Ανδρέας Γιακουμακάτος:«Στο πεδίο του σχεδιασμού τίποτα δεν αποκαλύπτει ένα υψηλού επιπέδου ντιζάιν»

SYNTAGMA Facebook Twitter
Tο κτίριο της Βουλής χρειάζεται καταρχάς ένα καλό λίφτινγκ, γιατί ιδιαιτέρως η εξωτερική εικόνα του δεν περιποιεί τιμή στον θεσμό που φιλοξενεί. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0



GIAKOYMAKATOSΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
είναι η εικόνα της πόλης. Είναι η πιο αντιπροσωπευτική πλατεία της χώρας, τόπος συλλογικής ταυτότητας και μνήμης, όπως άλλες σπουδαίες πλατείες στην Ευρώπη: η Γκεντάρμενμαρκτ στο Βερολίνο, η πλατεία του Χρηματιστηρίου στο Σίτι του Λονδίνου, η πλατεία της Σκάλας στο Μιλάνο (με το δημαρχείο απέναντι από την Όπερα). Στο Σύνταγμα οι Έλληνες, και ακόμα περισσότερο οι ξένοι, αναζητούν το νόημα της αθηναϊκής δημοκρατίας όπως κληροδοτήθηκε σε όλο τον κόσμο, τη συμπυκνωμένη συμβολική αναπαράσταση μιας διαχρονικής ιδέας της Ελλάδας. Με την έννοια αυτή το κτίριο της Βουλής χρειάζεται καταρχάς ένα καλό λίφτινγκ, γιατί ιδιαιτέρως η εξωτερική εικόνα του δεν περιποιεί τιμή στον θεσμό που φιλοξενεί.

Από την άποψη της αντιπροσωπευτικότητας, της λειτουργικότητας για τους επισκέπτες και της ενίσχυσης της συμβολικής σημασίας της πλατείας, θα ήταν ιδανική η πεζοδρόμηση όλου του χώρου από την Ερμού έως τη Βουλή, δηλαδή η ενοποίηση αυτού του άξονα Βορρά - Νότου, όπως ήταν περίπου τον δέκατο ένατο αιώνα και πριν από την τελείως άστοχη «φύτευση» κάτω από τα Παλαιά Ανάκτορα το 1929 του μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη. Αν η ιδέα αυτή ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας, μένει να αποδειχτεί. Κάτι αντίστοιχο έγινε, για παράδειγμα, σχετικά πρόσφατα σε έναν άλλο ισχυρό συμβολικό τόπο στο Λονδίνο, καθώς η πλατεία Τραφάλγκαρ ενοποιήθηκε με την Εθνική Πινακοθήκη και η κυκλοφορία των αυτοκινήτων επετράπη μόνο πλευρικά ως προς αυτές. Η πλατεία Συντάγματος, όπως είναι σήμερα, είναι ένας δημόσιος χώρος του οποίου η χρήση δεν γίνεται αντιληπτή παρά μόνο ως περιστασιακή διέλευση.

Αυτές οι πέργκολες πάνω στην ενιαία σκληρή επιφάνεια της ανάπλασης δεν προστατεύουν από τον ήλιο (μια πρωινή επίσκεψη μπορεί να το επιβεβαιώσει), ενώ τα καινούργια δενδρύλλια ένας Θεός ξέρει σε πόσα χρόνια θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν πάνω από τις πέργκολες για να προσφέρουν την τόσο επιθυμητή σκίαση.

Για την ελάχιστη επέμβαση στην «κάτω πλατεία» Συντάγματος έγινε πρόσφατα πολύς θόρυβος και ακόμη περισσότερη κουβέντα. Για την αγνότητα μάλιστα των προθέσεων επιστρατεύθηκαν δημόσιες εκφράσεις του τύπου «επίκεντρο ο άνθρωπος», «σεβασμός στο δημόσιο χρήμα» κ.λπ. Μα όλα αυτά δεν είναι προφανή; Η επέμβαση είναι εύστοχη και παράλληλα στοιχειώδης (περιορισμός των λωρίδων κυκλοφορίας και αντίστοιχη επέκταση του πεζοδρομίου), με σημαντικότερη αρετή την απόδοση περισσότερου δημόσιου χώρου στους πεζούς. Διόλου δευτερεύουσα δεν είναι φυσικά ούτε η ευταξία που επιτεύχθηκε, προς το παρόν, σε ένα από τα πιο άναρχα σημεία της πρωτεύουσας σε επίπεδο λειτουργικότητας. Στο πεδίο του σχεδιασμού, βέβαια, τίποτα δεν αποκαλύπτει ένα υψηλού επιπέδου ντιζάιν (ενδεικτικά ας αναφέρουμε το παράδειγμα των κυματιστών υπαίθριων στοιχείων σκίασης στον σιδηροδρομικό σταθμό Sants της Βαρκελώνης). Εδώ τοποθετήθηκαν απλώς στοιχειώδη dehors, όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται γενικά στην Ευρώπη τα οργανωμένα στέγαστρα/πέργκολες στον δημόσιο χώρο για την εξυπηρέτηση των πλησιέστερων εστιατορίων ή καφέ.

Αυτές οι πέργκολες πάνω στην ενιαία σκληρή επιφάνεια της ανάπλασης δεν προστατεύουν από τον ήλιο (μια πρωινή επίσκεψη μπορεί να το επιβεβαιώσει), ενώ τα καινούργια δενδρύλλια ένας Θεός ξέρει σε πόσα χρόνια θα είναι σε θέση να αναπτυχθούν πάνω από τις πέργκολες για να προσφέρουν την τόσο επιθυμητή σκίαση. Το ίδιο επίπεδο στοιχειώδους σχεδιασμού χαρακτηρίζει λίγο-πολύ και τα άλλα εξαρτήματα της αστικής επίπλωσης. Η παραπάνω ιστορία δείχνει πόσο δύσκολη είναι η δρομολόγηση αλλαγών ή βελτιώσεων στον δημόσιο χώρο των πόλεών μας και η επίτευξη ενός ελκυστικού και λίγο πιο ευφάνταστου επιπέδου σχεδιασμού, πέρα από τα συμβατικά και ευκολοκατασκευασμένα στερεότυπα της καθημερινότητάς μας. 

Θάνος Βλαστός

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Lifo Videos / Στέφανος Ροζάνης: «Τα Εξάρχεια εκβαρβαρίστηκαν»

Ο καθηγητής Φιλοσοφίας, γνωστός και ως «αναρχικός φιλόσοφος», μιλά χωρίς ωραιοποιήσεις για την πολιτική που έχει καταντήσει λογιστική διαχείριση και για την ακροδεξιά που ολοένα περισσότερο θυμίζει θρησκευτική δεισιδαιμονία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πώς η Αθήνα έφτασε να έχει παγκόσμια πρωτιά στα άδεια και εγκαταλελειμμένα σπίτια

Radio Lifo / Πώς η Αθήνα έφτασε να έχει παγκόσμια πρωτιά στα άδεια και εγκαταλελειμμένα σπίτια

Την ώρα που ένας στους πέντε πολίτες της χώρας ζει υπό τον μόνιμο φόβο της απώλειας της στέγης του, η Αθήνα κατέχει ένα τρομακτικό ρεκόρ. Η Ντίνα Καράτζιου συζητά με τον οικονομολόγο και συγγραφέα Δημήτρη Ιωάννου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Παύλος Τσίμας: «H σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ευνοεί τον ρόλο της Τουρκίας»

Lifo Videos / Παύλος Τσίμας: «H σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ευνοεί τον ρόλο της Τουρκίας»

Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα της νέας σύγκρουσης Ισραήλ–Ιράν; Πόσο επηρεάζεται η Ελλάδα από τις εξελίξεις; Και γιατί βγαίνει κερδισμένος ο Ερντογάν; Ο Παύλος Τσίμας συζητά με τον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Καβάφης μέσα από το βλέμμα των καλλιτεχνών

Ο Καβάφης ανάμεσά μας / Ο Καβάφης μέσα από το βλέμμα των καλλιτεχνών

Τι μπορεί να σημαίνει σήμερα ο Καβάφης για έναν σκηνοθέτη και μια εικαστικό; Πώς «διαβάζεται» η μορφή του μέσα από το βλέμμα δύο σύγχρονων δημιουργών με διαφορετικές διαδρομές; Ο σκηνοθέτης Αριστοτέλης Μαραγκός, με διεθνή εμπειρία, και η εικαστικός Farida El Gazzar, με κοσμοπολίτικη πορεία, αντλούν έμπνευση από τον ποιητή, τη σχέση τους με την Αλεξάνδρεια και τα ευρήματα του Αρχείου Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ανδρέας Τετέι: «Πονάει πολύ το να σε αποκαλούν “μαϊμού” στο γήπεδο»

Οι Άλλοι / Ανδρέας Τετέι: «Πονάει πολύ το να σε αποκαλούν “μαϊμού” στο γήπεδο»

Ο παίκτης της Κηφισιάς θυμάται την καθημερινότητά του στη Φωκίωνος Νέγρη, εξηγεί γιατί μπήκε στο ποδόσφαιρο και περιγράφει την εμπειρία του από τον ρατσισμό που επικρατεί στα γήπεδα.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Πόσα νέα σπίτια και πόσους τουρίστε αντέχουν ακόμα τα νησιά;

Radio Lifo / Πόσα νέα σπίτια και πόσους τουρίστες αντέχουν ακόμα τα νησιά;

Στην Ελλάδα –και ιδιαίτερα στα νησιά– τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συχνά το φαινόμενο πολίτες και οργανώσεις να προσφεύγουν στο ΣτΕ προκειμένου να σταματήσουν ιδιωτικές επενδύσεις ή σχέδια δόμησης που απειλούν τοπία και οικοσυστήματα. Τι μας λέει αυτό για το θεσμικό μας σύστημα;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γιάννης Παντελάκης: Το «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» πουλάει

Lifo Videos / Γιάννης Παντελάκης: Το «πατρίς-θρησκεία-οικογένεια» πουλάει

Ο αρθρογράφος της LIFO σχολιάζει στον Γιάννη Πανταζόπουλο τις κινήσεις του Αντώνη Σαμαρά και του Αλέξη Τσίπρα για τη δημιουργία νέων κομμάτων και εξηγεί γιατί «οι ικανοί δεν μπαίνουν πια στην πολιτική».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιώργος Αυγερόπουλος: Στη Γάζα είδα ανθρώπους που έχουν συμφιλιωθεί με τον θάνατο»

Γιώργος Αυγερόπουλος / «Στη Γάζα είδα ανθρώπους που έχουν συμφιλιωθεί με τον θάνατο»

O βραβευμένος πολεμικός ανταποκριτής περιγράφει στον Γιάννη Πανταζόπουλο τις πιο σκληρές μνήμες του από τη Γάζα και εξηγεί γιατί η παρούσα κρίση δεν έχει καμία σχέση με τις προηγούμενες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Παιδικά πάρτι, αυτή η μάστιγα!

Ψυχή & Σώμα / Παιδικά πάρτι, αυτή η μάστιγα!

Πώς θα βγουν αλώβητοι οι γονείς από τον «οδοστρωτήρα» που λέγεται παιδικά πάρτι; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τον εικαστικό Αλέξανδρο Γεωργίου, μπαμπά του οκτάχρονου Παναγιώτη, και τη Νινέττα Γιακιντζή, μαμά του εφτάχρονου Ιάσονα.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Pan Pan: «Πάντα αναζητάω να βλέπω την πόλη από ψηλά»

Lifo Videos / Pan Pan: «Μ' αρέσει πάντα να βλέπω την πόλη από ψηλά»

O Pan Pan δεν είναι μόνο μουσικός ή κομίστας· ό,τι δημιουργεί μοιάζει συχνά με μια προσωπική ξενάγηση στην Αθήνα των ’90s και των ΄00s, μέσα από το βλέμμα ενός παιδιού που μεγάλωσε στην «κρυμμένη» γειτονιά του Πολυγώνου.