Τι πρέπει να ξέρει ένας πρωτοετής φοιτητής φέτος

Αλλαγές στα Πανεπιστήμια

Η αλλαγή στον κυβερνητικό θώκο φέρνει αλλαγές και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η αρχή έγινε με την κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου ήδη από τις πρώτες μέρες της ανάληψης της εξουσίας από τη Νέα Δημοκρατία.

Η νέα ρύθμιση για το άσυλο, η οποία ξεσήκωσε αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, προβλέπει ακαδημαϊκές ελευθερίες, ωστόσο η διαφορά μεταξύ της νέας ρύθμισης του υπουργείου Παιδείας και του νόμου Γαβρόγλου έγκειται στο γεγονός ότι ενώ, μέχρι πρότινος, για να εισέλθει η αστυνομία στο πανεπιστήμιο έπρεπε να δοθεί εντολή από τις πρυτανικές αρχές, η αστυνομία πλέον θα μπορεί να παρεμβαίνει αυτεπαγγέλτως σε περίπτωση «τέλεσης αξιόποινων πράξεων», όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στο νομοσχέδιο.

Δεύτερη μεγάλη αλλαγή, σύμφωνα με τις δηλώσεις της νέας υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως, είναι η εκ νέου θέσπιση του «ν+2», του κατώτερου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών, το οποίο είχε θεσπιστεί επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου ώστε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των «αιώνιων» φοιτητών αλλά καταργήθηκε το 2015 από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η είδηση προξένησε σύγχυση σε χιλιάδες φοιτητές που βρίσκονται κοντά ή έχουν συμπληρώσει το όριο, ωστόσο, όπως φαίνεται, η διάταξη θα ισχύσει για τους νεοεισαχθέντες φοιτητές, ενώ πρόκειται να υπάρξουν και εξαιρέσεις για ειδικούς λόγους, π.χ. υγείας.

Το συνολικό κόστος των σπουδών του «μετανάστη» φοιτητή με μέση χρονική διάρκεια από τέσσερα έως πέντε χρόνια ανέρχεται σε 28.000-35.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Το ποσό, μάλιστα, συνολικά αγγίζει το 1 δισ. ευρώ ετησίως, αν αναλογιστεί κανείς πως οι οικογένειες που σηκώνουν αυτό το βάρος σε όλη την Ελλάδα ανέρχονται στις 150.000.

Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που επίκεινται το επόμενο διάστημα είναι η καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ανώτατα ιδρύματα και, κυρίως, ο προσδιορισμός της ανώτερης βάσης εισαγωγής και του αριθμού των εισακτέων από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Μάλιστα, με επιστολή που έστειλε στους πρυτάνεις των ΑΕΙ η Νίκη Κεραμέως πριν από μερικές μέρες προτείνει τη διεύρυνση της δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, την απελευθέρωση των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.

Κόστος ζωής

Κατά μέσο όρο 7.000 ευρώ ετησίως ξοδεύει ένας φοιτητής που καλείται να «μεταναστεύσει» για σπουδές εκτός του τόπου μόνιμης κατοικίας του, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Χρήστου Κάτσικα για την «Εφημερίδα των Συντακτών», η οποία διενεργήθηκε από τον Νοέμβριο του 2018 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2019 σε 250 φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Παντείου, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Αναλυτικότερα, για τους φοιτητές που αναγκάζονται να συντηρήσουν το δικό τους νοικοκυριό, το κόστος ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 695 ευρώ τον μήνα, από τα οποία τα 455 αφορούν το κόστος διαβίωσης (σίτιση, μετακινήσεις, επικοινωνία) και τα 240 το κόστος ενοικίασης και συντήρησης του σπιτιού. Το συνολικό κόστος των σπουδών του «μετανάστη» φοιτητή με μέση χρονική διάρκεια από τέσσερα έως πέντε χρόνια ανέρχεται σε 28.000-35.000 ευρώ κατά μέσο όρο. Το ποσό, μάλιστα, συνολικά αγγίζει το 1 δισ. ευρώ ετησίως, αν αναλογιστεί κανείς πως οι οικογένειες που σηκώνουν αυτό το βάρος σε όλη την Ελλάδα ανέρχονται στις 150.000.

Τα έξοδα μπορούν να μειωθούν κατά πολύ με την είσοδο του φοιτητή σε εστία και τη σίτιση σε πανεπιστημιακές λέσχες. Στην πρώτη περίπτωση, βέβαια, η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη, με πολλούς φοιτητές να μένουν εκτός, ενώ υπάρχουν ιδρύματα που δεν διαθέτουν καν εστίες, όπως το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (πρώην ΤΕΙ Αθήνας). Όσον αφορά τη σίτιση, πολλές φορές δεν είναι επαρκής για δύο «γεμάτα» γεύματα μέσα στην ημέρα.

Φοιτητική στέγαση

Σημαντική αύξηση στις τιμές ενοικίασης θα αντιμετωπίσουν οι νεοεισαχθέντες φοιτητές φέτος στην Αθήνα. Φωτο:

Σημαντική αύξηση στις τιμές ενοικίασης θα αντιμετωπίσουν οι νεοεισαχθέντες φοιτητές φέτος στην Αθήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία από τη διαδικτυακή πύλη αγγελιών ακινήτων Spitogatos. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίζονται στις περιοχές που ανέκαθεν ήταν δημοφιλείς στους φοιτητές, όπως ο Βύρωνας, το Αιγάλεω, η Καισαριανή, τα Ιλίσια, του Ζωγράφου, το Παγκράτι και η Κυψέλη.

Στον Βύρωνα φέτος το ενοίκιο για ένα δυάρι ανέρχεται σε περίπου 400 ευρώ, αυξημένο κατά 34,5% σε σχέση με το 2018. Αντίστοιχα, στο Αιγάλεω οι τιμές διαμορφώνονται γύρω στα 345 ευρώ, καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 31,3% σε ετήσια βάση. Σημαντική αύξηση, κατά 20,7%, καταγράφεται και στα διαμερίσματα γύρω από τις λεωφόρους Πατησίων και Αχαρνών, π.χ. ένα δυάρι στοιχίζει πλέον περί τα 375 ευρώ.

Το αξιοσημείωτο είναι, βέβαια, πως σε περιοχές όπως το Κουκάκι, το οποίο έχει γνωρίσει τεράστια ανάπτυξη λόγω του Airbnb, τα ενοίκια για φοιτητές, αντί να αυξηθούν, μειώθηκαν. Η μέση τιμή ενοικίασης που ζητείται για ένα δυάρι ανέρχεται πλέον σε 525 ευρώ, ποσό ιδιαίτερα υψηλό μεν, πλην όμως μειωμένο κατά 10,5% σε σχέση με το 2018.

Επιδόματα

Πέραν του ετήσιου καθιερωμένου φοιτητικού επιδόματος των 1.000 ευρώπου καταβάλλεται από το υπουργείο Παιδείας σε όσους φοιτητές διαμένουν σε πόλη διαφορετική από αυτήν της κύριας κατοικίας των γονέων τους –προϋπόθεση για την καταβολή του οποίου είναι το οικογενειακό εισόδημα να μην ξεπερνά τα 30.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 3.000 ευρώ για κάθε παιδί, πέραν του ενός–, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) προκηρύσσει προπτυχιακές υποτροφίες για όλα τα τμήματα ΑΕΙ της χώρας.

Το ποσό της μηνιαίας υποτροφίας ανέρχεται στα 200 ευρώ γι' αυτούς που σπουδάζουν στον τόπο κύριας κατοικίας τους και στα 380 ευρώ για όσους σπουδάζουν εκτός. Προϋπόθεση για την καταβολή της είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα της οικογένειας να μην ξεπερνά τα 7.500 ευρώ και ο φοιτητής να έχει εξεταστεί επιτυχώς στο 60% των μαθημάτων του προγράμματος σπουδών του ακαδημαϊκού έτους – οι πρωτοετείς εξαιρούνται από αυτήν τη ρύθμιση.

Internet

Πέρα από τα διάφορα πακέτα που προσφέρει κάθε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, οι πρωτοετείς φοιτητές δικαιούνται μηνιαία επιδότηση Ιnternet από το κράτος. Από την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2019-2020, με τη δωδεκάμηνη παροχή σημαντικής επιχορήγησης για σύνδεση, σταθερή ή κινητή, θα τους δοθεί η δυνατότητα, μέσω ενός προσωπικού κουπονιού, να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν ταχεία πρόσβαση στο Διαδίκτυο.

Η δράση «Επιχορηγούμενες ευρυζωνικές συνδέσεις στους προπτυχιακούς πρωτοετείς φοιτητές των Πανεπιστημίων ΤΕΙ και ΑΕΑ της χώρας» ξεκίνησε το 2018. Η μέγιστη συνολική αξία του κουπονιού ανέρχεται στα 10 ευρώ ανά μήνα. Η συνολική του αξία καλύπτει το 100% του μηνιαίου παγίου της σύνδεσης των δικαιούχων.

Υποτροφίες

Πολλές από τις υποτροφίες δίνουν τη δυνατότητα στους Έλληνες φοιτητές να επισκεφτούν και να σπουδάσουν σε μερικά από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.

Κάθε χρόνο ανακοινώνονται στη χώρα μας εκατοντάδες υποτροφίες για μαθητές, φοιτητές, πτυχιούχους και μεταπτυχιακούς. Στην Ελλάδα διακρίνονται σε κρατικές και ιδιωτικές. Βασικός φορέας διαχείρισης των υποτροφιών που χορηγεί η ελληνική κυβέρνηση είναι το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), το οποίο προκηρύσσει ετησίως υποτροφίες για μεταπτυχιακές σπουδές. Ωστόσο, πέρα από το ΙΚΥ, υποτροφίες δίνουν και εκατοντάδες άλλοι φορείς: υπουργεία, πανεπιστήμια και το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Από κει και πέρα, μεγάλο μέρος των υποτροφιών χορηγείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Α.Σ. Ωνάσης, το οποίο από το 1978 έχει προσφέρει συνολικά περισσότερες από 7.000 υποτροφίες, από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (στο Deree College), από το Ίδρυμα Λάτση, το Ίδρυμα Λίλιαν Βουδούρη, το Ίδρυμα Κόκκαλη και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.

Πολλές από αυτές δίνουν τη δυνατότητα στους Έλληνες φοιτητές να επισκεφτούν και να σπουδάσουν σε μερικά από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Αν αναζητήσει κανείς τις διαδικτυακές πύλες που λειτουργούν μόνο γι' αυτόν τον σκοπό, θα δει αυτή την περίοδο προκηρύξεις για υποτροφίες για το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, το Στάνφορντ, το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας. Κάποιες τις προκηρύσσουν απευθείας κυβερνήσεις ξένων χωρών, π.χ. του Βελγίου, της Κροατίας, της Ουγγαρίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας, της Τσεχίας, της Λετονίας και της Τουρκίας.

Παροχές

Εκτός από τη δωρεάν σίτιση, τη στέγαση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, το Πανεπιστήμιο της Αθήνας (ΕΚΠΑ) παρέχει πολλές επιλογές όσον αφορά την εκμετάλλευση του ελεύθερου χρόνου των φοιτητών. Οι φοιτητές του ΕΚΠΑ έχουν δωρεάν πρόσβαση στο Πανεπιστημιακό Γυμναστήριο που βρίσκεται στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου.

Κι αν η γυμναστική δεν είναι το καλύτερο χόμπι που θα μπορούσατε να σκεφτείτε, υπάρχει ο Πολιτιστικός Όμιλος του πανεπιστημίου, που κάθε εβδομάδα διοργανώνει σεμινάρια με θέμα το θέατρο, τον χορό, τη φωτογραφία και τον κινηματογράφο με πολύ χαμηλό, έως συμβολικό, αντίτιμο.

Διάσημα είναι, επίσης, τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών τόσο του ΕΚΠΑ όσο και του Παντείου, στα οποία μπορεί να εγγραφεί οποιοσδήποτε, ακόμα και αν δεν είναι φοιτητής, με πολύ πιο χαμηλά δίδακτρα από αυτά των ιδιωτικών φροντιστηρίων.

Το ΕΚΠΑ διαθέτει, επίσης, E-learning, το οποίο παρέχει προγράμματα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης για όποιον επιθυμεί να ανακαλύψει ένα νέο επιστημονικό πεδίο ή να εξειδικευτεί στον τομέα του. Τα προγράμματα στην ελληνική γλώσσα ξεπερνούν τα 350 και στην αγγλική τα 40, ενώ 100 επιλεγμένοι καθηγητές του ιδρύματος έχουν αναλάβει τη διδασκαλία μέσω της ειδικής πλατφόρμας.

Μουσεία

Οι φοιτητές της Αθήνας μπορούν να μπουν δωρεάν σε δεκάδες μουσειακούς χώρους

Επιδεικνύοντας το φοιτητικό τους πάσο, οι φοιτητές της Αθήνας μπορούν να μπουν δωρεάν σε δεκάδες μουσειακούς χώρους και με έκπτωση σε άλλους τόσους. Ανάμεσα στους δωρεάν προορισμούς είναι ο Βράχος και το Μουσείο της Ακρόπολης, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Βυζαντινό Μουσείο και η Αρχαία Αγορά. Μειωμένη είναι, επίσης, η είσοδος στο Μουσείο Μπενάκη και στο Κυκλαδικής Τέχνης.

Βιβλιοθήκες

Στις πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες βρίσκεται συγκεντρωμένος ένας τεράστιος βιβλιογραφικός όγκος. Από τη βιβλιοθήκη της Νομικής μέχρι αυτήν του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, οι φοιτητές μπορούν να μελετήσουν και να δανειστούν δωρεάν πολλά από τα συγγράμματα μεγάλων επιστημόνων των θετικών και ανθρωπιστικών σπουδών.

Ξεχωρίζει η τεράστια νεοσύστατη βιβλιοθήκη της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ που εγκαινιάστηκε πριν από μερικούς μήνες. Στα ράφια της βρίσκονται περίπου 500.000 βιβλία, πάπυροι και χειρόγραφα, γύρω στις 20.000 σπάνιες και πολύτιμες εκδόσεις, 3.800 τίτλοι περιοδικών και εκδόσεις που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα μέχρι και σήμερα.

Φαγητό - διασκέδαση

Εμπορικό τρίγωνο: Η περιοχή γύρω από το Σύνταγμα, το Μοναστηράκι και του Ψυρρή είναι ο πιο hot προορισμός για τη φοιτητιώσα νεολαία. Στο κέντρο της πόλης θα βρεθούν όλες οι «φυλές» των φοιτητών για να πιουν καφέ στη Λέκκα, στην πλατεία Αγίας Ειρήνης και στις δεκάδες ταράτσες της με θέα όλη την Αθήνα και την Ακρόπολη, για να φάνε στα διάφορα έθνικ εστιατόρια της περιοχής, να πιουν ρακόμελα και τσίπουρα στα ρεμπετάδικα του Ψυρρή και να διασκεδάσουν στα μπαρ και τους δημοφιλείς πολυχώρους της Κολοκοτρώνη, της Πραξιτέλους και των γύρω δρόμων.

Στο κέντρο της πόλης θα βρεθούν όλες οι «φυλές» των φοιτητών για να πιουν καφέ στη Λέκκα, στην πλατεία Αγίας Ειρήνης και στις δεκάδες ταράτσες της με θέα όλη την Αθήνα και την Ακρόπολη.

Κουκάκι: Μαζί με το εμπορικό τρίγωνο, το Κουκάκι έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια σε φοιτητικό προορισμό. Εκεί συγκεντρώνονται, πια, φοιτητές απ' όλες τις περιοχές της πόλης, καθώς διαθέτει στάση του μετρό (Συγγρού, Φιξ), ενώ υπάρχουν δεκάδες λεωφορεία που κατεβαίνουν τη Συγγρού για τους φοιτητές που ζουν στα νότια, με το 040 να κάνει δρομολόγια όλο το εικοσιτετράωρο. Φημίζεται για τα ήσυχα καφέ που προσφέρονται για διάβασμα τη μέρα, για τα μπαράκια του, αλλά και για το εξαιρετικό και οικονομικό «πρόχειρο» φαγητό.

Πανόρμου: Οι Αμπελόκηποι θεωρούνται παραδοσιακά «φοιτητούπολη», καθώς εκεί επιλέγουν να μείνουν πολλοί φοιτητές από την επαρχία και κυρίως από την Κύπρο. Στην Πανόρμου υπάρχουν αρκετά μαγαζιά που απευθύνονται σε μεγάλες φοιτητικές παρέες που θα περάσουν πολλές ώρες της ημέρας παίζοντας επιτραπέζια. Διαθέτει, επίσης, αρκετά fast-food για φθηνό φαγητό.

Εξάρχεια: Αν υπάρχει μία περιοχή όπου ισχύει η λογική της παρέας, αυτή είναι τα Εξάρχεια. Πρόκειται για μία από τις πιο ζωντανές γειτονιές της Αθήνας, καθώς, όπου κι αν περπατήσεις, θα δεις κόσμο να αράζει στα παγκάκια, να πίνει φθηνή μπίρα από το περίπτερο και να τρώει φαλάφελ και σουβλάκια. Διαθέτει μερικά από τα πιο όμορφα θερινά σινεμά, όπως το Βοξ και η Ριβιέρα. Εδώ χτυπά επίσης ο φοιτητικός πολιτιστικός παλμός της πόλης, στα μικρά βιβλιοπωλεία, στους διάφορους αυτοδιαχειριζόμενους χώρους και στις γκαλερί.

Γκάζι: Μπορεί η γειτονιά που στα '00s ήταν ο πιο δημοφιλής νυχτερινός προορισμός της πόλης σήμερα να απέχει πολύ από τις δόξες της, ωστόσο αποτελεί παραδοσιακά από τις πρώτες επιλογές ενός πρωτοετούς φοιτητή, ειδικά από την επαρχία. Από τη μια η Τεχνόπολη με τις δεκάδες συναυλίες όλο τον χρόνο και τα φεστιβάλ, και από την άλλη τα μπαρ και τα μπουζούκια στην Πειραιώς και στην Ιερά Οδό, όπου παραδοσιακά οι φοιτητικές παρατάξεις διοργανώνουν τα πάρτι τους, η περιοχή αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς φοιτητές.

Αιγάλεω: Ανέκαθεν έμεναν πάρα πολλοί φοιτητές στο Αιγάλεω, ακριβώς επειδή εκεί βρίσκεται το πρώην ΤΕΙ Αθήνας και νυν Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Τα τελευταία πέντε χρόνια, ωστόσο, η περιοχή γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη. Ο πεζόδρομος της Αγίας Λαύρας κάθε Σαββατοκύριακο σφύζει από ζωή, ενώ τα τραπέζια των μεζεδοπωλείων και των ρακάδικων συχνά τον καλύπτουν. Το φαγητό εκεί είναι ιδιαίτερα φθηνό, το ίδιο και η αγορά της περιοχής.