«Προσπάθησες. Απέτυχες. Δεν έχει σημασία. Προσπάθησε ξανά. Απότυχε ξανά. Απότυχε καλύτερα». Η πρόταση αυτή του Samuel Beckett εκφράζει πολύ πυκνά, πολύ αποκαλυπτικά, πως η πιο ουσιαστική επιτυχία στη ζωή -ίσως η μόνη άξια λόγου- είναι να βρει κανείς τον τρόπο να βελτιώσει την αποτυχία του. Η πρόταση αυτή μου ήρθε στον νου όταν διάβασα τα σχετικά με την μυθιστορηματική αν μη τι άλλο πορεία του ολυμπιονίκη πλέον Σπύρου Γιαννιώτη. Από καταγωγής είναι ένα κράμα που συνδυάζει την Κέρκυρα με το Λίβερπουλ. Όπως διηγείται ο ίδιος, η πιο δύσκολη περίοδος της ζωής του ήταν το σχολείο: «Δεν ήμουν καλός μαθητής. Είχα μαθησιακές δυσκολίες. Τα πρώτα χρόνια πίεζα τον εαυτό μου, προσπαθούσα πραγματικά και με έπιανε το παράπονο που δεν μπορούσα να είμαι αυτός που ήθελα. Αργότερα, στο γυμνάσιο, έμαθα ότι είμαι δυσλεκτικός. Αυτή η δυσκολία με πείσμωσε. Ένιωσα ότι έπρεπε να πετύχω κάπου. Να αποδείξω στον εαυτό μου πως αφού δεν ήμουν καλός στο σχολείο, θα μπορούσα να είμαι καλός κάπου αλλού».
Ο Γιαννιώτης είναι από τους λίγους εκείνους που ξέρουν πια να πουν πώς είναι να κάνει κανείς παραπάνω από όσα μπορεί. Κι αυτό του το έμαθε η ήττα, όχι η νίκη.
Έτσι στράφηκε στον πρωταθλητισμό και συγκεκριμένα στην κολύμβηση. Έχοντας αποσπάσει πλήθος διακρίσεων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, το 2004 στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας κατετάγη 5ος στα 1.500μ. και 7ος στα 400μ. ελεύθερο. Το 2012 στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου βρέθηκε μιαν ανάσα από το βάθρο, αφού κατετάγη 4ος στα 10χλμ. ανοιχτής θαλάσσης. Αλλά δεν σταμάτησε. Στα 36 του χρόνια στο Ρίο κατάφερε να κερδίσει το αργυρό μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα. Μια μέρα πριν οι Έλληνες είχαν πανηγυρίσει το χρυσό μετάλλιο του Λευτέρη Πετρούνια στους κρίκους, όμως η νίκη του Γιαννιώτη ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό. Το αψεγάδιαστο χρυσό του Πετρούνια έφερε βεβαίως μεγάλη χαρά, αλλά το «τσαλακωμένο» αργυρό του Γιαννιώτη υπήρξε μάθημα υπομονής κι ελπίδας. Απόδειξη ότι κάποιες φορές γίνεται κι αυτό που δεν γίνεται. Όταν έχασε το μετάλλιο στο Λονδίνο, μέσα στα δάκρυα είπε τα εξής: «Προσπάθησα όσο μπορούσα σήμερα, έδωσα την ψυχή μου. Μπορεί να μην ήταν η μέρα μου, μπορεί να ήταν αυτό που μπορούσα να κάνω. Ξέρω πάντως μέσα μου ότι τα έδωσα όλα. Συγγνώμη». Ο Γιαννιώτης είναι από τους λίγους εκείνους που ξέρουν πια να πουν πώς είναι να κάνει κανείς παραπάνω από όσα μπορεί. Κι αυτό του το έμαθε η ήττα, όχι η νίκη. «Μεγαλύτερος αντίπαλος είναι το μυαλό σου» θα πει το 2002 περιγράφοντας τις δυσκολίες της ανοιχτής θάλασσας. Για να μας αποδείξει δύο χρόνια μετά ότι το δικό του μυαλό κατάφερε να το νικήσει.
Όλα πολύ καλά μέχρι εδώ, αλλά αν τα δει κανείς συγκεντρωτικά η ποιότητα που προσδίδουν στο πρόσωπο είναι η ανθεκτικότητα, η αντοχή. Κάτι όχι φοβερά σπάνιο για έναν αθλητή. Το πραγματικά σπάνιο για τον Γιαννιώτη ήρθε μετά την κατάκτηση του μεταλλίου. Ενώ είχε κάνει ακριβώς τον ίδιο χρόνο με τον Ολλανδό χρυσό ολυμπιονίκη και η ελληνική πλευρά θέλησε να προχωρήσει επισήμως σε ένσταση, ο ίδιος ο αθλητής αρνήθηκε. Κι από εκεί πηγάζει η γνήσια, η απαραχώρητη συγκίνηση. Είναι κάτι λέξεις αλλόφυλες και κληροδοτημένες με μερίδιο σε τόσες εικόνες που δεν έχουν πια ακριβή ορισμό. Παράδειγμα η λέξη ντόμπρος -τι θα μπορούσε άραγε να δώσει ακριβώς όλα της τα χρώματα. Μόνο κάτι αιμάσσον και πεντακάθαρο την ίδια στιγμή. Κάτι σαν την κίνηση του Γιαννιώτη να αποδεχθεί πλήρως τη θέση του χωρίς μικροπρέπειες και κανιβαλισμούς. Ντόμπρα. Σ' ένα κόσμο όπου μια από τις μεγαλύτερες πλάνες είναι να πιστεύει κανείς σε αυταξίες, στον σούπερ σταρ, στον ακαδημαϊκό, στον χρυσό ολυμπιονίκη, σε «μεταγγιζόμενους» τίτλους χωρίς πρόσωπο, ένας ευσυγκίνητος δυσλεκτικός κολυμβητής στη δύση της καριέρας του έδειξε σε όλους μας ότι την όποια αξία έχουν οι τίτλοι, τους την δίνουν τα πρόσωπα που τους φέρουν. Έτσι, είναι ο Σπύρος εν τέλει που δίνει αξία στον τίτλο του ολυμπιονίκη και όχι το αντίστροφο.
Νίκος Μανουσάκης
*ο τίτλος του κειμένου προέρχεται από τον πρώτο στίχο του πρώτου ῾Ολυμπιόνικου᾽ του Πινδάρου
σχόλια