Πώς η Μίτσελ εισχωρεί στο DNA της Λουτσία και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα
Το έργο μιλάει για τη σκοπιμότητα, το κέρδος, την άπληστη επιβίωση, τη δολοπλοκία, τη λαχτάρα για κατοχή εξουσίας. Φωτο: Ανδρέας Σιμόπουλος
Μάρ20
 

Πώς η Μίτσελ εισχωρεί στο DNA της Λουτσία και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα

Πώς ζωντανεύεις μια συμβατική όπερα; Πώς την μεταμορφώνεις, και την κάνεις να δονείται επί σκηνής; Η εκπληκτική σκηνοθετική σύλληψη της Κέιτι Μίτσελ για την Λουτσία Ντι Λαμερμούρ πετυχαίνει αυτό ακριβώς: να εισχωρήσει στο DNA της πρωταγωνίστριας και να το αλλάξει, φέρνοντας καινούρια ζωή σε μια γερασμένη από τα χρόνια παράσταση.


Ο Ντονιτσέττι δεν είναι από τους αγαπημένους μου. Η μουσική του είναι κάπως βαρετή -αν έχεις ακούσει μια όπερα είναι σαν να τις έχεις ακούσει όλες. Του λείπει η συγκίνηση. Τη σκηνή της τρέλας της Λουτσία αν την ακούσεις, χωρίς να βλέπεις τους πρωταγωνιστές επί σκηνής και χωρίς να γνωρίζεις την ιστορία, δεν θα καταλάβεις πως εδώ κάποιος τρελαίνεται από φρίκη και έρωτα. Αν έχεις νιώσει τη φλόγα του έρωτα και της φρίκης, πείθεσαι ακόμα λιγότερο.

 

Στο εξωτερικό έγραψαν πως η σκηνοθεσία της Μίτσελ ήταν από φεμινιστική σκοπιά. Έτσι γράφουν συνήθως οι άντρες όταν θέλουν να υποβιβάσουν το έργο μιας γυναίκας. Η Μίτσελ το μόνο που έκανε ήταν να σκύψει πάνω από το έργο 180 τόσα χρόνια μετά και να ακούσει εκείνο που έλειπε. Την εκδοχή της γυναίκας.

 

Ωστόσο η Κέιτι Μίτσελ βρήκε τρόπο και έκανε το ακατόρθωτο. Μας έκανε να δούμε τη Λουτσία τρελή από πόνο σωματικό και ψυχικό. Πρόσθεσε στοιχεία ανύπαρκτα στην όπερα χωρίς να παραβεί το πνεύμα του συνθέτη. Πρόσθεσε μια εγκυμοσύνη και μια αποβολή. Πρόσθεσε δυο φαντάσματα και έκανε την έμπιστη υπηρέτρια εύγλωττη μέσα στη σιωπή της. Για τις ανάγκες του έργου η Μίτσελ σχεδίασε, μια σκηνή χωρισμένη στα δυο.

 

Πώς η Μίτσελ εισχωρεί στο DNA της Λουτσία και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα
Η Λουτσία θα θυσιαστεί προκειμένου να ισχυροποιηθεί η θέση του οικογενειακού οίκου. Φωτο: Ανδρέας Σιμόπουλος

 

Στη μια πλευρά συμβαίνει η δράση που επιβάλλει το λιμπρέτο. Στην διπλανή σκηνή συμβαίνουν βουβές λεπτομέρειες που σκέφτηκε η Μίτσελ ώστε να συνθέσει με αρτιότερο τρόπο την ιστορία. Έτσι πετυχαίνει να έχει τη Λουτσία σχεδόν συνέχεια επί σκηνής ώστε εκείνη να δώσει τη δική της αλήθεια στον μύθο.


Στο εξωτερικό έγραψαν πως η σκηνοθεσία της Μίτσελ ήταν από φεμινιστική σκοπιά. Έτσι γράφουν συνήθως οι άντρες όταν θέλουν να υποβιβάσουν το έργο μιας γυναίκας. Η Μίτσελ το μόνο που έκανε ήταν να σκύψει πάνω από το έργο 180 τόσα χρόνια μετά και να ακούσει εκείνο που έλειπε. Την εκδοχή της γυναίκας.

 

Όμως η Λουτσία ντι Λαμερμούρ της Μίτσελ είναι πολύ περισσότερο από μια φεμινιστική εκδοχή. Είναι η πάλη ανάμεσα στο κακό και στο αθώο -που είναι ο ανθός του καλού. Το έργο μιλάει για τη σκοπιμότητα, το κέρδος, την άπληστη επιβίωση, τη δολοπλοκία, τη λαχτάρα για κατοχή εξουσίας. Την ασχήμια. Το όχημα για την απόκτηση δύναμης και εξουσίας είναι η εκμετάλλευση των οικογενειακών δεσμών, η θυσία της αδελφής από τον αδελφό με τις ευλογίες της εκκλησίας και του κοινωνικού περίγυρου.

 

Πώς η Μίτσελ εισχωρεί στο DNA της Λουτσία και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα
Στη μια πλευρά συμβαίνει η δράση που επιβάλλει το λιμπρέτο. Στην διπλανή σκηνή συμβαίνουν βουβές λεπτομέρειες που σκέφτηκε η Μίτσελ ώστε να συνθέσει με αρτιότερο τρόπο την ιστορία. Φωτο: Ανδρέας Σιμόπουλος

 

Η Λουτσία θα θυσιαστεί προκειμένου να ισχυροποιηθεί η θέση του οικογενειακού οίκου. Της φατρίας. Η θυσία γίνεται με δόλο. Για να καμφθεί η Λουτσία που είναι ερωτευμένη με άλλον και να παντρευτεί τον μελλοντικό ισχυρό προστάτη της οικογένειας, ο αδερφός της χρησιμοποιεί το ψέμα, την απάτη, τον δόλο. Εκείνη θα πιστέψει πως ο εραστής της την έχει ξεχάσει, πως την έχει απατήσει και με τα πολλά πείθεται να αθετήσει την υπόσχεσή της σ' εκείνον που αγαπά και να παντρευτεί εκείνον που θέλει ο αδερφός της, προκειμένου να τον σώσει.

 

Στον γάμο όμως εμφανίζεται ο αγαπημένος της και χωρίς να γνωρίζει γιατί η Λουτσία τον απάτησε, την καταριέται. Η Λουτσία -με τη βοήθεια της έμπιστης υπηρέτριας- σκοτώνει τον άντρα της. Το θύμα γίνεται θύτης. Από τον πόνο και την φρίκη για την πράξη της στο τέλος τρελαίνεται.

 

Η Κέιτι Μίτσελ χρησιμοποιεί την αποβολή ως δικαιολογία και σκηνοθετεί ένα κανονικό λουτρό αίματος. Όταν το κακό επικρατεί, το καλό εκδικείται μέσα από το ολοκαύτωμα του, μας λέει η Μίτσελ. Πύρρειος νίκη. Όταν αποκτάς κάτι με βία και άνομα μέσα είναι πιθανό να νικήσεις αλλά δεν είναι απαραίτητο πως θα χαρείς στο τέλος τη νίκη σου. Αυτό υπερτονίζει η Μίτσελ με τη σκηνοθεσία της. Ο συνειρμός με την Ιφιγένεια του Αγαμέμνονα είναι αναπόφευκτος.


Συγκλονιστική η ερμηνεία της Χριστίνας Πουλίτση συνηγορεί υπέρ της σκηνοθέτριας. Oh that voice penetrated the depth of my heart!
Το έργο θα παίζεται ως τις 28 στη Λυρική στο Ίδρυμα Νιάρχος. Προλαβαίνετε ακόμα.

 

Πώς η Μίτσελ εισχωρεί στο DNA της Λουτσία και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα
Συγκλονιστική η ερμηνεία της Χριστίνας Πουλίτση συνηγορεί υπέρ της σκηνοθέτριας. Φωτο: Χάρης Ακριβιάδης

 

*Η Λίνα Στεφάνου είναι Διευθύντρια στο περιοδικό NOMAS

1 σχόλια
"Ο Ντονιτσέττι δεν είναι από τους αγαπημένους μου. Η μουσική του είναι κάπως βαρετή -αν έχεις ακούσει μια όπερα είναι σαν να τις έχεις ακούσει όλες. Του λείπει η συγκίνηση. Τη σκηνή της τρέλας της Λουτσία αν την ακούσεις, χωρίς να βλέπεις τους πρωταγωνιστές επί σκηνής και χωρίς να γνωρίζεις την ιστορία, δεν θα καταλάβεις πως εδώ κάποιος τρελαίνεται από φρίκη και έρωτα. Αν έχεις νιώσει τη φλόγα του έρωτα και της φρίκης, πείθεσαι ακόμα λιγότερο"Να με συμπαθάτε, αλλά η προσωπική σας άποψη για τον Ντονιτσέτι και τις όπερές του, δεν είναι αντικειμενική. Αν λέτε ότι λείπει η συγκίνηση, τότε μάλλον δεν έχετε ακούσει καλά όλες τις όπερές του. Κατά τα άλλα, περί ορέξεως κλπ...Καλή η παράσταση, μελετημένη η σκηνοθεσία αλλά παρόλα αυτά, η Χ. Πουλίτση, παρά την τεχνική αρτιότητά της, δεν έχει τη μεγάλη φωνή που απαιτεί ο ρόλος. Σε άλλες παραστάσεις που είχα την τύχη να παρακολουθήσω, ό,τι έγινε στην υπόκλιση της παράστασης στη Λυρική, γινόταν μετά το τέλος της σκηνής της τρέλας. Δηλαδή, άνθρωποι όρθιοι να χειροκροτούν την σοπράνο. Και η σκηνοθεσία, είχε σχολαστική λεπτομέρεια και ευρήματα, ατμόσφαιρά γοτθικού, βικτωριανού θρίλερ. Οκ. Ωστόσο, η σκηνή η χωρισμένη στα δύο αποσυντόνιζε συχνά την προσοχή και ήταν επίσης αρκετά φλύαρη σε αρκετές σκηνές. Η πολύ "θεατρική" σκηνοθεσία αφαίρεσε κάτι από το πάθος της όπερας. Δεν κράτησε τις ισορροπίες και δεν ευνόησε τους τραγουδιστές. Η όπερα σίγουρα είναι και θέατρο, και προσφέρεται για σκηνοθετικά ευρήματα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βρίσκω λίγο υπερεκτιμημένη και τη σκηνοθεσία αλλά και την Χ. Πουλίτση, η οποία είναι σίγουρα μια καλή τραγουδίστρια και έχει μέλλον, αλλά από αυτά που είχα ακούσει, περίμενα κάτι καλύτερο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την ερμηνεία, πολλά χρόνια πριν, της Τζένης Δριβάλα, πολύ νέας τότε, αλλά με μια φωνή και ερμηνεία που συγκλόνιζε και άφησε το κοινό άναυδο μετά τη σκηνή της τρέλλας, σε μια υπέροχη, ρομαντική σκηνοθεσία του Πολατώφ - είχε πουδάσει σκηνοθεσία όπερας στην Ιταλία. "Στο εξωτερικό έγραψαν πως η σκηνοθεσία της Μίτσελ ήταν από φεμινιστική σκοπιά. Έτσι γράφουν συνήθως οι άντρες όταν θέλουν να υποβιβάσουν το έργο μιας γυναίκας." Αυτό είναι αλήθεια, αλλά γιατί να θέλουν να υποβιβάσουν το έργο μιας γυναίκας: ήταν φεμινιστική σκοπιά. Και επίσης, τόσο αίμα δεν χρειαζόταν. Η σκηνή είναι τόπος υπαινιγμών και θεατρικότητας, θα μπορούσε να έχει λιγότερο αίμα: δεν πρόσθεσε κάτι στην ερμηνεία της Πουλίτση, ούτε στη σκηνοθεσία του έργου.
@horhem"Χ. Πουλίτση, παρά την τεχνική αρτιότητά της, δεν έχει τη μεγάλη φωνή που απαιτεί ο ρόλος."Δεν έχω ακούσει την ερμηνεία της Τζένης Δριβάλα αλλά κατά την γνώμη μου η Χ. Πουλίτση (την οποία άκουσα στην εν λόγω παράσταση) ήταν πραγματικά συγκλονιστική. Προσωπικά δεν έχω κάνει μουσικές σπουδές οπότε δεν είμαι ειδικός για να την κρίνω, αλλά για την ποιότητα της Χ. Πουλίτση έχει αποφανθεί ο διεθνούς φήμης μαέστρος Ζούμπιν Μέτα ο οποίος διαφωνεί με την γνώμη σας για την πολυβραβευμένη σοπράνο.
Θα μου επιτρέψετε να μείνω στη γνώμη μου, παρά τις απόψεις του διεθνούς φήμης μαέστρου. Εχω δει πολλές φορές την όπερα αυτή και η Χ. Πουλίτση, για μένα, ήταν η λιγότερο καλή. Σίγουρα έχει ποιότητα και ταλέντο και φωνή, δεν είπα ότι δεν είναι καλή τραγουδίστρια. Αν λοιπόν εσείς είστε ελεύθερος να τη βρίσκετε συγκλονιστική, νομίζω είμαι κι εγώ ελεύθερος να τη βρίκσω κατώτερη του ρόλου. Άλλωστε αυτά είναι και θέματα προσωπικού γούστου
Φυσικά και δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε, οι γνώμες όλων των θεατών έχουν την ίδια αξία (είτε είναι ειδικοί, είτε όχι). Αυτό για το οποίο διαφώνησα από το πρώτο σας σχόλιο ήταν ότι δεν εστιάσατε την κριτική σας στην συγκεκριμένη παράσταση (άλλωστε είναι πιθανόν να μην μιλάμε για την ίδια ημέρα, προσωπικά την παρακολούθησα την Κυριακή 18/3) αλλά γενικά στις φωνητικές δυνατότητες της Χ. Πουλίτση. Αν την έχετε ξανακούσει (ζωντανά ή όχι) και σας φαίνεται κατώτερη των προσδοκιών σας τότε πολύ απλά συμφωνούμε ότι διαφωνούμε στις εκτιμήσεις μας.
"Φυσικά και δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσουμε, οι γνώμες όλων των θεατών έχουν την ίδια αξία (είτε είναι ειδικοί, είτε όχι). Αυτό για το οποίο διαφώνησα από το πρώτο σας σχόλιο ήταν ότι δεν εστιάσατε την κριτική σας στην συγκεκριμένη παράσταση (άλλωστε είναι πιθανόν να μην μιλάμε για την ίδια ημέρα, προσωπικά την παρακολούθησα την Κυριακή 18/3) αλλά γενικά στις φωνητικές δυνατότητες της Χ. Πουλίτση. Αν την έχετε ξανακούσει (ζωντανά ή όχι) και σας φαίνεται κατώτερη των προσδοκιών σας τότε πολύ απλά συμφωνούμε ότι διαφωνούμε στις εκτιμήσεις μας"Δεν εστίασα μόνο στις φωνητικές δυνατότητες της σοπράνο αλλά και στην σκηνοθεσία γενικότερα. Δεν την έχω ξανακούσει αλλά δεν με συγκλόνισε κιόλας για να θέλω να την ξανακούσω. Εσείς διαλέξατε να εστιάσετε στα σχόλια για την Χ. ΠΟυλίτσηΈχω γράψει κ για τη σκηνοθεσία συνολικά, αλλά όπως λέτε κι εσείς, δεν είναι απαραίτητο να συμφωνησουμε
 
 
 
 
I WAS THERE
I WAS THERE