Το μήλο και το μηδέν

Το μήλο και το μηδέν Facebook Twitter
0
Το μήλο και το μηδέν Facebook Twitter
©Rachel Sender


Ήρθε πάλι ο Σεπτέμβρης και η νέα σεζόν προμηνυόταν συναρπαστική - με προσέλαβε ένας εργολάβος να φυλάω νύχτα κάτι καλώδια χαλκού. Τη Στέλλα πάλι την πήραν αναπληρώτρια καθηγήτρια σε νησί. Στο σταθμό του τραίνου τής κούνησα με δάκρυα στα μάτια το μαντήλι, συνέχισα να της το κουνάω κάνα μισάωρο ακόμα μέχρι να μου τηλεφωνήσει από τη στάση της Κατερίνης, της το κούνησα ακόμη λίγο για σιγουριά κι έπειτα έκατσα στο παγκάκι να σκεφτώ τι επιλογές δημιουργικών δραστηριοτήτων είχα για φέτος.


Για να μην τα πολυλογώ, πάλι στο θέατρο κατέληξα. Μέσω γνωστών μου κατάφερα και μπήκα σε μια πειραματική ομάδα που έπαιζε σε πειραματικούς χώρους με πειραματικό κοινό. Σκηνοθέτης και κείμενο δεν υπήρχαν. Η όλη διαδικασία θα ήταν αυτοοργανωμένη. Θα αυτοσκηνοθετούμασταν και θα αυτοσχεδιάζαμε μέχρι να προκύψει κάποιο έργο με τέλος, αρχή, μετάβαση, αναίρεση, το θεώρημα και κάποια λίγη μέση.


Η συλλογική σκηνοθεσία ήταν μια διαδικασία επίπονη. Οι εγωισμοί μας ζευγάρωσαν μεταξύ τους και αυγάτισαν τις εβδομάδες της προετοιμασίας. Μέχρι να ετοιμαστεί η παράσταση έφτασε ο Ιούλης, το κοινό μπαΐλντισε από τη ζέστη και δεν κατάλαβε σχεδόν τίποτα από τους βαθυστόχαστους συμβολισμούς μας. Επόμενο ήταν να πάρουμε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό κρατικού θεάτρου. Αμέσως μας ήρθε πρόταση να το παρουσιάσουμε και στο καλλιεργημένο κοινό της πρωτεύουσας.


Ήταν αδύνατο να απορρίψουμε μια τέτοια πρόταση. Ξαναπιάσαμε πάλι δουλειά μεσοκαλόκαιρο κάνοντας εξαντλητικές πρόβες. Έτσι όμως ελλόχευε ο κίνδυνος να χάσουν οι αυτοσχεδιασμοί μας την αρχική τους φρεσκάδα. Υποτίθεται ότι το πρότζεκτ μας έπρεπε να είναι κάτι που παράγεται τη στιγμή της παράστασης. Στην πραγματικότητα όμως κινδύνευε να μετατραπεί σε έργο με κανονική υπόθεση.


Αυτό άρχισε να με βάζει σε σκέψεις. Μήπως τελικά από την απόλυτη ελευθερία του αυτοσχεδιασμού θα ήταν πιο ενδιαφέρον να φτάσουμε στο άλλο άκρο, στην υπερβολική τυποποίηση; Κάτι σαν καθρέφτη του τεχνολογικού μας ορθολογισμού; Καρπός της επίμονης αναζήτησής μου στη βιβλιοθήκη ήταν το «Λογικό θέατρο» (Logische Theater). Το «Λογικό θέατρο» ήταν ολόκληρο κίνημα που αναπτύχθηκε στην κεντρική Ευρώπη, δεν επηρέασε σχεδόν κανέναν και μάλλον κακώς καταγράφτηκε ως κίνημα. Ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει το έργο κάποιου Lucharzewski, «Γνώμονας 6», που πραγματεύεται τη γνωστή ιστορία της κρίσης του Πάρη. Ακολουθεί ένα σχετικό απόσπασμα, όπως αναγνώστηκε στη θεατρική ομάδα:

«ΠΑΡΗΣ (στην ύπαιθρο βοσκώντας πρόβατα) Μα τι σύννεφο είναι τούτο; Πώς γίνεται και κινείται κόντρα στο μαϊστράλι; (το σύννεφο προσγειώνεται μπροστά του και αποκαλύπτει ανδρική μορφή) Μα τι στο καλό! Μεταφυσικό φαινόμενο;... Μπα, θα παραήπια!
ΜΟΡΦΗ Ουφ! Κι άλλος σκεπτικιστής!
ΠΑΡΗΣ Για να σε αγγίξω...
ΜΟΡΦΗ Μακριά τα χέρια σου!
ΠΑΡΗΣ Καλώς... Ας υποθέσουμε ότι υπάρχεις. Με ποιον έχω την τιμή να ομιλώ;
ΜΟΡΦΗ Μπροστά σου έχεις τον πατέρα των Θεών.
ΠΑΡΗΣ Α στο καλό! Ώστε, λοιπόν, είστε ο Κρόνος;
ΔΙΑΣ Ποιος Κρόνος;
ΠΑΡΗΣ Προπάτωρ τιτάνας, ο πατέρας των θεών.
ΔΙΑΣ Πού τον θυμήθηκες; Σε πληροφορώ ότι ο "προπάτωρ" βρίσκεται στα Τάρταρα και βαρυγκομάει παρέα με τους Εκατόγχειρες.
ΠΑΡΗΣ Ε τότε ποιος είστε; Μήπως κανένας αδερφός του Κρόνου;
ΔΙΑΣ Θα σου 'λεγα τώρα τίποτα για τον Κρόνο!... Ο Δίας είμαι βρε!
ΠΑΡΗΣ Μα εσύ δεν είσαι πατέρας των θεών!
ΔΙΑΣ Ποιος είσαι εσύ που θα το αμφισβητήσει;
ΠΑΡΗΣ Εγώ είμαι ο Πάρης. (του προτείνει το χέρι)
ΔΙΑΣ Δε χρειαζόταν να μου το πεις! Ξέρω πού ήρθα.
ΠΑΡΗΣ Μεγάλη μου τιμή να με επισκέπτεται ο αδελφός των θεών.
ΔΙΑΣ Πατέρας είπαμε!!!
ΠΑΡΗΣ Με συγχωρείτε, αλλά από πού κι ως πού πατέρας; Ο Ποσειδώνας, φερειπείν, δεν είναι γιος σας αλλά αδερφός σας.
ΔΙΑΣ Δεν έχει σημασία...
ΠΑΡΗΣ Και η Δήμητρα.
ΔΙΑΣ Δεν κατάλαβες. Εγώ...
ΠΑΡΗΣ Για να μη μιλήσουμε για την Εστία, την Ήρα... Την οποία Ήρα μάλιστα έχετε παντρ...
ΔΙΑΣ Άκου δω, δε θα συζητήσω μαζί σου τα οικογενειακά μου! Για άλλο λόγο έχω έρθει.
ΠΑΡΗΣ Δεν πιστεύω να με απαγάγετε σαν το Γανυμήδη!
ΔΙΑΣ Αυτό πάλι πού σου ήρθε;
ΠΑΡΗΣ Ακούγονται διάφορα για τις ερωτικές σας επιλογές.
ΔΙΑΣ Είπαμε, δε θα συζητήσω τα προσωπικά μου! Άλλωστε δεν πρέπει να φοβάσαι.
ΠΑΡΗΣ Δεν είναι ότι φοβάμαι. Απλώς τίθεται γενικότερο θέμα της υπόστασή σας... Μη θυμώνετε, απλώς παραθέτω κάποιες προκείμενες του συλλογισμού μου για την εξέλιξη της συζήτησης.
ΔΙΑΣ Μα πού τον διάλεξα τούτον!
ΠΑΡΗΣ Από την άλλη, εάν θέλατε απλώς να με ενημερώσετε, φαντάζομαι ότι θα στέλνατε τον Ερμή – αν δηλαδή και τούτος είναι υπαρκτός...
ΔΙΑΣ Υπαρκτός είναι! Όλοι υπαρκτοί είμαστε.
ΠΑΡΗΣ Μην το λέτε! Η ύπαρξη είναι κάτι που καταρχάς βιώνεται από τις αισθήσεις. Πρέπει να σας αγγίξω...
ΔΙΑΣ Είπα μαζέψου! Άκου, δεν έχω πολύ χρόνο. Θα σου παρουσιάσω κάποιες κυρίες που με συνοδεύουν. Εσύ θα κρίνεις ποια είναι η ομορφότερη.
ΠΑΡΗΣ Μάλιστα. Και με διαλέξατε για ειδικό.
ΔΙΑΣ Και τον πιο αντικειμενικό που θα μπορούσε να υπάρξει. Δεν έχεις αφήσει θηλυκή γάτα εδώ γύρω.
ΠΑΡΗΣ Τα παραλέτε...
ΔΙΑΣ Σε προειδοποιώ όμως, δε θα είναι κάτι εύκολο. Κυρίες μου, αποκαλυφθείτε... (εμφανίζεται ξαφνικά μια γυμνή γυναικεία θεότητα) Να σου συστήσω τη θεά Ήρα!
ΠΑΡΗΣ Η συ... συζυγός σας;... Βάλτε κάτι επάνω σας! Θα κρυώσετε!
ΔΙΑΣ Μην ανησυχείς, αντέχει. Αθηνά, που είσαι; (εμφανίζεται η Αθηνά)
ΠΑΡΗΣ Κι η Αθηνά; Για σταθείτε! Μου ζητάτε να διαλέξω ανάμεσα στη σύζυγο και την κόρη σας;
ΔΙΑΣ Δυστυχώς ενεπλάκησαν στην όλη ιστορία χωρίς τη θέλησή τους. Δεν προλαβαίνω τώρα να σου εξηγήσω.
ΠΑΡΗΣ Δε χρειάζεται. Διαλέγω την κυρία Ήρα.
ΔΙΑΣ Περίμενε! Υπάρχει κι άλλη.
ΠΑΡΗΣ Μα δε χρειάζεται. Τα πράγματα είναι μετρημένα κουκιά.
ΔΙΑΣ Τώρα θα το κάνουμε σοβαρά ή θα σε στείλω στον Πλούτωνα;
ΠΑΡΗΣ Και να μη με στείλετε εσείς, θα με στείλει η σύζυγός σας.
ΔΙΑΣ Μη φοβάσαι. Δεν πρόκειται να πάθεις τίποτα.
ΠΑΡΗΣ Μου δίνετε εγγυήσεις ότι η όλη διαδικασία θα είναι αδιάβλητη;
ΔΙΑΣ Τι είναι αυτά που λες; Πού το 'μαθες εσύ τέτοιο λεξιλόγιο;
ΠΑΡΗΣ Λέγεται μπρεχτική μέθοδος. Μόλις αποστασιοποιήθηκα από το ρόλο μου.
ΔΙΑΣ Άλλος είναι ο ρόλος σου και μην εξαντλείς την υπομονή μου!... Η Αφροδίτη πού είναι;
ΠΑΡΗΣ Ποια Αφροδίτη; Συμμετέχει και η Αφροδίτη;
ΔΙΑΣ Σου είπα, δε θα είναι κάτι εύκολο.
ΠΑΡΗΣ Με δυσκολεύετε, κύριε πατέρα των Θεών! Ας πούμε ότι διαλέγω, φερειπείν, την κυρία Αφροδίτη. Πώς ξέρω εγώ ότι η κυρία Ήρα δε θα θυμώσει και αντί για αχαμνά αποκτήσω χρυσόψαρο!
ΔΙΑΣ Δε θα λέμε πάλι τα ίδια! (εμφανίζεται και η Αφροδίτη) Έλα Αφροδίτη, νυχτώσαμε!
ΠΑΡΗΣ Γιατί δε μιλάνε;
ΔΙΑΣ Θα τις ακούσεις αμέσως και θα κρίνεις. Όποια κρίνεις ομορφότερη, θα της δώσεις αυτό το μήλο.
ΠΑΡΗΣ Και γιατί μήλο;
ΔΙΑΣ Είναι μεγάλη ιστορία. Κράτα το καλά, μη σου πέσει. Ο λόγος σε σένα, Ήρα.
ΗΡΑ Αν επιλέξεις εμένα, θα γίνεις άρχοντας της Ασίας και θα σε γεμίσω με πλούτη.
ΠΑΡΗΣ Ποιος να τρέχει τώρα στις Βαβυλώνες! Θα αρκεστώ στο δεύτερο.
ΔΙΑΣ Η επόμενη.
ΑΘΗΝΑ Αν επιλέξεις εμένα, θα σου προσφέρω σοφία και θα σε κάνω τον καλύτερο πολεμιστή.
ΠΑΡΗΣ Αν ήμασταν σε παιδικό βιβλίο, ξέρω ποια θα διάλεγα.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ Κι αν επιλέξεις εμένα, θα σου προσφέρω την ωραιότερη γυναίκα του κόσμου.
ΠΑΡΗΣ Πιο σιγά! Θα σε ακούσει η δικιά μου!
ΔΙΑΣ Η διαδικασία ολοκληρώθηκε. Μπορείς τώρα να επιλέξεις.
ΠΑΡΗΣ Ερωτήσεις επιτρέπονται;
ΔΙΑΣ Όχι. Μάτια έχεις και βλέπεις. Διάλεξε.
ΠΑΡΗΣ Τώρα εγώ πρέπει να κρίνω την ομορφιά τους ή τις προσφορές τους;
ΔΙΑΣ Όλα προσμετρώνται.
ΠΑΡΗΣ Ο διαγωνισμός πάσχει εξαρχής.
ΔΙΑΣ Θα κρίνεις ή θα σε περιλάβω με τους κεραυνούς!
ΠΑΡΗΣ Δε σας ταιριάζουν οι απειλές, κύριε Δία. Οι άνθρωποι σάς έχουν για δίκαιο.
ΔΙΑΣ Όχι όμως τόσο υπομονετικό.
ΠΑΡΗΣ Κι όμως δεν πρόκειται για διαγωνισμό ομορφιάς!
ΔΙΑΣ Αλλά για τι πρόκειται;
ΠΑΡΗΣ Για πλειοδοσία.
ΔΙΑΣ Πες το κι έτσι. Διάλεγε!
ΠΑΡΗΣ Πώς να διαλέξω; Εσείς δε θέλετε κριτή! Τους Σόθμπις χρειάζεστε!
ΔΙΑΣ Τι είναι πάλι τούτο;
ΠΑΡΗΣ Τίποτα, έτσι μου ήρθε. Έκανα μια αποστασιοποίηση.
ΗΡΑ Αγάπη μου, μη συγχίζεσαι! Θνητό είναι το παιδί, δεν ξέρει!
ΔΙΑΣ Ουφ!... Βλέπω ότι δυσκολεύεσαι...
ΠΑΡΗΣ Ε, κομμάτι...
ΔΙΑΣ Ίσως χρειάζεσαι μερικές εξηγήσεις. Σε επιλέξαμε γιατί είσαι ένας νέος άνθρωπος με αθώα σκέψη...
ΠΑΡΗΣ Αυτό πες το στη μνηστή μου! Να μας δει με τρεις γυμνές κυρίες να βγάλει φλύκταινες.
ΔΙΑΣ Κανείς δε θα βγάλει τίποτα. Έχεις, λοιπόν, τα προσόντα να εκτιμήσεις πιο καθαρά την ομορφιά και...
ΠΑΡΗΣ Και τι είναι ομορφιά;
ΔΙΑΣ Ορίστε;
ΠΑΡΗΣ Λέω, τι είναι τελικά η ομορφιά; Εκείνη που βλέπει κανείς με τα μάτια του φθαρτού σώματος ή με εκείνα της ψυχής; Μήπως τελικά η ομορφιά είναι φθαρτή;
ΔΙΑΣ Αυτά να τα συζητήσεις κάτω με τον Πλάτωνα, όταν έρθει η ώρα η στερνή.
ΠΑΡΗΣ Α, δεν πάει έτσι! Πρέπει να καθορίσουμε επακριβώς τα κριτήρια.
ΔΙΑΣ Έλεγα, λοιπόν, ότι ένας νέος άνθρωπος, όπως εσύ, μπορεί να εκτιμήσει καλύτερα την ομορφιά...
ΠΑΡΗΣ Τη φθαρτή ομορφιά.
ΔΙΑΣ Ναι τη φθαρτή! Μ' έφαγες! Λοιπόν, αποφάσισε.
ΠΑΡΗΣ Σταθείτε! Για να δεχτούμε ότι η ομορφιά είναι φθαρτή, θα πρέπει και να ελέγξουμε τις προκείμενες του συλλογισμού.
ΗΡΑ Αγάπη, βάλε στη θέση του τον κεραυνό!
ΔΙΑΣ Τι να τον κάνω που τον διάλεξαν οι Μοίρες! Άντε να τις ελέγξουμε τις προκείμενες – αλλά μετά αλίμονό σου έτσι και δεν επιλέξεις! Δωσ' μου το μήλο, μη σου πέσει! Κυρίες μου, βάλτε κάτι επάνω σας. Εσύ μην κοίτας αυτές, εμένα κοίτα! Λοιπόν, ας ξεκινήσουμε με την ψυχή. Η φύση της είναι άφθαρτη υπό τις εξής προϋποθέσεις: Πρώτον...»

Η Νεφέλη από την ομάδα είχε βαρεθεί από ώρα. Έπεσε στα τέσσερα κι άρχισε να μιμείται το μακαρίτη σκύλο της. Το ίδιο και ο Κωνσταντίνος το δικό του, ένα καφετί Γιορκσάιρ Τεριέ. Θεατρικός παροξυσμός άρχισε να κυριεύει έναν έναν τους υπόλοιπους ηθοποιούς. Ο Λέανδρος έβαλε παπούτσια στην καρέκλα και μάλωσε μαζί της για κάτι κληρονομικά. Η Δανάη και κάποιοι άλλοι βάλθηκαν να ψάχνουν κενά στα μόρια του αέρα για να περάσουν από ανάμεσα. Θυμήθηκα κι εγώ τις αρκούδες στο Νυμφαίο κι άρχισα να ξύνω την πλάτη μου στον τοίχο. Ευτυχώς που η μάνα μου έλειπε από το σπίτι. Όλα ήταν θαυμάσια, ήταν άριστη η αλληλοεπίδρασή μας! Η σκηνή στο δωμάτιο έλαβε τέλος και τα φώτα έσβησαν.


Μεταφορά της δράσης στην κουζίνα μας. Ανοίγουν τα φώτα. Σύγχρονη εποχή, καλοκαίρι. Το φως του ήλιου πλημμυρίζει το δωμάτιο από το παράθυρο δεξιά. Το τραπέζι με τις καρέκλες στη μέση, στο βάθος αριστερά ο πάγκος με το νεροχύτη, η χύτρα που ξέχασα να πλύνω, ένα ψυγείο και δίπλα ακριβώς πόρτα που οδηγεί στο πάνω πάτωμα. Τα δύο πρόσωπα, Εκείνος κι Εκείνη, κάθονται αμίλητα στο τραπέζι. Εκείνος σηκώνεται και σερβίρει το σουφλέ της μάνας μου. Εκείνη στοχάζεται το μέλλον. Εκείνος νιώθει μοναξιά. Εκείνη πονάει για την προδοσία. Ακαταστασία στην κουζίνα και είσοδος της μάνας μου. Ένταση στη σκηνή. Αποχώρηση των προσώπων από τη σκηνή, βλάβη στο ασανσέρ και κάθοδος από τις σκάλες.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ