Γιατί χάθηκε η Ντέρνα της Λιβύης;

ΕΠΕΞ Γιατί χάθηκε η Ντέρνα; Facebook Twitter
Φωτ.: Getty Images/ Ideal Images
0

ΕΝΑ ΒΑΘΥ, ΚΟΚΚΙΝΟ ΠΟΤΑΜΙ από νερό και λάσπη διατρέχει σήμερα την καρδιά της Ντέρνα, τη μέχρι πρότινος πόλη των 100.000 κατοίκων που βρίσκεται στις ακτές της Λιβύης και επλήγη από τις θανατηφόρες πλημμύρες στις 11 Σεπτεμβρίου. Γύρω του το υπέδαφος συνεχίζει να υποχωρεί από τη διάβρωση, οι πολυκατοικίες εξακολουθούν να καταρρέουν, ενώ ομάδες διάσωσης οργώνουν προσεκτικά τους κατεστραμμένους δρόμους, τα ισοπεδωμένα κτίρια, ακόμη και τα νερά της Μεσογείου, αναζητώντας πτώματα.

Βάσει του τραγικού απολογισμού, μέχρι στιγμής πάνω από 11.300 είναι οι νεκροί που έχουν επιβεβαιωθεί, όμως περίπου 10.000 άτομα εξακολουθούν να αγνοούνται – εκατοντάδες πτώματα εντοπίστηκαν το Σάββατο από ομάδα διασωστών σε παραλία έξω από την πόλη. Ταυτόχρονα, οι Αρχές προειδοποιούν πως οι ασθένειες που ξεσπούν μετά τις πλημμύρες αλλά και οι επικίνδυνοι εκρηκτικοί μηχανισμοί που βρίσκονται στην ταραχώδη περιοχή και μετακινήθηκαν με απρόβλεπτο τρόπο από τα νερά θα μπορούσαν να στοιχίσουν ακόμη περισσότερες ζωές. 

Μπορεί η πρωτοφανών διαστάσεων κακοκαιρία Ντάνιελ να έσπειρε την καταστροφή όπου κι αν πέρασε, δημιουργώντας βαθιές πληγές στην Ελλάδα, σε Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία, και σχηματίζοντας λίμνες στην καρδιά της ερήμου Σαχάρα, ωστόσο πουθενά ο αντίκτυπός της δεν ήταν τόσο τρομακτικός όσο στην παραθαλάσσια πόλη της Λιβύης.

Με το ένα τέταρτο της πόλης να έχει βυθιστεί ήδη στη λάσπη, η Ντέρνα έχει υποστεί ανυπολόγιστη καταστροφή. Χάθηκε ουσιαστικά από τον χάρτη και σήμερα θυμίζει μια πόλη-φάντασμα, ένα υγρό νεκροταφείο. Μπορεί η πρωτοφανών διαστάσεων κακοκαιρία Ντάνιελ να έσπειρε την καταστροφή όπου κι αν πέρασε, δημιουργώντας βαθιές πληγές στην Ελλάδα, σε Στερεά Ελλάδα και Θεσσαλία, και σχηματίζοντας λίμνες στην καρδιά της ερήμου Σαχάρα, ωστόσο πουθενά ο αντίκτυπός της δεν ήταν τόσο τρομακτικός όσο στην παραθαλάσσια πόλη της Λιβύης.

Είναι μια τραγική υπενθύμιση πως οι συνέπειες των κανονικοποιημένων πλέον ακραίων καιρικών φαινομένων αυξάνονται εκθετικά όταν η κλιματική κρίση μπλέκεται με την πολιτική και όταν μια περιοχή αφήνεται παραμελημένη στο χάος και στο έλεος του Θεού, δίχως υποδομές ή υποτυπώδεις πολιτικές προστασίας.

ΕΠΕΞ Γιατί χάθηκε η Ντέρνα; Facebook Twitter
Στον ασύλληπτο αριθμό των χαμένων ζώων συνέβαλαν και οι πολλές κατασκευές που έγιναν πρόσφατα, παραβιάζοντας τους κανόνες αστικής δόμησης, και βρίσκονταν στις όχθες του ποταμού. Φωτ.: EPA

Η ξεχασμένη Ντέρνα, ένα εμβληματικό παράδειγμα της πολιτικής αστάθειας στη Λιβύη

Η Ντέρνα αποτελεί εδώ και χρόνια χαρακτηριστικό παράδειγμα των επιπτώσεων του πολιτικού χάους που έχει κυριεύσει τη Λιβύη. Η πλούσια σε πετρέλαιο μεσογειακή χώρα που κάποτε υπερηφανευόταν πως διατηρούσε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα διαβίωσης στην αφρικανική ήπειρο, καθώς και δωρεάν υγεία και παιδεία, έχει βυθιστεί στην ακυβερνησία εδώ και μία δεκαετία, από τότε που δυνάμεις που υποστηρίζονται από το ΝΑΤΟ ανέτρεψαν τον μακροχρόνιο –και συχνά αδίστακτο ως ηγεμόνα– συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι τον Οκτώβριο του 2011.

Από την επεισοδιακή πτώση του καθεστώτος Καντάφι κι έπειτα οι ελπίδες για μια δημοκρατική μετάβαση γκρεμίστηκαν: η Λιβύη ουσιαστικά έχει χωριστεί σε δύο αντίπαλες κυβερνήσεις που διοικούν ξεχωριστά τμήματα της χώρας, ενώ ξεσπούν με τρομερή συχνότητα βίαιες συγκρούσεις ανάμεσα σε διάφορες πολιτοφυλακές.

ΕΠΕΞ Γιατί χάθηκε η Ντέρνα; Facebook Twitter
Ο όγκος νερού που συσσωρεύτηκε στην πορεία δημιούργησε ένα κύμα έξι μέτρων, σύμφωνα με τις αναφορές των επιζώντων, που παρέσυρε τα πάντα στην ορμητική πορεία του μέχρι τη θάλασσα της Μεσογείου. Φωτ.: EPA

Από τη μια βρίσκεται το καθεστώς της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με πρωθυπουργό τον Abdul Hamid Dbeibah, βάση την Τρίπολη και τη στήριξη του ΟΗΕ, που τον τοποθέτησε στην ηγεσία της χώρας το 2021 με προϋπόθεση τη διεξαγωγή εκλογών εντός ολίγων μηνών. Οι περιβόητες εκλογές δεν έχουν διεξαχθεί ακόμα, ενώ η κατάσταση είναι ασταθής και υπάρχει έντονη διαμάχη με τους πολιτικούς αντιπάλους.

Από την άλλη, μια αντίπαλη διοίκηση, γνωστή ως Βουλή των Αντιπροσώπων, ηγείται της πλειοψηφίας της ανατολικής Λιβύης, όπου βρίσκεται και η Ντέρνα, με έδρα το λιμάνι Τομπρούκ. Τυπικά πρωθυπουργός της παραμένει ο Οσάμα Χαμάντ, ωστόσο αποτελεί κοινό μυστικό το γεγονός πως τα νήματα κινεί στην πραγματικότητα ο πανίσχυρος στρατιωτικός ηγέτης Καλίφα Χαφτάρ, ο οποίος ελέγχει μια ισχυρή πολιτοφυλακή με το όνομα Λιβυκός Εθνικός Στρατός.

Στη μέση βρίσκεται η πολύπαθη Ντέρνα, μια πόλη ξεχασμένη και παρατημένη, που πλέον αποτελεί μάλλον το μεγαλύτερο θύμα του χάους που επικρατεί στο λιβυκό πολιτικό σκηνικό. Πριν από εννέα χρόνια, καθώς η χώρα βυθιζόταν στον αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, η Ντέρνα καταλήφθηκε από ομάδες της ISIS που έσπειραν τον τρόμο στους δρόμους της. Μερικά χρόνια αργότερα, η πόλη θα περνούσε στον έλεγχο του Χαφτάρ, ο οποίος έδιωξε μεν την τρομοκρατική ομάδα έπειτα από επίμονη πολιορκία, ταυτόχρονα όμως οδήγησε τους αθώους κατοίκους της σε λιμοκτονία.

ΕΠΕΞ Γιατί χάθηκε η Ντέρνα; Facebook Twitter
Με το ένα τέταρτο της πόλης να έχει βυθιστεί ήδη στη λάσπη, η Ντέρνα έχει υποστεί ανυπολόγιστη καταστροφή. Χάθηκε ουσιαστικά από τον χάρτη και σήμερα θυμίζει μια πόλη-φάντασμα, ένα υγρό νεκροταφείο. Φωτ.: EPA

Η έκταση της καταστροφής που προκάλεσαν οι πλημμύρες, ωστόσο, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις παρατημένες υποδομές της περιοχής. Δεδομένων των συνεχών εντάσεων και της έλλειψης κεντρικής διακυβέρνησης οι κρατικές επενδύσεις σε ζωτικής σημασίας δημόσιες υπηρεσίες έχουν συρρικνωθεί, το ίδιο και οι κατασκευές δρόμων, αντιπλημμυρικών έργων και οικοδομικών κανονισμών απαραίτητων για την ασφάλεια. 

«Δέκα χρόνια από τον θάνατο του Καντάφι, η Λιβύη στερείται συντάγματος, κράτους με μονοπώλιο στην ισχύ και οικονομικών θεσμών ικανών να ανατάξουν ορθολογικά την οικονομία», έγραφε το 2021 στο Foreign Policy ο αναλυτής Jason Pack, και δύο χρόνια αργότερα τα λόγια του έμελλε να αποβούν μοιραία και προφητικά.

Η κατάρρευση των φραγμάτων και τα αίτια του τραγικού απολογισμού

Δεν είναι η πρώτη φορά που η μεσογειακή πόλη πλήττεται από έντονη βροχόπτωση. Αντίστοιχα ακραία καιρικά φαινόμενα, μικρότερης έκτασης όμως, είχαν χτυπήσει την Ντέρνα το 1941, το 1959, το 1968 αλλά και το 1986· για την αντιμετώπισή τους κατασκευάστηκαν τα δύο σημαντικά φράγματα Αλ Μπιλάλ και Άμπου Μανσούρ στον ποταμό που βρίσκεται στα νότια της πόλης από το καθεστώς Καντάφι. Αυτά, ωστόσο, ήταν από πηλό και πέτρα, υλικά ιδιαίτερα ευάλωτα στις καταστροφές, βρίσκονται, δε, σε αρκετά κοντινή απόσταση από την πόλη.

Ο τεράστιος όγκος της βροχόπτωσης του περασμένου Σαββατοκύριακου, που ξεπέρασε τα 40 χιλιοστά, οδήγησε στη μοιραία υποχώρηση του κακοδιατηρημένου φράγματος Άμπου Μανσούρ. Ο όγκος νερού που συσσωρεύτηκε στην πορεία δημιούργησε ένα κύμα έξι μέτρων, σύμφωνα με τις αναφορές των επιζώντων, που παρέσυρε τα πάντα στην ορμητική πορεία του μέχρι τη θάλασσα της Μεσογείου. 

ΕΠΕΞ Γιατί χάθηκε η Ντέρνα; Facebook Twitter
Μέχρι στιγμής πάνω από 11.300 είναι οι νεκροί που έχουν επιβεβαιωθεί, όμως περίπου 10.000 άτομα εξακολουθούν να αγνοούνται. Φωτ.: EPA

Η κοντινή απόσταση του φράγματος από την πόλη σήμαινε πως οι κάτοικοι είχαν ελάχιστο χρόνο να αντιδράσουν, ενώ, σύμφωνα με τον Πέτερι Τάαλας, επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας του ΟΗΕ, το τοπικό δίκτυο μετεωρολογικής παρατήρησης είχε καταστραφεί στο μεγαλύτερο μέρος τους κατά τη διάρκεια των πολυετών συγκρούσεων, κάνοντας την επικοινωνία και τη διαχείριση ακόμα δυσκολότερη. «Οι περισσότεροι θάνατοι θα είχαν αποφευχθεί αν λειτουργούσαν τα συστήματα πληροφόρησης», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στον ασύλληπτο αριθμό των χαμένων ζώων συνέβαλαν και οι πολλές κατασκευές που έγιναν πρόσφατα, παραβιάζοντας τους κανόνες αστικής δόμησης, και βρίσκονταν στις όχθες του ποταμού – μία ακόμα συνέπεια της ακυβερνησίας και του πολιτικού χάους που επικρατεί στη Λιβύη και μετέτρεψε τελικά την Ντέρνα σε υγρό νεκροταφείο.

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Στην Ελλάδα πιστεύουν ότι μια γυναίκα που είναι στο OnlyFans δεν έχει ήθος»

Lifo Videos / «Στην Ελλάδα πιστεύουν ότι μια γυναίκα που είναι στο OnlyFans δεν έχει ήθος»

Η Όλγα Κοτλιδά έγινε γνωστή από τη συμμετοχή της στο My Style Rocks και πλέον δραστηριοποιείται ως content creator στο OnlyFans, διαμορφώνοντας ένα σταθερά αυξανόμενο γυναικείο κοινό και υπερασπιζόμενη την αυτοδιάθεση και την αυθεντική γυναικεία έκφραση.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Για πάντα νέοι: Μπορούμε όντως να σταματήσουμε το χρόνο;

Άκου την επιστήμη / Για πάντα νέοι: Μπορούμε όντως να σταματήσουμε το χρόνο;

Τι είναι η γήρανση; Μια αναπόφευκτη φθορά του σώματος ή μια βιολογική διαδικασία που μπορούμε πλέον να κατανοήσουμε και να επιβραδύνουμε; Μπορούμε τελικά να επηρεάσουμε τη διάρκεια και την ποιότητα της ζωής μας; Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Χημικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Στάθης Γκόνος απαντά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ζώντας με τυφλοκώφωση: Η καθημερινότητα, η επικοινωνία και τα εμπόδια στην Ελλάδα σήμερα

Ζούμε, ρε! / Ζώντας με τυφλοκώφωση: Η καθημερινότητα, η επικοινωνία και τα εμπόδια στην Ελλάδα

Πώς επικοινωνούν τα τυφλοκωφά άτομα; Τι δυσκολίες αντιμετωπίζουν στην εκπαίδευση και την εργασία; Και πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να τα αντιμετωπίσει ως ισότιμα μέλη της; Η Χρυσέλλα Λαγαρία και ο Θοδωρής Τσάτσος συνομιλούν με τον αρχιτέκτονα Γιάννη Παναϊρλή, ο οποίος μοιράζεται την προσωπική του εμπειρία ως τυφλοκωφός επαγγελματίας στην Ελλάδα.
THE LIFO TEAM
Μάρκο, πώς είναι να τα βάζεις με τα 9 μποφόρ;

Ψυχή & Σώμα / Μάρκο, πώς είναι να τα βάζεις με τα 9 μποφόρ;

Ο Μάρκος Ψαλτάκης, ένας από τους κορυφαίους kite surfers στην Ελλάδα, μιλάει για τις πιο δυνατές στιγμές του στη θάλασσα, για την αδρεναλίνη, τη δύναμη της φύσης και τη ζωή ανάμεσα σε κύματα, ταξίδια και προκλήσεις.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Η φαντασίωση της «Ωραίας Κοιμωμένης»

Lifo Videos / Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη διαβάζει ένα διήγημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη διαβάζει στη LiFO «Το αεροπλάνο της Ωραίας Κοιμωμένης» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες από τη συλλογή «Δώδεκα διηγήματα περιπλανώμενα» σε μετάφραση Κλαίτης Σωτηριάδου-Μπαράχας (εκδ. Λιβάνης, 1993). Ο πρωτότυπος τίτλος της είναι «Doce cuentos peregrinos» και εκδόθηκε αρχικά το 1992, δέκα χρόνια αφότου ο συγγραφέας είχε τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κολλημένοι στις οθόνες: Τι παθαίνει ο εγκέφαλος από το συνεχές σκρολάρισμα;

Ψυχή & Σώμα / Κολλημένοι στις οθόνες: Τι παθαίνει ο εγκέφαλος από το συνεχές σκρολάρισμα;

Πόσες ώρες περνάμε μπροστά σε μια οθόνη κάθε μέρα, και τι σημαίνει αυτό για τη σκέψη, τη μνήμη και τη συγκέντρωσή μας; H Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τον νευρολόγο Οδυσσέα Παζιώνη για το πώς επηρεάζουν την εγκεφαλική μας λειτουργία πρακτικές όπως το απλό multitasking, το binge watching και το endless scrolling.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Gen Z : Τι έχουν στο μυαλό τους όταν είναι διαρκώς με ένα κινητό στο χέρι;

Άκου την επιστήμη / Gen Z : Τι έχουν στο μυαλό τους όταν είναι διαρκώς με ένα κινητό στο χέρι;

Πώς επηρεάζουν τα social media την αυτοεικόνα των νέων σήμερα; Ποιον ρόλο παίζει η ανάγκη για αποδοχή και η εργασιακή αβεβαιότητα στη διαμόρφωση της ψυχικής τους ανθεκτικότητας; Ο ψυχολόγος-ψυχοθεραπευτής Βασίλης Κιοσσές μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μου έλεγαν “ωραία φωνή, αλλά δεν το έχεις καθόλου, ρε φίλε”»

Lifo Videos / «Μου έλεγαν “ωραία φωνή, αλλά δεν το έχεις καθόλου, ρε φίλε”»

Ο Ορέστης Μήλιος είναι voice artist, συγγραφέας του βιβλίου «Άσε κάτω το ρημάδι, μιλάω» και απόφοιτος του Πολυτεχνείου. Με μια φωνή που την αμφισβήτησαν αλλά δεν ξέχασε ποτέ, χτίζει μια πορεία σε στούντιο, βιβλία και σκηνές, κόντρα στις κρίσεις πανικού και το χρόνιο άγχος.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Διακοπές χωρίς εμπόδια: Χρήσιμες συμβουλές για ΑμεΑ

Ζούμε, ρε! / Διακοπές χωρίς εμπόδια: Χρήσιμες συμβουλές για ΑμεΑ

Από την επιβίβαση στο πλοίο και την αναζήτηση προσβάσιμου καταλύματος μέχρι την είσοδο στη θάλασσα και τη βραδινή έξοδο για ένα ποτό, τα αυτονόητα για τους περισσότερους μπορεί να κρύβουν απρόβλεπτες δυσκολίες για τα άτομα με αναπηρία. Πώς μπορούν, λοιπόν, να οργανώσουν τις διακοπές τους με μεγαλύτερη αυτονομία και ασφάλεια;
THE LIFO TEAM
Δεν τη φώναζαν «Κλουροκέρατη» τη γίδα χωρίς λόγο

Ηχητικά Άρθρα / Δεν τη φώναζαν «Κλουροκέρατη» τη γίδα χωρίς λόγο

Τα «Τετράδια ενός βοσκού» είναι ένα βιβλίο που καταγράφει, σε μορφή ημερολογίου, τον βιολογικό κύκλο ενός κοπαδιού στην περιοχή της Τσαπουρνιάς. Ο τρόπος με τον οποίο δίνονταν ονόματα στις γίδες και τις προβατίνες αποτελεί μέρος της προφορικής παράδοσης των Ελλήνων κτηνοτρόφων — μιας παράδοσης που πλέον έχει χαθεί.
M. HULOT
Λειψυδρία στα νησιά: Μια δυστοπική και πανάκριβη πραγματικότητα

Radio Lifo / Λειψυδρία στα νησιά: Μια δυστοπική και πανάκριβη πραγματικότητα

Η Ντίνα Καράτζιου συνομιλεί με τον Νάσο Στασινάκη, καθηγητή Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, γι’ αυτό το φαινόμενο της νησιωτικής χώρας, που πλέον δεν είναι εποχικό αλλά παγιώνεται χρόνο με τον χρόνο.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Κάποιες αγροτικές επιδοτήσεις έγιναν Porsche Cayenne στο Κολωνάκι»

LiFO politics / «Κάποιες αγροτικές επιδοτήσεις έγιναν Porsche Cayenne στο Κολωνάκι»

Ο Βάιος Γκανής, ένας από τους πιο γνωστούς προέδρους αγροτικών συλλόγων της χώρας, εξηγεί στο Lifo Politics και στη Βασιλική Σιούτη το πώς στήθηκε η απάτη του ΟΠΕΚΕΠΕ και περιγράφει το πελατειακό σύστημα που τροφοδοτείται από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις του αγροτικού τομέα και τα ευτράπελα της ελληνικής αγροτικής πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ