Όντας πλέον στις πρώτες βδομάδες του 2022, που έχει ανακηρυχθεί ως «Ευρωπαϊκό Έτος Νεολαίας», η νέα έρευνα αναδεικνύει τις απόψεις των νέων Ευρωπαίων σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, παράλληλα με τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν οι νέοι στη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης.
Με βάση τα αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου το 91% των ατόμων ηλικίας 15-24 ετών πιστεύουν ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας του, ενώ συμφωνούν και τα άτομα 55 ετών και άνω σε ποσοστό 84%. Παράλληλα, σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι (49%) θεωρούν την κλιματική αλλαγή ως την κύρια παγκόσμια πρόκληση για το μέλλον της ΕΕ.
Επιπλέον, οι Ευρωπαίοι φαίνεται να στηρίζουν σχεδόν καθολικά τους περιβαλλοντικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας καθώς το 88% πιστεύει ότι είναι σημαντικό να αυξήσουμε την ενεργειακή απόδοση και το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην οικονομία, ενώ το 80% συμφωνεί ότι είναι σημαντικό να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050 και να προωθηθεί η ανάπτυξη της αγοράς οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών.
Άλλες μελλοντικές παγκόσμιες προκλήσεις που επισημάνθηκαν από τους ερωτηθέντες είναι η υγεία (34%) και η αναγκαστική μετανάστευση και ο αναγκαστικός εκτοπισμός, που αναφέρθηκαν από περίπου 30% των ερωτηθέντων. Η ύπαρξη συγκρίσιμου βιοτικού επιπέδου (31%) και κοινής πολιτικής για την υγεία (22%) είναι οι δύο πιο χρήσιμες πτυχές για το μέλλον της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι δίνουν επίσης προτεραιότητα στην ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών (21%) και στην ενεργειακή ανεξαρτησία (20%).
Πλεονεκτήματα και προκλήσεις για την ΕΕ
Σύμφωνα με την έρευνα, οι τέσσερις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η Ένωση που αναφέρθηκαν περισσότερο είναι οι κοινωνικές ανισότητες (36%) και η ανεργία (32%), ακολουθούμενες από το μεταναστευτικό (31%). Όπως και με τις παγκόσμιες προκλήσεις, τα περιβαλλοντικά ζητήματα και η κλιματική αλλαγή κατέχουν επίσης υψηλή θέση στον κατάλογο των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ και αναφέρθηκαν από το 32% των ερωτηθέντων.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι ο σεβασμός της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου στην ΕΕ (27%) αποτελεί το κύριο πλεονέκτημά της και ακολουθεί η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική της δύναμη (25%).
Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες, η ειρήνη (49%), η ελευθερία της γνώμης (47%), η κοινωνική ισότητα και αλληλεγγύη (45%) και η ανεκτικότητα και το ανοιχτό πνεύμα προς τους άλλους (44%) είναι οι αξίες που ενσωματώνει καλύτερα η ΕΕ σε σύγκριση με τρίτες χώρες.
Επιπλέον, η μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων συμφωνούν ότι είναι ικανοποιημένοι που ζουν στην ΕΕ (81%) και στη χώρα τους (89%), ενώ είναι επίσης ικανοποιημένοι με την οικογενειακή τους ζωή (89%).
Η διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης
Περίπου το 43% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι το κύριο όφελος από τη συμμετοχή της νέας γενιάς στη διάσκεψη είναι η εστίαση σε θέματα που τους ενδιαφέρουν. Περαιτέρω οφέλη από τον καίριο ρόλο τους στη Διάσκεψη είναι η ενέργεια και τα κίνητρα για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές που επιφέρουν (αναφέρθηκαν από το 35% των ερωτηθέντων), καθώς και η προσπάθειά τους ώστε στο μέλλον η Ευρώπη να αντιμετωπίζει επιτυχώς τις προκλήσεις της σημερινής κοινωνίας (33%).
Οι Ευρωπαίοι πολίτες εξακολουθούν να επιδεικνύουν ενδιαφέρον για τη συνεισφορά και τη συμμετοχή τους στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης. Αν και η απάντηση σε μια έρευνα είναι το μέσο που προτιμούν, όπως κατέδειξαν περισσότερες από τις μισές απαντήσεις (59%), σχεδόν ένας στους δύο Ευρωπαίους (46%) θα μπορούσε να φανταστεί τον εαυτό του να συμμετέχει σε συνεδριάσεις στην περιοχή του/της. Η συμμετοχή σε διαδικτυακές διαβουλεύσεις (40%), η υποβολή ιδεών και προτάσεων σε πολιτικούς σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο (39%) και η συμμετοχή σε ευρωπαϊκές πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις που συνδέονται με τη Διάσκεψη (39%) ακολουθούν κατά σειρά ως οι πιο ελκυστικές μορφές συμμετοχής των πολιτών.
Συνολικά, οι Ευρωπαίοι θεωρούν την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον (44%), την υγεία (40%), καθώς και μια ισχυρότερη οικονομία, κοινωνική δικαιοσύνη και περισσότερες θέσεις εργασίας (40%) ως βασικά ζητήματα για τη Διάσκεψη. Υπάρχει σαφής προσδοκία ότι η διάσκεψη θα οδηγήσει σε απτά αποτελέσματα. Πράγματι, οι ερωτηθέντες θα ενθαρρύνονταν περισσότερο να συμμετάσχουν στις δραστηριότητες της Διάσκεψης εάν ήταν πεπεισμένοι ότι η συμμετοχή τους θα είχε πραγματικό αντίκτυπο (53%).
Η φωνή των πολιτών στην ΕΕ
Το 90% των Ευρωπαίων συμφωνούν ότι οι φωνές των πολιτών της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη στις αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης. Το 55% αναφέρουν την ψήφο στις ευρωπαϊκές εκλογές ως έναν από τους πλέον αποτελεσματικότερους τρόπους για να εξασφαλιστεί ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ αφουγκράζονται τις απόψεις τους.
Η άποψη των Ελλήνων
Στη χώρα μας, η υγεία και η κλιματική αλλαγή συνδέονται στενά ως παγκόσμιες προκλήσεις για το μέλλον της ΕΕ με την πρώτη να αναφέρεται από το 53% των ερωτηθέντων και τη δεύτερη από το 46%. Σχεδόν το σύνολο των Ελλήνων (94%) θεωρεί πως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας και της ευημερίας τους. Μια ακόμη σημαντική πρόκληση που επισημαίνουν οι ερωτηθέντες αποτελεί η αναγκαστική μετανάστευση και ο εκτοπισμός (44%).
Στο μεταξύ, σχετικά με την Πράσινη Συμφωνία, το 90% των Ελλήνων στηρίζει την ενίσχυση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην οικονομία και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης. Οι Έλληνες συμβαδίζουν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στην επιδίωξή τους να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη κλιματική ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050, καθώς και να αναπτυχθεί η αγορά οχημάτων μηδενικών και χαμηλών εκπομπών.
Ως προς τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ίδια η Ένωση, οι Έλληνες συμμετέχοντες ονοματίζουν την ανεργία (52%), τα ζητήματα μετανάστευσης (49%), την ανεπαρκή οικονομική ανάπτυξη (38%) και τις κοινωνικές ανισότητες (33%) ως τις πλέον σημαντικές. Προτεραιότητα δίνεται σε μια κοινή πολιτική υγείας (26%) και μια κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας (20%), ενώ η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική δύναμη της ΕΕ (30%) και οι καλές σχέσεις και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της (26%) κατατάσσονται μεταξύ των μεγαλύτερων πλεονεκτημάτων της. Ωστόσο, περισσότεροι από 1 στους 2 Έλληνες είναι ευχαριστημένοι με τη ζωή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σχετικά με τη διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, οι Έλληνες στηρίζουν τη θετική επίδραση των νέων στη διαδικασία, θεωρώντας ιδιαίτερα σημαντικούς παράγοντες την ενέργεια και το κίνητρο για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές (42%) και την εστίασή τους στο να κάνουν το μέλλον της Ευρώπης πιο σχετικό με τις προκλήσεις της σημερινής κοινωνίας (35%).
Πέραν της συμμετοχής σε έρευνα (64%), σε συναντήσεις στην περιοχή τους (49%) ή σε ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις (40%), οι Έλληνες επέλεξαν και την ενεργό δράση στα διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα (40%) ως μια ελκυστική μορφή εμπλοκής στη διάσκεψη. Ωστόσο, περισσότεροι από 2 στους 3 ανέφεραν ότι θα ενθαρρύνονταν περισσότερο να συμμετάσχουν σε αυτήν, εάν ήταν πεπεισμένοι ότι η συμμετοχή τους θα είχε πραγματικό αντίκτυπο.
Καταληκτικά, το ζήτημα της αντιπροσώπευσης έχει ιδιαίτερη σημασία για τους Έλληνες, οι οποίοι ανέφεραν σχεδόν ομόφωνα (97%) ότι οι απόψεις των πολιτών πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη στη λήψη αποφάσεων στην ΕΕ.
Σημειώνεται ότι η έρευνα, η οποία ανατέθηκε από κοινού από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή, πραγματοποιήθηκε από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 17 Οκτωβρίου 2021 στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης. Η έρευνα διεξήχθη διά ζώσης και συμπληρώθηκε με διαδικτυακές συνεντεύξεις κατά περίπτωση, λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά περίπου 26.530 συνεντεύξεις.
