Αν δεν πέθαινε δολοφονημένος στα βουνά της Βολιβίας, σήμερα θα γινόταν 88 χρονών. Έγινε πολλά περισσότερα: θρύλος και παντιέρα κάθε εξεγερμένου, ανάμνηση ειλικρινούς αντίστασης, αιώνια συζήτηση στα χείλη όσων διερωτώνται πώς θα εξελισσόταν, αν η ιστορία δεν είχε πάρει τον δρόμο της.
Όμως, αυτή ακριβώς δεν γράφεται με «αν». Κι ο Τσε, το όνομα και τις θέσεις του οποίου δεν έχουν αφήσει σε ησυχία οι αποτυχημένες κόπιες του, διασώθηκαν ακριβώς από τα διαχρονικά ζητούμενα περί κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας, ανάγκης για πολιτική εντιμότητα. Γι' αυτό και βρίσκουν ανατριχιαστική απήχηση έως το σήμερα.
Γεννιέται σαν σήμερα το 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής, πεθαίνει το 1967 για να ζήσει για πάντα.
1.
«Η σιωπή είναι κι' αυτή ένα επιχείρημα, που εκφράζεται με άλλο τρόπο».
2.
«Ο λαός δεν μπορεί ούτε να ονειρευτεί την κυριαρχία αν δεν υπάρχει μια εξουσία που να ανταποκρίνεται στα συμφέροντα και στις προσδοκίες του. Λαϊκή εξουσία δεν σημαίνει μονάχα το ότι τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, η αστυνομία, τα δικαστήρια και όλα τα όργανα της κυβέρνησης πρέπει να βρίσκονται στα χέρια του λαού. Σημαίνει επίσης πως και τα όργανα της οικονομίας πρέπει κι αυτά να περάσουν στα χέρια του λαού».
3.
«Όταν μια κυβέρνηση έχει έρθει στην εξουσία μέσω κάποιου είδους λαϊκής ψήφου, ανέντιμης η μη, και διατηρεί μια παρουσία συνταγματικής νομιμότητας, ο ανταρτοπόλεμος δε μπορεί να προωθηθεί, στο βαθμό που οι πιθανότητες ειρηνικού αγώνα δεν έχουν εξαντληθεί»
4.
«Πρέπει να κάνουμε το κοινωνικό χρέος να είναι το θεμελιώδες σημείο πάνω στο οποίο να στηρίζονται όλες οι προσπάθειες της δουλειάς του εργάτη».
5.
«Ο δυτικός πολιτισμός κάτω από τη φανταχτερή του βιτρίνα κρύβει μια σκηνή με ύαινες και τσακάλια».
6.
«Τα μονοπώλια κάνουν ό,τι μπορούν, ώστε να αποδείξουν ότι η συλλογική προσπάθεια υποδουλώνει και δεν επιτρέπει στους πιο ευφυείς ή στους πιο ικανούς να διαπρέψουν. Λες και ο λαός αποτελείται απλά από άτομα που μερικά είναι πιο ευφυή ή πιο ικανά – λες και ο λαός δεν είναι μια μεγάλη μάζα από θέληση και καρδιές, όπου όλοι έχουν πάνω κάτω την ίδια ικανότητα για δουλειά, το ίδιο πνεύμα αυτοθυσία και την ίδια ευφυΐα».
7.
«Ρισκάροντας να φανώ γελοίος, επιτρέψτε μου να πω ότι ο αληθινός επαναστάτης οδηγείται από ένα μεγάλο αίσθημα αγάπης. Είναι αδύνατο να σκεφτώ κάποιον πραγματικό επαναστάτη χωρίς αυτό το ιδανικό».
8.
«Δεν ενδιαφέρομαι για έναν "ξερό" οικονομικό σοσιαλισμό. Παλεύουμε ενάντια στη μιζέρια αλλά επίσης παλεύουμε ενάντια στην απομόνωση».
9.
«Η επανάσταση δεν είναι ένα φρούτο που θα πέσει όταν είναι ώριμο. Πρέπει να κουνήσουμε το δέντρο για να το κάνουμε να πέσει».
10.
(Και, ίσως, το ρομαντικότερο όλων):
«Είμαστε ρεαλιστές, επιδιώκουμε το αδύνατο!» ("Seamos realistas, pidamos lo imposible!")
ΠΗΓΕΣ
- Guevaristas.org
- Che Guevara Speaks: Selected Speeches and Writings, Pathfinder Press (NY), 1980
