Dean Karnazes: «Ο Μαραθώνιος της Αθήνας δεν μοιάζει με κανέναν άλλον στον κόσμο»

Για τον Dean Karnazes, έναν από τους πιο διάσημους υπερμαραθωνοδρόμους του πλανήτη, ο Μαραθώνιος της Αθήνας δεν είναι απλώς ένας ακόμα αγώνας δρόμου. Είναι κάτι πολύ βαθύτερο — μια τελετουργία που τον φέρνει σε επαφή με τις ρίζες του, την ιστορία, και, όπως λέει ο ίδιος, με κάτι σχεδόν ιερό.

«Λόγια δεν μπορούν να περιγράψουν τα συναισθήματά μου για τον Μαραθώνιο της Αθήνας», παραδέχεται. Έχοντας μελετήσει την αρχαία ελληνική ιστορία και ιδιαίτερα τη Μάχη του Μαραθώνα, και ζώντας σήμερα κοντά στον ίδιο τον τόπο απ’ όπου ξεκίνησε ο θρύλος, αισθάνεται πως κανένας άλλος αγώνας στον κόσμο δεν κουβαλά τέτοια πολιτισμική και ιστορική βαρύτητα. «Έχω τρέξει εκατοντάδες μαραθωνίους σε όλο τον πλανήτη, αλλά τίποτα δεν πλησιάζει τον αυθεντικό Μαραθώνιο. Συγγνώμη, Λονδίνο — ούτε κατά διάνοια», λέει γελώντας.

Η στιγμή που στρίβει στην τελευταία στροφή και αντικρίζει το Παναθηναϊκό Στάδιο είναι, όπως την περιγράφει, σχεδόν εξωσωματική. «Ο χρόνος και η πραγματικότητα χάνονται. Είναι σαν να βρίσκομαι μέσα σε ένα μαγικό όνειρο», εξομολογείται.

Από τις πολυάριθμες εμπειρίες του στην Ελλάδα, ξεχωρίζει τον αγώνα Immortals Race — 142 χιλιόμετρα από την Τρίπολη στη Σπάρτη και μέχρι την Καλαμάτα. Το νυχτερινό ανέβασμα του Ταϋγέτου έμεινε χαραγμένο στη μνήμη του: «Ο ουρανός ήταν πλημμυρισμένος από αστέρια, ο άνεμος πάλευε με τα φύλλα, αγριογούρουνα και αλεπούδες κινούνταν ανάμεσα στα δέντρα, κι οι ύαινες ούρλιαζαν στο σκοτάδι. Ήταν μια εμπειρία πρωτόγονη, σχεδόν αρχέγονη — κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι σήμερα ούτε μπορούν να φανταστούν».

Ο Karnazes έχει αφιερώσει τη ζωή του στο να δοκιμάζει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής: 50 μαραθώνιοι σε 50 ημέρες, υπερμαραθώνιοι σε ερήμους και βουνά, δοκιμασίες όπου το σώμα και το μυαλό παλεύουν για επικράτηση. Κι όμως, το κίνητρό του παραμένει απλό: «Να μη σταματώ ποτέ να εξερευνώ. Λατρεύω τόσο την εξωτερική όσο και την εσωτερική περιπέτεια κάθε νέας πρόκλησης. Η δύναμή μου πηγάζει από μέσα μου».

Μέσα από αυτές τις εμπειρίες, έχει μάθει πως ο νους είναι ταυτόχρονα το κλειδί και το εμπόδιο. «Ο νους μάς δίνει τη δυνατότητα, αλλά και μας περιορίζει. Συχνά το πιο δύσκολο είναι να ξεπεράσουμε τις ίδιες μας τις πεποιθήσεις για το τι είναι εφικτό. Κάποιες φορές πρέπει απλώς να σιγήσουμε το μυαλό και να αφήσουμε το σώμα ελεύθερο».

Μετά από δεκαετίες σκληρής φυσικής δραστηριότητας, φροντίζει το σώμα του με τρόπο ολιστικό. «Δεν είναι ένα μόνο πράγμα, είναι όλα μαζί — η προπόνηση, η διατροφή, ο ύπνος, η αποκατάσταση. Προσπαθώ να βλέπω τη ζωή μου μέσα από το πρίσμα του να είμαι το καλύτερο ζώο που μπορώ να είμαι».

Στον σύγχρονο κόσμο της υπερδιέγερσης, του άγχους και της εξάρτησης από τις οθόνες, το τρέξιμο για εκείνον είναι μια πράξη αντίστασης. «Μερικές φορές με ρωτούν αν το τρέξιμο είναι βαρετό. Ναι, είναι. Και γι’ αυτό το αγαπώ τόσο. Μέσα σε έναν κόσμο θορύβου και τεχνητότητας, το τρέξιμο είναι μια πρωτόγονη παύση από το χάος. Είναι αυτό που με κρατά ενωμένο, ακέραιο».

Όσο περνούν τα χρόνια, η σχέση του με το τρέξιμο αλλάζει. Έχει γίνει πιο αργός, αλλά όχι λιγότερο αφοσιωμένος. «Όπως και στη ζωή, το πιο σημαντικό είναι να συνεχίζεις να προχωράς. Όταν σταματήσεις, τελείωσες. Δεν χρειάζεται να πηγαίνεις γρήγορα — αρκεί να μη σταματήσεις ποτέ».

Η επιτυχία, για τον Dean Karnazes, έχει πια μια απλή σημασία: να είσαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. «Η μεγαλύτερη αμαρτία στη ζωή είναι να μη φτάνεις το δυναμικό σου. Να γίνεις όλα όσα μπορείς να γίνεις — δεν υπάρχει ανώτερος σκοπός από αυτό».

Τα μηνύματα που λαμβάνει από ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τον συγκινούν βαθιά. «Πολλοί ξεκινούν γράφοντας “Μου άλλαξες τη ζωή”. Όμως αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι πως κι αυτοί έχουν αλλάξει τη δική μου. Οφείλω στους ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν όσο κι εκείνοι σε μένα. Αλληλοδιαμορφωνόμαστε».

Στους δρομείς που ετοιμάζονται να τρέξουν τον Μαραθώνιο της Αθήνας φέτος, στέλνει ένα μήνυμα καρδιάς: «Να θυμάστε ότι δεν τρέχετε απλώς 42 χιλιόμετρα. Τιμάτε τους προγόνους μας και τον θρυλικό Φειδιππίδη. Ο Μαραθώνιος ενώνει την ανθρωπότητα πέρα από τόπους και εποχές. Μέσα στον πόνο και την εξάντληση, αφήστε το αιώνιο πνεύμα αυτού του ιερού άθλου να σας ωθήσει προς τα εμπρός. Ραντεβού στο Καλλιμάρμαρο».

Και αν αναρωτιέται κανείς τι απομένει να κάνει ένας άνθρωπος που έχει ήδη διανύσει τόσο δρόμο, η απάντηση είναι αναμενόμενα φιλόδοξη: «Ονειρεύομαι να τρέξω από το χαμηλότερο σημείο της Γης, τη Νεκρά Θάλασσα στην Ιορδανία, μέχρι το υψηλότερο, το Έβερεστ. Αυτό — και να βελτιώσω τα ελληνικά μου», λέει γελώντας.