Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος

Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Ο πρώτος πρωταγωνιστικός του ρόλος στην ταινία "I giovani tigri" (1968)
0

Η εισαγωγή στο λήμμα «Helmut Berger» πρέπει είναι από τις πιο ακριβείς και περιεκτικές που μπορεί να συναντήσει κανείς στη Wikipedia: «Ο Helmut Berger (1944-2023) είναι [ήταν, από χθες πλέον] ένας Αυστριακός ηθοποιός, γνωστός για τα πορτρέτα ναρκισσιστικών και σεξουαλικά αμφιλεγόμενων χαρακτήρων, σταρ του Ευρωπαϊκού σινεμά από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70, σύμβολο του σεξ και pop icon για την περίοδο εκείνη».

Κάπου θα έπρεπε να χωρά σε κάποια μορφή της και η λέξη decadence αλλά σε γενικές γραμμές αυτός ήταν ο Χέλμουτ Μπέργκερ, τότε ήταν ο Χέλμουτ Μπέργκερ, παρότι ακόμα και στην πιο βαθιά παρακμή του δεν σταμάτησε ποτέ να παίζει (μελαγχολικές εκδοχές του ανοικονόμητου εαυτού του) σε ταινίες μέχρι και πριν λίγα χρόνια. Τι μορφή όμως που υπήρξε κάποτε!

Αν ο Μπιορν Άντρεσεν (ο αγγελικός Τάτζιο στο «Θάνατο στη Βενετία» του Βισκόντι) ήταν κάποτε το «πιο ωραίο αγόρι στον κόσμο», ο Χέλμουτ Μπέργκερ – μούσα, πρωταγωνιστής και σύντροφος του Βισκόντι – ήταν μια εποχή «ο πιο ωραίος άνδρας στον κόσμο», η ιδανική ενσάρκωση ενός τζετ σετ ηδονισμού – έμβλημα μιας ζωής σαν διαφήμιση πολυτελούς ανδρικού αρώματος της δεκαετίας του ’70, και με ερωτική συντροφιά προσωπικότητες όπως ο Νουρέγιεφ, η Μπιάνκα (αλλά και ο Μικ) Τζάγκερ ή η Μαρίζα Μπέρενσον, πλάι στην οποία ο Μπέργκερ έγινε ο πρώτος άνδρας που βρέθηκε στο εξώφυλλο της Vogue.  

O Χέλμουτ Μπέργκερ – μούσα, πρωταγωνιστής και σύντροφος του Βισκόντι – ήταν μια εποχή «ο πιο ωραίος άνδρας στον κόσμο», η ιδανική ενσάρκωση ενός τζετ σετ ηδονισμού – έμβλημα μιας ζωής σαν διαφήμιση πολυτελούς ανδρικού αρώματος της δεκαετίας του ’70.

Πιο πολύ από τις ταινίες του Λουκίνο Βισκόντι (όταν πέθανε ο μαέστρος το 1976 ο Μπέργκερ, 32 χρονών ακόμα, είχε δηλώσει ότι ένιωθε συγχρόνως σαν χήρος και σαν ορφανό) τον έχω πάντα στο μυαλό μου ως Ντόριαν Γκρέι στην αφάνταστα trashy και ‘swinging London’ εκδοχή του διάσημου έργου του Όσκαρ Γουάιλντ που είχε γυρίσει το 1970 ο Μάσιμο Νταλαμάνο. Θα τολμούσε μάλιστα να πει κανείς ότι από ένα σημείο και μετά, ο Χέλμουτ Μπέργκερ γινόταν ο ίδιος όλο και πιο πολύ σαν το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι, πάνω στο οποίο αποτυπώνονται με ανατριχιαστικά γλαφυρό τρόπο όλα τα φοβερά πάθη, τα αμαρτήματα και οι καταχρήσεις του ήρωα.

Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ Helmut Berger, Actor του Αντρέας Χόρβαθ.

Υπάρχουν πολλοί σπουδαίοι ηθοποιοί στην ιστορία του κινηματογράφου για τους οποίους και τις οποίες δεν έχει γυριστεί ποτέ κι από κανέναν ένα αξιοσημείωτο βιογραφικό ντοκιμαντέρ. Για τον Χέλμουτ Μπέργκερ έχουν γυριστεί δύο – ιδιοσυγκρασιακά αμφότερα σε εξωφρενικό βαθμό, όσο και το κωμικοτραγικά ματαιόδοξο «αντικείμενο» τους.

Το πιο πρόσφατο από τα δύο είναι το ελεγειακό, φθινοπωρινό «Ο Χέλμουτ Μπέργκερ, η μητέρα μου κι εγώ» του 2019. Τίποτα όμως – στην ιστορία των βιογραφικών ντοκιμαντέρ – δεν μπορεί να συγκριθεί σε ωμή αναπαράσταση με την ταινία του 2015 με τίτλο «Χέλμουτ Μπέργκερ, ηθοποιός» που γύρισε το 2015 ο σκηνοθέτης Αντρέας Χόρβαθ, ο οποίος πέρασε έναν μαρτυρικό χρόνο (πήγαινε γυρεύοντας βέβαια) πλάι στον πρώην σταρ και μέσα στο χαοτικό μικρό του διαμέρισμα στο Σάλτζμπουργκ, ένα μαυσωλείο γεμάτο από σουβενίρ περασμένων μεγαλείων.

Η ταινία ξεκινά με τον 70χρονο τότε Μπέργκερ σε κατάσταση κρίσης, σύγχυσης και παράνοιας, και με τα παντελόνια κατεβασμένα. Η χρόνια και πολλαπλώς διαβρωτική κατάχρηση ουσιών είναι συνταρακτικά εμφανής. Παραμένει όμως, συγκινητικά σχεδόν, αμετανόητος και έτοιμος για φασαρία. Ο Κλάους Κίνσκι μοιάζει συγκριτικά πράος και συνετός. Και είναι μόνο η αρχή.

Ανά πάσα στιγμή στη ταινία, παραμονεύει άλλη μια έκρηξη οργής με στόχο τον σκηνοθέτη, τον οποίον ο Χέλμουτ Μπέργκερ, θολωμένος από μανίες καταδίωξης και ψευδαισθήσεις μεγαλείου, τραμπουκίζει με κάθε ευκαιρία (συγχρόνως βέβαια, του την πέφτει χύμα, τιμώντας την φήμη του υπέροχου αμφισεξουαλικού «τέρατος» που είχε κάποτε). Σε κάποιο σημείο μάλιστα τον «απολύει», λέγοντας του να πάει να βρει κάποιον κατώτερο ηθοποιό να του κάνει ντοκιμαντέρ, χρησιμοποιώντας μάλιστα ως παράδειγμα τον καημένο τον Τόμας Φριτς (πέθανε πρόπερσι κι αυτός), γνωστόν σε εμάς από την εμφάνισή του στην «Επιχείρηση Απόλλων» πλάι στην Έλενα Ναθαναήλ.

Όποιος έχει δει την τελευταία σκηνή αυτού του ντοκιμαντέρ, αποκλείεται να καταφέρει να την ‘ξε-δει’ ποτέ: Ο Χέλμουτ Μπέργκερ αυνανίζεται μπροστά στην κάμερα και όταν εκσπερματώνει, είναι σα να πέφτει η μάσκα που φορούσε όλη την προηγούμενη ώρα, σα να χαλαρώνει λυτρωτικά μια βασανιστική ένταση που επικρατούσε πριν. Ξαφνικά, είναι και πάλι ανθρώπινος, ασχέτως αν μόλις έκανε το πιο ξεδιάντροπο πράγμα στον κόσμο.  

ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ ΕΝΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΡ

Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Ο Χέλμουτ Μπέργκερ ήταν ο πρώτος άντρας που φωτογραφήθηκε στο εξώφυλλο της Vogue.
Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Ο πρώτος πρωταγωνιστικός του ρόλος στην ταινία "I giovani tigri" (1968)
Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Στην Ίσκια, φωτογραφημένος από τον Βισκόντι
Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Με την Elizabeth Taylor στην «Ash Wednesday» (1973)
Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Ο Χέλμουτ Μπέργκερ μεταμφιέστηκε σε Μαρλέν Ντίτριχ σε αυτή που είναι ίσως η πιο διάσημη σκηνή από το αριστούργημα του Βισκόντι «Οι Καταραμένοι».
Χέλμουτ Μπέργκερ: Όμορφος και καταραμένος Facebook Twitter
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του

Daily
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το πιο όμορφο αγόρι του κόσμου: Άσκοπη φλυαρία για μία μελανή σελίδα του κινηματογράφου

Οπτική Γωνία / Το πιο όμορφο αγόρι του κόσμου: Άσκοπη φλυαρία για μία μελανή σελίδα του κινηματογράφου

Διαφημίστηκε τόσο πολύ το ντοκιμαντέρ των Λίνστρομ και Πέτρι για τον ανήλικο που ενέπνευσε τον Βισκόντι στις αρχές των ‘70s, αλλά τελικά δεν ειπώθηκε τίποτα ουσιαστικό για ένα από τα μεγαλύτερα αμαρτήματα της κινηματογραφικής Μέκκας εναντίον της ανηλικότητας
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Daily / Murderbot: Η δυστοπία μπορεί να είναι εξαιρετικά ψυχαγωγική

Η σειρά του Apple TV+ με πρωταγωνιστή έναν απολαυστικό Αλεξάντερ Σκάρσγκαρντ λειτουργεί συγχρόνως ως περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας, ως κωμωδία καταστάσεων και ως μια σαρκαστική εξερεύνηση του τι ακριβώς σημαίνει ελεύθερη βούληση.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Είδα τον Διονύση κάποτε

Daily / Είδα τον Διονύση κάποτε

Το εξαιρετικά εμπνευσμένο φιλμ που είχε γυρίσει πριν από μισό αιώνα ο Λάκης Παπαστάθης για να συστήσει ή να υπενθυμίσει στο τηλεοπτικό κοινό τον Διονύση Σαββόπουλο, βρίσκεται πλέον διαθέσιμο στο Ertflix ως πολύτιμο κειμήλιο μιας μοναδικής και ανεπανάληπτης στιγμής.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Τρολάροντας προς τον Ναζισμό 

Daily / Τρολάροντας προς τον ναζισμό 

Πριν από λίγες μέρες ο Kanye West κυκλοφόρησε ένα αγρίως προβοκατόρικο, ακόμα και για τα δικά του στάνταρ, τραγούδι που λέγεται «Heil Hitler» και καταλήγει με έναν προεκλογικό λόγο του Φίρερ από το –προφανώς όχι και τόσο μακρινό– 1936. 
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
You: Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο

Daily / You: Ό,τι αρχίζει ωραία τελειώνει με πόνο

Μάλλον άδοξα έληξε μετά από πέντε κύκλους και πενήντα επεισόδια μια από τις πιο ψυχαγωγικές σειρές των τελευταίων χρόνων, παρότι είχε να κάνει με τις αιμοσταγείς περιπλανήσεις ενός νοσηρά ρομαντικού κατά συρροή δολοφόνου — SPOILER ALERT.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

Daily / El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

«Ο κοσμοναύτης του απείρου» έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες, σε μια μεταφορά αντάξια του θρύλου που συνοδεύει τόσο το έργο όσο και τον δημιουργό του, ο οποίος βρήκε τραγικό τέλος στα χέρια της αργεντινής χούντας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

Daily / The Settlers: Αίσθηση, αν όχι έκπληξη, προκαλεί το ντοκιμαντέρ του BBC για τους εποίκους του Ισραήλ

To εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Louis Theroux για το «κίνημα» των Ισραηλινών εποίκων που έχουν πλέον βάλει ως στόχο την ισοπεδωμένη Γάζα, και προβλήθηκε πριν από λίγες μέρες στο BBC, βρίσκεται και στο YouTube, προς το παρόν τουλάχιστον.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Daily / American Psycho: Τα 25 κλείνει η παρεξηγημένη μεταφορά ενός παρεξηγημένου βιβλίου

Η ταινία του 2000 που βασίστηκε στο ομώνυμο, αγρίως αμφιλεγόμενο, μυθιστόρημα του Μπρετ Ίστον Έλις, με τον Κρίστιαν Μπέιλ στον ρόλο ενός σαλεμένου γιάπη, μοιάζει από πολλές απόψεις εξαιρετικά προφητική και ανησυχητικά επίκαιρη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ