[Από τον Θανάση Χαραμή]
Στην παλιά βιομηχανική περιοχή της Βοστώνης και σχεδόν ξεχασμένο, παραμένοντας μακριά από τις ορδές των τουριστών που προτιμούν να επισκέπτονται το σπίτι του πατριώτη της Αμερικανικής Επανάστασης Paul Revere, υπάρχει ένα σημείο με μια μικρή πλακέτα που κρύβει την πιο ενδιαφέρουσα και αλλόκοτη τραγωδία που συνέβη ποτέ εκεί. Μια ιστορία θανάτου που είναι σχεδόν αδύνατον να πιστέψεις και που όμως κόστισε τη ζωή 21 ανθρώπων, δεκάδων αλόγων και άφησε πίσω της τεράστια καταστροφή και πολλούς τραυματίες. Ένα κύμα παχύρρευστης, σκουρόχρωμης, γεμάτης αρώματα μελάσας, έπνιξε τη Βοστώνη το 1919.
Ήταν ένα ήσυχο και ασυνήθιστα ζεστό απόγευμα του Ιανουαρίου όταν ο αστυνομικός της υπηρεσίας μη μπορώντας και ο ίδιος να πιστέψει τι επρόκειτο να φωνάξει στον ασύρματο φώναξε: "Όλα τα οχήματα και το προσωπικό να σπεύσουν άμεσα στη Commercial Street. Ένα κύμα μελάσας κατεβαίνει με ορμή".
Η μεταλλική δεξαμενή ύψους ίσο με αυτό πέντε ορόφων, είχε εκραγεί και τα 2,3 εκατ. γαλόνια μελάσας είχαν ξεχυθεί ορμητικά από τη διασταύρωση των οδών που στεγάζοταν η βιομηχανία παραγωγής της εταιρείας. Ήταν μια πολύ κακή στιγμή για όποιον βρέθηκε σε εκείνο το νότιο σημείο της πόλης.
Το κύμα σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι εφημερίδες, είχε ύψος πάνω από τέσσερα μέτρα και ταχύτητα 35 μίλια την ώρα. Το σημείο που ήταν η δεξαμενή ήταν ψηλά και η μελάσα κατάπιε τα πάντα στο πέρασμά της. Σπίτια και καταστήματα πλημμύρισαν. Μερικά ισοπεδώθηκαν. Η μελάσα γέμισε τα πάντα. Σκέπασε οχήματα, όρμηξε στα ισόγεια και έπνιξε ηλικιωμένους, παρέσυρε άμαξες και άλογα, σκόρπισε έναν υγρό κολλώδες θάνατο στους εργάτες που ήταν στους υπονόμους και τα υπόγεια. Μάτια, στόματα και πνεύμονες γέμισαν από σιρόπι που έσπερνε γλυκό θάνατο. Τα περισσότερα θύματα πέθαναν από ασφυξία. Εκτός από το κύμα μελάσας ζημιές και τρόμο σκόρπισε και η δεξαμενή που καθώς εξερράγη εκτόξευσε μεταλλικά θραύσματα που σαν σφαίρες τρυπούσαν ότι έβρισκαν εμπόδιο. Στην αρχή οι νεκροί θεωρούνταν 16. Τελικά λίγο μετά επιβεβαιώθηκαν 21 θάνατοι, πάνω από 150 τραυματίες και αρκετοί αγνοούμενοι.
Για μέρες η περιοχή κατά μήκος της Commercial Street, θύμιζε βάλτο. Όταν η μελάσα κατακάθισε τα πάντα κολλούσαν και μύριζαν ζαχαροκάλαμο. Το μαύρο παχύρρευστο σιρόπι είχε αρχίσει να ξεραίνεται και θύμιζε πίσσα. Η κόλαση δεν θα μπορούσε να αποτυπωθεί καλύτερα με ένα μόνο υλικό για την κατασκευή του σκηνικού. Οι πρώτες αναφορές της Αστυνομίας έστρεφαν τις υποψίες σε σαμποτάζ Ιταλών αναρχικών. Τελικά σύντομα απεδείχθη πως ήταν κακοτεχνία και ευθύνη της εταιρείας. Ήταν τόσο ακατάλληλη η δεξαμενή που σύντομα το κακό θα γινόταν. Δεν ήταν προορισμένη να αντέξει τόση μελάσα. Μια ωρολογιακή βόμβα είχε τοποθετηθεί στη Βοστώνη αλλά κανείς ποτέ δεν υποψιάζονταν πως η μελάσα μια μέρα θα σκότωνε τόσους πολλούς.
Χρειάστηκαν εκατοντάδες εργάτες και 87,000 ώρες δουλειάς για να απομακρυνθεί από τους δρόμους. Για μήνες η μυρωδιά ήταν έντονη. Όσο νερό και αν έπεσε πάντα κάπου θα είχε μείνει λίγη ξεχασμένη καφέ, ξεραμένη μελάσα. Κάποιοι λένε πως η μυρωδιά ήταν ανυπόφορη και κράτησε για αρκετά χρόνια. Μερικοί, λίγοι, ακόμη και σήμερα ισχυρίζονται πως τις ζεστές καλοκαιρινές ημέρες, γύρω από το σημείο που είναι τοποθετημένη η πλακέτα του μνημείου της καταστροφής, μπορούν να τη μυρίσουν.
σχόλια