H εργασιομανία με βοηθούσε να κρατάω το άγχος υπό έλεγχο - τώρα το άγχος είναι η πολλή δουλειά

0

«Οι Αμερικανοί έχουν μακρά ιστορία με τους εργασιομανείς, τους αγαπούν, τιμούν τους επιχειρηματίες που μοχθούν επί 80ωρο την εβδομάδα, τους καλλιτέχνες που εργάζονται έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Προσωπικά, για χρόνια θεωρούσα ότι το να δουλεύω πολύ, ασταμάτητα, ήταν κάτι σαν τίτλος τιμής. Τώρα, στα 40 μου προσπαθώ να... ξεμάθω αυτό το μάθημα. Στα 20 μου δεν είχα καλύτερο κομπλιμέντο από το να με ρωτούν οι γύρω μου πως τα κατάφερνα όλα. Πώς έφερνα εις πέρας μία δουλειά πλήρους απασχόλησης, την παραγωγή μίας δικής μου ραδιοφωνικής εκπομπής, ένα μεταπτυχιακό δημιουργικής γραφής, τη διοργάνωση λογοτεχνικών διαλέξεων μία φορά την εβδομάδα και φυσικά να εξακολουθώ να γράφω μυθιστορήματα... Όλα αυτά, ενώ ήμουν ήδη σύζυγος και φίλη. Πώς; Απλά, η δουλειά ήταν το ναρκωτικό μου. Ή για να το θέσω επακριβώς, η δουλειά ήταν η ψυχοθεραπεία μου.

Το να δουλεύω τόσο σκληρά κρατούσε το τρομακτικό μου άγχος στο περιθώριο, ένα άγχος με το οποίο πάλευα όλη μου τη ζωή, ένα άγχος προϊόν καθημερινής αβεβαιότητας και ενώ αισθήματος ασφάλειας, αυτά που διακατέχουν όσους έχουν μεγαλώσει σε σπίτι, στο οποίο υπάρχει ένας αλκοολικός. Η καρδιά μου σταματούσε να χτυπάει σαν τρελή μόνο με έναν τρόπο: δουλεύοντας. Περισσότερο. Κι άλλο. 'Ενας φαύλος κύκλος που επαναλαμβανόταν ξανά και ξανά. Άγχος, μετά δουλειά, μετά ανακούφιση και πάλι από την αρχή. 

Η ψυχίατρος Gail Saltz και ένας ακόμη συνάδελφος της από το Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης συγκρίνουν αυτό το είδος της ψυχαναγκαστικής εργασιομανίας, με όλες τις αρνητικές συνέπειες που συνεπάγεται με οποιαδήποτε άλλη διαδικασία εθισμού - με τη μόνη διαφορά ότι σ' αυτή την περίπτωση δεν χρησιμοποιείται κάποια ουσία. 

"Στην αρχή νιώθεις εμμονικά με τη δουλειά σου, ότι πρέπει να κάνεις κάτι κι ότι θα ανακουφιστείς μόνο αν το κάνεις. Αυτό το 'πρέπει να' είναι το ψυχαναγκαστικό κομμάτι της υπόθεσης", εξηγεί η Saltz. Μετά το αίσθημα ανακούφισης που σου προσφέρει το να δουλέψεις περισσότερο, προκύπτει μία ενισχυτική συμπεριφορά ανάδρασης: το άγχος που κρύβεται κάτω από την εργασιομανία αναδύεται και πάλι στην επιφάνεια, συνοδευόμενο από την παρόρμηση σας να εργαστείτε. Σύμφωνα με τη Saltz αυτός ο τρόπος σκέψης συχνά δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα της OCD (ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή), της οποίας η εργασιομανία είναι ένας από τους πολλούς τρόπους εκδήλωσης αυτής της διαταραχής. 

Υπάρχει ένα είδος έντασης που με γεμίζει, όταν δουλεύω σε υψηλούς ρυθμούς, που συγκρίνεται μόνο με τον ήχο που κάνουν δυο ποτήρια κρασιού που τσουγκρίζονται. Μπορώ να νιώσω την την ανταμοιβή εκείνης της στιγμής να πλημμυρίζει τον εγκέφαλο μου με ικανοποίηση.

Τα όσα δηλώνει η Saltz υποστηρίζονται και από μία νέα μελέτη Νορβηγών επιστημόνων που εκπονήθηκε σε δείγμα 16,426 εργαζόμενων ενηλίκων. Βάσει αυτής, οι εργασιομανείς είχαν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα διαταραχών από τους μη εργασιομανείς. Οι συντάκτες της μελέτης αποσαφηνίζουν τον όρο της εργασιομανίας "ως κατάσταση στην οποία κάποιος ενδιαφέρεται υπέρ το δέον για τη δουλειά, καθοδηγούμενος από ένα ανεξέλεγκτο εργασιακό κίνητρο, επενδύοντας πολύ χρόνο και προσπάθεια στην εργασία του σε βαθμό που παραμελεί άλλες σημαντικές πτυχές της ζωής του". 

Βάσει της μελέτης από αυτούς που διαγνώστηκαν ως εργασιομανείς: 

- Ένα 7% εμφάνιζε προδιάθεση για ADHD (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής, ποσοστό 12.7% μεταξύ μη εργασιομανών)

- Ένα 6% εμφάνιζε προδιάθεση για OCD (Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, ποσοστό 8.7% μεταξύ μη εργασιομανών)

- Ένα 8% εμφάνιζε προδιάθεση για άγχος (11.9% μεταξύ μη εργασιομανών)
- Ένα 9% εμφάνιζε πρποδιάθεση κατάθλιψης (2.6% μεταξύ μη εργασιομανών).

Όπως μαρτυρά η μελέτη, οι εργασιομανείς είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν διαταραχές άγχους, όπως OCD και ADHD, παρά κατάθλιψη, ενώ το ενδιαφέρον σημείο είναι ότι η μελέτη δεν αποσαφηνίζει αν πρώτα εμφανίζονται τα συμπτώματα και μετά η εργασιομανία...

Και σίγουρα χρειάζεται ακόμη περισσότερη έρευνα που θα μας διαφωτίσει γιατί άνθρωποι με ψυχικές διαταραχές ρέπουν περισσότερο προς την εργασιομανία. Η Saltz εκτιμά ότι αυτά τα δύο -διαταραχή και εργασιομανία- κατά κάποιο τρόπο εμπλέκονται. "Το OCD και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές συχνά εμφανίζονται στην παιδική ηλικία, λόγω και μίας γενετικής προδιάθεσης", λέει και συνεχίζει: "Οι εξαρτήσεις επίσης εκδηλώνονται μέσα στις οικογένειες". Πιθανότατα, και η εξάρτηση και ο εξαναγκασμός σε ό,τι αφορά τη δουλειά να έχει επίσης γενετική προδιάθεση. 

Για 'μένα, το άγχος και η κατάθλιψη είναι η τραμπάλα πάνω στην οποία ισορροπώ. Η δουλειά είναι η μέθοδος που μου παρέχει προσωρινή ανακούφιση από αυτά τα δύο, αν και στην πραγματικότητα δεν με ανακουφίζει από το άγχος που υποβόσκει. Υπάρχει ένα είδος έντασης που με γεμίζει, όταν δουλεύω σε υψηλούς ρυθμούς, που συγκρίνεται μόνο με τον ήχο που κάνουν δυο ποτήρια κρασιού που τσουγκρίζονται. Μπορώ να νιώσω την την ανταμοιβή εκείνης της στιγμής να πλημμυρίζει τον εγκέφαλο μου με ικανοποίηση.

Κάθε νέα δουλειά -η πολλή δουλειά για την ακρίβεια- μου ανεβάζει πάντα την αδρεναλίνη, εκείνο το αίσθημα ότι όλα τα ταπεινά ανθρώπινα προβλήματα μου λιώνουν κάπου μακριά, φυσικά υπό την επίδραση της ντοπαμίνης που πανηγυρίζει στον εγκέφαλο μου. Ακόμη μαθαίνω να μην το θεωρώ ως ανταμοιβή όλο αυτό.

Αν και για τους εργασιομανείς δεν υπάρχουν -επισήμως, τουλάχιστον- τα 12 Βήματα, το κλειδί για την απεξάρτηση σ' αυτήν την περίπτωση δεν είναι πολύ διαφορετικό απ' ό,τι για άλλες μορφές εθισμού. Κατ' αρχάς, πρέπει να είναι κανείς ειλικρινής με τον εαυτό του, προκειμένου να αξιολογήσει αν όντως δουλεύει πολύ ή δουλεύει σε βαθμό ψυχαναγκασμού. Στη δεύτερη περίπτωση, η δουλειά είναι ένα μέσο προκειμένου να αποφύγει κανείς άλλα αρνητικά συναισθήματα και φυσικά οδηγεί σε σωματική και πνευματική υπερκόπωση.

Παρ' όλα αυτά, η Saltz αναγνωρίζει το γεγονός ότι μπορεί να αποβεί εξαιρετικά δύσκολο για τον εργασιομανή να επιτύχει συναισθηματική αποστασιοποίηση, προκειμένου να παραδεχθεί το τι του συμβαίνει. Σ' αυτή την περίπτωση, ίσως χρειαστεί ένας εξωτερικός, αντικειμενικός παρατηρητής, όπως ένας ψυχολόγος, που θα βοηθήσει στην αλλαγή των συμπεριφορών του. Όπως λέει, η εργασιομανία, όπως και το OCD, μπορεί να αντιμετωπιστεί με το να εκτίθεται το άτομα σε πράγματα που μέχρι χθες αρνείτο να κάνει, δημιουργώντας δηλαδή ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο απευαισθητοποιείται σε ό,τι αφορά όσα το φοβίζουν ή που συστηματικά απέφευγε. Για έναν εργασιομανή, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα πιεστεί για να μην ξυπνά πια στις 6 το ξημέρωμα, ότι θα πει όχι σε μερικές νέες συνεργασίες ή ότι θα πάψει να εργάζεται τα Σαββατοκύριακα.

Οι δικές μου προσπάθειες να καταπολεμήσω την εργασιομανία ήταν αργές και σταθερές. Έχοντας γράψει τρία βιβλία μέσα σε δύο χρόνια και ενώ παρουσίαζα καθημερινή αρθρογραφία και είχα αρκετό γράψιμο κάθε βράδυ, η υγεία μου άρχισε να δέχεται το ένα χτύπημα μετά το άλλο, με αποκορύφωμα να ασθενήσω ακόμη και από οστρακιά, ναι, είναι μια ασθένεια που ακόμη ταλαιπωρεί τους ανθρώπους...

Μόνο τότε μου έγινε απολύτως σαφές ότι πολύ απλά δεν θα μπορούσα να συνεχίσω να δουλεύω σ' αυτούς τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς χωρίς να υπάρξουν συνέπειες. Υπό την αυστηρή επιτήρηση του συζύγου και των καλύτερων μου φίλων, άρχισα να κάνω διαλείμματα στη δουλειά, κάποτε και μεγάλες παρατεταμένες διακοπές για να βγω έξω ή να πάω σε μία συνεδρία γιόγκα.  Κάθε νέα δουλειά -η πολλή δουλειά για την ακρίβεια- μου ανεβάζει πάντα την αδρεναλίνη, εκείνο το αίσθημα ότι όλα τα ταπεινά ανθρώπινα προβλήματα μου λιώνουν κάπου μακριά, φυσικά υπό την επίδραση της ντοπαμίνης που πανηγυρίζει στον εγκέφαλο μου. Ακόμη μαθαίνω να μην το θεωρώ ως ανταμοιβή όλο αυτό. 

Στα κενά της δουλειάς, όταν πρακτικά είχα χρόνο για λίγη ξεκούραση, το άγριο ζώο του άγχους μου ακόμη σκιρτάει μέσα μου. Αλλά ακόμη κι αυτό το αφήνω να βγει έξω, στο φως της μέρας. Πλέον, παρακολουθώ εβδομαδιαίες συνεδρίες υποστήριξης που με βοηθούν να ελέγχω αυτές τις συμπεριφορές, αφήνω και κάτι να... πέσει κάτω, και φροντίζω καλύτερα τον εαυτό μου. Κρατάω τακτικό ημερολόγιο για να θυμάμαι ότι είμαι υπεύθυνη για τη ζωή μου μου και προγραμματίζω ό,τι έχω να κάνω, κυρίως για να ελέγχω το άγχος που μπορεί να ξεπηδήσει αναπάντεχα μπροστά μου. Και όταν νιώθω την παρόρμηση να ξεκινήσω έναν νέο γύρο σκληρής δουλειάς με κάποια νέα συνεργασία ή να δουλέψω άλλη μία ώρα, μαθαίνω να κλείνω το λάπτοπ για να κάνω την πιο βασική απ' όλες τις δουλειές: να παίρνω βαθιές ανάσες».

Με στοιχεία από το Qz.com

0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μερικές αλήθειες για την κυτταρίτιδα

Ψυχή & Σώμα / Μερικές αλήθειες για την κυτταρίτιδα

Δεν είναι ντροπή, δεν είναι ασθένεια, δεν είναι «πρόβλημα». H κυτταρίτιδα είναι απλώς κάτι που έχουν οι περισσότερες γυναίκες, αλλά λίγες ξέρουν τι πραγματικά είναι. Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τη δερματολόγο Γιώτα Ρήγα για όλα όσα πρέπει να ξέρουμε, χωρίς υπερβολές και χωρίς ενοχές.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Πότε μπήκε το άγχος στη ζωή μας;

Άκου την επιστήμη / Πότε μπήκε το άγχος στη ζωή μας;

Πώς ο εγκέφαλός μας καθορίζει την ευτυχία, την προσωπικότητα και την υγεία μας; Και γιατί πολλοί άνθρωποι σήμερα νιώθουν συνεχώς κουρασμένοι; Η νευροψυχολόγος Ελισσάβετ Κάλμπαρη μιλάει στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γυμναστική στο νερό: Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις πριν βουτήξεις

Ψυχή & Σώμα / Γυμναστική στο νερό: Όλα όσα χρειάζεται να ξέρεις πριν βουτήξεις

Η διεθνής πολίστρια Έλενα Ξενάκη εξηγεί στη Λασκαρίνα Λιακάκου γιατί τα σπορ στο νερό είναι ιδανικά για το καλοκαίρι, πώς ξεκινά ένας αρχάριος και τι κάνουμε όταν μπλοκάρουμε στη σκέψη του μαγιό.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Αντηλιακά: Είναι όντως αμφιλεγόμενη η δράση τους;

Ψυχή & Σώμα / Αντηλιακά: Είναι όντως αμφιλεγόμενη η δράση τους;

H καθημερινή χρήση αντηλιακού, ακόμα και στην πόλη, μοιάζει αυτονόητη, αν θέλεις να προφυλαχθείς από τα εγκαύματα, τη φωτογήρανση και τον καρκίνο του δέρματος. Ή μήπως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά; H Μερόπη Κοκκίνη μιλά με τη δερματολόγο Παναγιώτα Ρήγα.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Θρεπτική διατροφή και ασφάλεια στη θάλασσα για ξέγνοιαστες διακοπές

Υγεία & Σώμα / Θρεπτική διατροφή και ασφάλεια στη θάλασσα για ξέγνοιαστες διακοπές

Το μεγαλύτερο μέρος των διακοπών το περνάμε στην παραλία, γι’ αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τους κανόνες της υγιεινής διατροφής αλλά και πώς να προλαμβάνουμε τα θαλάσσια ατυχήματα.
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Πόσο νερό χρειαζόμαστε πραγματικά;

Ψυχή & Σώμα / «8 ποτήρια την ημέρα»: Πόσο νερό πραγματικά χρειαζόμαστε;

Η Μερόπη Κοκκίνη συνομιλεί με τη διατροφολόγο Άννα Γαβριέλη για όσα ισχύουν – και δεν ισχύουν – γύρω από την ενυδάτωση, διαλύοντας διαδεδομένους μύθους και δίνοντας πρακτικές συμβουλές για το πώς μπορούμε να φροντίζουμε σωστά τον οργανισμό μας, χωρίς υπερβολές ή παρανοήσεις.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Έρικ Μ. Γκαρσία: Αυτισμός, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και το δικαίωμα στην ορατότητα

The Upfront Initiative / Έρικ Μ. Γκαρσία: Αυτισμός, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ και το δικαίωμα στην ορατότητα

«Για πολύ μεγάλο διάστημα, τα αυτιστικά άτομα δεν είχαν την ευκαιρία να πουν τη δική τους ιστορία. Αν μπορώ να πω ότι πέτυχα κάτι μέσα από τη δουλειά μου, είναι ότι προσπάθησα να τους δώσω φωνή και να τα παρουσιάσω με την ανθρωπιά που τόσο συχνά τους στερεί η κοινωνία».
ΤΗΣ ΤΖΙΝΑΣ ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΒΟΣΚΟΠΟΥΛΟΥ
Παιδιά, θάλασσα και πρώτες βοήθειες: Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας γονιός

Ψυχή & Σώμα / Παιδιά, θάλασσα και πρώτες βοήθειες: Όλα όσα πρέπει να ξέρει ένας γονιός

Χρειάζεται να έχουμε φορητό φαρμακείο ή αρκεί το φαρμακείο του νησιού; Είναι μύθος ότι τα παιδιά δεν πρέπει να κολυμπούν μετά το φαγητό; H Τζούλη Αγοράκη συζητά με την παιδίατρο Γιώτα Γαργάλα.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Όταν ο νευρολόγος σού λέει «κάνε βελονισμό» – Τι πρέπει να ξέρεις

Ψυχή & Σώμα / Όταν ο νευρολόγος σού λέει «κάνε βελονισμό» – Τι πρέπει να ξέρεις

Ο βελονισμός έχει συνδεθεί με εναλλακτικές θεραπείες, ευεξία και ανατολική φιλοσοφία. Όμως, όταν ένας νευρολόγος τον προτείνει για την ανακούφιση από ημικρανίες, οσφυαλγίες ή χρόνιο πόνο, δεν μπορείς να τον αγνοήσεις. Τι λέει η επιστήμη γι’ αυτήν τη χιλιάδων ετών πρακτική και ποιοι μπορούν πραγματικά να ωφεληθούν; Ο νευρολόγος Οδυσσέας Παζιώνης απαντά.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Ψυχή & Σώμα / Τα νέα fitness trends που βλέπεις παντού: Ποια αξίζουν και ποια να αγνοήσεις

Γυμναστική με κινητό στο χέρι, ρολόγια που σου λένε πότε να αναπνεύσεις, influencers που υπόσχονται κοιλιακούς μέσα σε δέκα λεπτά: πόσα από όλα αυτά λειτουργούν πραγματικά; Για να ξεχωρίσουμε το hype από την ουσία, μιλήσαμε με τον Λάμπρο Μουλίνο, διαιτολόγο, διατροφολόγο και γυμναστή, ο οποίος μας βοηθά να αποκρυπτογραφήσουμε το τοπίο του fitness όπως αυτό διαμορφώνεται στα ελληνικά social media σήμερα.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Ψυχή & Σώμα / Πόσο παγωτό μπορούν να τρώνε τα παιδιά το καλοκαίρι;

Τι γίνεται με τα συσκευασμένα που βρίσκουμε στα ψυγεία; Είναι ασφαλή; Τα παγωτά που δεν έχουν ζάχαρη να τα προτιμάμε; Είναι ασφαλές να δίνουμε υποκατάστατα ζάχαρης στα παιδιά; Ποια είναι τα καλά του σπιτικού παγωτού; Και πώς μπορούμε να το φτιάχνουμε;
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Η σημασία της ηθικής ομορφιάς

Υγεία & Σώμα / Η ομορφιά του να δείχνεις καλοσύνη χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα

Οι πράξεις γενναιοδωρίας και αυτοθυσίας προκαλούν αισθήματα ψυχικής ευφορίας και συγκίνησης, που οδηγούν στην επιθυμία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι, αλλά και να βοηθήσουμε τους άλλους
THE LIFO TEAM
Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Ψυχή & Σώμα / Υπάρχουν πράγματι τροφές που «καίνε» λίπος;

Βοηθούν όντως κάποιες τροφές στις καύσεις ή είναι απλώς ένας διατροφικός μύθος; Στο σημερινό επεισόδιο συζητάμε με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη για το πώς μπορούμε να υποστηρίξουμε με απλούς τρόπους τον μεταβολισμό μας.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ