Γιατί δεν έχει την ιστορική εμπειρία ενός διαφωτισμού ο μουσουλμανικός κόσμος;Δεν ήταν οι Αραβες που διέπρεψαν στα γράμματα,τις τέχνες και τις επιστήμες για αρκετούς αιώνες;Λαμπρότατο πολιτισμό ανέπτυξαν,πώς το λές με τέτοια ελαφρότητα;Συνέβαλαν με τις μεταφράσεις και τη διάσωση της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στον δυτικό διαφωτισμό.Τι ήταν εκείνο που σταμάτησε την εξελικτική τους πορεία,η οθωμανική αυτοκρατορία;Η μήπως η ίδια τους η θρησκεία που,προϊόντος του χρόνου,προσλαμβάνονταν απο τους πιστούς της με τα παραμορφωτικά γυαλιά ακραίων εκδοχών της,καθιστώντας την ιστορικό βαρίδι στην εξέλιξή τους;Γιατί δεν συνέβη το ίδιο με τον χριστιανισμό που,αν και ταυτίστηκε και ο ίδιος με ακρότητες,υπήρξε προωθητικός παράγοντας εξέλιξης;Είναι οι ενδοοικογενειακές θρησκευτικές έριδες;Μα με τέτοιες έριδες,μπορεί και πιο σκληρές,σημαδεύτηκε και ο χριστιανισμός.Είναι ενδογενώς πολεμοχαρές το ίδιο το Ισλάμ όπως ακούγεται τελευταία απο κάποιους λάτρεις του δυτικού τρόπου ζωής και σκέψης,στην σκιά των γεγονότων του Παρισίου;Πώς τότε αυτή η εγγενής βαρβαρότητα του επέτρεψε στην ιστορική του αφετηρία να μεγαλουργήσει;...Είναι προβληματισμοί που δεν φωτίζονται με το κείμενο του Καστοριάδη.