Λίγα λόγια για τη Μάγια Ανγκέλου

 Λίγα λόγια για τη Μάγια Ανγκέλου Facebook Twitter
0

 [Από την Αργυρώ Μποζώνη]

 Λίγα λόγια για τη Μάγια Ανγκέλου Facebook Twitter

 

“Οι άνθρωποι μπορεί να μη θυμούνται τι έκανες ή τι τους είπες, αλλά πάντα θα θυμούνται πώς τους έκανες να αισθανθούν”.

 

 Ίσως αυτή είναι η πιο γνωστή φράση της Μάργκεριτ Αν Τζόνσον, της αφροαμερικανής ποιήτριας και πεζογράφου Μάγια Ανγκέλου, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 86 ετών. Η Ανγκέλου υιοθέτησε το επώνυμό της το 1951 μετά τον γάμο της με τον με τον 'Ελληνα Anastasios (Tosh) Angelos, πρώην ναυτικό με καλλιτεχνικές ανησυχίες. Έκαναν μαζί εμφανίσεις ως το χορευτικό ντουέτο "Al and Rita". Χώρισαν το 1954 και η Ανγκέλου συνέχισε τις εμφανίσεις της στα κλαμπ τραγουδώντας και χορεύοντας  μουσική Calypso.

 

Αυτή ήταν μια παρένθεση της πλούσιας δραστηριότητας που ανέπτυξε εν ζωή. Η Μάγια Ανγκέλου είναι μια από τις σημαντικότερες μεγαλύτερες μορφές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το πιο γνωστό έργο της είναι η επτάτομη αυτοβιογραφία της και ειδικά το πρώτο μέρος του «Ξέρω γιατί Κελαηδάει  το Πουλί στο Κλουβί».  

 


"On the Pulse of Morning". Το ποίημα που απαγγέλει η Μάγια Ανγκέλου στην τελετή ορκωμοσίας του Προέδρου Κλίντον, το 1993.

 

Η Ανγκέλου γεννήθηκε στις 4 Απριλίου του 1928 στο Σεντ Λούις του Μιζούρι και μεγάλωσε στη γενέτειρά της και το Στάμπς του Άρκανσο σε μια εποχή μεγάλων φυλετικών διακρίσεων.


Σε ηλικία μόλις επτά ετών βιάστηκε από τον σύντροφο της μητέρας της και αυτή ήταν η αρχή μιας παιδικής ηλικίας  που σημαδεύτηκε από τραυματικές εμπειρίες. Η υπόθεση του βιασμού της έφτασε στα δικαστήρια και ο βιαστής της ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από το οργισμένο πλήθος. Η Μάγια Ανγκέλου έχασε για έξι χρόνια τη φωνή της και έπαψε να μιλά.

Η δυνατή λογοτεχνική φωνή της στη συνέχεια την κατατάσσουν στην πρώτη σειρά των γυναικών συγγραφέων που αγωνίστηκαν κατά των φυλετικών διακρίσεων.  Πρόκειται για μια από τις πιο σπουδαίες πολιτικές ακτιβίστριες, φίλη και συνοδοιπόρος στους αγώνες των μαύρων με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Συνολικά έχει γράψει περισσότερα από 30 βιβλία – μεταξύ αυτών δοκίμια, ποιήματα, αλλά και μια σειρά από θεατρικά έργα, σενάρια και τηλεοπτικές σειρές σε διάστημα περισσότερων από 50 ετών. Το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών του αμερικανικού National Endowment for the Arts και τo 2011 ο πρόεδρος Ομπάμα της απένειμε το Presidential Medal of Freedom. Γνωστότερα βιβλία της, αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, είναι: "I Know Why the Caged Bird Sings", 1969 , "Gather Together in My Name", 1974, "Singin' and Swingin' and Gettin' Merry Like Christmas", 1976, "The Heart of a Woman", 1981, "All God's Children Need Traveling Shoes", 1986 και "A Song Flung Up to Heaven", 2002. Στα ελληνικά έχουν κυκλοφορήσει τα «Τα δυνατά πουλιά της επαγγελίας και Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί από τις Εκδόσεις Πατάκη.

 


 Παρόλο που είχε ένα γιό αφιερώνει αυτό το βιβλίο στην κόρη που δεν έχει.

 

Μερικά από τα πιο δημοφιλή της αποφθέγματα είναι: 

H προκατάληψη είναι ένα βαρύ φορτίο που θολώνει το παρελθόν, απειλεί το μέλλον και κάνει το παρόν απρόσιτο.

Η ζωή είναι πόρνη. Πρέπει να βγεις έξω και να τους αλλάξεις τα φώτα.

Αν δεν σου αρέσει κάτι, άλλαξέ το. Αν δεν μπορείς να το αλλάξεις, άλλαξε τον τρόπο που το αντιμετωπίζεις. Μην παραπονιέσαι.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγωνία από το να έχεις μέσα σου μια ιστορία ανείπωτη.

 


 H Μάγια Ανγκέλου στην Όπρα

Μάγια Αγγέλου, Το άγγιγμα ενός αγγέλου
 
Εμείς, ασυνήθιστοι στο θάρρος
εξόριστοι της απόλαυσης
ζούμε μαζεμένοι σε καβούκια μοναξιάς
μέχρι ν’αφήσει η αγάπη τον ιερό ναό της
και να εμφανιστεί μπροστά μας
να μας λυτρώσει, να μας βγάλει στη ζωή.
Η αγάπη φτάνει
και πίσω της ακολουθεί η έκσταση
παλιές αναμνήσεις ευχαρίστησης
αρχαίες ιστορίες πόνου.
Όμως, αν είμαστε τολμηροί,
η αγάπη σπάει τα δεσμά του φόβου
απ’τις ψυχές μας.
Αποκοβόμαστε απ’την αιδώ μας
Κάτω απ’τη λάμψη του φωτός της αγάπης
τολμούμε να φανούμε γενναίοι
Και ξαφνικά βλέπουμε
ότι η αγάπη κοστίζει όσο όλο μας το είναι
και όλο μας το μέλλον.
Όμως μονάχα η αγάπη
μας απελευθερώνει.
(μετάφραση: Λητώ Σεϊζάνη)
 
Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

65’ με τον Ντομινίκ Αμαρένα

Βιβλίο / Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Το πρώτο βιβλίο του Αυστραλού συγγραφέα Ντόμινικ Αμερένα, με τίτλο «Τα θέλω όλα», που πήρε διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφορεί στα ελληνικά. Βασικό του θέμα είναι πόσο μπορείς να προσποιηθείς ότι είσαι κάποιος άλλος για να καταφέρεις τους στόχους σου.
M. HULOT
ΕΠΕΞ Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

Βιβλίο / Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

«Ένας δρόμος που μοιάζει με κοίτη ποταμού και παρασύρει τους πάντες χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις», όπως γράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Οδός Πανεπιστημίου (19ος-20ός αιώνας) - Ιστορία και ιστορίες», Θανάσης Γιοχάλας και Ζωή Βαΐου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Βιβλίο / Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Ο σπουδαίος σκηνογράφος συγκέντρωσε την πολύτιμη σαραντάχρονη εμπειρία του σε ένα δίτομο λεξικό για τη σκηνογραφία, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομη τέχνη και καταγράφοντας την εξέλιξή της στο ελληνικό θέατρο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μ. Αναγνωστάκης «Η χαμηλή φωνή»

Το πίσω ράφι / Μανόλης Αναγνωστάκης: «Τι μένει λοιπόν από τον ποιητή, αν μένει τίποτα;»

Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της δημοσίευση, η προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη «Χαμηλή Φωνή» παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, υπενθυμίζοντας τους θεωρούμενους ήσσονες ποιητές μας, όσους έμειναν έξω από κάθε μορφής υψηλή ποίηση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες…

Βιβλίο / Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες

Προδημοσίευση από τα «Αδημοσίευτα», το νέο βιβλίο του Νίκου Χασαπόπουλου, όπου ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης αποκαλύπτει ιστορίες και παρασκήνια που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της χώρας.
THE LIFO TEAM
Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ