Η πρώτη νέα εθνική αφήγηση. Από τον Κωστή Παπαγιώργη

Η πρώτη νέα εθνική αφήγηση. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
3

Η πρώτη νέα εθνική αφήγηση. Από τον Κωστή Παπαγιώργη Facebook Twitter
#quote#

Ο Μεσοπόλεμος αποτελεί πλούσιο πεδίο ερεύνης και με αίσθημα ανακούφισης παρακολουθούμε τον ζήλο που επιδεικνύουν οι ιστορικοί –άνδρες και γυναίκες- καθώς πασχίζουν να τεκμηριώσουν τη φυσιογνωμία της εποχής. Η διαμάχη που είχε ξεσπάσει στα ενδότερα του Μαράσλειου Διδασκαλείου (Μάρτιος του ’25) δεν αφορούσε απλά και τετριμμένα διδασκαλικά ζητήματα αλλά έναν νεοπαγή ιδεολογικό προσανατολισμό που, εμπνεόμενος από τις υλιστικές ιδέες της νεόκοπης Αριστεράς, απειλούσε και, πιο σωστά, υποσχόταν μια νέα μέθοδο στη διδασκαλία της Ιστορίας. Τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε αυτό το «εκπαιδευτικό» δράμα (Ρόζα Ιμβριώτη, Σκληρός, Δελμούζος, Γληνός, Τριανταφυλλίδης και άλλοι πολλοί), άτομα με μαρξιστικές καταβολές και αποφασισμένα να μετατρέψουν την «εθνική αφήγηση» του ’21, μπορεί να μην επέτυχαν άμεσα τον σκοπό τους (άλλωστε, ήταν δηλωμένοι «μαλλιαροκομμουνιστές»), κατάφεραν ωστόσο να μεταδώσουν ένα νέο πνεύμα ανεξαρτησίας απέναντι στο δόγμα «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια». Εξάλλου, ακολούθησε η δικτατορία του Παγκάλου, που επέβαλε πλήρη συντηρητική στροφή.

Η διατριβή της Μαρίας Ρεπούση είναι θαυμαστή όχι μόνο για την τεκμηρίωση και την επίμονη παρακολούθηση των συμβάντων αλλά κυρίως για την αφηγηματική άνεση στη σταδιακή σύλληψη του όλου προβλήματος. Το βιβλίο της διακρίνεται για την εσωτερική αρμονία στις περιγραφές του, για ένα αίσθημα πληρότητας αναφορικά με τα υπέρ και τα κατά και, πέρα από την τεκμηρίωση στα σχετικά με τη διαμάχη, ευεργετείται από ένα ταλέντο δαψίλειας, πλουσιοπάροχης αποδεικτικότητας και αίσθημα αρμονίας γνήσια θηλυκό.

Το βιβλίο απαρτίζεται από τρία μέρη: «Το έθνος και η ιστορία του», «Η εκπαίδευση και η γλώσσα», «Η κοινωνία και τα φύλα». Στο σημείωμά μας προτιμήσαμε να παρουσιάσουμε το τρίτο μέρος, κυρίως γιατί αφορά τις γυναίκες κι επειδή παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό και κοινωνικό ενδιαφέρον.

Μεσοπόλεμος σήμαινε για τη γυναίκα εγκλωβισμό στο σπίτι, μητρότητα, ταύτιση με την πατρίδα, στέρηση του δικαιώματος ψήφου, της εκπαίδευσης, του δημόσιου βίου - αυτή ήταν «η θηλυκή εκδοχή της πολιτειότητας». Ωστόσο, υπήρχε ο Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, που καλλιέργησε δυναμικά τη γυναικεία διαμαρτυρία. Απέναντι στις διεκδικήσεις των γυναικών, ο Τύπος φιλοξενούσε απορίες γνήσια ανδροκρατικές: «Τι ζητούσαν, τελικά, οι γυναίκες; Να γίνουν εκείνες άνδρες και οι άνδρες γυναίκες;». Η διεκδικούμενη ισοπολιτεία των δύο φύλων γεννούσε το τέρας της ανδρο-γυναίκας, όπερ σήμαινε γερουσιαστίνες, βουλευτίνες και τα παρόμοια. Μήπως, τελικά, η πάλη των τάξεων μεταφερόταν και ανάμεσα στα φύλα ως μια άλλη όψη του υλισμού και του μπολσεβικισμού; Ο πολιτικός γάμος, τα νόθα τέκνα, ενέπνεαν τρόμο στον ανδρικό πληθυσμό, καθώς το πρόσφατο παράδειγμα της Ρωσίας ήταν αποστομωτικό: ο γάμος καταργήθηκε, οι γυναίκες έγιναν κοινές, ο άνδρας έχει όσες γυναίκες θέλει και η γυναίκα όσους άνδρες επιθυμεί! «Αισθάνεται κανείς από τώρα μέσα του τα σπέρματα μιας τοιαύτης μελλοντικής οικογενείας, εν όλη των τη δράσει. Την ατμόσφαιρα δονούν τα κηρύγματα της κοινοκτημοσύνης και της ισότητος των φύλων», έγραφε η «Ημέρα». Ακόμη και η δολοφονία του ληστή Γιαγκούλα από την ερωμένη του συνιστούσε επιχείρημα αντι-φεμινιστικό: τις παλιές, καλές μέρες, ο λήσταρχος Νταβέλης δεν θα κινδύνευε ποτέ από την ερωμένη του.

Τρεις τόποι υπέκρυπταν απειλή: το γυναικείο σώμα, τα επαγγέλματα και οι νέες ιδέες για τα φύλα. Οι γυναίκες, χωρίς να πάψουν να είναι σύζυγοι και μητέρες, διεκδίκησαν το σώμα τους. Διόλου περίεργο ότι ξεσπάει και η «γαμπολογία», ήτοι το μήκος της φούστας, που απαγορεύεται να επιδεικνύουν οι γυναίκες γάμπα περισσότερη από 15 εκατοστά.

Κοντά σε αυτό η γυναικεία κόμμωση –κοντά μαλλιά- έσπειρε τον πανικό, καθότι το αρσενικό και το θηλυκό δεν διέφεραν. Άλλωστε, στο Βερολίνο και στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις συχνάζουν γυναίκες που καπνίζουν δημοσίως, φορούν σμόκιν, δεν ξεχωρίζουν από τους άνδρες.

Ωστόσο, ένας άλλος δείκτης θηλυκής ανταρσίας αφορά τη φοίτηση των γυναικών στο πανεπιστήμιο, που είναι όντως... ανησυχητικός: το ’23 αποφοιτούν από το Πανεπιστήμιο Αθηνών 8 γυναίκες από την Ιατρική, 17 από την Οδοντιατρική, 3 από τη Φυσικομαθηματική, 7 από τη Φαρμακευτική, 7 από τη Φιλοσοφική και 3 από τη Νομική. Ενώ ο αριθμός των εγγραφών γυναικών στο Πανεπιστήμιο ήταν μικρός, λιγόστευε ακόμη περισσότερο επειδή οι γυναίκες εγκατέλειπαν τις σπουδές λόγω γάμου. Η δεσποινίδες Ευφημία Νομίδου, φοιτήτρια Νομικής, απάντησε σε δημοσιογράφο του « Έθνους» που τη ρώτησε τι την ωθεί εκτός οικίας: «Σας απαντώ: δεν είμαι καμωμένη γι’ αυτό. Η ιδιοσυγκρασία μου αποστέργει τη σπιτιάτικη ζωή. Με πιάνει ίλιγγος όταν συλλογισθώ την ζωήν της “γυναικούλας” του σπιτιού. Πνίγομαι εκεί μέσα. Θέλω αέρα, φως, ζωή ελεύθερη, δράσι. Δεν είμαι καμωμένη εγώ για ησυχία και γι’ αυτό ακολουθώ την νομικήν επιστήμην». Εξού και η αναστάτωση που προκαλούσε η εμφάνιση γυναικών δικηγόρων στα δικαστήρια. Πρώτη απ’ όλες εμφανίστηκε σε δικαστήριο η Μαρία Φλαμπουριάρη.

Μολονότι σήμερα το γεγονός ότι μια γυναίκα δίδασκε ιστορία δεν μας λέει τίποτα, για την εποχή η παρουσία της Ρόζας Ιμβριώτη ως ιστορικού προκάλεσε κανονικό σκάνδαλο. Σε άψογη καθαρεύουσα, «η πρώην συνεργάτις της Αρχιμαλλιαρωσύνης εν τω Μαρασλείω, η καθηγήτρια κ. Ιμβριώτου, πιάνεται από τα μαλλιά της, κατά την κοινήν έκφρασιν». Η εξήγηση έχει ιδιαίτερη σημασία, και μάλιστα βρίσκει απήχηση και στους κύκλους του δημοτικισμού!

Η κ. Ιμβριώτου, καθηγήτρια. Αυτή προσελήφθη διά να διδάξη ιστορίαν, μάθημα εξόχως φρονηματιστικόν και απαιτούν άνδρα υπό ζωηράς φιλοπατρίας κατεχόμενον. Δεν υπήρχαν, άραγε, καθηγηταί και δη εξ αυτών έφεδροι αξιωματικοί έργω ασκήσαντες την φιλοπατρίαν και διά του αίματός των γράψαντες την ιστορίαν, διά να διδάξουν την ιστορίαν εις το Μαράσλειον;

Υπάρχουν βέβαια πολλοί τοιούτοι, αλλ’ αυτοί διά το έργον των μεταρρυθμιστών είναι ακατάλληλοι, ως οπισθοδρομικοί (...) Ο κ. Δελμούζος, αντιθέτως, εκάλεσε γυναίκα, διά να διδάξη την ιστορίαν εις το Μάράσλειον». «Αυτή φυσικώτατον ήτο να διδάξη την ιστορίαν όχι διά να ανυψώση τους μεγάλους της ιστορίας άνδρας και τας υπέρ πατρίδος θυσίας των προς παραδειγματισμόν αλλά διά να ταπεινώση αυτούς και να παραστήση κατά τα διδάγματα του ιστορικού υλισμού ότι αι θυσίαι είχον ταπεινά κερδοσκοπικά ελατήρια». Στα τέλη του ’25, που η «γαμπολογία» κυριαρχούσε, διοργανώθηκε στην Αθήνα το Συνέδριο της «Μικρής Αντάντ Γυναικών», φεμινιστικού σωματείου που ιδρύθηκε το ’23 στη Ρώμη και συσπείρωσε γυναικείες οργανώσεις του βαλκανικού χώρου. Το συνέδριο επέτυχε μεγάλη δημοσιότητα, όσο για τους αντιπάλους που έσπευσαν να το δυσφημίσουν, το συνέδεσαν με την κοντή φούστα και το βάφτισαν συνέδριο της «Μικράς φούστας». Η κοντή φούστα, κατά τα φαινόμενα, παρέπεμπε ευθέως στη μεγάλη γλώσσα.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η «εξέγερση» των γυναικών συνδεόταν πάντα -έμμεσα ή άμεσα με τα πρόσωπα που προκάλεσαν τα γεγονότα στο Μαράσλειο. Οι δεσμοί, όπως τονίζει η Ρεπούση, ανάμεσα στη διεκδίκηση πολιτικών δικαιωμάτων αφενός, και στο κίνημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης αφετέρου, ανάμεσα στον Σύνδεσμο και τον Όμιλο, ήταν πολύ στενοί, οπότε κάθε κίνηση που αποκάλυπτε αυτήν τη σχέση λειτουργούσε πολλαπλασιαστικά για την απειλή.

Η «νέα παρθένος» που διαπαιδαγωγείται στο Μαράσλειο ανταποκρίνεται πιθανότατα στις απόψεις των φεμινιστριών (που ουδέποτε μέσα στο βιβλίο αποκαλούνται σουφραζέτες). Τι διεκδικεί η «νέα παρθένος»; Το κορμί της, το δικαίωμα να το διαθέτει όπως θέλει, να ντύνεται κατά το δοκούν, να διαλέγει το επάγγελμά της, να σπουδάζει ό,τι θέλει, να είναι, τέλος πάντων, ελεύθερη προσωπικότητα και όχι σκλάβα του σπιτιού. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ενώ οι δασκάλες έγιναν δεκτές από την κοινή γνώμη, λόγω κρίσεως ξαναγίνονται επικίνδυνες εξαιτίας των νέων απόψεων για τα φύλα. Μαρίες Μαγδαληνές και Σαλώμες διευθύνουν τα σχολεία, οι Ελληνίδες συνεργάζονται με υπονομευτάς.

Μαλλιαρισμός και φεμινισμός αποτελούν διπλό κίνδυνο, παράλληλες απειλές: «Καθώς εις το γλωσσικόν ζήτημα υπό των αιρετικών μαλλιαρών αποκαλούμεθα “γλωσσαμύντωρ”, “αντιδραστικός”, “αρχαϊστής”, ομοίως εις το ζήτημα των γυναικών θα αποκληθώμεν “αντιφεμινιστής” ,“μισογύνης”, “οπισθοδρομικός”. Εν τούτοις, το πράγμα και η αλήθεια είνε αντίθετοι. Διότι εις το γλωσσικόν ημείς θέλομεν γλώσσαν απλήν, σύγχρονον, ανεπιτήδευτον, εύπλαστον και άρα δεκτική εξελίξεως.

Και εις το ζήτημα των γυναικών ημείς θέλομεν αυτάς ισοτίμους προς τον άνδρα και τας θεωρούμεν ικανάς όπως διεκδικήσουν βαθμιαίως πολιτικά δικαιώματα ψήφου κ.λπ. Αλλά καθώς φρονούμεν ότι ο Μαλλιαρισμός σημαίνει έκπτωσιν πνευματικήν και διαστροφήν συναισθηματικήν, ομοίως πιστεύομεν ότι ο Φεμινισμός του “Αγώνα της Γυναίκας” σημαίνει έκπτωσιν ηθικήν και διαστροφήν φυσιολογικήν».

3

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

σχόλια

3 σχόλια
Με αφορμή την παρεμπόδιση της παρουσίασης του βιβλίου της Ρεπούση στα Χανιά, από μέλη των ΑΝ ΕΛΛ 02-11-2012. Η ΧΑ απέκτησε και συνοδοιπόρους, καθώς φαίνεται.Το βιβλίο της Ρεπούση για τα Μαρασλειακά 1925-1927 είναι ένα αξιόλογο ιστορικό πόνημα που έχει να κάνει με την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση επί διευθυντού Δελμούζου στο Μαράσλειο σχολείο θηλέων. Οι ταλιμπάν της εποχής του θεώρησαν ότι η Παιδεία διαφθείρει τα κορίτσια, ίσως γιατί τις έκανε λιγότερο υποτακτικές νοικοκυρές; Θεώρησαν ότι οι γυναίκες δεν μπορούν και δεν πρέπει να έχουν ολοκληρωμένη μόρφωση για να μην είναι και να μην αισθάνονται ανεξάρτητες; Όταν οι γυναίκες πρωτοψήφισαν, η Καθημερινή διερωτάτο ποιός θα μαγειρέψει αυτήν την Κυριακή... Πάλι ακυρώθηκε τότε η προσπάθεια του Δελμούζου.Πέστε μου τώρα εσείς που ξεσπαθώνετε ενάντια στη Ρεπούση αν έχετε έστω υπόψη σας το συγκεκριμένο βιβλίο για το οποίο ήταν προωρισμένη η παρουσίαση, τί σχέση έχει αν είναι Δωριείς οι κάτοικοι των Χανίων (ορισμένοι το έχουν χάσει τελείως μου φαίνεται) αν παροτρύνετε ανοικτά και αν στηρίζετε την τέλεση εγκληματικών πράξεων και αν αισθάνστε ψυχικά κοντά στην Τρομοκρατία, που συνιστά η διαρκής απειλή βίας. Η Ελληνική κοινωνία και Πολιτεία έχει ανοικτό ζήτημα ΑΝΟΧΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ από τα ακροδεξιά και επί τέλους πρέπει να πάψει η καραμέλα ότι η Αριστερά έχει σχέση με την Τρομοκρατία. Η Δεξιά και όχι μόνο της ΧΑ, αλλά και ένα κομμάτι της ΝΔ που αισθάνθηκε ότι πρέπει να πάει στους ΑΝ ΕΛΛ είναι έξω από το Δημοκρατικό συνταγματικό τόξο, επιθυμεί μια Ελλάδα έξω από την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό κεκτημένο χωρίς να έχει μια καλύτερη πρόταση. Επιθυμείτε μια Ελλάδα όπως οι μαφιοζοκρατούμενες πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες; Έχετε συναίσθηση πώς έχουν τα πράγματα εκεί, που είμαστε μέσα στην ΕΕ και λοξοκοιτάμε προς την άβυσσο, για να κάνουν το κέφι τους κάποιοι ανεγκέφαλοι;Η Ρεπούση και η κάθε Ρεπούση έχει θέση μέσα στη ΔΗΜ ΑΡ, αν ψήφιζα στον Πειραιά θα την ψήφιζα και σε κάθε Ευρωπαϊστικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που δεν μπορεί να ακολουθήσει, ας αποκοπεί τουλάχιστον, να σχηματίζεται κυβέρνηση από την ΝΔ μέχρι την υγιώς σκεπτόμενη Αριστερά μπας και ακολουθήσει η χώρα μια σοβαρή πορεία.
Eκείνο που έχω διαπιστώσει είναι ότι πολλοί γράφουν και δεν πρόκειται να διαβάσουν ό,τι και να γράψεις. Όχι τόσο στο LIFO, περισσότερο σε άλλα fora. Έρχονται με έτοιμες θέσεις, να σου τις επιβάλουν με τη βία ή απλώς να σου τις πετάξουν στα μούτρα. Η "μαρτυρική" αφήγηση της Ιστορίας, η παραγνώριση και δικών μας απάνθρωπων συμπεριφορών, μας κάνει να μην καταλαβαίνουμε τη στάση των άλλων. Να μην μπορούμε να την εξηγήσουμε, παρά μόνο με απλουστέυσεις ότι όλοι μας μισούν, ότι το είχε πει ο Κίσιγκερ και μας επιβουλεύονται και τέτοια. Είναι δραματικό, πόση απήχηση έχουν αυτά στην Ελληνική κοινωνία και σίγουρα φταίει γι΄αυτήν την κατάσταση η Παιδεία, τα ΜΜΕ και η Εκκλησία (υπενθυμίζω πιο πολύ το Χριστόδουλο). Η κυριαρχία του εθνικιστικού λόγου, παρά τα περί του αντιθέτου θρυλούμενα. Ένας ολόκληρος λαός με παραμορφωτικά γυαλιά. Αυτό, πέρα από λάθος, έχει όπως είπα πριν και κινδύνους. Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την Ιστορία μας και να φανταστούμε το μέλλον.Η ίδια η Ελληνική Επανάσταση, ιδωμένη ως μεμονωμένο συμβάν, μόνο με το θαύμα μπορεί να εξηγηθεί. Και με την Εκκλησιατική αφήγηση ότι αυτή κράτησε ζωντανό το γένος. Όμως αν δούμε ότι αυτό που κάναμε εμείς, το έκαναν ή το προσπάθησαν ταυτόχρονα σχεδόν όλοι οι Βαλκανικοί λαοί και ότι αυτό συνέπεσε με την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την άνοδο του Δυτικού Ιμπεριαλισμού, τότε περνάμε από το θαύμα στον ορθολογισμό. Γνώση της Νεοελληνικής πραγματικότητας χωρίς γνώση των θεσμών και των κοινωνικών σχέσεων μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, δεν μπορεί να νοηθεί. 400 χρόνια είναι αυτά. Οι περισσότεροι Βαλκανικοί λαοί τα ίδια και χειρότερα χάλια έχουνε με εμάς, στην εθνικιστική σφήγηση της ιστορίας τους. Εμείς, λόγω 30 ετών συμμετοχής στην ΕΟΚ και μετά ΕΕ, έπρεπε να έχουμε έλθει κάπως σε περισσότερη ζύμωση με την εξέλιξη της γνώσης, των θεσμών και των αξιών στην Ευρώπη και όχι να μας ενδιαφέρουν μόνο τα κονδύλια.
Εγώ δεν αντιπαθώ τη Ρεπούση, ακριβώς επειδή δε λέει ότι ο ρατσισμός του άλλου δεν είναι ρατσισμός. Όπως είδαμε πρόσφατα με τα φωνήεντα, που ξεσημώθηκε ο πάντα ετοιμοπόλεμος συρφετός, αφού δε γνωρίζει και δείχνει να μην καταλαβαίνει ότι άλλο γράμμα και άλλο φθόγγος, έτσι και με το συνωστισμό. Η Ρεπούση στο πολύπαθο αυτό βιβλίο της Ιστορίας δεν υποτιμά τις κτηνωδίες που έκαναν οι Τούρκοι. Απλώς αναφέρεται με αυτόν τον όρο στις συνθήκες πανικού και αλλοφροσύνης που επιτείνονται από την παρουσία τόσων χιλιάδων ατόμων που αναζητούν διέξοδο. Εν πάσει περιπτώσει, αυτή η πατριωτική υστερία είναι ένας τρόπος σκέψης και ζωής. Και ένας φτηνιάρικος τρόπος στησίματος μιας πολιτικής καριέρας, επί δεκαετίες. Πάλι πρόσφατα με την ενός λεπτού σιγή για τους Πόντιους, ενώ παρόντες ήταν ελάχιστοι, ούτε ο Μιχαλολιάκος, ο λόγος έγινε για τη Ρεπούση. Η Ρεπούση εκπροσωπεί μια σύγχρονη, επιστημονική και αμερόληπτη όσο γίνεται ανάγνωση της Ιστορίας. Κάποτε διάβασα ένα post σε τέτοια συζήτηση σε φόρουμ, που έλεγε "τι να κάνουμε, εμείς οι Ελληνες δεν έχουμε κάτι για να ντρεπόμαστε στην Ιστορία μας". Αυτή ξέρετε είναι η ζημιά που κάνει ο παλιός, στρατευμένος τρόπος διδασκαλίας της Ιστορίας. Οι προηγμένοι λαοί διδάσκονται την ιστορία τους με έναν τρόπο που τους καθιστά ενσυνείδητους, ακόμα και για εγκλήματα που έχουν διαπράξει. Εμείς δεν έχουμε ως λαός τα εργαλεία για μια ορθολογική κατανόηση της θέσης μας στον κόσμο και αυτό το βλέπεις από το πόση πέραση έχουν απίθανες ιστορίες συνομωσίας, στον κάφρικο τρόπο αντιμετώπισης της Τρόικας κλπ. Αυτό απειλεί σήμερα να καθορίσει ότι η θέση μας δεν είναι στον προηγμένο κόσμο.