σεφέρη και να δω τα αφηγηματικά νέφη μαζί με τα καυσαέρια κατηφορίζοντας υπό καύσωνα την Πειραιώς. Το Αιγαίο και οι ρωμιοσύνες έσβησαν σαν τα αγιοκέρια στα εκκλησάκια της πατρίδας μου. (Έτσι κι αλλιώς η τουριστική αστυνομία τα έχει μονίμως κλειστά.) Πώς λοιπόν να μιλάμε ακόμη για Ευαγγελάτο και Χατζάκη σε καιρούς που ο Λευτέρης Βογιατζής κινδυνεύει με τον Πρίγκηπα του Χομπουργκ να αρχειοθετηθεί μαζί με τον Σωκράτη Καραντινό; Πόσο, τέλος, ενδιαφέρει ένας εθνικός Χουβαρδάς χωρίς αμόρε; Πενήντα χρόνια μετά τον Γκέιτζ και τον Κάνιγχαμ γιατί να υποστηρίζουμε ακόμα τους βολεμένους τρόπους να εφησυχάζουμε για να γλιτώσουμε από το μέσα χάος που ευρηματικές παραστάσεις (Οστερμαάγιερ) το βγάζουν στη σκηνή. Παρ' ότι ο καπιταλισμός προτείνει συνεχώς νέες γενιές αντικαταθλιπτικών -με τη συσκευασία ενός free press-, δεν μπορούμε να βγούμε από την κατάθλιψη της επανάληψης και του «άλγος του Αργείου».

Δεν έχουμε παρά με ένταση και όχι με φιλοθεάμονα κοσμική διάθεση να δούμε ό,τι φέρνει ο Λούκος και ως δικό μας έργο. Και επειδή το δαιμονικό βιάζεται, επείγομαι. Ο Λούκος θα μειδιάσει. Αλλά ο Μαρμαρινός και ο Δημητριάδης πιστεύω πως είναι λιγότερο δαιμονικοί καθώς επεξεργάζονται με τον τρόπο τους τις διαφορές τους με το Θεό. (Ο πρώτος, με το Θεό-Φόρμα. Ο δεύτερος, με το Θεό-Σώμα.) Μπορώ να φανταστώ πως του ταιριάζουν επειδή αυτός ο θέωθεν φυγάς μπορεί να είναι και θεοφοβούμενος.

Μιχάλης Διαμαντίδης

Ιδιοκτήτης fast-food

«Εδώ στην Οδό Πειραιώς πάντα έχω κίνηση. Τα νυχτερινά σάντουιτς πουλάνε σε όλους, ανεξαρτήτως μόρφωσης. Η αλήθεια όμως είναι πως το τελευταίο καλοκαίρι είδα πρόσωπα που δεν έμοιαζαν με τους φορτηγατζήδες και τους μπουζουκόβιους. Τη βασική μου πελατεία δηλαδή. Ρώτησα και έμαθα ότι γίνονται κάτι παραστάσεις για ένα φεστιβάλ εδώ πιο πάνω κάθε καλοκαίρι. Καλό είναι αυτό, να ανέβει λίγο και η περιοχή (σ.σ. Μοσχάτο, Πειραιώς). Αλλάζουν οι φάτσες, αλλάζει και η διάθεση. Φέτος το καλοκαίρι λέω τα χοτ ντογκ να τα φτιάχνω διαφορετικά. Λίγο πιο κουλτουρέ...»

Μιχάλης Γεωργίου

Θεατρολόγος

«Το Φεστιβάλ Αθηνών συνεχίζει και φέτος με κεκτημένη ταχύτητα και ποικιλία στο πρόγραμμά του να προκαλεί το ενδιαφέρον μας ενώ συγχρόνως εξελίσσεται μεταπλάθοντας την εικόνα του. Διαθέτει στόχους για προσεγμένη και επιλεγμένη τέχνη που να αφορά όλους, με την παράλληλη συμμετοχή εγνωσμένων καλλιτεχνών, αλλά και νεότερων που επιχειρούν να πειραματιστούν και να προκαλέσουν. Στο πλαίσιό του διαμοιράζονται πλέον κοινές μνήμες σημαντικών καλλιτεχνικών γεγονότων και φυσικά νέες συγκινήσεις και προσδοκίες για ένα φεστιβάλ ευρωπαϊκών στάνταρ. Το φεστιβάλ Αθηνών επιχειρεί ένα άνοιγμα που αναφέρεται σε μια Αθήνα κέντρο συνάντησης διαφορετικών πολιτισμικών παραδόσεων και σε μια κοινωνία περισσότερο ανοιχτή στο διαφορετικό».

Δανάη Δάσκα

Φιλόλογος

«Και ξαφνικά Αυστριακοί χορογράφοι μπαίνουν στις συζητήσεις μας, παλιές αποθήκες και κτίρια που θύμιζαν μεταπολεμικά ερείπια γίνονται πανδοχεία της τέχνης. Κάποιοι κρατάνε απουσιολόγιο, μετράνε γνωστές φάτσες και ποντάρουνε στις sos παραστάσεις για να μπορούν να σταθούν σε μια παρέα όπου διαδραματίζονται διάλογοι όπως:
- Η μινιμαλιστική τάση της στρουκτούρας δεν συναστερώνεται με το ανθρώπινο γίγνεσθαι.
- Δεν κατάλαβα τίποτα.
- Άρα συμφωνούμε!
Για τρεις μήνες η πόλη αναβαθμίζεται και την ψωνίζει. Καλά κάνει!»

Δημήτρης Κουρούμπαλης

Ηθοποιός

«Ζέστη απογευματινή αύρα ουραλπισία εισιτήριο τελευταίας στιγμής υψηλής αισθητικής επιλογές απαράδεκτη εξυπηρέτηση στα ταμεία αδυναμία ακύρωσης αγοράς έλλειψη λίστας αναμονής υπέροχοι χώροι γνώριμα πρόσωπα φιλικές συζητήσεις πριν και μετά θέαμα άφθονη γνώση αυτοπεποίθηση ευρωπαϊκής ατμόσφαιρας εκπληκτικό πρόγραμμα θέαμα ύφος γλώσσα θεάτρου αγέραστη τέχνη νεογέννητη αξεπέραστη αμήχανη ελληνική πρόταση θέαμα ριζικών συγκινήσεων βαθύτερων αναμνήσεων ασύγκριτο αττικό καλοκαιρινό βράδυ θέαμα αντάξιο της αισθητικής που μέσα μας δημιουργείται και οδυνηρά κυοφορείται».

Αλεξάνδρα Μανδράκου

Δημοσιογράφος

«Το δικό μου φεστιβαλικό παζλ το συναρμολογώ κάθε χρόνο στις αρχές της άνοιξης. Με τους φίλους σε ανοιχτή ακρόαση κυκλώνω στο ημερολόγιο ημέρες, σημειώνω ώρες και παραστάσεις. Κι όσο ο καιρός πλησιάζει, η προσμονή όλο και μεγαλώνει: σήμερα στο Ηρώδειο, σε μια βδομάδα στο Σχολείο, μεθαύριο στην Πειραιώς 260, με την Αθήνα να μεταμορφώνεται, να γιορτάζει, να κλείνει το μάτι πονηρά -επιτέλους!- στα νέα παιδιά της, να κερνά γενναιόδωρα μουσική, θέατρο και χορό. Ναι, το Φεστιβάλ Αθηνών μου δίνει λόγους να αγαπώ τα καλοκαίρια στην πόλη μου, να μη ζηλεύω τους πρώτους αδειούχους που όπου να ‘ναι θα αρχίσουν να σαλπάρουν για τα νησιά. Να θέλω και να είμαι ακόμα εδώ. Και αυτό το καλοκαίρι».

Σταύρος Μαρτίνος

Dj

«Το Φεστιβάλ Αθηνών έχει πλέον καθιερωθεί και είναι κάτι που το αθηναϊκό κοινό περιμένει. Ένα κοινό "νεανικά" διευρυμένο, αυτό ίσως είναι και η μεγαλύτερή του επιτυχία. Ακούς σε παρέες να μιλάνε για Μπομπ Γουίλσον και Σαουμπίνε και στα διάφορα έντυπα να φιγουράρουν η Πίνα Μπαους, η Σιλβί Γκιγέμ και η καταπληκτική πλάτη της Μήδειας του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Μια χειμερινή παράταση θα έπειθε αν τελικά το αθηναϊκό κοινό επιδέχεται μαθήσεως».

Άννα Μπουρίτη

Χορεύτρια

«Νομίζω πως οι φεστιβαλικοί μήνες είναι ίσως και ο μόνος λόγος ν' αντέξει κανείς ένα "βραστό" και αποχαυνωτικό αθηναϊκό καλοκαίρι - με ενδιάμεσες ενέσεις πολιτισμού και δροσιάς στην Επίδαυρο τα Σ/K. Ξένες παραγωγές διεθνούς φήμης, που μόνο με ταξίδια-αστραπή σε Παρίσια και Βερολίνα θα είχαμε την ευκαιρία να δούμε, ενδιαφέρουσες εγχώριες συνεργασίες και πειραματισμοί νέων καλλιτεχνών στην τολμηρή Πειραιώς και στο ηλεκτρονικό Synch, τυλιγμένα σε οικονομική συσκευασία, αποτελούν την πιο ενδιαφέρουσα πολιτιστική πρόταση (ετησίως)».

Αλέξης Σταμάτης

Συγγραφέας

«Νομίζω ότι για τα πολιτιστικά μας πράγματα ήταν ευλογία η παρουσία του Γιώργου Λούκου στη διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών. Πήρε έναν θεσμό σε πτώση, τον σουλούπωσε και τον ανανέωσε, τον συρρίκνωσε χρονικά, τον επεξέτεινε χωροταξικά (με νέους συγχρόνους χώρους) και τον ανέδειξε. Κοπήκαν οι μεσάζοντες, αποϊεροποιήθηκε (με την καλή έννοια) η Επίδαυρος, δημιουργηθήκαν νέοι υπέροχοι και ευέλικτοι χώροι, ήρθαν σημαντικά ονόματα (στην ακμή τους) από το εξωτερικό, έγινε άνοιγμα στους νέους και στις μικρές ομάδες, και πλέον στην Αθήνα το καλοκαίρι υπάρχει χώρος για μέθεξη, για πειραματισμό, για αληθινή τέχνη. Η πόλη αναπνέει επιτέλους πολιτισμό. Και το πιο αισιόδοξο είναι ότι κάθε χρόνο το Φεστιβάλ είναι και καλύτερο».

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης

Συγγραφέας

«Είναι μια μοναδική ευκαιρία για έναν Αθηναίο πολίτη να δει ορισμένα κορυφαία επιτεύγματα της σύγχρονης παγκόσμιας καλλιτεχνίας, αρκεί μετά από αυτό να μην τα θεοποιήσει μέσα του και να κυκλοφορεί πιστεύοντας ότι κατέχει πια με σιγουριά την πεμπτουσία της τέχνης».

Λήδα Δάλλα

Βοηθός σκηνοθέτη

«Εξαιρετικές διεθνείς παραγωγές/ Εξαιρετική ευκαιρία/ Νυχτερινή διαδρομή Επίδαυρος - Αθήνα. Με αγαπημένη παρέα. Μετά από αγαπημένες παραστάσεις/ Ατυχείς έως ενοχλητικές ελληνικές παραγωγές και επιλογές/ Απογεύματα Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο. Μαύρισμα και ζακέτα/ Παράδοξη συνύπαρξη εγχώριων τηλεαστέρων με εμβληματικούς καλλιτέχνες του σύγχρονου θεάτρου/ Κράτηση εισιτηρίων μόνο μέσω διαδικτύου. Προσέχουμε για να έχουμε/ Ο ένας και μοναδικός λόγος που η φράση "summer in the city" έχει αποκτήσει κάποιο νόημα».