«Αν η Τουρκία κινηθεί επί του πεδίου, θα κινηθεί ως αμυνόμενη και όχι ως επιτιθέμενη»

Σωτήρης Σέρμπος: «Αν η Τουρκία κινηθεί επί του πεδίου, θα κινηθεί ως αμυνόμενη και όχι ως επιτιθέμενη» Facebook Twitter
«Απέχουμε οκτώ μήνες από τις προγραμματισμένες εκλογές. Ας κρατήσουμε πως αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι να παραμείνει στον προεδρικό θώκο».
0
ΣΕΡΜΠΟΣ
Σωτήρης Σέρμπος

— Πόσο σας ανησυχεί η τουρκική επιθετικότητα;
Ασφαλώς και παραμένει ανησυχητική μια ρητορική που αναπαράγει αναθεωρητισμό με άρωμα αλυτρωτισμού. Πασπαλισμένη μ’ ένα κίβδηλο αφήγημα όπου η Ελλάδα επιτίθεται (με τη διττή ιδιότητα πολιορκητικού κριού και κακομαθημένου παιδιού της Δύσης, δηλαδή των ΗΠΑ) και η Τουρκία αμύνεται. Με αυτό τον τρόπο ο Ερντογάν απευθύνεται πρώτα στην τουρκική κοινή γνώμη που εξαιτίας του στενάζει οικονομικά, με τον ίδιο να πονάει εκλογικά.

Δεύτερον, σε τμήμα της Δύσης που δεν «κοιμάται και ξυπνάει με τα ελληνοτουρκικά», και τρίτον σε αραβικούς πληθυσμούς που εύκολα «αγοράζουν» αντιαμερικανισμό.

Σε κάθε περίπτωση, απέχουμε οκτώ μήνες από τις προγραμματισμένες εκλογές. Ας κρατήσουμε πως αυτό που πρωτίστως ενδιαφέρει τον Ερντογάν είναι να παραμείνει στον προεδρικό θώκο. Στο ενδιάμεσο, ο ίδιος θα διατηρεί ένα στοιχείο ανορθολογισμού στον τρόπο που διαπραγματεύεται. Είναι κομμάτι της τακτικής του να σου δημιουργεί την αμφιβολία, να μη γνωρίζεις ακριβώς τι θα κάνει στο τέλος και να είσαι υποχρεωμένος να τον πάρεις στα σοβαρά ή έστω να τον ανεχθείς.

Βέβαια, στην Πράγα δεν δούλεψε αυτό το μοντέλο, ούτε η φιλοδοξία του (ειδικά λόγω Ουκρανίας) να τον αναγνωρίσουν οι μεγάλες δυνάμεις-συνομιλητές του ως ίσο προς ίσο.  

Πάντως για την Ελλάδα απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη προσοχή για τον κίνδυνο ατυχήματος ή εσφαλμένου υπολογισμού (σε αέρα και θάλασσα). Αν η Τουρκία κινηθεί επί του πεδίου, θα κινηθεί ως αμυνόμενη και όχι ως επιτιθέμενη.

Και να μην ξεχνάμε πως εξακολουθεί να υπάρχει τόσο η Συρία (βλ. Κουρδικό) όσο και η Κύπρος. Ειδικά η πρώτη εξακολουθεί να προσφέρεται ως το μείζον θέμα εθνικής ασφάλειας που ενώνει την τουρκική κοινωνία. Δεν γνωρίζω την αντίληψη του Προέδρου για τη σκληρή ισχύ της Ελλάδας, αλλά είμαι βέβαιος πως αντιλαμβάνεται αρκετά, εξαιτίας της από κοινού συμμετοχής μας στο ΝΑΤΟ.   

Να έχουμε υπόψη μας πως η ενέργεια αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα για την Τουρκία. Επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και το Ιράν ώστε να καταστεί αυτόνομος παίκτης και επιπλέον διψάει και η ίδια, με τις ανάγκες της να αυξάνονται τα χρόνια που έρχονται. 

— Πιστεύετε ότι ο Ερντογάν έχει απωλέσει τις συμμαχίες του παρελθόντος και γι’ αυτό αντιδρά έντονα;
Αυτή είναι μια μεγάλη κουβέντα που αφορά τη ρίζα του προβλήματος ως προς την πρόσληψη της Δύσης και κυρίως των Αμερικανών, που δίνουν τον τόνο και στους υπόλοιπους. Το πρόβλημα του Τούρκου Προέδρου είναι πως έχασε την αξιοπιστία του, προκαλώντας διάρρηξη της εμπιστοσύνης. Με επίκεντρο το ρωσοτουρκικό εκκρεμές (ειδικά από το 2014 και την κρίση στην Ουκρανία, το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, φτάνοντας έως το 2022) και το εύρος της τουρκικής αυτονόμησης, συμπεριλαμβανομένης της αμυντικής της βιομηχανίας, σε μια κατεύθυνση όπου αργότερα θα απειλήσει διατλαντικά συμφέροντα.

Πιθανόν, λαμβάνοντας υπόψη την ήττα της Ρωσίας (ανεξαρτήτως εξελίξεων στο πεδίο της ουκρανικής επικράτειας), να επιδιώξει μια εκ νέου -a la carte- απαλή στροφή προς τη Δύση. Και πάλι όμως, τα ανωτέρω δεν πρόκειται να ανακτηθούν από τη μια ημέρα στην άλλη.

Ταυτόχρονα, πέφτουν στο κενό οι εκβιασμοί του για προνομιακή μεταχείριση της χώρας του διότι έχει την επιλογή να συνταχθεί μ’ έναν αντι-ηγεμονικό πόλο. Ο πόλος αυτός εξαρχής δεν ήταν συνεκτικός και πλέον απλά δεν υπάρχει, απομειώνοντας τη διαπραγματευτική θέση της Τουρκίας.

Με βάση τα παραπάνω, είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού πως, μετά τη ρωσική εισβολή, η καθαρή και αξιόπιστη στάση που τήρησε η Ελλάδα περιλαμβάνει μετρήσιμα και απτά οφέλη για το εθνικό της συμφέρον (με το λιμάνι-στρατηγικό πολυεργαλείο της Αλεξανδρούπολης να είναι το πλέον χειροπιαστό), κυρίως στον πυρήνα του γεωπολιτικού ρεαλισμού και των περιφερειακών ισορροπιών ισχύος, ανατρέποντας, ειδικά στο Αιγαίο, πολιτικές δεκαετιών στον αέρα και τη θάλασσα.

Σωτήρης Σέρμπος: «Αν η Τουρκία κινηθεί επί του πεδίου, θα κινηθεί ως αμυνόμενη και όχι ως επιτιθέμενη» Facebook Twitter
«Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι πως το τουρκολιβυκό σύμφωνο προέκυψε και ως αντίδραση της Τουρκίας μετά το Κραν Μοντανά και τη δική της εκδοχή περί αποκλεισμού της από την ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ανατολικής Μεσογείου». Φωτ.: EPA

— Τα τουρκολιβυκά μνημόνια περιπλέκουν την κατάσταση;
Ήταν ήδη αρκετά περίπλοκη και σωστά υπενθυμίζετε πως τα μνημόνια είναι δύο, καθότι αφορούν και το στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας στη Λιβύη. Η πρώτη εκμεταλλεύτηκε τη θέση και τις αδυναμίες του σημερινού πρωθυπουργού της Λιβύης απέναντι στο αντίπαλο δέος του (Μπασάγκα).

Μάλιστα, λίγο καιρό νωρίτερα προστάτευσε την Τρίπολη και τον ίδιο τον Ντμπεϊμπά από μια πολιορκία. Εξαργύρωσε την προστασία απαιτώντας την ενεργοποίηση του έωλου τουρκολιβυκού μνημονίου.

Επιπλέον, έχοντας διαβάσει τη στροφή πολιτικής εκ μέρους των Αμερικανών, υπενθυμίζει τη στρατηγική της σημασία σε μια χώρα όπου διατηρεί παρουσία και η Ρωσία. Προφανώς, ειδικά στα νότια της Ανατολικής Κρήτης, υπάρχει ο κίνδυνος για στρατιωτικοποίηση της κρίσης με την Ελλάδα. Ευρύτερα όμως, αυτό που πρέπει να κρατήσουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας είναι πως το τουρκολιβυκό σύμφωνο προέκυψε και ως αντίδραση της Τουρκίας μετά το Κραν Μοντανά και τη δική της εκδοχή περί αποκλεισμού της από την ενεργειακή αρχιτεκτονική της Ανατολικής Μεσογείου.

Δείτε το λοιπόν και ως ένα bargaining chip (διαπραγματευτικό χαρτί) εκ μέρους του Ερντογάν, που θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις και με ανταλλάγματα να το πάρει πίσω, ειδικά στα θέματα των οριοθετήσεων θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τέλος, να έχουμε υπόψη μας πως η ενέργεια αποτελεί υπαρξιακό ζήτημα για την Τουρκία. Επιδιώκει να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία και το Ιράν ώστε να καταστεί αυτόνομος παίκτης και επιπλέον διψάει και η ίδια, με τις ανάγκες της να αυξάνονται τα χρόνια που έρχονται. 

— Πόσο έχει επηρεάσει την κατάσταση ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος;
Ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος και η προτεραιοποίηση της μεσοπρόθεσμης αποδυνάμωσης της Ρωσίας ενίσχυσαν την αντίληψη εκ μέρους της Δύσης ότι πρέπει να αποφευχθεί μια μελλοντική υπέρμετρη εξάρτηση από την Τουρκία. Μέχρι και οι δηλώσεις Γερμανών αξιωματούχων είναι ενδεικτικές ως προς το πόσα έχουν αλλάξει μετά την 24η Φεβρουαρίου, ειδικά στο Βερολίνο.

Από την άλλη πλευρά, ασφαλώς αναβαθμίζεται και η Τουρκία, όχι όμως εις βάρος της Ελλάδας. Αντιθέτως, εξαιτίας της Ουκρανίας, για πρώτη φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου η Ελλάδα ξαναμπαίνει στο γεωπολιτικό παιχνίδι.

Μια τέτοια εξέλιξη μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί. Δυστυχώς δεν έχει επαρκώς εμπεδωθεί από μερίδα του πολιτικού συστήματος και της κοινής γνώμης. Κι όμως, είναι η ορθή αντίληψη του παρόντος που προετοιμάζει ένα μέλλον περισσότερο ασφαλές και ανθεκτικό για την Ελληνική Δημοκρατία.

— Πολλοί ισχυρίζονται ότι τα χειρότερα θα έρθουν αν χάσει τις επόμενες εκλογές ο Ερντογάν. Εσείς ασπάζεστε αυτήν την εκδοχή;
Είναι νωρίς για να σας απαντήσω. Σε μέγεθος και ισχύ, δεν είναι η Τουρκία της δεκαετίας του 1990. Χρωστάει πολλά στον Ερντογάν. Ακόμα και χωρίς τον ίδιο, θα υπάρχουν συνέχειες στην τουρκική εξωτερική πολιτική και τον ιδεολογικό μετασχηματισμό που έχει υποστεί την τελευταία εικοσαετία. Επιπλέον, αν υπάρξει μετάβαση θα είναι βελούδινη ή όχι; Κι αν όχι, σε μια διασπασμένη ταυτοτικά χώρα και τοξικά διχασμένη κοινωνία, τι μορφή μπορεί να λάβει η σύγκρουση μεταξύ κοσμικών και ισλαμιστών; Το τελευταίο είναι ένα σενάριο που προβληματίζει τη Δύση και οφείλει να απασχολήσει και την Αθήνα.

Τέλος, στην περίπτωση που (με ή χωρίς Ερντογάν) υπάρξει δυτικό άνοιγμα προς την Τουρκία, η βέλτιστη για την Αθήνα στρατηγική περιλαμβάνει την αξίωση της Ελλάδας να συνδιαμορφώσει αυτό το εγχείρημα, έτσι ώστε να ενσωματώνει ουσιαστικές πρόνοιες και διατλαντικές δικλείδες ασφαλείας για την Ελλάδα, προκειμένου να προχωρήσουμε σε μια έντιμη συνεννόηση με την Τουρκία επί των αμφισβητούμενων θαλασσίων ζωνών, με βάση τους θεμελιώδεις και μη διαπραγματεύσιμους κανόνες του παιχνιδιού.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέματα
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«H κοινωνία δεν λέει "γύρνα Τσίπρα, γύρνα Σαμαρά"».

LiFO politics / «H κοινωνία δεν λέει "γύρνα Τσίπρα, γύρνα Σαμαρά"».

Η κυβέρνηση φαίνεται να χάνει την εμπιστοσύνη ενός σημαντικού μέρους της κοινωνίας και να μην μπορεί να ξεφύγει από τη σκιά των ευρωεκλογών. Ο πολιτικός αναλυτής και διευθύνων σύμβουλος της Opinion Poll, Ζαχαρίας Ζούπης, εξηγεί στη Βασιλική Σιούτη γιατί βλέπει τη ΝΔ να διατηρεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο και σε ποια περίπτωση μπορεί να τον χάσει. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Βασίλης Μπισμπίκης: «Κανείς δεν είναι άγιος, ούτε εγώ είμαι»

LiFO Talks / Βασίλης Μπισμπίκης: «Κανείς δεν είναι άγιος, ούτε εγώ είμαι»

Ο Βασίλης Μπισμπίκης σκιαγραφεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στη νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη, «Σπασμένη Φλέβα», μιλώντας για τα όρια, την ανθρώπινη φύση και τη δύναμη του σοκ στην τέχνη.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
«Ο φραπές, ο χασάπης και η Πόπη με τη Φεράρι»: Γιατί κανείς δεν θέλει να γίνει αγρότης 

H κατάσταση των πραγμάτων / «Ο φραπές, ο χασάπης και η Πόπη με τη Φεράρι»: Γιατί κανείς δεν θέλει να γίνει αγρότης 

Τους τελευταίους μήνες, η ελληνική κτηνοτροφία βρίσκεται στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Από τις επιδοτήσεις-«μαϊμού» του ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι την ευλογιά που έχει αποδεκατίσει χιλιάδες ζώα και τη διαρκή συρρίκνωση του κλάδου, η συγκυρία σκιαγραφεί ένα μέλλον εξαιρετικό αβέβαιο.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Έχω βαρεθεί να ακούω “περίοδο έχεις, μωρή, χαπακώσου και θα περάσει”»

Lifo Videos / «Βαρέθηκα το “περίοδο έχεις, μωρή, χαπακώσου να περάσει”»

Με το βιβλίο της αλλά και με τα απίθανα videos της, άλλαξε τα ελληνικά δεδομένα όσον αφορά την vegan διατροφή. Επόμενος σταθμός η γυναικεία ενδυνάμωση, αλλά με το δικό της στιλ. Η Madame Ginger, aka Μαριλού Παντάκη, μιλά για το νέο της βιβλίο το «ΔΕ fem ΜΠΟΥΚ», το γυναικείο σώμα, την ουσιαστική ευεξία και τη φροντίδα χωρίς φιοριτούρες. 
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ο Μούμος και το rage bating

LiFO Vidcasts / Ο Μούμος και το rage baiting

Το επεισόδιο του «Άλλο ένα podcast 3.0» που τα ρούχα του Θωμά Ζάμπρα τελείωσαν και ξαναβάζει τα ίδια, θυμάται τα ψέματα των γονιών των ’90s, συζητάει με τον εαυτό του για το rage baiting και προσπαθεί να καταλάβει αν το να είσαι ψηλός είναι επάγγελμα ή απλώς βιολογικό ατύχημα.
ΘΩΜΑΣ ΖΑΜΠΡΑΣ
«Δύο φορές μού γύρισαν την πλάτη όταν ζήτησα να καλύψουν το χειρουργείο μου»

Lifo Videos / «Δύο φορές μού γύρισαν την πλάτη όταν ζήτησα να καλύψουν το χειρουργείο μου»

Από τις διαδρομές αξημέρωτα με το λεωφορείο για μια προπόνηση στην Τρίπολη μέχρι τους πενιχρούς μισθούς, η Λαμπρινή Γεωργακοπούλου είναι μία από τις γυναίκες που συνεχίζουν να παίζουν ποδόσφαιρο στην Ελλάδα με μόνη ανταμοιβή το πάθος.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Γαζούλη: «Η νανοϊατρική χρησιμοποιείται από την εποχή της αρχαιότητας»

Άκου την επιστήμη / Μαρία Γαζούλη: «Η νανοϊατρική χρησιμοποιείται από την εποχή της αρχαιότητας»

Τι είναι, τελικά, η νανοϊατρική; Πόσο κοντά βρίσκεται στη θεραπεία ασθενειών που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ανίατες; Υπάρχουν ηθικοί φραγμοί σε έναν τομέα που αγγίζει το απειροελάχιστο της ύλης; Η καθηγήτρια Βιολογίας και Νανοϊατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Μαρία Γαζούλη, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναδάσωση ή φυσική αναγέννηση; Πώς θα αναπνεύσει ξανά η Αττική;

H κατάσταση των πραγμάτων / Αναδάσωση ή φυσική αναγέννηση; Πώς θα αναπνεύσει ξανά η Αττική;

Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών, η ανάγκη για αποκατάσταση του φυσικού τοπίου και του δασικού πλούτου είναι επιτακτική. Μπορεί η φύση να αναγεννηθεί μόνη της ή απαιτείται τεχνητή αναδάσωση; Πότε αφήνουμε τη φυσική αναγέννηση να λειτουργήσει και πότε χρειάζεται παρέμβαση; Τι σημαίνει στην πράξη η αποκατάσταση ενός καμένου οικοσυστήματος και πόσο δύσκολη είναι αυτή η διαδικασία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Γκαλ Ρομπίσα: «Ζούμε σε μια χώρα που ακόμα κι ένα ποτό ή ένα σινεμά μοιάζει πολυτέλεια»

Lifo Videos / Γκαλ Ρομπίσα: «Στη χώρα μας πρέπει να παλέψεις για να πληρώσεις το νοίκι σου»

Από τη μνήμη των προγόνων του που επιβίωσαν από το Ολοκαύτωμα μέχρι τη σύγχρονη πραγματικότητα της ανασφάλειας, της ακρίβειας και της επιφανειακής εικόνας. Ένας από τους πιο ταλαντούχους ηθοποιούς της γενιάς του μιλά στη LifO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Korean barbecue, Tραμπ και κωμικοί στη Σαουδική Αραβία

LiFO Vidcasts / Korean barbecue, Tραμπ και κωμικοί στη Σαουδική Αραβία

Από το korean barbecue μέχρι τα ελληνικά βαφτίσια και τους κωμικούς που παίζουν στη Σαουδική Αραβία, ο Θωμάς Ζάμπρας επιστρέφει με ακόμα ένα επεισόδιο του «Άλλο ένα podcast 3.0»., όπου τίποτα δεν συνδέεται, κι όμως όλα βγάζουν νόημα.
ΘΩΜΑΣ ΖΑΜΠΡΑΣ
Flotilla και πώς να κάνεις σωστό hate comment

LifO Vidcasts / Flotilla και πώς να κάνεις σωστό hate comment

Άλλο ένα επεισόδιο του «Άλλο ένα podcast 3.0» όπου τίποτα δεν έχει λογική σειρά — αλλά όλα βγάζουν νόημα με τον τρόπο του Θωμά Ζάμπρα. Από παιδικές αναμνήσεις και τουρκικά τρακαρίσματα μέχρι μαθήματα σωστού hate commenting και ρομπότ που μαθαίνουν kung fu.
ΘΩΜΑΣ ΖΑΜΠΡΑΣ
Θεοδώρα Ψαλτοπούλου: Γιατί oι νέοι νοσούν ολοένα περισσότερο από καρκίνο;

Άκου την επιστήμη / Γιατί αυξάνονται οι νέοι που νοσούν από καρκίνο; H Θ. Ψαλτοπούλου εξηγεί

Πώς μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου; Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν καθοριστικά τη μακροζωία; Και πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η διατροφή στην πρόληψη των χρόνιων ασθενειών; Η παθολόγος και καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, απαντά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ποια είναι τα κλειστά ρέματα που πλημμυρίζουν την Αθήνα

Radio Lifo / Ποια είναι τα κλειστά ρέματα που πλημμυρίζουν την Αθήνα

Γιατί πλημμυρίζουν οι δρόμοι με την πρώτη νεροποντή; Και πώς αυτό συνδέεται με τον φυσικό χώρο που έχουμε κλέψει από τα ρέματα και τα ποτάμια της πόλης; Ο Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός που έχει εξερευνήσει και μελετήσει διεξοδικά το ιστορικό δίκτυο των ρεμάτων της Αττικής, συζητά με την Ντίνα Καράτζιου τα πώς και τα γιατί.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ