time flows like clowds, like vessels, like shadows
/Ana Mendieta
To σώμα που ψάχνει να βρει την πατρίδα του, οι ανοιχτές πληγές, το αίμα, η αγωνία του ν'ανήκεις κάπου, η βία της διπλανής πόρτας, η ξενητειά του πολιτισμού ήταν μερικά από τα θέματα που στριφογύριζαν στο έργο της Ana Mendieta. Γεννημένη στην Αβάνα το 1948, ήταν ένα από τα ασυνόδευτα παιδιά που ήρθαν στις Ηνωμένες Πολιτείες (επιχείρηση Πήτερ Παν/ Operation Peter Pan) για να γλυτώσουν την οργή του θείου Φιντέλ. Μόνη σε μια ξένη χώρα, δύσκολη εφηβεία, αυστηρά καθολικά σχολεία. Η Ana θα μιλήσει για όλα αυτά με το σώμα της. Σε μία από τις πρώτες περφόρμανς της θα σταθεί γυμνή μπροστά σ' έναν λευκό τοίχο κρατώντας ένα φρεσκοσφαγμένο κοτόπουλο που την πιτσιλίζει.
Θα τυλιχτεί μεπούπουλα, θα μεταμορφωθείστη γυναίκα με το μούσι, θα συνδυάσει βίντεο, φωτογραφία, περφόρμανς με ανορθόδοξους τρόπους. Στις Σιλουέτες (Silhouettes) το σώμα της θα ενωθεί σ'ένα νεοπαγανιστικό ειδύλλιο με κορμούς δέντρων, σπηλιές, φυτά. Θα πάρει φωτιά, θα αιμοραγήσει τυλιγμένο σε σάβανα, θα προσπαθήσει τη Μεγάλη έξοδο προς τη Μαμά Φύση, τη μόνη μαμά που αγαπά πολύ και χωρίς ανταλλάγματα.
Η μικροκαμωμένη και πεισματάρα Ana με τα εφήμερα, πρωτόγονα και ιερά έργα της θα κερδίσει σύντομα τους στριφνούς νεουορκέζους κριτικούς και γκαλερίστες, αλλά και την καρδιά του τοπ μινιμαλιστή γλύπτη Carl Andre. Οι πρώτοι θα τη χρίσουν ιέρεια της Earth Body Art κι ο Αντρέ θα την παντρευτεί. Φρεσκοπαντρεμμένη, στα πολύ επάνω της, το κουβανέζικο πουλέν έτρεχε ασυγκράτητο στην τέχνη και τη ζωή.
Το μέλλον της, όμως, θα προσγειωθεί βίαια, τον Σεπτέμβρη του 1985, στην ταράτσα ενός ντελικατέσσεν, τριαντατρείς ορόφους κάτω απ'το παράθυρο του διαμερίσματος της στο Γκρίνουιτς Βίλατζ. Είχε προηγηθεί ένας άγριος καυγάς με τον Αντρέ, βρισιές εκατέρωθεν, πολλά μπουκάλια σαμπάνια. Ο μοναδικός αυτήκοος μάρτυρας άκουσε ένα παρατεταμένο Νο,nο,nο κι έναν γδούπο - τίποτε άλλο. Ο Αντρέ συνελήφθη σαν βασικός ύποπτος, φυλακίστηκε και τρία χρόνια μετά, σε μια πολύκροτη δίκη, αθωώθηκε από την κατηγορία του φόνου β' βαθμού. Η πτώση θεωρήθηκε ατύχημα ή αυτοκτονία, ενώ η Ana αντιμετωπίστηκε από τους συνηγόρους του Αντρέ ως η παράξενη, καταθλιπτική, απροσάρμοστη ξένη- τα έργα της θεωρήθηκαν πειστήρια μιας προδιαγεγραμμένης αυτοκαταστροφής.
Ο Αντρέ συνέχισε ακάθεκτος την καλλιτεχνική του πορεία, αλλά θα έβρισκε το φάντασμα της αδικοχαμένης συνεχώς μπροστά του. Το 1992 (επτά χρόνια μετά τον θάνατο της Μεντιέτα), στα εγκαίνια της νέας γκαλερί του Μουσείου Guggenheim στο Σόχο (όπου ήταν ένας από τους βασικούς συμμετέχοντες ) είχε ν'αντιμετωπίσει πεντακόσιες διαμαρτυρόμενες που κρατούσαν πλακάτ με το σύνθημα "Where Is Ana Mendieta?". Mια σιωπηλή διαμαρτυρία, όχι μόνον για τις θολές συνθήκες θανάτου της, αλλά και για την ύποπτη απουσία των γυναικών καλλιτεχνών από τις μεγάλες και προβεβλημένες εκθέσεις.
Τον Μάη του 2014, σε μια μεγάλη αναδρομική προς τιμήν του, διοργανώθηκε άλλη μια περφόρμανς στη μνήμη της. Έξω από τη γκαλερί Dia χύθηκε αίμα και εντόσθια κοτόπουλου, στήθηκε ένα μεγάλο πανώ με τον τίτλο "I Wish Ana Mendieta Was Still Alive", μοιράστηκαν διαφανείς φόρμες με το ίδιο σύνθημα, διαβάστηκαν αποσπάσματα από την Κασσάνδρα της Κρίστα Βολφ.
Ένα χρόνο μετά, τον φετινό Μάρτη, σε μια άλλη ρετροσπεκτίβα του Αντρέ στη Dia: Beacon, η No Wave Performance Task Force διοργάνωσε τη δράση/διαμαρτυρία "Δάκρυα για την Άνα Μεντιέτα".
Η πρόσκληση που διανεμήθηκε χέρι χέρι, αλλά και μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα ήταν αυτή :
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS of JOY
TEARS of TERROR
TEARS for ANA MENDIETA
come celebrate the last day of Carl Andre's DIA retrospective at a public cry-in/silueta party. bring your own tears.
Παρότι οι υπεύθυνοι της έκθεσης ήταν υποψιασμένοι πιάστηκαν στον ύπνο. Η ομάδα εισχώρησε στη γκαλερί, στάθηκε κλαίγοντας ''εκκωφαντικά'' μπροστά στα έργα του Αντρέ, χάραξε στο χιόνι του κήπου Σιλουέτες προς τιμήν της αδικοχαμένης –πρόλαβε μάλιστα να γράψει με αίμα ANA στο χώρο του πάρκινγκ, πριν αναλάβει δράση η ασφάλεια του κτιρίου.
Το μακελειό που ξεκίνησε σε μια καραβιά παιδιών από την Κούβα, συνεχίζεται.
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
TEARS
Τριάντα χρόνια μετά τον μεγάλο γδούπο, η Ana Mendieta εξακολουθεί να ενοχλεί, να θορυβεί, να υπάρχει.
TEARS of JOY
TEARS of TERROR
TEARS for ANA MENDIETA
σχόλια