Κλειδί για την αντιμετώπισή της η έγκαιρη διάγνωση της αγκυλοποιητικής σπονδυλοαρθρίτιδας

Η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα είναι ένα ρευματολογικό νόσημα που πλήττει πρωτίστως άνδρες και προκαλεί πόνο με το «καλημέρα», κάτι που δεν είναι φυσιολογικό. Επειδή εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία, συνήθως τα συμπτώματά της υποτιμώνται, με συνέπεια η διάγνωση να καθυστερεί σημαντικά.

Η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια αυτοφλεγμονώδης, πολυπαραγοντική νόσος που χαρακτηρίζεται από προσβολή της σπονδυλικής στήλης και των ιερολαγόνιων αρθρώσεων. Δεν είναι λοιμώδης ασθένεια, ούτε μεταδοτική. Προσβάλλει το 0,5-1% του πληθυσμού και εμφανίζεται σε άτομα 20-45 ετών, συχνότερα σε άνδρες, αν και τις προηγούμενες δεκαετίες μάλλον δεν είχε εκτιμηθεί σωστά η επίπτωση της νόσου στις γυναίκες. Σύμφωνα με νεότερα δεδομένα, λοιπόν, η αναλογία ανδρών γυναικών είναι 3:1. Ακόμα δεν είναι γνωστό τι προκαλεί τη νόσο. Σημαντικός είναι ο γονιδιακός παράγοντας, γι’ αυτό ενδέχεται να την εκδηλώσουν περισσότερα από ένα μέλη της ίδιας οικογένειας. Ανιχνεύεται αιματολογικά, με την ύπαρξη του αντιγόνου HLA-B27, ωστόσο το αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει τη νόσο.  

Το κύριο σύμπτωμα με το οποίο ξεκινά είναι ο φλεγμονώδης οσφυϊκός πόνος. Οι ασθενείς αναφέρουν αυξημένη δυσκολία να σηκωθούν από το κρεβάτι και παραπονιούνται για έντονο πόνο ή «πιάσιμο» χαμηλά στη μέση και στη λεκάνη. Ο πόνος βελτιώνεται με την έναρξη της κίνησης κατά τη διάρκεια της ημέρας και εμφανίζεται πάλι το βράδυ. Η αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα, πέραν του πόνου και της δυσκαμψίας στη σπονδυλική στήλη, προκαλεί παραμορφώσεις και μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια της κινητικότητας, εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

Οι ασθενείς έχουν υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής, δεν μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες δραστηριότητες και δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε καθημερινές δραστηριότητες. Επιπλέον, μειώνεται η παραγωγικότητά τους, παίρνουν συχνά αναρρωτικές άδειες και μπορεί να αναγκαστούν να εγκαταλείψουν την εργασία τους. Παρά τις προσπάθειες ευαισθητοποίησης, υπάρχει ακόμα μεγάλο κενό στην ενημέρωση και στην εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, με αποτέλεσμα να καταγράφεται μεγάλη καθυστέρηση στη διάγνωση και έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου. Μόνο το 10% των ασθενών με αγκυλοποιητική σπονδυλοαρθρίτιδα επισκέπτεται ρευματολόγους όταν εμφανίζεται η νόσος, ενώ το 85% απευθύνεται σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων. Πλέον διαθέτουμε πολύ ισχυρά θεραπευτικά όπλα που αναστέλλουν τη φλεγμονώδη διαδικασία, αποτρέπουν τις μόνιμες βλάβες και βελτιώνουν εντυπωσιακά την ποιότητα ζωής των ασθενών. 

Το μήνυμα που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι πως ένας πόνος στη μέση, μια επίμονη οσφυαλγία με διάρκεια πάνω από μήνα, θα πρέπει να εξετάζονται όσο πιο σύντομα γίνεται από ειδικό ρευματολόγο και με τις κατάλληλες εξετάσεις να διερευνάται η πιθανότητα ύπαρξης αγκυλοποιητικής σπονδυλοαρθρίτιδας, αφού με τα διαθέσιμα φάρμακα η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποτρέψει τη δημιουργία μόνιμης βλάβης στη σπονδυλική στήλη και να χαρίσει ποιότητα ζωής σε κάθε ασθενή.