Η φράση «Απομάκρυνα το σκοτάδι με τη δύναμή μου» είναι γραμμένη στην αγγλική γλώσσα με χρυσά γράμματα πάνω στην εικόνα του λευκού εκμαγείου ενός ποδιού, ενώ στη διπλανή παράσταση η πρόταση «Η αλήθεια κατοικεί στο σώμα μου» καλύπτει με ανάλογο τρόπο την εικόνα του γύψινου εκμαγείου ενός χεριού με την παλάμη του σπασμένη και διαχωρισμένη από τον βραχίονα.

 

Στην εικόνα ενός άλλου προπλάσματος, από απροσδιόριστο μέρος ανθρώπινου σώματος, διαβάζουμε: «Η ψυχή μου είναι ο Θεός, η ψυχή μου είναι η αιωνιότητα» και πάνω σε ένα προσωπείο, μια μάσκα που μοιάζει να αποτυπώνει το πρόσωπο κάποιου αρχαίου θεού, διακρίνουμε την επιγραφή: «Ιδού η ψυχή σου, ένα άστρο ζωντανό».

 

Πίνακες με σκοτεινούς, κατάμαυρους ήλιους, τους οποίους πρέπει να πλησιάσεις για να διακρίνεις τις χαραγμένες ακτίνες τους στο πηχτό μαύρο της επιφάνειάς τους, σύμβολα και αποκρυφιστικά κείμενα δίπλα σε φιγούρες με καλυμμένα πρόσωπα, εναλλάσσονται με πρωτοσέλιδα από τις εφημερίδες «Τhe New York Times» και «The Wall Street Journal» που έχουν δημοσιεύσει φωτογραφίες από την ελληνική κρίση: Έλληνες πολιτικούς, τα επεισόδια με την αστυνομία στους δρόμους της Αθήνας, θερμοκέφαλους που έχουν ζωστεί την ελληνική σημαία.

 

Η θέση του κειμένου κάτω από τις φωτογραφίες των γνωστών εφημερίδων έχει καλυφθεί με φύλλα χρυσού που παραπέμπουν στο χρώμα των αγιογραφιών. Ανάμεσά τους διακρίνεις και τις φωτογραφίες του Γιώργου Παπανδρέου και του Λουκά Παπαδήμου, με πρόσωπα περικυκλωμένα από χρυσές ακτίνες, και από κάτω τις φράσεις: «Death is life» και «Life is death».   

 

Μία μέρα με χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις, όπως αυτή του περασμένου Σαββάτου, με τη δυνατή μουσική στον πεζόδρομο της Χάρητος, δεν ήταν, ίσως, η καταλληλότερη για να επισκεφθεί κάποιος τη νέα έκθεση του Πάνου Τσαγκάρη στην γκαλερί Kalfayan. Αν και η δύναμη της εικονογραφίας του κατάφερε, αρκετές φορές, να επιβληθεί στο εορταστικό σάουντρακ του δρόμου. Ούτως ή άλλως, η τέχνη έχει εκπέσει εδώ και δεκαετίες από το ιερό της βάθρο και καλό είναι να μάθουμε να την ανασύρουμε μέσα από τις οπτικές και ηχητικές παρεμβάσεις της εποχής.

 

Με μια πρώτη ματιά αναγνωρίζεις στους πίνακες του Έλληνα εικαστικού που ζει στη Νέα Υόρκη και τις σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους διαφόρων ειδών γεωμετρικά σχήματα, λευκούς κύκλους που μοιάζουν με άστρα μακρινά, αχνά τραπέζια, χρυσές ευθείες που εκτείνονται από το φωτεινό ή το σκοτεινό κέντρο περίεργων ήλιων, χθόνια και ουράνια σύμβολα που φέρουν, την ίδια στιγμή, τη μνήμη των αφαιρετικών έργων του Καντίνσκι και του Μοντριάν, τη μυστικιστική ανάμνηση κάποιων έργων του Μαλέβιτς.  

 

Η έκθεση, με τη μεγαλοπρεπή παρουσία του ηλιακού χρυσού και των συμβόλων, προδίδει την προσπάθεια του εικαστικού να ανασύρει κάποιο καθαρτήριο νόημα από τις διαρκείς εναλλαγές του φωτός με το σκοτάδι, ενώ στη σειρά των έργων «The Broken Temple», όπου κυριαρχούν οι εικόνες των εκμαγείων με τα θρυμματισμένα ανθρώπινα μέλη, ο Τσαγκάρης αξιοποίησε τη δύναμη ενός παλιού μύθου, σύμφωνα με τον οποίο ο Όσιρις αναστήθηκε ως θεός του Κάτω Κόσμου, αφού η σύζυγός του, η Ίσις, επανένωσε το διαμελισμένο του σώμα. Γι' αυτό κατασκεύασε γύψινα αντίγραφα των μελών του δικού του σώματος, τα οποία θρυμμάτισε και φωτογράφισε για να τα εκθέσει.

 

Ο εικαστικός, σε έναν κόσμο κατακερματισμένο, όπως το σώμα του στα έργα της έκθεσης, βρήκε τη δύναμη να αφηγηθεί ελλειπτικά την ιστορία ενός εσωτερικού, πνευματικού ταξιδιού. Και να υπενθυμίσει κάποιους παλιούς και ίσως ξεχασμένους δεσμούς της ανθρώπινης ύπαρξης με κάποιες υψηλότερες και ευγενέστερες δυνάμεις.