Ο Άιχμαν στην Αθήνα

Γιάννης Λαγός Facebook Twitter
Ο Λαγός κατηγορείται για εγκλήματα που διέπραξε με δόλο, μοχθηρότητα και μίσος στο πλαίσιο μιας εγκληματικής οργάνωσης. Φωτ.: Eurokinissi
0



ΦETOΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΟΝΤΑΙ 
εξήντα χρόνια από μία από τις πιο συγκλονιστικές και πιο σημαντικές δίκες στην ιστορία της ανθρωπότητας, τη δίκη του Άντολφ Άιχμαν, του λεγόμενου «διανομέα του θανάτου», πρωτεργάτη των ναζί και υπεύθυνου για την «Τελική Λύση», μια δίκη που έγινε στην Ιερουσαλήμ και όχι στη Γερμανία, όπου ζούσε πριν αποδράσει για να διαφύγει τη σύλληψή του.

Σε ένα διαολεμένο παιχνίδι της Ιστορίας, οι βελγικές Αρχές ανακοίνωσαν μόλις την απόφασή τους για έκδοση του Γιάννη Λαγού στην Ελλάδα, ώστε να δικαστεί από τις ελληνικές Αρχές με τις κατηγορίες της ένταξης, συμμετοχής και διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, παράνομης κατοχής πυροβόλων όπλων και πυρομαχικών με σκοπό τον εφοδιασμό εγκληματικής οργάνωσης.

Το κακό, όπως λέει η Άρεντ, ποτέ δεν είναι ριζοσπαστικό, μονάχα ακραίο και ως ακραίο πρέπει να κόβεται «με το μαχαίρι» από την αρχή, όπως η μούχλα στο τυρί.

Με αυτήν την αφορμή μού ήρθαν στο μυαλό οι σκέψεις της Χάνα Άρεντ που κάλυψε δημοσιογραφικά τη δίκη του Άιχμαν, θέλοντας να καταλάβει τον χαρακτήρα του, τι τον οδήγησε στα εγκλήματά του, τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει ή να μην αναγνωρίσει το κακό που κρύβεται δίπλα μας.

Αν, λοιπόν, δεχτούμε την ιστορική συγκυρία και το πολιτικό πλαίσιο το οποίο έθρεψε τους Άιχμαν, αναρωτιέμαι τι δεν καταλάβαμε εμείς και επιτρέψαμε να αναπτυχθεί ένα ναζιστικό μόρφωμα εν καιρώ ειρήνης σε μια χώρα με βαθιά δημοκρατική και αντιφασιστική παράδοση. Αναρωτιέμαι και τρομάζω. Τρομάζω για την Ιστορία που δεν διαβάζουμε όπως πρέπει, τις αναγωγές που δεν κάνουμε ως κοινωνία, τις δικαιολογίες που ο καθένας και η καθεμιά μας επικαλείται για να νομιμοποιήσει την απάθειά του απέναντι σε αυτό που βλέπουμε, αλλά δεν τολμάμε να ομολογήσουμε.

Η Άρεντ, στο συγκεκριμένο βιβλίο, ουσιαστικά προσπαθεί να κατανοήσει με ποιον τρόπο μπορείς να δικάσεις έναν ναζί, ώστε να αποδοθεί πραγματικά δικαιοσύνη για όσα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί από τον ίδιο, χωρίς η δίκη να εξελιχθεί σε ένα τηλεοπτικό σόου. Στο πρόσωπο του Άιχμαν σκιαγραφεί έναν «νέο τύπο εγκληματία», ο οποίος δεν είναι ούτε παράφρων ούτε ψυχασθενής, αλλά ένας απολύτως φυσιολογικός άνθρωπος, ένας άνθρωπος «της διπλανής πόρτας».

Πράγματι, αν εξαιρέσεις τον σωματότυπο του Λαγού ή του Κασιδιάρη, που είναι λίγο τρομακτικός, αν και θα μπορούσες να βρεις αντίστοιχους από γυμναστήρια μέχρι λαϊκές αγορές, που πίσω τους κρύβουν καλοκάγαθους γίγαντες οι οποίοι δεν πειράζουν ούτε μυρμήγκι, ο Λαγός μοιάζει με έναν συνηθισμένο άνθρωπο, όπως ο Άιχμαν, αλλά κατηγορείται ότι ήταν ο ίδιος εντολέας εξ ονόματος του αρχηγού και όχι εντολοδόχος, όπως υποστήριξε η υπεράσπιση του Άιχμαν. Κατηγορείται για εγκλήματα που διέπραξε με δόλο, μοχθηρότητα και μίσος στο πλαίσιο μιας εγκληματικής οργάνωσης. 

Αυτές τις συμπεριφορές των «απλών ανθρώπων» πρέπει να μάθουμε να διακρίνουμε, είτε είναι βιαστές, είτε δολοφόνοι του κοινού ποινικού δικαίου, είτε τρομοκράτες, είτε φασίστες, και να τις απομονώνουμε από το σπίτι ή τη γειτονιά μας, γιατί μόνο αν τις απομονώνουμε δεν θα γιγαντωθούν με κίνδυνο να μολύνουν και τους υπόλοιπους από εμάς. Το κακό, όπως λέει η Άρεντ, ποτέ δεν είναι ριζοσπαστικό, μονάχα ακραίο και ως ακραίο πρέπει να κόβεται «με το μαχαίρι» από την αρχή, όπως η μούχλα στο τυρί.

Η δημοκρατία μας, έστω και με καθυστέρηση, αποδείχτηκε συμπαγής και με ισχυρές άμυνες. Ελπίζω με διάρκεια.

Εύχομαι καλή δύναμη, νηφαλιότητα και θάρρος στους δικαστές και στις δικαστίνες που θα αναλάβουν αυτή την υπόθεση.

*Παράφραση του τίτλου του βιβλίου της Χάνα Άρεντ «Ο Άιχμαν στην Ιερουσαλήμ – Η κοινοτοπία του κακού» (εκδόσεις Νησίδες)

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σιούτη

Οπτική Γωνία / ΟΠΕΚΕΠΕ, μεταναστευτικό και Τέμπη ζορίζουν ξανά την κυβέρνηση

Το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων και η πιθανή επιστροφή προσφύγων από τη Γερμανία στην Ελλάδα έρχονται να προστεθούν στα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Κοκέτα / Σήμερα, όταν δεν είσαι σίγουρος τι ακριβώς επαγγέλλεσαι, πιθανότατα λες πως είσαι creative director

Ένας σιωπηλός ιός, μια πανδημία για την οποία δεν μιλά κανείς: μανάδες, κρύψτε τα παιδιά σας από τη μάχη του creative direction. Η Δανάη Ιωάννου σε μια επιτόπια έρευνα για το επάγγελμα που σαρώνει γύρω μας τους ανθρώπους σαν κρυφή πανδημία.
ΔΑΝΑΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Οπτική Γωνία / Μεταναστευτικό: Η ισπανική απάντηση

Χώρες που υποδέχτηκαν σχετικά φιλικά μετανάστες είχαν οφέλη σε οικονομικό επίπεδο. Μια από αυτές είναι η Ισπανία, που τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε θετικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τους τρόπους ένταξής τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Γαϊδούρια : Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;/ Ιπποειδή: Ζώα εργασίας ή σιωπηλά θύματα;

Ρεπορτάζ / Γαϊδούρια: Ζώα εργασίας ή θύματα κακοποίησης;

Είναι τα ιπποειδή στην Ελλάδα εργάτες χωρίς δικαιώματα; Ποιες είναι οι συνθήκες διαβίωσής τους, ποια μέριμνα υπάρχει για τη φροντίδα τους και γιατί η νομοθετική προστασία τους βρίσκεται σε μια γκρίζα ζώνη; Μιλούν στη LiFO εκπρόσωποι φιλοζωικών οργανώσεων και τοπικοί φορείς.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Guest Editors / Η ανάγκη μιας σκαλωσιάς: Μεταμορφώσεις και φεμινισμοί

Η πατριαρχία είναι παντού: στην οικονομία, στην κοινωνία, στην ψυχολογία, στην αισθητική, στον πολιτισμό, σε ολόκληρη την ανθρώπινη κατάσταση. Όταν σκεφτόμαστε το πολιτικό, δεν γίνεται να μη σκεφτόμαστε το φεμινιστικό.
ΝΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
«Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οπτική Γωνία / «Ζούμε στην εποχή της ισορροπίας του ισχυρού»

Οι παγκόσμιες και περιφερειακές επιπτώσεις της σύγκρουσης στη Γάζα και τα αδιέξοδα του Παλαιστινιακού. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια ομάδα μαθητών κατασκεύασε ρομπότ που καθαρίζει τις θάλασσες

Περιβάλλον / Πώς μια ομάδα μαθητών από τον Άλιμο έφτιαξε ρομπότ που καθαρίζει τον βυθό;

Το Greek Seabot είναι το υποβρύχιο ρομπότ που δημιούργησε μια μαθητική ομάδα από το ΕΠΑΛ Αλίμου για να βοηθήσει στον καθαρισμό των βυθών από πλαστικά και απορρίμματα. Μιλούν στη LIFO οι μαθητές για τα κίνητρά τους και το όραμά τους για ένα πιο καθαρό περιβάλλον.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ