Από τον Νοέμβρη έχουμε έρθει μετανάστες εδώ, στην Μπογκοτά.
Δεν δουλεύουμε ούτε για κάποια πολυεθνική ούτε για την μαφία. Η ελληνική κοινότητα είναι μικρή, έχει όμως πρόεδρο και ορθόδοξη εκκλησία. Πρόσφατα έχουν έρθει οικογένειες με τον έναν γονιό Κολομβιανό που ως τώρα ζούσαν Ελλάδα. Η πόλη είναι όμορφη αλλά δύσχρηστη, είναι φτιαγμένη ώστε να έχεις αυτοκίνητο. Οι περισσότεροι ξένοι μένουν στα ακριβά Βόρεια προάστια, με εμπορικά κέντρα και καταστήματα μεγάλων αλυσίδων εκεί είναι σχεδόν όλες οι υπηρεσίες.
Εμείς μένουμε στο ιστορικό κέντρο της πόλης όπου μένουν άνθρωποι διαφορετικών εισοδημάτων. Η γειτονιά λέγεται Μακαρένα και έχει εστιατόρια, γκαλερί, μπαρ και ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μνημεία της πόλης, τις διατηρητέες πολυκατοικίες του '60ς αρχιτέκτονα Ροχέλιο Σαλμόνα πάνω από την αρένα των ταυρομαχιών.
Η θέα στη πόλη είναι εκπληκτική αν ξεχάσεις πως αυτό που βλέπεις είναι βουνά (και όχι θάλασσα), μοιάζει λίγο με το "Φιτζκαράλντο". Η Μπογκοτά βρίσκεται σε υψόμετρο και όπως λένε εδώ ᾽2.700 μετρά πιο κοντά στα αστέρια.
Αφορμή για το άρθρο μου ήταν ένα βιντεάκι του Vice που προβλήθηκε στην LIFO για την εσκοπολαμίνα, το οποίο μαζί με κάποιες αλήθειες ανηπαρήγαγε διάφορα στερεότυπα για την χώρα. Η απορία είναι γιατί κανείς να μπει στον κόπο να διογκώσει ένα θέμα όταν η χώρα δεν έχει καθόλου έλλειψη από ιστορίες τρόμου.
Η Κολομβία έχει ένα θέμα εικόνας. Δεν είναι πως λέγονται ψέματα ακριβώς αλλά οι πληροφορίες που βγαίνουν έξω είναι κάπως φουσκωμένες ενώ αποκρύπτονται σκόπιμα άλλες. Πχ. για το Μεντεγιν που εδώ είναι γνωστό ως ''η πόλη της αιώνιας άνοιξης'' θα διαβάσετε μόνο ότι έχει σχέση με τον Πάμπλο Εσκομπάρ και τα καρτέλ, και όχι για την έκθεση της Σόφι Καλ.
Οι Κολομβιάνοι αδιαφορούν (ή κάνουν ευγενικά πως αδιαφορούν) για τον τόπο καταγωγής του άλλου. Η Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής ως τόπος διακοπών και η κουλτούρα της είναι περισσότερο γνωστή απ' ό,τι είναι τα νησιά της. Και μάλιστα η νεότερη κουλτούρα. Τα βιβλία του Καζαντζάκη υπάρχουν στα βιβλιοπωλεία και όταν πέθανε ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος ήταν στις ειδήσεις, έγιναν κινηματογραφικά αφιερώματα σε όλη την πόλη και διαλέξεις σε πανεπιστήμια. Το ράδιο του Εθνικού Πανεπιστημίου είχε αφιέρωμα στις μουσικές της Ελένης Καραϊνδρου. Η κρίση είναι συχνά στις ειδήσεις αλλά μας αντιμετωπίζουν με συμπάθεια, θεωρούν δεδομένη την προπαγάνδα των Δυτικών μέσων.
Δυστυχώς η Αθήνα παρουσιάζεται ως μια επικίνδυνη πόλη με εξαθλιωμένους κατοίκους. Ως τώρα πολλοί νόμιζαν πως στην Ευρώπη δεν υπήρχαν φτωχοί. Ακόμα και μορφωμένοι άνθρωποι παλαιότερα θα σου έλεγαν πως ο Κεν Λόουτς και οι αδερφοί Νταρντέν υπερβάλλουν και πως στην Ευρώπη δεν πεινάει κανείς.
Όσο για την φτώχεια και τις εισοδηματικές αντιθέσεις υπάρχουν πολύ έντονα, με ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ζει σε κακές συνθήκες ενώ μερικοί πάνε τα Σαββατοκύριακα στο Μαϊάμι για ψώνια. Όταν πετάμε σπασμένο γυαλί αφήνουμε σημείωμα για τους ανθρώπους που ανακυκλώνουν τα σκουπίδια. Πλέον όμως δεν είναι πιο σοκαριστικά από ό,τι είναι στην Ευρώπη ή στην Αμερική. Ίσως να ήταν πριν από 10-15 χρόνια. Ο Δυτικός κόσμος για ανεξιχνίαστους λόγους θέλει να φτάσει εκεί όπου η Λατινική Αμερική βρίσκεται εδώ και δεκαετίες. Αν κάτι είναι εμφανές και όντως σοκάρει είναι η σχεδόν απόλυτη έλλειψη κοινωνικής κινητικότητας είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω. Ο καθένας ξέρει την θέση του και τα στεγανά είναι σχεδόν αδιαπέραστα. Και με ελάχιστες εξαιρέσεις αυτό ισχύει σε όλη την Λατινική Αμερική.
Πουθενά δεν φαίνεται αυτό καλύτερα από όσο στις τέχνες και στα γράμματα. Το πολιτιστικό επίπεδο είναι πολύ υψηλό με πολλές εκδηλώσεις διεθνών προδιαγραφών. Η Λατινική Αμερική είναι μια τεραστία αγορά εξάλλου. Το πρόβλημα είναι ακριβώς αυτό - τα 9 στα 10 πράγματα που βλέπεις ή διαβάζεις προέρχονται είτε από καταξιωμένους επαγγελματίες είτε από ανερχόμενους σταρ. Με εξαίρεση τον κινηματογράφο υπάρχουν ελάχιστα πειραματικά ή ερασιτεχνικά δημιουργήματα αν και βλέπεις κάποια όπως πχ. εμπνευσμένα γκράφιτι. Στην Ευρώπη υπάρχει σαν δεδομένο αλλά συχνά σνομπάρουμε την πολύτιμη αίσθηση (ή ψευδαίσθηση) του ''κάντο μόνος σου''. Ίσως να κάνω λάθος και μακάρι, αλλά η αίσθηση που σου δίνει το μέρος είναι πως δεν υπάρχει χώρος για μια άνεργη και μόνη μαμά που θα γράψει τον επόμενο Χαρυ Ποτερ. Ούτε μπορείς εύκολα να αλλάξεις επάγγελμα και να ξαναεφεύρεις τον εαυτό σου, κάτι δεδομένο στην Δύση. Ξεκινούν το πανεπιστήμιο στα 16 με 17 οπόταν μέχρι τα 30 πρέπει ήδη να έχεις ένα βιογραφικό.
Η μέση τάξη μπορεί να μην μπορεί να ανέβει εύκολα αλλά έχει κάποια προνόμια που είναι σχεδόν αδύνατο να χαθούν σε αντίθεση με τους φτωχούς και πάνω σε αυτή την πεποίθηση στηρίζεται ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας της χώρας. Το πτυχίο εξασφαλίζει μια καλή ζωή. Για αυτό κιόλας οι γονείς βοηθάνε ελάχιστα μετά την ενηλικίωση. Ακόμα και τραγουδιστές της ποπ, αθλητές ή μοντέλα είναι παιδία μέσης τάξης. Οι φτηνές οικιακές βοηθοί είναι και ο λόγος που δεν υπάρχουν προς πώληση διάφορες ηλεκτρικές συσκευές όπως το πλυντήριο πιάτων. Εντελώς κυνικά θα σου πουν πως δεν συμφέρει, η κυρία που καθαρίζει πληρώνεται λιγότερο από τις δόσεις… Όπως ίσως θα ξέρετε και από τις σαπουνόπερες υπάρχουν διάφορες τυπικότητες ευγενείας που τηρούνται με ευλάβεια όπως το στρώσιμο και το σερβίρισμα του τραπεζιού.
Τα γκέι ζευγάρια έχουν θεωρητικά ίδια δικαιώματα με τα ετεροφυλόφιλα σε θέματα συμβίωσης και κληρονομιάς και τώρα λένε πως θα ψηφιστεί και το δικαίωμα για υιοθεσία. Τα ομοερωτικά έργα του Λουίς Καμπαλέρο, ενός μεγάλου ζωγράφου που πέθανε από Έιτζ βρίσκονται σε πολλά μουσεία. Η έκτρωση απαγορεύεται παρά μόνο αν υπάρχουν λόγοι υγείας αλλά το να έχεις παιδιά εκτός γάμου από διαφορετικούς συντρόφους είναι απενοχοποιημενο. Είναι καθολική χώρα αλλά υπάρχει ανεκτικότητα στις διαφορετικές θρησκευτικές επιλογές. Η γυναίκα μετά τα 30 κάτι είναι δύσκολο να ξεκινήσει δουλειά αλλά η επιλογή του να μείνει μια γυναίκα ανύπαντρη και άτεκνη είναι αποδεκτή κοινωνικά. Υπάρχει φυλετικός ρατσισμός απέναντι στους μαύρους, τους Ινδιάνους και τους μιγάδες αλλά οι νεότεροι απορρίπτουν αυτές τις απόψεις (ή δεν τις διαφημίζουν).
Η αμφισβήτηση απέναντι στο σύστημα είναι ελάχιστη ή τουλάχιστον έτσι φαίνεται. Είναι λίγο δύσκολο να επαναστατείς όταν δεν κινδυνεύεις να χάσεις τα κεκτημενα σου και όταν ξέρεις πως όσοι το έκαναν εξαφανίστηκαν… Δεν μένω αρκετά στην χωρά ώστε να μπορώ να διακρίνω κάτω από την επιφάνεια διότι οι Κολομβιάνοι ειδικά στην ενδοχώρα είναι γενικά πολύ ήρεμοι και ευγενικοί, δεν υψώνουν την φωνή, δεν καυγαδίζουν και αποφεύγουν τις έντονες λεκτικές αντιπαραθέσεις και την άμεση δήλωση απόψεων (κάτι που κάνει φοβερά βαρετά τα τηλεοπτικά talk show). Είναι άνθρωποι φιλόξενοι αλλά η πιθανότητα να γνωρίσεις κάποιον και να σε καλέσει σπίτι του έτσι απλά είναι μικρή και οι άνθρωποι συναντιούνται έξω κυρίως. Κουβέντα στον δρόμο μπορεί να πιάσεις αλλά συνήθως μένει εκεί.
Επίσης θεωρούν μάταιη την προσπάθεια να σου αλλάξουν τα στερεότυπα που έχεις για αυτούς. Η ζωή είναι ναι μεν μικρή για καυγάδες αλλά λίγη προσοχή στις λεπτομέρειες κάνει την καθημερινότητα καλύτερη εξου και η εμμονή με διάφορα τελετουργικά. Για αυτό ντύνονται όλοι προσεγμένα, ακόμα και οι φτωχοί. Πολλοί ξένοι που έρχονται εδώ απογοητεύονται καθώς διάφορα από τα κλισέ που φαντάζονται δεν ισχύουν. Αν θέλετε να κάνετε επιχείρηση εδώ να έχετε υπόψη πως το πιθανότερο είναι να διαπραγματευτείτε με εργασιομανείς και σκληρούς επιχειρηματίες. Για τις παράνομες δουλειές πάλι, καλή σας τύχη ειλικρινά, δείτε όμως πρώτα τις σχετικές ταινίες.
Οι παραγκουπόλεις
Η ιδέα που υπάρχει στον δυτικό κόσμο για τις παραγκουπόλεις είναι κάτι ανάμεσα στο ''Η πόλη του Θεού'' και στο ''Slumdog millionaire' με ηχητική υπόκρουση το Henry 's dream του Nick Cave. Υπάρχουν και τέτοιες αλλά είναι συνήθως προσωρινοί καταυλισμοί εκτοπισμένων του εμφυλίου. Στην Κολομβία (ciudades) και στην Αργεντινή (villas miserias) η παραγκούπολη είναι μια γειτονιά αποτελούμενη από αυθαίρετα σπίτια με φτηνά υλικά (τούβλο, τσιμέντο και ελλενιτ) συνήθως εντός του αστικού ιστού ή στο όριο. Υπάρχουν μαγαζιά, εστιατόρια, φως, νερό, τηλέφωνο, σπίτια που πουλιούνται και νοικιάζονται, κόσμος που βγάζει βόλτα τον σκύλο και στην Αργεντινή υπάρχουν και άτομα της πρώην μέσης τάξης που ζουν εκεί.
Βέβαια είναι και φτωχά και άσχημα αλλά στην Ελλάδα υπάρχουν πολλές παρόμοιες γειτονιές επίσης, μόνο που δεν τις λέμε παραγκουπόλεις. Εγκληματικότητα υπάρχει αλλά η εικόνα όλης της γειτονιάς να ετοιμάζεται για παράνομη δράση είναι κινηματογραφικός μύθος. Οι περισσότεροι κάτοικοι που έχουν την ατυχία να μένουν εκεί δεν θέλουν μπλεξίματα και αποφεύγουν αυτούς που θέλουν. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως εσείς ως τουρίστας μπορείτε να κυκλοφορείτε ανέμελα βγάζοντας φωτογραφίες. Δεν θα το κάνατε όμως αυτό ούτε σε φτωχογειτονιές στην Ευρώπη. Αυτό που δεν θα σας πει κανείς είναι πως η μέση παραγκούπολη είναι πολύ πιο ανθρώπινη από ό,τι ένα βρετανικό council estate. Και είναι αρκετά πιο ασφαλής. Το θέμα είναι πως οι περισσότεροι Λατινοαμερικάνοι δεν έχουν ιδέα πως είναι η φτώχεια στον πρώτο κόσμο και οι περισσότεροι Δυτικοί που έρχονται εδώ δεν ξέρουν τι συμβαίνει στην δική τους πίσω αυλή. Οι κάτοικοι των παραγκουπόλεων αν βρίσκονται σε πόλεμο με κάποιον είναι συνήθως με το κράτος (μαντέψτε ποιος κερδίζει) που κατά καιρούς γκρεμίζει τις γειτονιές αυτές για να δώσει την γη στους εργολάβους.
Τα σπίτια φρούρια.
Όπως όλοι όσοι έχουν μονοκατοικίες στον πλανήτη έτσι και αυτοί που έχουν εδώ προφυλάσσονται. Με ηλεκτροφόρα σύρματα, με τοίχους, με σκυλιά και με συναγερμούς. Αυτοί που έχουν δικό τους στρατό απέξω είναι οι μαφιόζοι οπόταν δεν βλέπεις τέτοια κτίρια-φρούρια εντός των πόλεων. Ο,τι και να σας λένε οι σαπουνόπερες. Τώρα πολυκατοικίες με θυρωρό σωματοφύλακα είναι ο,τι πιο συνηθισμένο και όλα τα Βόρεια προάστια της Μπογκοτά είναι έτσι. Στο κέντρο οι περισσότερες πολυκατοικίες έχουν έναν απλό θυρωρό που μένει στο θυρωρείο με την οικογένεια, καθαρίζει, διορθώνει τις ζημιές και βάζει λουλούδια στην είσοδο. Όπως στην Αθήνα παλιά. Και τσεκάρει βεβαία ποιος μπαίνει και ποιος βγαίνει. Η πολυκατοικία μου έχει τέτοιο θυρωρό, είναι παλιά και σε καμιά περίπτωση πολυτελής. Κάθε φορά που ανεβαίνω πέντε ορόφους με τα πόδια (δεν έχει ασανσέρ) με ψώνια και το παιδί να κοιμάται στην αγκαλιά το θυμάμαι αυτό. Και έχουν και πρόβλημα τα υδραυλικά.
Τα ναρκωτικά
Για να βάλουμε τα πράγματα στην θέση τους, η Κολομβία από αρχαιοτάτων χρόνων παράγει κόκα. Το φυτό χωρίς την χημική επεξεργασία είναι εντελώς αθώο και το φύλλα είναι νόμιμα εδώ, τα βρίσκεις στην αγορά, σε μαγαζιά με βότανα και τσάγια και σε ντελικατεσεν, κάποιες ποσότητες επιτρέπονται παρά τους ψεκασμούς και μπορούν να γίνουν τσάι, αρωματικά, αλεύρι και πολλά άλλα. (μπισκοτάκια κανείς; έχει και με γεύση σοκολάτα). Η κοκαΐνη είναι προϊόν της κόκας και η ζήτηση είναι κυρίως από το εξωτερικό εξού και όλα τα γνωστά. Η άποψη του Εβο Μοράλες της Βολιβίας για νομιμοποίηση των εξαγωγών (τουλαχιστον της κόκας) θα έλυνε το θέμα αλλά η Δύση με απειλή στρατιωτικής επέμβασης απαγορεύει κάτι τέτοιο.
Οι ψεκασμοί και η ανθρωπιστική καταστροφή που έχει προκαλέσει το περίφημο Plan Colombia είναι γνωστά και εκτός από τους βαρόνους και τις κυρίως δυτικές εταιρίες όλοι οι άλλοι είναι οι χαμένοι της ιστορίας. Η Κολομβία είναι μάλλον θύμα, παρά θύτης. Αν έρθετε εδώ με καταναλωτικό κέφι απλά να σας πω πως και καλά μπορείτε να έχετε νόμιμα μέχρι 1 γραμμάριο κοκαΐνης για προσωπική χρήση και είναι και φτηνά. Καλύτερα να το αφήσετε όμως, είναι ρίσκο. Και η δυστυχία που προκαλεί η παραγωγή κοκαΐνης είναι τεράστια. Η κόκα είναι νόμιμη αλλά δεν έχει κάποια αξιοπρόσεχτη επίδραση αν και μερικοί λένε πως βοηθά στην ζάλη από το υψόμετρο.
Η εσκοπολαμίνα τώρα χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική. Ως ναρκωτικό υπάρχει αλλά όχι στον βαθμό που λένε οι αστικοί μύθοι. Πολλοί γνωστοί μου ξέρουν ή άκουσαν για κάποιον που κάποτε, κάπου έπεσε θύμα ληστείας κάτω από την επίδραση του ναρκωτικού. Οι περιπτώσεις όμως που πάνε στα νοσοκομεία είναι συνήθως χρήστες. Υπάρχει και στην Ευρώπη (το χάπι του βιασμού αν έχετε ακούσει). Δεν μας ψεκάζουν με αυτό στους δρόμους, δεν κινδυνεύετε αν αγοράσετε έναν χυμό από πλανόδιο και είναι πολύ μα πολύ σπάνιο. Ο,τι πιθανότητες έχετε να το πετύχετε στο Μάντσεστερ έχετε και εδώ. Τώρα από την άλλη δεν χρειάζετε να σας πω εγώ να μην πηγαίνετε σε ύποπτα μαγαζιά και να μην εμπιστεύεστε αγνώστους και να προσέχετε το ποτό σας, έτσι δεν είναι; Και σίγουρα δεν κινδυνεύετε στα εστιατόρια και τα μπάρ της Μακαρένα όπου γυρίστηκε μέρος του βίντεο από το Vice. Μια βόλτα στο κέντρο της Μπογκοτά ή της Καρθαγένης δεν θα σας μετατρέψει σε άβουλα ζομπι απλά επειδή κάποιος θα σας φυσήξει μια ουσία στο πρόσωπο. Βλέπεις στους δρόμους κατά καιρούς άστεγους κυρίως να σνιφάρουν κόλλα αλλά είναι απλώς θλιβερό.
Η εγκληματικότητα
Φυσικά και υπάρχει αλλά εκτός και αν δουλεύετε για τους ναρκέμπορους ή για τους λαθρέμπορους των σμαραγδιών δεν σας αφορά άμεσα. Εκτός και αν είστε ζάμπλουτος και το διαφημίζετε. Ή αν είστε Κολομβιάνος πολιτικός και σας έχουν πολλά μαζεμένα διάφοροι. Πριν από μερικές ημέρες έγινε απόπειρα δολοφονίας ενός πρώην υπουργού και η βόμβα πέτυχε και ένα περαστικό λεωφορείο τραυματίζοντας μερικούς επιβάτες. Τέτοια περιστατικά όμως είναι σπανιότατα και συμβαίνουν και στην Ευρώπη ή την Αμερική. Το διασκεδαστικότερο πράγμα του να μένεις στην Μπογκοτά είναι οι τουρίστες που περπατάνε σε εντελώς ασφαλής περιοχές με το ύφος ανταποκριτή στο Ιράκ.
Χωρίς λόγο, η Μπογκοτά είναι σοκαριστικά αστυνομοκρατούμενη. Υπάρχει ένας σεκιουριτάς με όπλα και σκύλο σε κάθε γωνία. Ο σκύλος είναι ένα τέρας με φίμωτρο που φορά παλτό που γράφει πάνω τον ευφημισμό ''ελεγχόμενη αυτοάμυνα''. Υπάρχουν αστυνομικοί και στρατός αλλά καλό είναι να αποφύγετε και τους μεν και τους δε. Αν βέβαια κάποιος θέλει να σας κλέψει θα σας κλέψει αλλά όσο πιο διακριτικά γίνεται. Τα βασικά μέτρα ασφαλείας ισχύουν όπως παντού. Καλό είναι να έχετε λίγα μετρητά αν κάποιος σαν την πέσει και ψιλά για τους άστεγους (δεν είναι επικίνδυνοι αλλά είναι ευγενικό). Οι συμμορίες που ληστεύουν υπεραστικά λεωφορεία επίσης υπάρχουν αλλά δεν είναι τόσο επιθετικές όπως σε άλλες χώρες ούτε συνηθισμένο ειδικά αν ταξιδεύετε μονό μέρα.
Αν κάτι θέλει προσοχή είναι τα ταξι - μέχρι πριν από μια δεκαετία μπορούσε ο ταξιτζής να σας ληστέψει κυριολεκτικώς. Πλέον ισχύει κυρίως μεταφορικώς. Μπορεί να πέσετε στον διεθνώς ίδιο τύπο που σας κάνει κύκλους μέχρι να βαρεθείτε, κάνοντας πως δεν καταλαβαίνει λέξη και μετά θα σας αφήσει όπου βαρεθεί αυτός. Τα λεωφορεία είναι εμπειρία από μόνα τους αλλά είναι προτιμότερα εκτός και αν πάρετε τηλέφωνο εταιρία ταξί. Τώρα ο κλασσικός έμπορος σουβενίρ που φουσκώνει τον λογαριασμό στον τουρίστα είναι επίσης υπαρκτό φαινόμενο οπόταν κάντε παζάρια και πείτε πως είστε μετανάστης. Συχνά η τιμή πέφτει αυτομάτως στο μισό. Αν σας ενδιαφέρει (λέμε τώρα…), προσοχή από που θα αγοράσετε σμαράγδια και στο πόσα θα φέρετε, δεν θέλετε να πληρώσετε τον φόρο. Προσωπικά όμως έχω νιώσει πολύ πιο ανασφαλής σε ευρωπαϊκές πόλεις.
Ο εμφύλιος και οι απαγωγές
Ο εμφύλιος υπάρχει και όσα λιγότερα ξέρετε τόσο το καλύτερο. Υπάρχουν οι αντάρτες των Farc, οι παραστρατιωτικοί, οι στρατοί των ναρκέμπορων και ο κανονικός στρατός. Οι παραστρατιωτικοί είναι υπεύθυνοι για τα πιο σπλατερ εγκλήματα αλλά οι Farc έχουν όλη την δημοσιότητα διότι απαγάγουν κόσμο. Κατά καιρούς και μερικούς τουρίστες αλλά πρέπει να προσπαθήσετε για να απαχθείτε. Εκτός και αν είστε δημοσιογράφος με διάθεση για έρευνα, στρατιωτικός ή γνωστός πολιτικός οι αντάρτες δεν πολυενδιαφέρονται για εσάς. Αν είστε μεγαλοεπιχειρηματίας κινδυνεύετε από κοινούς εγκληματίες. Δεν είναι και τόσο εύκολο να βρεθείτε στις περιοχές των ανταρτών. Αν υπάρχει κάπου πρόβλημα η περιοχή αποκόπτεται από την χώρα. Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες δεν θα σας βγάλουν εισιτήρια, η δημόσια συγκοινωνία δεν πάει και αν πάτε με αυτοκίνητο ο τακτικός στρατός πρώτα ευγενικά και μετά λιγότερο ευγενικά θα σας κρατήσει στον σωστό δρόμο.
Μπορείτε να πάτε με ελικόπτερο ή με ιδιωτικό αεροπλάνο αλλά ετοιμαστείτε για την πιθανότητα να περάσετε μερικά χρόνια στην ζούγκλα. Ένα από τα πιο φοβερά εγκλήματα έγινε όταν άρχισαν να δίνονται αμοιβές για κάθε πτώμα αντάρτη. Ο στρατός (τακτικός και μη) σκότωνε αγρότες και τους έβαζε τις στολές των ανταρτών - σε κάποιες περιπτώσεις τα θύματα ήταν έφηβοι και γιαγιάδες. Αυτά είναι λες και συμβαίνουν όχι απλά σε άλλη χώρα αλλά σε άλλον πλανήτη.
Η καθημερινότητα ελάχιστη επαφή έχει με αυτά τα γεγονότα τα οποία δεν συζήτιουνται ποτέ δημοσίως (λογικό) και σχεδόν ποτέ ιδιωτικά. Αυτό είναι διαπίστωση και όχι άποψη καταλαβαίνω πως ειδικά τώρα που τα πράγματα είναι καλύτερα οι άνθρωποι θέλουν να επουλώσουν και όχι να σκαλίζουν τις πληγές. Ακόμα και στις πόλεις που γειτονεύουν με τις εμπόλεμες ζώνες δεν θα ακούσετε και πολλά για το ζήτημα. Βλέπετε απλώς αυξημένο στρατό στους δρόμους. Και ίσως καταυλισμούς προσφύγων στο βάθος που κόβουν λίγο την θέα ενώ πίνετε τον καφέ σας στην αποικιακού τύπου βεράντα...
Το ξεπούλημα της χώρας και η διαφθορά.
Τίποτα δεν μπορεί να σας κάνει να μισήσετε τον νεοφιλευθερισμό τόσο πολύ όσο μερικοί μήνες εδώ. Τα πάντα είναι ιδιωτικά και όταν λέμε τα πάντα εννοούμε τα πάντα. Το δημόσιο είτε δεν υπάρχει (υγεία) είτε είναι αναξιόπιστο (ταχυδρομεία) ή όπου υπάρχει και είναι καλό δεν επαρκεί (πανεπιστήμια) ή απλώς δεν είναι δημοφιλές. Η περίθαλψη εξαρτάται από το είδος της ασφάλειας που πληρώνεις. Από την άλλη υπάρχει πρόσβαση σε κάποιου είδους ασφάλεια ακόμα και για τους πολύ φτωχούς ή τους άνεργους κάτι που δεν ισχύει στην Ελλάδα. Και κάποια πανεπιστήμια δίνουν υποτροφίες. Οι πλούσιοι φυσικοί πόροι εκμεταλλεύονται ως επί το πλείστον από πολυεθνικές που έχουν άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση.
Λίγα πράγματα είναι τόσο εξοργιστικά όσο το σούπερ μάρκετ -
μόνο μια εταιρία καφέ και μια σοκολάτας σε μπάρα (σε μια χώρα που παράγει ίσως το καλύτερο κακάο και καφέ στον κόσμο) και δεκάδες μάρκες πολυεθνικών. Αν αναρωτιέστε γιατί η ντόπια αλυσίδα με καφέδες παραγωγής τους δεν υπάρχει διεθνώς είναι διότι οι φήμες λένε πως έχει υπογράψει συμβόλαια μη επέκτασης. Δηλαδή αγόρασαν το δικαίωμα να πουλάνε μόνο στην χώρα τους τον καφέ που παράγουν σε δικές τους φυτείες. Η γραφειοκρατία υπάρχει αλλά είναι απίθανο να εντυπωσιάσει έναν Έλληνα. Η διαφθορά επίσης υπάρχει αλλά μερικά πράγματα σε βάζουν σε σκέψεις. Όπως το ότι ο πρωην δήμαρχος της Μπογκοτά που κατέστρεψε όλους τους δρόμους για να δώσει μίζες στους δικούς του πήγε φυλακή. Και ο αδερφός του. Και είναι τώρα μέσα και οι δύο. Εεεεεε, ναι…
Η διατροφή και μερικά προϊόντα ακόμα.
Η Κολομβία είναι η δεύτερη πιο πλούσια χώρα σε βιοποικιλότητα και υπάρχουν καμία τριανταριά φρούτα που δεν θα τα έχετε ξαναδεί ή ακούσει ποτέ. Φτιάχνω μαρμέλαδες με διάφορους συνδυασμούς (παπάγια-λουλο, γουαγιαβα-αχλαδι κ.α.). Οι φυσικοί χυμοί χτυπημένοι με νερό ή γάλα συνοδεύουν κάθε γεύμα. Όπως θα περιμένατε το καλαμπόκι είναι το κύριο δημητριακό, αυτό όμως που εντυπωσιάζει είναι η χρήση του τυριού. Το τυρί συνοδεύει συχνά τα γλυκά και η αποκορύφωση είναι ένα τυρί τύπου μοτσαρελας μέσα σε ζεστή σοκολάτα από όπου και ψαρεύεται ηδονικά. Η ζεστή σοκολάτα με τυρί συνοδεύει συχνά ένα φαγητό που λέγεται ταμαλ και είναι αλεσμένο καλαμπόκι με κομμάτια κοτόπουλου τυλιγμένο σε μπανανοφυλλα.
Άλλο παράξενο είναι οι πράσινες μπανάνες-πλατανο που τρώγονται μονό μαγειρεμένες. Υπάρχουν όλα σχεδόν τα βότανα που βρίσκουμε στην Ελλάδα και μερικά ακόμα. Πρωτότυπο τρόφιμο είναι τα ξερά μυρμήγκια, λιχουδιά με γεύση αράπικο φιστίκι (με ποδαράκια όμως) που συνοδεύει το αγουαδιερντε, ένα ποτό σαν το ούζο. Εκτός από το γνωστό προϊόν και τα σμαράγδια η Κολομβία παράγει χρυσό και πλατίνα. Λίγο δύσκολο να μπορέσετε να αγοράσετε σμαράγδια δεμένα με πλατίνα - αρκεστειτε απλώς στο ταγουα, το φυτικό ελεφαντόδοντο από το οποίο φτιάχνονται κοσμήματα που δεν στοιχίζουν από 50 λεπτά - 6 ευρω το πολύ. Στην Ελλάδα το ταγουα το βρίσκεις στην τιμή ενός χαμηλής ποιότητας σμαραγδιού - εδώ έχω δει βραχιόλια ταγουα να πωλούνται 80 ευρώ στο Κολωνάκι εν μέσω κρίσης.
Η εξαιρετική Feria de Artesanias είναι η μεγαλύτερη έκθεση χειροτεχνημάτων στην Λατινική Αμερική και αν βρεθείτε εδώ πριν τα Χριστούγεννα αξίζει να την δείτε. Υπάρχουν και designers που εκθέτουν εκεί. Στοιχεία του παραδοσιακού ντυσίματος υπάρχουν στην καθημερινότητα, όπως οι υφαντές Ινδιάνικες τσάντες που της κρατάνε ακόμα και κουστουμαρισμένοι γιάπηδες ή τα ποντσο. Δεν είναι φτηνά αλλά κρατάνε για πάντα. Μπορείτε να βρείτε εδώ και πολύ καλά καπελά Παναμά (φτιάχνονται στο Εκουαδορ).
Ο καιρός
Ο καιρός αλλάζει ελάχιστα όλο το χρόνο, με θερμοκρασίες από 12-22 βαθμούς εκτός από το βράδυ όπου η θερμοκρασία πέφτει αρκετά. Κανονικά υπάρχει η εποχή των βροχών και η εποχή που δεν βρέχει. Αυτό όμως δεν έχει πολλές διαφορές- στην εποχή των βροχών ρίχνει κουβάδες ολημερις και ολονυχτις - στην εποχή που δεν βρέχει απλώς ψιχαλίζει για λίγες ώρες. Όταν όμως βγαίνει ο ήλιος ο ουρανός θυμίζει λίγο Ελλάδα και είναι πολύ όμορφα. Και αν δεν έβρεχε δεν θα ήταν τόσο πράσινα με τόσα πάρκα, λουλούδια και φρούτα. Η Μπογκοτά είναι από τις πόλεις που έχουν ήδη επηρεαστεί από την αλλαγή του κλίματος με τον φυσιολογικό καιρό να έχει πάθει αμόκ. Τα κρυολογήματα, οι βρογχίτιδες και οι ρινίτιδες είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος.
Να έρθω;
Αν μιλάτε ισπανικά και αγγλικά η χώρα είναι σε φάση τρελής ανάπτυξης (δεν νομίζω πως θα κρατήσει πολύ όμως, πολλά είναι φούσκες) και οι μισθοί είναι καλοί. Εδώ το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό σας μετράνε και πληρώνονται αναλόγως. Μπορείτε να έρθετε για τρεις μήνες και να ψάξετε κάτι.
Αν θέλετε ένα μέρος για να κάνετε πραγματικότητα όλα τα μικροαστικά σας όνειρα και να ζήσετε με ηρεμία, τάξη και ασφάλεια συγχαρητήρια βρήκατε το μέρος των ονείρων σας! Και βόμβα να πέσει σε άλλα σημεία της πόλης δεν θα καταλάβετε τίποτα απολύτως. Θα κάνετε τα Σαββατοκύριακα βόλτες σε πάρκα με μπανανιές, φοίνικες και ορχιδέες, θα δουλεύετε 9-5 και θα πληρώνεστε ανάλογα, τα παιδιά θα ζουν καλά, η υπηρέτρια θα μαγειρεύει και θα πλένει. Για αυτό και οι αρκετοί μεσήλικες που ήρθαν εδώ το έχουν λατρέψει το μέρος και κανονίζουν το ξεκοκάλισμα της σύνταξης στην Καραϊβική.
Δεν νομίζω όμως πως για έναν νεότερο είναι μέρος όπου θα μπορούσε να ριζώσει. Και δεν είναι καθόλου φτηνή χώρα, σχεδόν όλα εκτός από τα φρούτα και τα λαχανικά, είναι πιο ακριβά από την Ελλάδα ειδικά τα σπίτια. Αν έχετε οικογένεια και έρχεστε μια φορά το χρόνο Ελλάδα είναι μάλλον απίθανο να βάζετε στην άκρη κάτι παραπάνω από μικροποσά. Είναι όμως επίσης και μια μαγικά όμορφη και ιδιαίτερη χώρα που δεν αξίζει την κακή της φήμη ούτε οι κάτοικοι της αξίζουν τις προσβολές που λέγονται για αυτούς στην Δύση.
Για την οικογένεια μου θα ήθελα να είναι κάτι προσωρινό η διαμονή μας εδώ, για ιδεολογικούς λόγους όμως - με ενοχλεί το γεγονός πως η ποιότητα ζωής εξαρτάται από το πόσα πληρώνεις ακόμα και για θέματα όπως η περίθαλψη και το πώς ενώ παραέξω γίνεται χαμός αυτό εντυπωσιάζει ελάχιστους. Καθημερινά σκέφτομαι το πόσο πολύ δεν θέλω η Ευρώπη να καταλήξει σε μερικές δεκαετίες έτσι.
Και ενώ στην Ευρώπη γενικώς και στην Ελλάδα ειδικώς παρά την κρατική βία και την άνοδο της ακροδεξιάς φαίνεται ακόμα να μπορείς να αντιδράσεις, εδώ μοιάζει αυτό να έχει πνιγεί προ πολλού, τουλάχιστον μαζικά. Υπάρχει πάγωμα αντί για οργή - στις διαδηλώσεις, οι άνθρωποι δεν φωνάζουν. Έγινε πρόσφατα μία για τα θύματα του εμφυλίου και έβλεπα τα πούλμαν που έφεραν τον κόσμο και μετά δεκάδες Ινδιάνους με παραδοσιακά ρούχα που στέκονταν εντελώς σιωπηλοί για ώρες. Αυτό…
Θα έρθω να ψηφίσω και η διαμονή μου εδώ θα επηρεάσει την ψήφο μου.
σχόλια