Auschwitz - Birkenau
 

Επίσκεψη στο Μουσείο Άουσβιτς - Μπίρκεναου, πρώην ναζιστικό, γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στο Οσβιέτσιμ της Πολωνίας, που έγινε σύμβολο του Ολοκαυτώματος, της Γενοκτονίας και του Τρόμου.

του Πάρι Ταβιτιάν
Πατήστε εδώ για να ξεκινήσετε την περιήγηση
Πριν από το Άουσβιτς , κύρια στοιχεία της ναζιστικής ιδεολογίας ήταν το μίσος εναντίον των Εβραίων, της δημοκρατίας και του κομμουνισμού, καθώς και η πεποίθηση ότι το γερμανικό έθνος είναι ανώτερο από τα άλλα. Για να δημιουργήσουν μια «φυλετικά καθαρή» κοινωνία, οι Γερμανοί ναζιστές σχεδίασαν την εξολόθρευση των Εβραίων, καθώς και των Σλάβων, των Ρομά και άλλων.
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης άρχισαν να δημιουργούνται στη Γερμανία από το 1933. Εκεί κρατούνταν πολίτες που θεωρούνταν «ανεπιθύμητα στοιχεία», όπως οι πολιτικοί αντίπαλοι του ναζιστικού καθεστώτος, οι εγκληματίες και οι Εβραίοι. Με την κήρυξη του πολέμου, οι Γερμανοί άρχισαν να οργανώνουν στρατόπεδα και στις κατεχόμενες χώρες. Τα στρατόπεδα ήταν κρατικός θεσμός. Επιβλέπονταν από το Γενικό Τμήμα της Βιομηχανίας και Διοίκησης SS, ενώ ο εκτοπισμός των ανθρώπων στα στρατόπεδα και η εξολόθρευσή τους ήταν ανάμεσα στα καθήκοντα του Γενικού Τμήματος Ασφάλειας του Τρίτου Ράιχ.
Το Άουσβιτς ιδρύθηκε από τους Γερμανούς στα μέσα του 1940 στα προάστια του Οσβιέτσιμ, μιας πολωνικής κωμόπολης που είχε ενσωματωθεί στο Τρίτο Ράιχ. Οι Εβραίοι, που αποτελούσαν το 60% των κατοίκων, μεταφέρθηκαν στα γκέτο, ενώ οι περισσότεροι Πολωνοί μεταφέρθηκαν στο Ράιχ για καταναγκαστική εργασία. Για τη δημιουργία του στρατοπέδου κατεδαφίστηκαν 1.200 οικοδομήματα και εκτοπίστηκαν οι κάτοικοι του Οσβιέτσιμ και οκτώ ακόμα γειτονικών χωριών.
Τα αιτία για τη δημιουργία του ήταν ο αυξανόμενος αριθμός των Πολωνών κρατουμένων από τη γερμανική αστυνομία και στη συνέχεια οι υπερπλήρεις φυλακές. Αρχικά, και πριν ακόμα γίνει το μεγαλύτερο κέντρο εξόντωσης των Εβραίων, σχεδιαζόταν να γίνει ένα από τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης τη δεκαετία του ’30, στο πλαίσιο του ναζιστικού τρομοκρατικού συστήματος. Στις περιοχές γύρω από το στρατόπεδο δημιουργήθηκε βιομηχανική ζώνη, με πολλά εργοστάσια και χιλιάδες εργάτες που έκαναν καταναγκαστική εργασία.
Στις 14 Ιουνίου 1940 έγινε η πρώτη μεταφορά 728 Πολωνών πολιτικών κρατουμένων, που οι Γερμανοί θεωρούσαν ιδιαίτερα επικίνδυνους. Επρόκειτο για κοινωνικούς και πνευματικούς ηγέτες, ανθρώπους της διανόησης, του πολιτισμού και της επιστήμης, μέλη της αντίστασης. Ακολούθησαν οι Ρομά, οι αιχμάλωτοι πολέμου και, τέλος, η μαζική μεταφορά Εβραίων για εξόντωση.
Μετά από μια σύντομη διαδικασία διαλογής, οι υγιείς νεοεισερχόμενοι στο στρατόπεδο γλίτωναν προσωρινά τον θάνατο, για να εργαστούν στα γύρω εργοστάσια. Από αυτούς, το 50% πέθαινε από την εξαντλητική εργασία, τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης, τις ασθένειες και τα ιατρικά πειράματα. Οι υπόλοιποι, όσοι ήταν ανίκανοι να εργαστούν, οδηγούνταν κατευθείαν στους θαλάμους αερίων. Τα άτομα αυτά δεν καταγράφηκαν στους καταλόγους. Στο στρατόπεδο βρέθηκαν φυλακισμένοι απ’ όλα σχεδόν τα ευρωπαϊκά κράτη.
Η τοποθεσία του , στο κέντρο σχεδόν της κατεχόμενης Ευρώπης και η εύκολη μετάβαση σε αυτό ήταν οι κύριοι λόγοι της εξέλιξής του στο μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Την περίοδο της «ακμής» του, το 1944, αποτελούνταν από τρία κύρια μέρη.
Πρώτο και παλαιότερο, το Άουσβιτς Α’, με χωρητικότητα 12.000-20.000 κρατούμενους, δημιουργήθηκε στα μέσα του 1940 σε ήδη υπάρχοντες προπολεμικούς πολωνικούς στρατώνες.
Το Άουσβιτς Β’-Μπίρκεναου κατασκευάστηκε το 1941 στο χωριό Μπζεζίνκα, σε απόσταση 3 χλμ. από το Οσβιέτσιμ. Οι κάτοικοί του απελάθηκαν και τα κτίριά του κατεδαφίστηκαν. Το 1944 οι κρατούμενοι έφθασαν τους 90.000. Εδώ εγκαταστάθηκαν τα μεγαλύτερα εργαλεία μαζικής εξόντωσης − εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι θανατώθηκαν στους φούρνους και στους θαλάμους αερίων.
Το Άουσβιτς Γ’-Μόνοβιτς, με πάνω από 11.000 κρατούμενους το 1944, δημιουργήθηκε το 1942 στο χωριό Μονοβίτσε, 6 χλμ. από το Οσβιέτσιμ.
Είναι αυτονόητο ότι απαγορευόταν η επαφή των κρατουμένων με τον έξω κόσμο. Όλα τα στρατόπεδα ήταν περικυκλωμένα από πύργους κατόπτευσης και φράχτες. Επιπλέον μέτρο ασφάλειας αποτελούσε μια ζώνη 40 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία απλωνόταν γύρω από τα στρατόπεδα Άουσβιτς Α’ και Β’-Μπίρκεναου
Παρ’ όλες τις αντιξοότητες και τον τρόμο, υπήρξαν προσπάθειες αντίστασης, αυθόρμητα ή οργανωμένα. Οι πρώτες ομάδες άρχισαν να οργανώνονται από το δεύτερο κιόλας εξάμηνο λειτουργίας του στρατοπέδου από Πολωνούς πολιτικούς κρατούμενους, τη μεγαλύτερη τότε ομάδα κρατουμένων. Τον Οκτώβριο του 1941 καταστράφηκε ένα κρεματόριο από ένοπλη ανταρσία. Μέλημα των αντιστασιακών οργανώσεων ήταν επίσης η ενημέρωση του κόσμου εκτός στρατοπέδου για τις ωμότητες που διέπρατταν οι οπαδοί του Χίτλερ.
Τέλη του 1944, και ενώ δέχονταν επίθεση, οι Αρχές του στρατοπέδου προσπάθησαν να εξαλείψουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους. Ντοκουμέντα και αρχεία καταστράφηκαν, κτίρια κατεδαφίστηκαν. Οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το στρατόπεδο, παίρνοντας μαζί τους τούς πιο ικανούς για εργασία κρατούμενους. Τη στιγμή της απελευθέρωσης από τον σοβιετικό στρατό, στις 27 Ιανουαρίου 1945, στο στρατόπεδο είχαν μείνει 7.500 άτομα περίπου.
Μερικούς μήνες μετά την απελευθέρωση, πρώην κρατούμενοι άρχισαν να προωθούν την ιδέα της απόδοσης τιμών στη μνήμη των θυμάτων του Άουσβιτς. Μόλις αυτό έγινε εφικτό, μια ομάδα έφτασε στο πρώην στρατόπεδο για να προστατεύσει τα ερείπιά του. Αυτοί κατάφεραν να οργανώσουν τη λεγόμενη Μόνιμη Φρουρά του Στρατοπέδου στο Οσβιέτσιμ και μεριμνούσαν για χιλιάδες προσκυνητές, οι οποίοι άρχισαν να φτάνουν για να βρουν τα ίχνη των συγγενών τους, να προσευχηθούν και να αποτίσουν φόρο τιμής στους σκοτωμένους.
Πριν ακόμα από την επίσημη ανακοίνωση για την ίδρυση του Μουσείου, ετοιμάστηκε η πρώτη έκθεση, η οποία άνοιξε για τους επισκέπτες στις 14 Ιουνίου 1947. Στα εγκαίνια συμμετείχαν 50.000 περίπου άνθρωποι, μεταξύ των οποίων πρώην κρατούμενοι, οικογένειες των θυμάτων, προσκυνητές από όλη την Ευρώπη, μέλη διπλωματικών αποστολών.
Στις 2 Ιουλίου 1947, η πολωνική Βουλή ψήφισε νόμο για τη διατήρηση και προστασία των εδαφών και των κτιρίων του στρατοπέδου και ίδρυσε το Κρατικό Μουσείο Οσβιέτσιμ-Μπζεζίνκα. Τα εδάφη του πρώην στρατοπέδου συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Το 1999 μετονομάστηκε σε Κρατικό Μουσείο Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Πολλά ζητήματα που αφορούν την οργάνωση, τη δραστηριότητα και την εξέλιξη του Μουσείου ήταν και παραμένουν αντικείμενο συζητήσεων ανάμεσα στους πρώην κρατούμενους, τους μουσειολόγους, τους συντηρητές, τους ιστορικούς και τους παιδαγωγούς.
Ήδη, απ’ όταν ξεκίνησε η δημιουργία του, πολλοί προβληματίστηκαν σχετικά με το αν μόνος λόγος ύπαρξης του Μουσείου ήταν η περιγραφή του παρελθόντος ή παράλληλα η ανάλυση και κατάδειξη του τρόπου λειτουργίας του εγκληματικού καθεστώτος. Θέμα συζήτησης είναι επίσης η ονομασία «Μουσείο». Μερικοί θεωρούν ότι το πρώην στρατόπεδο είναι πάνω απ’ όλα κοιμητήριο, άλλοι ότι είναι τόπος μνήμης, μνημείο ή, τέλος, κέντρο έρευνας στοιχείων για όσους άφησαν εκεί τη ζωή τους.
Στο Αρχείο του Μουσείου βρίσκονται, μεταξύ άλλων: 39.000 περίπου αρνητικά φωτογραφιών νεοεισερχόμενων κρατουμένων 200 περίπου φωτογραφίες τραβηγμένες από τα SS στο Μπίρκεναουφωτογραφίες τραβηγμένες παράνομα από τους θαλάμους αερίων2.5000 σχεδόν οικογενειακές φωτογραφίες που είχαν μαζί τους οι κρατούμενοιδεκάδες αεροφωτογραφίες του στρατοπέδου
Στο Αρχείο του Μουσείου βρίσκονται, μεταξύ άλλων: ντοκουμέντα, όπως 70.000 πιστοποιητικά θανάτου, σχέδια κατασκευής και επέκτασης του στρατοπέδου 8.000 γράμματα και καρτ ποστάλ που οι κρατούμενοι έστελναν από το στρατόπεδο2.000 ηχογραφήσεις με αναφορές και αναμνήσεις πρώην κρατουμένων251 τόμοι, 45.000 σελίδες, με περισσότερα από 1.400 κείμενα απομνημονευμάτων πρώην κρατουμένων
Θύματα στο Άουσβιτς Εβραίοι 1.100.000Πολωνοί 150.000Ρομά 23.000Σοβιετικοί αιχμάλωτοι 15.000Άλλοι 25.000Συνολικά περίπου 1.300.000
Μεταφορές Εβραίων προς Άουσβιτς Ουγγαρία 430.000Πολωνία 300.000Γαλλία 69.000Ολλανδία 60.000Ελλάδα 55.000Τσεχία & Μοράβια 46.000Σλοβακία 27.000
Μεταφορές Εβραίων προς Άουσβιτς Βέλγιο 25.000 Γερμανία & Αυστρία 23.000Γιουγκοσλαβία 10.000Ιταλία 7.500Λετονία 1.000Νορβηγία 690Άγνωστα μέρη 34.000Συνολικά 1.100.000
Κατηγορίες κρατουμένων Εβραίοι: Η πιο πολυάριθμη ομάδα.Πολιτικοί κρατούμενοι: Συνολικά παρέμειναν στο στρατόπεδο περίπου 160.000, στην πλειονότητά τους Πολωνοί.Ρομά: Πάνω από 21.000 Σοβιετικοί αιχμάλωτοι: 15.000 περίπου.Κρατούμενοι για σωφρονιστικούς λόγους: Βρέθηκαν στο στρατόπεδο γιατί είχαν προσβάλει την εργατική πειθαρχία − περίπου 11.000.
Κατηγορίες κρατουμένων Κρατούμενοι από την αστυνομία: Αποκλειστικά Πολωνοί, που, λόγω πληρότητας των φυλακών, οι περισσότεροι καταδικάστηκαν σε θάνατο με τυφεκισμό − μερικές χιλιάδες.Ποινικοί κρατούμενοι: Μερικές εκατοντάδες, κυρίως Γερμανοί. Οι SS τους επέλεγαν για βοηθούς τους στην επιβολή τάξης στο στρατόπεδο.Μάρτυρες του Ιεχωβά: 138 περίπου, Γερμανοί.Ομοφυλόφιλοι: Μερικές δεκάδες κρατούμενοι, κυρίως Γερμανοί.
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016
Φωτογραφίες:
Πάρις Ταβιτιάν, Μάιος 2016 Πληροφορίες αντλήθηκαν από τον κατάλογο του Μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκεναου - Το παρελθόν και το παρόν. © 2010 Panstwowe Muzeum Auschwitz - Birkenau
 
Περιηγηθείτε χρησιμοποιώντας είτε τα βελάκια στην κάτω δεξιά γωνία, είτε τα βελάκια από το πληκτρολόγιό σας
 
Auschwitz - Birkenau
 
Πριν από το Άουσβιτς τα κύρια στοιχεία της ναζιστικής ιδεολογίας ήταν το μίσος εναντίον των Εβραίων, της δημοκρατίας και του κομμουνισμού, καθώς και η πεποίθηση ότι το γερμανικό έθνος είναι ανώτερο από τα άλλα. Για να δημιουργήσουν μια «φυλετικά καθαρή» κοινωνία, οι Γερμανοί ναζιστές σχεδίασαν την εξολόθρευση των Εβραίων, καθώς και των Σλάβων, των Ρομά και άλλων.
 
 
 

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Σαν σήμερα Τι έχει απομείνει από τον Σολωμό στη Ζάκυνθο; ― Ένα οδοιπορικό

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ, ΣΠΥΡΟ ΣΤΑΒΕΡΗ, ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ
Αναζητώντας τα ίχνη του Ζακυνθινού ποιητή στον τόπο που γεννήθηκε, μεγάλωσε και εμπνεύστηκε πολλά από τα ποιήματά του. Βοnus: έξι απαγγελίες ποιημάτων του
ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ, ΣΠΥΡΟ ΣΤΑΒΕΡΗ, ΜΑΡΟΥΣΑ ΘΩΜΑ
Διονύσιος Σολωμός μέσω Skype

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ Μέρες Η': Πρώτη ματιά στον προτελευταίο τόμο των ημερολογίων του Γιώργου Σεφέρη

Τίνα Μανδηλαρά
Ύστερα από πολυετή αναμονή, οι εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορούν τα ημερολόγια που καλύπτουν μια σημαντική τριετία (1961-1963) για τη ζωή και την πορεία του κορυφαίου Έλληνα ποιητή
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μέρες Η': Πρώτη ματιά στον προτελευταίο τόμο των ημερολογίων του Γιώργου Σεφέρη

Αρχαιολογία & Ιστορία H αιγυπτιοποίηση της Αλεξάνδρειας και το σκόρπισμα των Ελλήνων

Ένα συναρπαστικό απόσπασμα από το εξαντλημένο βιβλίο του Philip Mansel, «Λεβάντε», που περιγράφει γλαφυρά το φυλλορόϊσμα της κοσμοπολίτικης Αλεξάνδρειας και την παρακμή της «αγαπημένης πολιτείας»
H αιγυπτιοποίηση της Αλεξάνδρειας και το σκόρπισμα των Ελλήνων

Long Stories Ποιος θα σε θάψει στην Αθήνα αν είσαι αλλόθρησκος ή άπορος;

ΑΠΟ ΤΟΝ M. HULOT
Ένα ρεπορτάζ της LiFO για το τελευταίο ταξίδι των ανθρώπων που είτε πιστεύουν σε άλλες θρησκείες, είτε δεν έχουν κανέναν στον κόσμο, σε μία πόλη που δεν είναι φτιαγμένη γι' αυτούς
ΑΠΟ ΤΟΝ M. HULOT
Ποιος θα σε θάψει στην Αθήνα αν είσαι αλλόθρησκος ή άπορος;

Αθήνα Μάνδρα: Οδοιπορικό στη ρημαγμένη Αττική

Οι απαρχαιωμένες υποδομές και νοοτροπίες, η αναλγησία Πολιτείας και πολιτών, η αυθαίρετη δόμηση, τα μπαζώματα, η χρόνια τοπική οικολογική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή πυροδότησαν το «τσουνάμι» του φονικού λασπόνερου που έπνιξε τη Δυτική Αττική.
Μάνδρα: Οδοιπορικό στη ρημαγμένη Αττική

Long Stories Γνωρίστε τους 25 χολιγουντιανούς σταρ του αύριο

ΓΡΑΦΟΥΝ: ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ & ΤΑΣΟΣ ΜΕΛΕΜΕΝΙΔΗΣ
Νέοι, ωραίοι, ανερχόμενοι και αποφασισμένοι να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας τα επόμενα χρόνια.
ΓΡΑΦΟΥΝ: ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ & ΤΑΣΟΣ ΜΕΛΕΜΕΝΙΔΗΣ
Γνωρίστε τους 25 χολιγουντιανούς σταρ του αύριο

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ

Scroll to top icon