«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!»

«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!» Facebook Twitter
«Ο καλύτερος τρόπος να ταξιδέψει κανείς στο Σύμπαν είναι μέσω των μαθηματικών και της σύγχρονης φυσικής που μπορούν, έως ένα βαθμό, να μας αποκαλύψουν αυτά που οι αισθήσεις μας και τα όργανα μέτρησης που διαθέτουμε αδυνατούν να συλλάβουν»
14

Η Βάλια Λύρατζη άρχισε να ενδιαφέρεται για το σύμπαν πολύ μικρή. «Από ό,τι θυμάμαι η πρώτη μου επαφή με τα άστρα ήταν γύρω στα 6 μου», μου λέει. «Ήταν ένα ξάστερο καλοκαιρινό βράδυ σε ένα νησί των Κυκλάδων, στην Τήνο νομίζω. Είχαμε πάει εκεί με μία μεγάλη οικογενειακή παρέα. Κάνοντας μια από τις βραδιάτικες βόλτες μας βρεθήκαμε σε ένα αρκετά σκοτεινό σημείο του νησιού και ακουμπήσαμε σε ένα πεζούλι να ξεκουραστούμε. Τότε, ο πατέρας μου (ως ναυτικός και γνώστης του νυχτερινού ουρανού) άρχισε να μας δείχνει τους αστερισμούς και να μας διηγείται ιστορίες των αστεριών και της θάλασσας. Ίσως τότε να ξεκίνησαν όλα…

Πάντως, θυμάμαι ότι ήδη στα 12 μου, ήταν κατασταλαγμένο μέσα μου ότι ήθελα να γίνω Αστροφυσικός.»

Μετά το σχολείο, πέρασε στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το οποίο πήρε το πτυχίο Φυσικής.

Στη συνέχεια, έγινε δεκτή στον Μεταπτυχιακό Κύκλο Σπουδών του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου έλαβε το Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (Master) και στη συνέχεια το Διδακτορικό στην Αστροφυσική.

Σήμερα είναι διδάκτωρ Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μίλησα μαζί της με αφορμή το σεμινάριο που θα παρουσιάσει στο Μουσείο Ηρακλειδών την Παρασκευή 24/4 -θα έχει τίτλο Το παράξενο καινούργιο Σύμπαν

Τα πάντα στο Σύμπαν συνδέονται, συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το γεγονός ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε τα πάντα ως ανεξάρτητες οντότητες οφείλεται στις αδυναμίες των αισθήσεών μας και δεν ανταποκρίνεται στο πραγματικό τετραδιάστατο σύμπαν.

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες ερωτήσεις που σας κάνει κόσμος που δεν έχει σχέση με το αντικείμενο, όταν μαθαίνει ότι είστε Αστροφυσικός;

Ερωτήσεις για τα πειράματα του CERN για τον εντοπισμό του σωματιδίου Higgs, για το αν ισχύουν ή καταρρίφθηκαν η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης και η θεωρία της Σχετικότητας και γενικά κάθε επιστημονικό γεγονός που βρίσκεται στην επικαιρότητα.

Έχετε πει πως «καθετί που αντιλαμβανόμαστε μέσα στο Σύμπαν δεν αποτελεί παρά ένα πλαστό κατασκεύασμα του ανθρώπινου εγκεφάλου». Δηλαδή;

Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, όρια αντικειμένων, ήχοι, οσμές, γεύσεις, δηλαδή όλα αυτά που δημιουργούν την αισθητή πραγματικότητα, αλλά ένας ενιαίος και αδιάσπαστος ωκεανός ενέργειας. Η σύγχρονη Νευροφυσιολογία αποδεικνύει, μέσω της πειραματικής διαδικασίας, ότι κομμάτια αυτής της ενέργειας, μέσω των αισθητηρίων οργάνων μας, οδηγούνται σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου μας, όπου η φυσιολογία μας δημιουργεί τη λεγόμενη «υλική πραγματικότητα».

Όλα αυτά αποδεικνύονται και από την Ειδική Θεωρία της Σχετικότητας, η οποία μας εξηγεί ότι κάθε τι που αντιλαμβάνονται οι αισθήσεις μας δεν είναι το πραγματικό Σύμπαν, αλλά η προβολή του σε έναν ψεύτικο παραμορφωτικό τρισδιάστατο Ευκλείδειο «καθρέφτη» που κατασκευάζουν πλαστά οι αισθήσεις μας. Τον «καθρέφτη» αυτό τον ονομάζουμε χώρο Μινκόφσκι και το αναφερόμενο ως «καθρέφτισμα» αποτελεί μια μαθηματική πράξη που ονομάζεται «ισομορφισμός» ή «απεικόνιση».

Εκτός αυτού, λόγω του πεπερασμένου της ταχύτητας του φωτός, γνωρίζουμε πλέον ότι κάθε τι που παρατηρούμε μέσα στο Σύμπαν αποτελεί μια παρελθοντική εικόνα του και όχι ένα τεκμήριο του παρόντος του. Ακόμα και η εικόνα του Ήλιου μας που καταγράφεται μια συγκεκριμένη στιγμή δεν αποτελεί το παρόν του, αλλά μια εικόνα τού πώς ήταν πριν 8 περίπου λεπτά.

«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!» Facebook Twitter

Επίσης, λέτε πως «Το Σύμπαν δεν αποτελεί παρά ένα κομμάτι ενός χάρτη του πραγματικού τετραδιάστατου και μη αισθητού σύμπαντος». Πιστεύετε πως υπάρχουν και άλλα σύμπαντα;

Το ότι το παρατηρούμενο Σύμπαν δεν αποτελεί παρά ένα κομμάτι ενός χάρτη, δηλαδή μια ψεύτικη εικόνα του πραγματικού τετραδιάστατου και μη αισθητού σύμπαντος, αποτελεί μία ακόμη μαθηματική απόδειξη, πειραματικά επιβεβαιωμένη, για το γεγονός ότι όλα όσα αντιλαμβανόμαστε μέσα στο Σύμπαν, δηλαδή αυτό που ονομάζουμε «υλική πραγματικότητα», δεν αποτελεί παρά μία ψευδαίσθηση, την οποία δημιουργεί η ανθρώπινη φυσιολογία. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν παρατηρούμε το πραγματικό Σύμπαν αλλά αυτό που η ανθρώπινη φυσιολογία αντιλαμβάνεται ψευδώς σαν Σύμπαν. Πρέπει να τονίσουμε ότι όσα δεν αντιλαμβανόμαστε από το τετραδιάστατο σύμπαν, δεν αποτελούν ένα νέο σύμπαν. Αντιθέτως, είναι μέρος του ίδιου, ενιαίου και αδιάσπαστου τετραδιάστατου σύμπαντος.

Όσο για το αν υπάρχουν και άλλα σύμπαντα, αυτό ακριβώς υποστηρίζει η Θεωρία του Πληθωρισμού των Allan Guth και Andrei Linde. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το Σύμπαν μας εξελίσσεται στο πλαίσιο μιας φυσαλίδας, η οποία δημιουργήθηκε από μια κβαντική διαταραχή και λόγω του πεδίου πληθωρισμού άρχισε να διαστέλλεται. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορούν να δημιουργηθούν και άλλα Σύμπαντα-φυσαλίδες.

«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!» Facebook Twitter

Έχετε σκεφτεί αν υπάρχει νοήμων ζωή σε άλλους πλανήτες; Πώς αντιμετωπίζετε αυτήν την πιθανότητα;

Το παρατηρούμενο Σύμπαν είναι ασύλληπτα μεγάλο για την κοινή ανθρώπινη λογική. Σκεφτείτε μόνο, ότι εμείς βρισκόμαστε σε έναν από τους 8 πλανήτες του πλανητικού συστήματος ενός κοινότατου και σχετικά μικρού αστεριού, σε μία σπείρα ενός από τα εκατομμύρια γαλαξίες που υπάρχουν στο Σύμπαν. Νομίζω ότι είναι πολύ εγωιστικό από μέρους μας να πιστεύουμε ότι σ’ αυτό το τεράστιο πλήθος πλανητικών συστημάτων που υπάρχουν στο Σύμπαν, μόνο η Γη μας έχει την τύχη (ή την ατυχία) να φιλοξενεί νοήμονα όντα.

Πόσο εύκολο είναι να εξηγήσετε σε αρχάριους και ενδιαφερόμενους (όπως οι περισσότεροι απ' τους θεατές που θα σας παρακολουθήσουν στο Μουσείο Ηρακλειδών) τα μυστήρια του σύμπαντος;

Νομίζω ότι τα θέματα της σύγχρονης φυσικής, χωρίς τη μαθηματική αποδεικτική διαδικασία, μπορούν να αποδοθούν με αρκετά απλό τρόπο και οφείλουμε να τα κάνουμε κτήμα όλων. Διότι, πιστεύω, ότι η σύγχρονη φυσική δεν αφορά μόνο τους επιστήμονες, αντιθέτως μας αφορά όλους και ερμηνεύει γεγονότα και φαινόμενα της ζωής μας, τα οποία αρχικά μπορεί να φαίνονται αρκετά περίεργα.

«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!» Facebook Twitter

Βλέπετε κινηματογραφικές ταινίες που παρουσιάζουν το σύμπαν και το διάστημα; Ποια ξεχωρίζετε και γιατί;

Ναι, κάποιες φορές. Θα έλεγα ότι το «2001: Οδύσσεια του διαστήματος» ήταν μια ξεχωριστή ταινία. Γυρίστηκε το 1968 από τον Kubrick, με σενάριο βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Arthur Clarke. Νομίζω είναι μία πρωτοποριακή ταινία για την εποχή που γυρίστηκε και καθόλου ξεπερασμένη ακόμη και σήμερα. Κάθε φορά που τη βλέπεις, ανακαλύπτεις κάτι καινούργιο και σε βάζει να σκεφτείς και να προβληματιστείς πολύ και σε πολλά επίπεδα.

Αν μπορούσατε να ταξιδέψετε οπουδήποτε στο σύμπαν για μια ημέρα, που θα επιλέγατε να πάτε και τι θα κάνατε;

Αν θέλετε μια πρακτική απάντηση, θα έλεγα ότι με τα τεχνολογικά μέσα που διαθέτουμε, δεν θα προλάβαινα να πάω και πολύ μακριά στη διάρκεια μίας ημέρας. Οπότε ίσως να μου αρκούσε να δω τη Γη από ψηλά.

Θεωρητικά, ίσως να επέλεγα να επισκεφθώ έναν quasar, αφού η ερευνητική μας ομάδα στο Πανεπιστήμιο επικεντρώνεται στη μελέτη αυτών των ιδιαίτερων ουράνιων αντικειμένων, από τα οποία αντλούμε πληροφορίες για τις πρώτες «στιγμές» της ζωής του Σύμπαντος.

Πάντως, νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος να ταξιδέψει κανείς στο Σύμπαν είναι μέσω των μαθηματικών και της σύγχρονης φυσικής που μπορούν, έως ένα βαθμό, να μας αποκαλύψουν αυτά που οι αισθήσεις μας και τα όργανα μέτρησης που διαθέτουμε αδυνατούν να συλλάβουν.

«Στο Σύμπαν δεν υπάρχουν μορφές, σχήματα, χρώματα, ήχοι, οσμές και γεύσεις!» Facebook Twitter

Τι νιώθετε πως σας δίδαξαν οι σπουδές σας, όχι για το συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά για τη ζωή γενικότερα;

Όλα αυτά τα χρόνια έμαθα ότι για να γίνουν τα όνειρα πραγματικότητα χρειάζεται κόπο, υπομονή και επιμονή στους στόχους μας. Ακολουθώντας δε τους στόχους μας είμαστε πιο αποδοτικοί όταν κάθε τι που κάνουμε το κάνουμε με αγάπη και όταν δεν επιτρέπουμε να μας πτοούν οι αντιξοότητες και οι δοκιμασίες που σίγουρα θα βρεθούν στο δρόμο μας. Το Σύμπαν μάς δοκιμάζει και, τις περισσότερες φορές, μάλλον είναι για καλό μας.

Απ' όσα έχετε μάθει για το σύμπαν, τι είναι αυτό που σας έχει κάνει την μεγαλύτερη εντύπωση;

Η ενότητα που το διέπει. Δηλαδή, το πώς τα πάντα στο Σύμπαν συνδέονται, συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το γεγονός ότι εμείς αντιλαμβανόμαστε τα πάντα ως ανεξάρτητες οντότητες οφείλεται στις αδυναμίες των αισθήσεών μας και δεν ανταποκρίνεται στο πραγματικό τετραδιάστατο σύμπαν. Αντιθέτως, τα πάντα στο Σύμπαν λειτουργούν ως μία ενότητα αδιάσπαστη και αδιαίρετη. Και όταν λέω τα πάντα, εννοώ κι εμάς τους ανθρώπους, που είμαστε μέρη του Σύμπαντος και μας διέπουν οι ίδιοι νόμοι.

*Το παράξενο καινούργιο Σύμπαν, Παρασκευή 24 Απριλίου 2015, 18:00-19:30, στο Μουσείο Ηρακλειδών στο Θησείο. Πληροφορίες εδώ

14

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι προβληματικές, βαθιά σεξιστικές δηλώσεις του Δημήτρη Παπανώτα για την «υστερία» των γυναικών - Μικροπράγματα

Mικροπράγματα / Οι προβληματικές, βαθιά σεξιστικές δηλώσεις του Δημήτρη Παπανώτα για την «υστερία» των γυναικών

«Υστερικές» όσες μιλούν συνεχώς για τα γυναικεία δικαιώματα και «τα θέλουν» όσες είναι θύματα καταπίεσης και δεν το καταγγέλλουν, μάς ενημερώνει ο υποψήφιος ευρωβουλευτής, Δημήτρης Παπανώτας.
ΑΠΟ ΤΗ ΒΑΝΑ ΚΡΑΒΑΡΗ

σχόλια

6 σχόλια
Oταν ο άνθρωπος,μπορέσει να κατανοήσει,πως αυτό που υπάρχει, είναι μία συνολική λειτουργία της εκδηλωμένης συνειδητότητας,και ότι δεν υπάρχει καμμία μεμονωμένη οντότητα,δεν θα αισθάνεται καμμία ανάγκη για λύτρωση,και καμμία ανάγκη να "ακουμπήσει" σε οποιαδήποτε θρησκεία.
Αφού διαβάσατε την τελευταία ερώτηση και βεβαίως απάντηση της κας Λύρατζη, διαβάστε την πριν 2.000 πχ άποψη του Απολλωνίου Τυανέως:(ΠΡΟΣΟΧΗ! ΑΥΣΤΗΡΩΣ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΘΕΟΥΣ)"Θάνατος δεν υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά, ούτε γένεση υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά. Η τροπή της ουσίας σε φύση θεωρείται γένεση, ενώ η τροπή της φύσεως σε ουσία κατά τα αυτά θεωρείται θάνατος. Ούτε γεννιέται αληθινά κάτι ούτε φθείρεται ποτέ, μόνο τη μια γίνεται φανερό και ύστερα γίνεται αόρατο· και το μεν πρώτο συμβαίνει λόγω παχύτητος της ύλης, το δε δεύτερο λόγω λεπτότητος της ουσίας, η οποία είναι πάντα ίδια και απλώς διαφέρει κατά την κίνηση και την στάση. Διότι αυτό είναι αναγκαστικά το ίδιον της μεταβολής, που δεν γίνεται από κάπου έξω, αλλά το μεν όλον μεταβάλλεται στα μέρη, τα δε μέρη στο όλον λόγω της ενότητος του παντός. "ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΤΥΑΝΕΩΣ - Επιστολή νη΄ -Στον Βαλέριο. [ Περί ζωής και θανάτου ] Τελικώς διαπιστώνω ότι ο μοναδικός σκοπός της Επιστήμης είναι να μας αποκαλύψει την ύπαρξη του Θεού
Πολύ καλό το απόσπασμαΑς δούμε με την ευκαιρία λοιπόν και ένα απόσπασμα από διάλογο του μεγάλου φιλοσοφου των Ελληνιστικών χρόνων Πλωτίνου(204-270 μχ) με τον μαθητή του Πορφύριο.Στον Πλωτίνο αποδίδεται η ρήση "Εν το Παν"«Ο Αμέλιος μου είπε Πλωτίνε , ότι για να φιλοσοφίσω πρέπει πρώτα να γνωρίσω τις παγκόσμιες αρχές. Για αυτό σε ερωτώ .Τι βρίσκεται πίσω από όλες τις μορφές της ζωής. Τι είναι η φύση. Πως μπορεί να περιγραφεί?-Πάνω από όλα πρέπει να βρίσκεται κάτι που να είναι απλό. Γιατί εάν δεν είναι απλό, και δεν είναι το ΕΝΑ , τοτε δεν θα είναι η αιτία Η αιτία πρέπει να είναι τα πάντα, και για αυτό μοναδική.Μα το δημιουργημένο σύμπαν είναι πολαπλασιαζόμενο και σύνθετο. Θέλεις να πείς ότι το σύνθετο προέρχεται από το απλό?-Δεν είναι δυνατό για τα πολλά να υπάρχουν εκτός και αν υπάρχει το ΕΝΑ, από το οποίο αποτελούνται, και το οποίο υπάρχει πρίν από όλα τα άλλα. Το ΕΝΑ είναι η αιτία όλων.Πως μπορεί δάσκαλε το ΕΝΑ να περιγραφεί? Εχω την εντύπωση ότι το ΕΝΑ υπερβαίνει την δυνατότητα της ανθρώπινης αντίληψης, και ότι η ανθρώπινη έκφρασηθα μπορούσε μόνο το αλλοιώσει.-Πως αλήθεια μπορούμε να μιλήσουμε για αυτό? Μπορούμε να πούμε κάτι για αυτό , αλλά δεν μπορούμε να το περιγράψουμε. Ούτε έχουμε κάποια γνώση ή διανοητική αντίληψη του. Μπορούμε να πούμε τι δεν είναι και όχι τι είναι. Αυτό όμως δεν μας εμοδίζει να το γνωρίζουμε.Μπορούμε να πούμε ότι το ΕΝΑ είναι η ύπαρξη?-Το ΈΝΑ δεν είναι η ύπαρξη , αλλά η ύπαρξη είναι η εκπόρευση του, η πρώτη γέννηση. Για τον λόγο αυτό δεν υπάρχει όνομα για το ΕΝΑ, είναι ανέκφραστο..Κατάλαβα. Είναι περισσότετο μη ύπαρξη παρά ύπαρξη. Δεν έχει όμως σχέση με την εκδηλούμενη πεπερασμένη ύπαρξη?-Το ΕΝΑ είναι τα πάντα , και ταυτόχρονα τίποτα. Το ΕΝΑ είναι τα πάντα , για τον λόγο ότι όλα ενυπάρχουν μέσα σε αυτό. Στους κόλπους του ΕΝΟΣ υπάρχουν τα πάντα , και ΘΑ υπάρξουν τα πάντα.-Κατάλαβα. Το ΕΝΑ αντιπροσωπεύει την δυνατότητα. Ποια όμως η σχέση του Ενός με την ζωή?-Υπάρχει πριν από την ζωή και είναι η αιτία της, εφόσον η ενέργεια της ζωής δεν προηγείται αλλά αντίθετα απορρέει από την ανέκφραστη πηγή του ΕΝΟΣ.Πρέπει να υποθέσουμε λοιπόν ότι το ΕΝΑ που υπάρχει πριν από όλα , δεν είναι το εκδηλούμενο σύμπαν. Που βρίσκεται λοιπόν το ΕΝΑ?-Το ΕΝΑ υπάρχει παντού. Δεν υπάρχει μέρος όπου δεν είναι. , για αυτό και γεμίζει τα πάντα. Μέσω αυτού υπάρχουν τα πάντα. Το ΕΝΑ γεμίζει τα πάντα, παράγει τα πάντα, χωρίς να είναι αυτό που παράγει»..
Ακόμη κι αν η επιστήμη μας αποκαλύψει την ύπαρξη του θεού, θα συνεχίσει να ψάχνει και το λόγο ύπαρξής του... Κι αν ακόμη καταφέρει να μπεί και στο Νου του θεού, θα συνεχίσει να αναρωτιέται: και γιατί όλα αυτά; Αυτή είναι η επιστήμη, ο καλύτερος τρόπος να/μην λυτρώνεσαι...
Η επιστήμη δεν λυτρώνει, δεν είναι δόγμα ούτε θρησκεία να στηρίζεται σε μυθολογίες και ψέματα, και να μη δέχεται κριτική ή αμφισβήτηση. Η μόνη ίσως λύτρωση που προσφέρει, είναι η λύτρωση απο την άγνοια και τις δεισιδαιμονίες, και απο πολλές μέχρι σχετικά πρόσφατα, θανατηφόρες αρρώστιες. Η επιστήμη είναι λογική αποδεδειγμένη γνώση, και αναζήτηση της γνώσης, τίποτε παραπάνω, τίποτε παρακάτω. Το οτι σχολιάζουμε εδώ τώρα, και επικοινωνούμε ανταλλάσοντας απόψεις, είναι αποτέλεσμα της επιστήμης κι όχι προσευχών.
Ο μοναδικός στόχος της επιστήμης, είναι να εξηγήσει με βάση την λογική και την πειραματική απόδειξη, όλες τις φυσικές λειτουργίες και τα φυσικά φαινόμενα που μας περιβάλλουν και μας επηρεάζουν, κι όχι η αποκάλυψη του όποιου θεού ή θεάς. Έτσι χάρη στην επιστήμη, μάθαμε οτι τους κεραυνούς δεν τους ρίχνει ο Δίας, ή όποιος άλλος θρησκευτικός θεός, που ξύπνησε στραβά, οτι η Γή δεν είναι το κέντρο του σύμπαντος, αλλά μιά απειροελάχιστη κουκίδα του, οτι δεν είναι επίπεδη, κι οτι ΚΙΝΕΙΤΑΙ, παρά της αντιρρήσεις της εκκλησίας του θεού. Επίσης χάρη στην επιστήμη, μάθαμε οτι όλοι οι θρησκευτικοί θεοί, είναι απάτη, οι δε εκπρόσωποί τους στην Γή, μεγαλοαπατεώνες που ζούν μέσα στην χλιδή, ενάντια στον λόγο του "θεού" που ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΆ διδάσκουν στους άλλους, εις υγείαν των κορόϊδων που τους πιστεύουν.
Συζητώντας ο Καζαντζάκης με τον (θρήσκο) Σικελιανό, του λέει: - Εσύ πιστεύεις πως βρήκες τη λύτρωση και λυτρώθηκες, εγώ πιστεύω πως λύτρωση δεν υπάρχει,και πιστεύοντας το, λυτρώθηκα. Σε αυτή τη λύτρωση (απελευθέρωση) βοηθά η επιστήμη.
Aαα Εξαιρετική συνέντευξη!Τα ίδια λέει και ο Μάνος Δανέζης,αστροφυσικός και αυτός«<<Έχουμε μια αίσθηση ατομικότητας και διαίρεσης. Εσύ είσαι εσύ και εγώ είμαι εγώ. Η διαίρεση, η τομή σε πολλά κομμάτια είναι προϊόν της δυνατότητας του εγκεφάλου μας και της φυσιολογίας μας. Εκεί έξω στο σύμπαν δεν υπάρχουν τομές, όλα είναι Ένα. Υπάρχει ένα συστατικό, θες να το πεις ενέργεια, θες να το πεις αόρατο κενό, θες να το πεις Θεό; Αυτή την ενιαία δημιουργία, αυτή τη κοχλάζουσα ενέργεια εκεί έξω, όταν την προσλάβει η φυσιολογία του ανθρώπου της δημιουργεί τομές, της δημιουργεί ατομικότητες.>>
Πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη. Είναι αξιοθαύμαστο το ότι καταφέρατε να μην εμπλακείτε σε συνειρμούς αναφορικά με την περίφημη Ελληνική πραγματικότητα. Τροφή για σκέψη: υπάρχει κοινό σημείο μεταξύ των εννοιών της "Ενέργειας" και του "Θεού"?