Ο σκληρός καθρέφτης του Facebook

Από τη Μαρία Παπαπαναγιώτου

Μπορεί  τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, η διαφήμιση , και οι πασαρέλες, να χρειάστηκαν τριάντα χρόνια  για να παραδεχθούν  επίσημα ότι ευθύνονται για χιλιάδες κρούσματα  ανορεξίας, βουλιμίας  και  διατροφικών διαταραχών, στη περίπτωση του facebook  όμως  κάτι τέτοιο καταγράφηκε  και  αποδείχθηκε  αυτόματα. 

Αρκούν  τα online ερωτηματολόγια, τα  profil  των χρηστών (των φίλων και των ιδίων) και τα comments, για να εντοπίσουν  οι επιστήμονες  στην κοινωνική δικτύωση τα σύνδρομα όπως αποτυπώνονται  και στον "αληθινό" κόσμο.

To facebook , αν και φτιάχτηκε για να κάνει τον κόσμο να νιώθει καλύτερα, σχολιάζουν οι ειδικοί  κοινωνικοί αναλυτές , ενεργοποιεί  φαινόμενα σκληρού κοινωνικού ανταγωνισμού και  καταποντίζει την προσωπική αυτοεκτίμηση,  γιατί  ηλεκτρονικά οι εικόνες όλων εκτίθενται  στα  μάτια όλων, και κυρίως οι προσωπικές τους εικόνες  στα μάτια του καθενός.

Οι χρήστες του facebook  συγκρίνουν  διαρκώς  την  εικόνα του εαυτού τους. Με των φίλων τους  αλλά και τις δικές τους , για το πώς δείχνουν τώρα και πως έδειχναν επίσης ένα, και δύο, και  περισσότερα χρόνια πριν.  Ερευνητές  του  Κέντρου  Διατροφικών  Διαταραχών του πανεπιστημίου του Μέριλαντ εξέτασαν χρήστες του facebook  ηλικίας 16-40 ετών.

Περισσότεροι από τους μισούς δήλωσαν  ότι  δεν  εγκρίνουν την  σιλουέτα  και το βάρος τους  και  έπρεπε  οπωσδήποτε  να χάσουν κιλά . Οι άνδρες  μάλιστα, της ομάδας που εξετάστηκε, πρόσθεσαν ότι είχαν ανεβάσει οι ίδιοι αρνητικά σχόλια για την εμφάνισή τους στο προφίλ τους στο facebook , σε ποσοστό 45% , ενώ οι γυναίκες , αν και σε συχνότητα  78%  δήλωσαν αποφασισμένες να αρχίσουν δίαιτα επειγόντως,  απέφευγαν να σχολιάζουν αρνητικά τον εαυτό τους σε ποσοστό μεγαλύτερο του 75%.

     
Το facebook  όπως  αποδεικνύεται , καλλιεργεί σε άσημους και διάσημους ένα υπερβολικό, σχεδόν  ξιπασμένο  σύνδρομο του « ψευδοστάρ».  Άτομα  που  νιώθουν άσχημα  συγκεκριμένες ημέρες, απέδειξαν οι έρευνες, ότι δεν είναι  και πολύ «στις ομορφιές τους»  για να  βγούνε με τους φίλους τους για να πάνε σε ένα απλό μπαρ. Δεν το κάνουν, μην τυχόν και  τους τραβήξουν φωτογραφία οι φίλοι τους και εμφανιστούν  όπως δεν θα ήθελαν  στο facebook, και με αυτό το τρόπο εκτεθούν.  Σύνδρομο που μέχρι πρόσφατα αφορούσε περισσότερο άνθρωπους του θεάματος.

Το  facebook  διεισδύει στην ψυχολογία των χρηστών του αναγκαστικά, παρατηρεί ο καθηγητής  Στήβεν  Κρόφοντ  που ηγήθηκε της μελέτης. Καλλιεργεί την φιλοσοφία της «ετοιμότητας  για  κάμερα», το camera-ready mentality, όπως οι ειδικοί το αποκαλούν ακόμα και  στις  πιο απλές  προσωπικότητες  και  ζωές .

Στην  αληθινή ζωή, μπορεί κανείς να αποφύγει τους καθρέφτες αν δεν αισθάνεται καλά. Δεν γλυτώνει όμως  από  το facebook,  οι ίδιοι επιστήμονες επισημαίνουν  και προειδοποιούν: Σε ποσοστό  80% οι χρήστες του facebook συνδέονται τουλάχιστον  μία φορά την ημέρα, και άρα θυμούνται  τις  ανασφάλειές  τους για την εικόνα και το image τους.

Αν δεν αντέχετε, αποσυνδεθείτε  για  λίγο, έως  ότου νιώσετε σωματικά και νοητικά κάπως καλύτερα.