Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί

0

Όταν μου πρότειναν από τη Mastercard και το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης να είμαι ο συντονιστής του φετινού Iconic Talks, που θα ήταν εξ ολοκλήρου αφιερωμένο στον Πάνο Χ. Κούτρα, ένιωσα ενθουσιασμό και δέος. Και αυτή ακριβώς τη μίξη συναισθημάτων ήθελα να εκφράσω στον ίδιο, λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν την προηγούμενη Παρασκευή τον κάλεσα στη σκηνή της αίθουσας Παύλος Ζάννας του «Ολύμπιον» για να ξεκινήσει να αφηγείται τις ιστορίες του.

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Η Μίνα Ορφανού στη «Στρέλλα».
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Όπως είπα κι εκεί, έψαχνα να βρω έναν ευφάνταστο τρόπο για το kick-off της συζήτησης και κατέληξα πως αυτό που ήθελα να του πω ήταν ένα «ευχαριστώ». Ευχαριστώ γιατί η «Στρέλλα» του συνέπεσε χρονικά με το δικό μου coming out – έχοντας μεγαλώσει στην επαρχία και βλέποντάς τη για πρώτη φορά τότε, το 2009, σε εποχές που έννοιες όπως η συμπερίληψη και η ΛΟΑΤΚΙ+ εκπροσώπηση ήταν ακόμα άγνωστες, άρχισα να νιώθω λιγότερο μόνος, να καταλαβαίνω πως το μεγάλο queer σύμπαν, στο οποίο ανήκω κι εγώ, διαθέτει μια παράξενη ομορφιά και μια ξεχωριστή δύναμη, και ότι οι οικογένειες κατ’ επιλογή είναι κανονικές οικογένειες
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter

Και όπως το περίμενα, οι ιστορίες που αφηγήθηκε ο Κούτρας στις δύο ώρες που διήρκεσε περίπου το masterclass ήταν όντως πολύτιμες. Ως ένα από τα πρόσωπα του 65ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, που τιμήθηκε με τον Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά, βρέθηκε πρωταγωνιστής σε μια σειρά προβολών, Q&As και άλλων εκδηλώσεων, στο συγκεκριμένο masterclass όμως στόχος μας ήταν η εστίαση στις queer όψεις του σινεμά του, στο προσωπικό του βίωμα και στον τρόπο που αυτό μεταφέρθηκε και εξελίχθηκε στην τέχνη του, ανάγοντάς τον σε μια από τις πιο διακριτές, πιο ηχηρές φωνές του παγκόσμιου queer cinema αυτήν τη στιγμή.

Δοτικός και γενναιόδωρος, αστείος και διόλου σοβαροφανής, γεννημένος storyteller, άρχισε να μου εξιστορεί τα εφηβικά και φοιτητικά του χρόνια, τον τρόπο που από μικρός δραστηριοποιούνταν στα κινήματα, και όσα αποκόμισε από την παραμονή του στο θατσερικό Λονδίνο των ‘80s και μετέπειτα στο Παρίσι. Οι ολοζώντανες καλλιτεχνικές σκηνές των δύο πόλεων, οι άνθρωποι που γνώρισε και οι σχέσεις που ανέπτυξε, και βέβαια η επιδημία του AIDS που αποδεκάτισε, μεταξύ άλλων, και τις καλλιτεχνικές και queer κοινότητες της εποχής έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη του σκηνοθετικού του βλέμματος, όπως διαπιστώσαμε εξάλλου παρακολουθώντας, την προηγούμενη βραδιά, τις άγνωστες, απρόβλητες στην Ελλάδα, μικρού μήκους ταινίες του από εκείνη την εποχή.

Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Κι έπειτα ήρθαν τα ‘90s, ο Πάνος επέστρεψε στην Ελλάδα διατηρώντας (μέχρι σήμερα) επαφές και βάση στο εξωτερικό, και ξεκίνησε η πολυετής οδύσσεια προετοιμασίας, γυρισμάτων και post-production της «Επίθεσης του Γιγαντιαίου Μουσακά», της θρυλικής πρώτης μεγάλου μήκους ταινίας του, που προβλήθηκε αποκατεστημένη –όπως και το σύνολο της φιλμογραφίας του– στο φεστιβάλ. Και κάπου εδώ εντοπίζονται όλα τα στοιχεία που μας ενέπνευσαν να δώσουμε για τίτλο στο masterclass τη φράση «Queer before it was cool».

Γιατί το σινεμά του Πάνου Χ. Κούτρα, αλλά και ο ίδιος ως προσωπικότητα, ήταν ο ορισμός του queer πριν η λέξη γίνει καλά-καλά γνωστή. Και αυτό, όπως συζητήσαμε, δεν έχει να κάνει μόνο με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την ταυτότητα φύλου, αλλά πολύ περισσότερο με τη συνολική ιδεολογία και πολιτική στάση, τη στάση ζωής, τη διάθεση για ρήξη και αντίδραση, τη σοβαρότητα εναντίον της σοβαροφάνειας και με πολλά άλλα στοιχεία που τα συναντάμε όλα στον «Μουσακά», μια ταινία με εξωγήινα μοντέλα, γκέι αστροφυσικούς με ροζ ποδιές, έναν τεράστιο μουσακά που εξαπολύει τοξικά λάδια στους κατοίκους της Αθήνας και πρωταγωνίστρια μια γλυκύτατη παρενδυτική/drag/τρανς ηρωίδα, τη «νόθα κόρη της Ντιβάιν», σύμφωνα με τον ίδιο, που ψάχνει την αγάπη μέσα στον ζόφο.
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Αληθινή Ζωή
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Xenia
Κι από εκεί, από το χειροποίητο, θρασύτατο, αναπολογητικό πείραμα του «Μουσακά», ο Πάνος μάς μετέφερε στη μεγάλη κλίμακα της «Αληθινής Ζωής», που έκανε πρεμιέρα λίγο καιρό μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004, με εκείνον να τολμά να βάζει φωτιά στην Ακρόπολη. Κι έπειτα στη «Στρέλλα» του, ένα έργο μυθοπλασίας απόλυτα καθοριστικό για την τρανς ορατότητα στην Ελλάδα, που για να πραγματωθεί έπρεπε να βρεθεί η κατάλληλη τρανς πρωταγωνίστρια και ξεκίνησε μόνο αφότου βρέθηκε η Μίνα Ορφανού. Και μετά στο «Xenia», όπου αντίστοιχα χρειαζόταν δύο υπερ-ταλαντούχα παιδιά δεύτερης γενιάς από την Αλβανία (τα βρήκε στα πρόσωπα του Νίκου Γκέλια και του Κώστα Νικούλι) για να προσεγγίσει με διαθεματικό τρόπο το ζήτημα της μετανάστευσης και της ιθαγένειας. Και τελικά στο «Dodo», όπου μέσα από την ιστορία ενός εξαφανισμένου, σπάνιου πτηνού, κατάφερε να μιλήσει για όλα τα σημερινά ζητήματα, για την ατζέντα της εποχής, και για τον νέο, ρευστό κόσμο στον οποίο ζούμε.
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Φώτο.: Mermaid Party
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Αυτόν ακριβώς τον νέο κόσμο επιχειρούν να τιμήσουν, μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου, πρωτοβουλίες της Mastercard με άξονα τη συμπερίληψη, όπως το Iconic talks, το Mermaid award (με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ) που απονεμήθηκε και φέτος σε ταινία ΛΟΑΤΚΙ+ θεματικής του φεστιβάλ, συγκεκριμένα στην ταινία «Όλα θα πάνε καλά» του Ρέι Γιενγκ, την υποτροφία Midpoint Intensive Queer Workshop που δίνει σε Έλληνα δημιουργό τη δυνατότητα συμμετοχής σε πανευρωπαϊκό workshop με στόχο την ανάπτυξη έργων ΛΟΑΤΚΙ+ θεματολογίας, αλλά και ένα Mermaid party αφιερωμένο στον queer κινηματογράφο που υπενθύμισε με τον καλύτερο τρόπο πως, after all, it’s fun to be queer!
Πάνος Χ. Κούτρας: Queer before it was cool, νυν και αεί Facebook Twitter
Οθόνες
0

Αλέξανδρος Διακοσάββας

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας γεννήθηκε το 1987 και μεγάλωσε στη Ρόδο. Σύντομη θητεία στους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς της Πολυτεχνικής Σχολής Πάτρας και συνέχιση σπουδών στη Βιολογία του ίδιου Πανεπιστημίου τον οδήγησαν τελικά στο να θέλει να ασχοληθεί με τη δημοσιογραφία.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Superman, καρχαρίες και Νταλί από αύριο στους κινηματογράφους

Η πρώτη ταινία του αναγεννημένου διευρυμένου σύμπαντος της DC, ο υβριδικός μεταμεσονύκτιος χαβαλές του «Dangerous Animals» και το χιτσκοκικό «Spellbound», με την ονειρική σεκάνς ανθολογίας που σχεδίασε ο Σαλβαδόρ Νταλί, ξεχωρίζουν από το πρόγραμμα αυτής της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Οθόνες / Νύχτα Αγωνίας: Το trendy δράμα του Χίτσκοκ με τη συμμετοχή του Νταλί

Ο μεγαλοπαραγωγός Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ επιθυμούσε ένα trendy δράμα για την ψυχανάλυση, ενώ ο Άλφρεντ Χίτσκοκ γύρισε άλλο ένα θρίλερ για το σεξ, την ερωτική επιθυμία και τον ρόλο μιας δυναμικής γιατρού, απροστάτευτης σε ένα σεξιστικό ανδροκρατούμενο μικρόκοσμο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αναγέννηση του Jurassic World με ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικά αναχρονιστική

Οθόνες / Jurassic World: Ανακυκλωμένα υλικά, ανακουφιστικό πισωγύρισμα

Ο Κόλιν Τρεβόροου ξεκίνησε δυνατά τη δεύτερη τριλογία του Jurassic σύμπαντος και την έστειλε στον αγύριστο ή περίπου στη μέση του πουθενά, με τους τροποποιημένους δεινοσαύρους αδέσποτους, οπλισμένους κι επικίνδυνους, σε ένα φινάλε με οικολογικές κορόνες, πανηγυρικά χαοτικό, ψευδεπίγραφα απειλητικό και, εν τέλει, εξαιρετικά ανιαρό.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ