Τρία χρόνια μετά τη μεγάλη αναδρομική έκθεση που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το MUACC στο Κάλιαρι της Ιταλίας, η παρούσα έκθεση, σε επιμέλεια των Paolo Cortese και Francesco Romano Petillo, παρουσιάζει στο αθηναϊκό κοινό μια επιλεγμένη επισκόπηση έργων που εκτείνονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 έως και σήμερα. Τα έργα που παρουσιάζονται προσφέρουν μια καθαρή εικόνα της καλλιτεχνικής πορείας της Ρωμαίας καλλιτέχνιδας, η οποία δικαίως θεωρείται μία από τις μητέρες της ιταλικής fiber art.

 

Στις πρώτες της δημιουργίες, η Franca Sonnino εργάστηκε με μεγάλες επιφάνειες καμβά, χρησιμοποιώντας ακρυλικά και τέμπερες για να σχεδιάσει γραμμές, συνεχόμενες, διακεκομμένες ή διάστικτες, που διασταυρώνονταν και επικαλύπτονταν, δημιουργώντας ένα πυκνό πλέγμα μοτίβων και σχημάτων. Λίγα χρόνια αργότερα, άρχισε να πειραματίζεται με υλικά από τον οικιακό χώρο, συνυφασμένα παραδοσιακά με το γυναικείο σύμπαν, όπως νήματα, πούλιες, δαντέλες και υφάσματα. Σταδιακά, εγκατέλειψε τον καμβά ως βάση και το νήμα αντικατέστησε το πινέλο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Sonnino εφηύρε το «στερεό νήμα», ένα βαμβακερό νήμα ενισχυμένο με σύρμα, με το οποίο άρχισε να σχεδιάζει το σύμπαν της σε τρεις διαστάσεις.

 

Σημαντικοί θεματικοί κύκλοι εμφανίζονται στο έργο της: Τοπία (Landscapes), με καλλιεργημένα χωράφια, στέγες και χωριά, Ψηφιδωτά (Mosaics), με μεγάλες, αρθρωτές επιφάνειες· και Διαφάνειες (Transparencies), όπου οι επικαλυπτόμενοι σκελετοί δημιουργούν έναν ρυθμικό διάλογο εντυπώσεων. Ωστόσο, τα βιβλία, είτε ως μεμονωμένα αντικείμενα, είτε σε μικρές ενότητες, είτε ως μεγάλες εγκαταστάσεις, αποτελούν ίσως το πιο αγαπημένο θέμα της καλλιτέχνιδας.

 

Ένα ακόμα βασικό στοιχείο του έργου της Sonnino είναι η χρήση της σκιάς. Μέσα από ένα δυναμικό παιχνίδι κενού και γεμάτου, η καλλιτέχνις δημιουργεί αρχιτεκτονικές μορφές που εισχωρούν στον περιβάλλοντα χώρο και συνομιλούν με αυτόν μέσα από τις σκιές που δημιουργούν τα περιγράμματά τους.

 

Ο τίτλος της έκθεσης είναι εμπνευσμένος από έναν χαρακτηρισμό που χρησιμοποίησε ο Marcello Venturoli το 1980 και επιχειρεί να αποτυπώσει την ουσία της δημιουργικής διαδικασίας της Franca Sonnino, η οποία παραμένει σταθερή για πάνω από πέντε δεκαετίες. Αν και κάθε έργο ξεκινά από μια ιδέα και έχει, συνεπώς, νοητή και εννοιολογική αφετηρία, η συνέχεια δίνεται από τα χέρια, που καθοδηγούνται αποκλειστικά από την καρδιά. Όπως εξηγεί η ίδια:

 

«Όταν ξεκινάω ένα έργο, δεν ξέρω πραγματικά προς τα πού θα πάει ή πότε θα τελειώσει. Δεν κάνω ερωτήσεις στον εαυτό μου, είναι μια φυσική διαδικασία, που δεν καθοδηγείται από τον νου αλλά από την καρδιά!»

 

Την έκθεση συνοδεύει έκδοση με κείμενο της Franca Zoccoli, η δεύτερη της σειράς Portfolio, αφιερωμένη στις γυναίκες καλλιτέχνιδες που εκπροσωπούνται από την γκαλερί.

 

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Franca Coen Sonnino γεννήθηκε το 1932 στη Ρώμη, όπου ζει και εργάζεται. Είναι απόφοιτη Φιλολογίας και ξεκίνησε την εικαστική της πορεία έπειτα από τη συνάντησή της με τη Maria Lai, η οποία την παρότρυνε να «χρησιμοποιήσει τα χέρια της για να φτιάξει άχρηστα αντικείμενα και όχι χρήσιμα πράγματα.»

 

Τα πρώτα της έργα ήταν κυρίως ζωγραφικές συνθέσεις με γραμμές και πυκνά πλέγματα. Με τον καιρό, το νήμα έγινε το βασικό της υλικό, αντικαθιστώντας το πινέλο, και οδηγώντας σε έργα που συνδυάζουν τη χειρονομία με τον χώρο σε μια ιδιαίτερη σύνθεση.

 

Από το 1972, η Franca Sonnino έχει πραγματοποιήσει σχεδόν τριάντα ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε περίπου διακόσιες ομαδικές, σε μουσεία και γκαλερί σε όλο τον κόσμο.

 

Tο 2019 το Μουσείο Υφάσματος του Busto Arsizio φιλοξένησε την έκθεση Maria Lai e Franca Sonnino: Capolavori di fiber art italiana. Την ίδια χρονιά παρουσίασε έργα στο Λονδίνο, στην έκθεση Threading Spaces – Nedda Guidi, Elisabetta Gut, Maria Lai, Franca Sonnino, σε επιμέλεια του Paolo Cortese. Το 2021 συμμετείχε στην Frieze Masters στο Λονδίνο και στην Αθήνα στην ομαδική έκθεση Histoire d’E Part 2: Between Language and Object στη Gramma_Epsilon Gallery.

 

Ακολούθησε η μεγάλη αναδρομική Thread, Sign, Space στο MUACC στο Κάλιαρι, ταυτόχρονα με παρουσία της στη Gramma_Epsilon στην Αθήνα. Συμμετείχε επίσης στη Μπιενάλε Mdna και σε ατομική έκθεση στη Jochum Rodgers Gallery στο Βερολίνο. Το 2024 έλαβε μέρος στο πρότζεκτ The Different Revolution, που παρουσιάστηκε αρχικά στην εμπορική έκθεση Artissima στο Τορίνο και στη συνέχεια στη Gramma_Epsilon Gallery στην Αθήνα.