Ο Κώστας Πανιάρας (1934–2014), που μεγάλωσε στην παραθαλάσσια πόλη του Κιάτου, διαμορφώθηκε από την συνεχή παρουσία της θάλασσας: την ατελείωτη γραμμή του ορίζοντα και την εικόνα των γυναικών – μελών της οικογένειας ή ξένων – που κολυμπούσαν στα τοπικά νερά. Στο έργο «Κολυμβητές» (1997–1998), που περιλαμβάνεται στην έκθεση «Καλοκαιρινή νοσταλγία», αυτές οι φιγούρες φαίνεται να κινούνται με τα κύματα σε μια λεπτή, σχεδόν χορογραφημένη ισορροπία.

 

«Από τη μνήμη, ναι, και από τη νοσταλγία. Μπορεί να είναι τα κορίτσια που ερωτευτήκαμε τα καλοκαίρια στο Κιάτο, ή μπορεί να είναι η ίδια η Αφροδίτη – γεννημένη στο Κιάτο αντί για την Κύπρο ή την Κύθηρα, γιατί όχι; Για μένα, μια γυναίκα με μαγιό στη θάλασσα είναι μια ανατέλλουσα Αφροδίτη».

– Κώστας Πανιάρας

 

Αυτό το σύνολο έργων μπορεί να ερμηνευθεί ως απάντηση σε ένα ερώτημα που επαναλαμβάνεται καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του Πανιάρα: μήπως η βαθιά του σύνδεση με τα τοπία της πατρίδας του καθόρισε τη ζωή και την τέχνη του; Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, ο Πανιάρας κινήθηκε με ευελιξία μεταξύ της ζωγραφικής, της γλυπτικής, της σκηνογραφίας και της εγκατάστασης, πειραματιζόμενος με ένα ευρύ φάσμα υλικών και τεχνικών που τον κατέστησαν πρωτοπόρο και πρωτοποριακό πρόσωπο της εποχής του.

 

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά τη δημιουργία τους, τα έργα της έκθεσης «Καλοκαιρινή νοσταλγία» μας προσκαλούν να προβάλουμε τις δικές μας αναμνήσεις από τα περασμένα καλοκαίρια – προσωπικές αναμνήσεις που αντηχούν την παγκόσμια έλξη της θάλασσας.

 

Ο Κώστας Πανιάρας (Κιάτο, Κόρινθος, 1934 – Αθήνα, 2014) σπούδασε στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας υπό τον Γιάννη Μοράλη. Το 1956 μετακόμισε στο Παρίσι, όπου εκπαιδεύτηκε στη λιθογραφία στην École des Beaux-Arts, σπούδασε ζωγραφική με τον André Lhote και εξερεύνησε τη μωσαϊκή και την τοιχογραφία με τον Gino Severini. Την ίδια χρονιά παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Αθήνα, την οποία ακολούθησε μια σειρά ατομικών και ομαδικών εκθέσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

 

Το 1961 πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στη Νέα Υόρκη, στην Alexander Iolas Gallery, ξεκινώντας μια συνεργασία είκοσι πέντε ετών με τον θρυλικό γκαλερίστα. Αργότερα συμμετείχε στη Μπιενάλε του Παρισιού (1961) και στη Μπιενάλε του Τόκιο (1964), καθώς και στην Art in America (1962, 1966). Σημαντικές αναδρομικές εκθέσεις του έργου του διοργανώθηκαν στη γκαλερί Pierides (1984) και στο Μουσείο Μπενάκη (2007).

 

Πιο πρόσφατα, τον Μάρτιο του 2025, η γκαλερί The Breeder φιλοξένησε μια ατομική έκθεση του έργου του, με τίτλο Day and Night, Then Day Again, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη σημασία της πρακτικής του Πανιάρα.