Festival Mania

Η Αθήνα έχει απ' όλα: Από φεστιβάλ μικροσκοπικά, όπως το μουσικό Artvertπου έγινε για πρώτη χρονιά στο Κinky Kong ή τα Yuria(το μόνο που έχει πάρει το όνομά τoυ από το σκύλο του ιδιοκτήτη) που οργανώνει το δισκάδικο Vinyl Microstore, μέχρι διοργανώσεις που ξεκίνησαν μικρές και γιγαντώθηκαν. Το Video Art Festival, για παράδειγμα, που πλέον γίνεται στην Τεχνόπολη, έφτασε πέρσι τους 11.000 επισκέπτες, ενώ το «όpα»στο Bios κατάφερε μέσα σε 3 μέρες να συγκεντρώσει 12.500 επισκέπτες. To νέο μότο αυτού του φεστιβαλικού κύματος μοιάζει να είναι το «Αν δεν υπάρχει, κάντο μόνος σου»!

Πού οφείλεται αυτή η ξαφνική άνθηση των μικρών διοργανώσεων σε έναν τομέα που απαιτεί πολλή δουλειά και στον οποίο τα οικονομικά οφέλη είναι 9 φορές στις 10 ανύπαρκτα; Η απάντηση είναι απλή: λίγοι άνθρωποι, συνήθως μια παρέα, μαζεύονται και φτιάχνουν κάτι εκ του μηδενός επειδή δεν μπορούν να το βρουν κάπου αλλού. Πολλά φεστιβάλ -ειδικά όσα αφορούν τις νέες τεχνολογίες και τον ψηφιακό πολιτισμό- δημιουργήθηκαν χάρη στην απουσία οποιουδήποτε αντίστοιχου φορέα ή διοργάνωσης στην Ελλάδα. «Έφτιαχνα ταινίες video art και δεν ήξερα πού να τις στείλω. Τις έστελνα στη Δράμα και μου λέγανε, δεν παίζουμε video art, έτρωγα Χ από παντού, οπότε πήραμε την απόφαση να φτιάξουμε εμείς ένα φεστιβάλ video art. Δεν υπήρχε άλλη διέξοδος» λέει ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου, υπεύθυνος παραγωγής του Αthens Video Αrt Festival, που διοργανώνεται στην Τεχνόπολη για 4^ησυνεχή χρονιά (11-13/4). Τώρα πια το Αthens Video Art Festival είναι το επίσημο φεστιβάλ video art στην Ελλάδα και αντιπροσωπεύει τη χώρα σε όλα τα διεθνή φεστιβάλ. «Πέντε μήνες πριν το φεστιβάλ καλούμε τον κόσμο να μας στείλει καινούργια πράγματα. Δεν μας ενδιαφέρει να στέλνουμε e-mail στους παλιούς, αλλά να ψάξουμε για καινούργιες συμμετοχές». Παρόμοιο είναι και το σκεπτικό της ομάδας που διοργάνωσε φέτος για δεύτερη χρονιά τοΦεστιβάλ Ψαροκόκαλο («ο τίτλος ξεκίνησε ως αστείο και μετά έμεινε σαν κάτι που υποδηλώνει τον κορμό, τη βάση») - άρχισαν να φτιάχνουν κάτι που τους ενδιέφερε πολύ με τη βεβαιότητα πως αυτό το κάτι θα αρέσει και στους άλλους. «Θέλαμε να δώσουμε στον κόσμο την ευκαιρία να δει μια ταινία μικρού μήκους που δύσκολα θα έβρισκε κάπου αλλού και να γνωρίσουμε όλο αυτό τον κόσμο που θέλει να δει αυτές τις ταινίες, να συζητήσουμε μαζί του. Να δει, ας πούμε, κάποιος μια καταπληκτική ταινία μικρού μήκους από τη Χιλή» εξηγεί ο Σταύρος Ράπτης που είχε την επιμέλεια του κινηματογραφικού προγράμματος του φεστιβάλ. Ο Γιάννης Ασωνίτης, που διοργάνωσε το «παρεΐστικο και οικογενειακό» Artvert festival στο Κinky Kong τον Ιανουάριο, ξεκίνησε τη διοργάνωση «γιατί οι μουσικοί είχαν κάτι κοινό στον τρόπο που αντιμετώπιζαν τη σύνθεση και με ενδιέφερε να το βγάλω προς τα έξω ως φεστιβάλ».

Εύλογα αναρωτιέται κανείς αν τόσο εξειδικευμένες προσπάθειες έχουν ανταπόκριση. Η περίπτωση του Διεθνούς Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών που θα γίνει για τρίτη συνεχή χρονιά τον Απρίλιο του 2008 αποδεικνύει πως το αθηναϊκό κοινό δεν σταματά να μας εκπλήσσει. Οι επιστημονικές ταινίες του φεστιβάλ για έντομα, αντιβιοτικά, ακόμα και το πλήρες οικοσύστημα δοσμένο μέσω ενός μόνο φυσικού οργανισμού -μιας συκιάς- έκοψαν 7.000 εισιτήρια. «Από το μεσημέρι όλες μας οι προβολές ήταν ασφυκτικά γεμάτες. Ψάχναμε από την αρχή να κάνουμε κάτι που δεν συμβαίνει στην Ελλάδα και επειδή ο βασικός μας άξονας είναι η επικοινωνία της επιστήμης, διαλέξαμε να κάνουμε αυτό το φεστιβάλ, μεταξύ άλλων. Το 95% των συμμετοχών μας είναι από το εξωτερικό, μιας και δεν υπάρχει παραγωγή επιστημονικών ταινιών στην Ελλάδα» λέει η Βαλεντίνη Αυγητίδου, συντονίστρια του φεστιβάλ. Το «όpa» φεστιβάλ performance art με τις 12.500 επισκέψεις ήταν, σύμφωνα με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του BiosΒασίλη Xαραλαμπίδη, «το πιο σημαντικό πράγμα που έγινε στην ιστορία του Bios». Όχι πως δεν λείπουν και οι άδειες αίθουσες -ονόματα δεν λέμε, φεστιβαλικές οικογένειες δεν θίγουμε- αλλά οι Αθηναίοι μοιάζουν ως επί το πλείστον να συμπαθούν τέτοιου είδους προσπάθειες.

Αυτό που αρέσει στο κοινό όμως, η φρεσκάδα και η πρωτοτυπία των μικρών φεστιβάλ δηλαδή, είναι συχνά και αυτό που τα κάνει μη δημοφιλή για κρατικές ή και ιδιωτικές χορηγίες. Το Φεστιβάλ Επιστημονικών Ταινιών ψάχνει ακόμα τη στήριξη των επίσημων και των ιδιωτικών φορέων. «Φέτος ψάξαμε και φάγαμε πόρτες. Όλοι είχαν τη διάθεση, αλλά στο τέλος δεν έβαλε κανείς το χέρι στην τσέπη» μας λέει και ο Σταύρος Ράπτης από το Ψαροκόκαλο. Παίρνει χρόνο για να εκτιμηθεί κάτι νέο, ειδικά στην Ελλάδα που δεν είναι μια χώρα η οποία αγκαλιάζει άμεσα τις νέες τεχνολογίες. «Στο ξεκίνημά μας ήταν δύσκολο να πείσουμε για την αναγκαιότητα του ψηφιακού πολιτισμού. Όταν ξεκινήσαμε, ο ψηφιακός κινηματογράφος ήταν κάτι τελείως άγνωστο. Πηγαίναμε σε επίσημους φορείς και λέγανε "ποια νέα μέσα; Δεν έχει κανένα νόημα αυτό που κάνετε. Είναι για τηλεόραση"» λέει ο Βασίλης Καραμητσάνης, ένας εκ των συνδιοργανωτών και εμπνευστών τηςΠλατφόρμας Βίντεο που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια - όπως και τα περισσότερα φεστιβάλ, από μια παρέα φίλων. Σιγά σιγά πάντως απέκτησε την υποστήριξη της ελληνικής εταιρείας σκηνοθετών, κάποιων ιδιωτικών φορέων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φέτος έδειξε γύρω στις 255 ταινίες (είχε αρχίσει με 73!). Όχι πως ψάχνουν όλοι για κρατικές επιχορηγήσεις πάντως - το Pocket Theater Festival(που διοργανώνεται για τρίτη χρονιά) του Μικρού Πολυτεχνείου, παραδείγματος χάρη, δεν ψάχνει για τέτοιου είδους υποστήριξη. «Οι πόροι μας είναι από ιδιωτικές εταιρείες, χρειαζόμαστε ελευθερία και άνεση και οι κρατικές δεσμεύσεις είναι πολύ καταπιεστικές» ισχυρίζεται ο Θράσος Καμινάκης, διοργανωτής του φεστιβάλ.

Οι δυσκολίες των μικρών φεστιβάλ δεν σταματούν εκεί πάντως - ένα φεστιβάλ θέλει άπειρες ώρες διοργάνωσης και συντονισμού, όσο μικρό κι αν είναι. «Θέλει γερά νεύρα κι αντιστάσεις για να οργανώσεις κάτι τέτοιο όταν έχεις να κάνεις με 1.350 συμμετοχές. Αυτό αντιστοιχεί σε 12 ταχυδρομικά τσουβάλια! Και η κάθε συμμετοχή θέλει 20-30 λεπτά χρόνου» λέει ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου του Videoart festival. Και φυσικά -όπως οι περισσότερες ερασιτεχνικές προσπάθειες- έχουν μηδενικές απολαβές. Οι περισσότεροι υποστηρίζουν πως δεν βγάζουν μία. Ο Σταύρος Ράπτης από το Ψαροκόκαλο μου λέει πως φέτος είχανε και μια μικρή ζημία, αλλά δεν τους νοιάζει ιδιαίτερα, σκοπεύουν να το ξανακάνουν και του χρόνου. «Όταν είσαι ερασιτέχνης υπάρχει μια άλλη γοητεία. Έχει πλάκα που δεν ζούμε απ' αυτό - εγώ είμαι δικηγόρος, κάποιος άλλος μπορεί να ‘ναι κάτι άλλο και κανείς μας δεν είναι σκηνοθέτης» διατείνεται ο Βασίλης Καραμητσάνης της Πλατφόρμας Βίντεο. Όπως λέει και ο Ηλίας Χατζηχριστοδούλου, «τα φεστιβάλ τα κάνουν οι άνθρωποι πάνω απ' όλα. Τρέχουν και ζούνε με αυτά. Εμείς λέμε, το πείραμα που έχεις μέσα στο κεφάλι σου βγάλ' το προς τα έξω, κάν' το ταινία και στείλ' το μας».

Τα μεγάλα φεστιβάλ της Αθήνας...

Ελληνικό Φεστιβάλ (Ιούνιος-Ιούλιος)
Φεστιβάλ Πέτρας (Ioύνιος-Σεπτέμβριος)
Φεστιβάλ Βύρωνα (Ιούνιος-Σεπτέμβριος)
Νύχτες Πρεμιέρας (Σεπτέμβριος)
Βerlinale(Aπρίλιος)
Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου (9^ο, 3-13 Απριλίου)
Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου «Ελευθεροτυπίας»(Σεπτέμβριος)
Φεστιβάλ Χορού Αθήνας (Ιούνιος-Ιούλιος)
Φεστιβάλ Αττικού Άλσους (καλοκαίρι)
Φεστιβάλ Κόμικς της «Βαβέλ» (Ιούνιος/Σεπτέμβριος)
Rοckwave(Ιούλιος)
Synch Festival(Ιούνιος)

...και τα μικρά

Earthdance festival(Σεπτέμβριος)
Yuria(Νοέμβριος)
Πλατφόρμα Βίντεο (Δεκέμβριος)
Φεστιβάλ 2-13 Νο spaghetti edition(Δεκέμβριος)
Screaming Athens Horror(Ιανουάριος)
Artvert Festival Iανουαρίου(Ιανουάριος)
Ψαροκόκαλο(Φεβρουάριος)
Eco cinema(Φεβρουάριος)
Cult Eλληνικού Kινηματογράφου(Φεβρουάριος)
Porn Film Festival(Φεβρουάριος)
Athens Animfest ‘08 - Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Animation(Mάρτιος)
Pocket Theatre Festival (Απρίλιος)
Αthens Video Αrt Film Festival (Απρίλιος)
Nomad Festival (Aπρίλιος)
Caid International Film Festival (Απρίλιος)
Going Youth Festival(Μάιος)
Θεατρικές Δοκιμές στο Αμόρε (Μάιος)
Βurrnt Festival(Μάιος)
Performance ΟPA(καλοκαίρι)
Μέρες Ευρωπαϊκής Mουσικής(Ιούνιος)