Πάνω βλέπουμε ένα βίντεο που τράβηξαν Χιώτες, απ' το λεπροκομείο (γνωστό και ως λωβοκομείο) του νησιού, που έχει χαρακτηριστεί και ως διατηρητέο μνημείο, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού το 2011.
Ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του νησιού, το λεπροκομείο της Χίου ιδρύθηκε από τους Γενουάτες το 1378, την εποχή που η Χίος αποτελούσε τμήμα της Δημοκρατίας της Γένοβας. Αιτία για τη δημιουργία του δεν ήταν άλλη από την εμφάνιση και την ανησυχητική διάδοση της λέπρας, που κατά την περίοδο του Μεσαίωνα άρχισε να εξαπλώνεται από την Ασία στην Ευρώπη με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Μάλιστα υπαίτιοι για την εξάπλωση της νόσου είχαν θεωρηθεί οι μετανάστες αλλά και όσοι φυλακισμένοι είχαν καταγωγή από την Ασία, ενώ δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πίστευαν πως η λέπρα οφειλόταν στη βρώση παστών ψαριών κατά την περίοδο της νηστείας των χριστιανών ή ακόμη και πως αποτελούσε τιμωρία του Θεού προς τους αμαρτωλούς. Γι' αυτό τον λόγο άλλωστε οι καλόγεροι ήταν οι μόνοι που στέκονταν στο πλευρό των αρρώστων και τους φρόντιζαν, ακόμη και στα πρώτα χρόνια εμφάνισης της νόσου, όταν δεν υπήρχαν ιδρύματα και οι λεπροί ήταν αναγκασμένοι να ζουν απομονωμένοι σε ερημικές τοποθεσίες, μακριά από τις οικογένειές τους.
Από την ίδρυσή του μέχρι και το 1959, οπότε έκλεισε για πάντα τις πόρτες του, το Λωβοκομείο Χίου είχε συνεχή λειτουργία. Μοναδική περίοδος διακοπής τα έτη 1822 και 1835, όταν οι Τούρκοι προχώρησαν στη σφαγή 20.000 Χιωτών και στην εξορία άλλων 23.000, με αποτέλεσμα την ερήμωση του νησιού αλλά και του ιδρύματος, που τα επόμενα χρόνια συνέχισε τη λειτουργία του κάτω από άθλιες για τους ασθενείς συνθήκες.
Ο χαρακτηρισμός του λωβοκομείου της Χίου ως διατηρητέου μνημείου, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, τον Σεπτέμβριο του 2011, δεν στάθηκε ικανός να το σώσει.
