Η προβληματική ανατομία μιας Μυκηναίας κυρίας

Η προβληματική ανατομία μιας Μυκηναίας κυρίας Facebook Twitter
11


 

Το εύρημα

Τμήμα τοιχογραφίας που εικονίζει το άνω μισό γυναικείας μορφής.
Γνωστή ως "Μυκηναία"
Διαστάσεις σωζόμενου τμήματος περίπου 50 x 70 εκ.
13ο αι. π.Χ.
Μυκήνες
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Η περίφημη Μυκηναία ήρθε στο φως το 1970 στις ανασκαφές του Γεωργίου Μυλωνά στη Νοτιοδυτική Οικία των Μυκηνών και χρονολογείται τον 13ο αιώνα π.Χ.

Εικονίζεται μιά γυναικεία μορφή με την κεφαλή σε κατατομή προς τα αριστερά και τον άνω κορμό κατ'ενώπιον σε γαλάζιο βάθος. Η γυναίκα έχει πολύ μακριά μαλλιά, χτενισμένα σε περίτεχνη κόμμωση, με μακριούς βοστρύχους, φορά περιδέραια και βραχιόλια και με το δεξί της χέρι κρατά ένα περιδέραιο. Φορά κιτρινωπό ένδυμα με κόκκινες και λευκές ταινίες στο οποίο σημειώνονται οι θηλές του στήθους. 

Μέχρι πρόσφατα πιστευόταν ότι η Μυκηναία απεικόνιζε μιά καθιστή θεά που κάποια πιστή της πρόσφερε το περιδέραιο. Ωστόσο το 2009 η Bernice Jones δημοσίευσε μιά σημαντική μελέτη της τοιχογραφίας σε συνάρτηση με άλλα κομμάτια που βρέθηκαν στην ίδια περιοχή και κατέληξε σε μιά νέα πρόταση που εικονίζει την γυναίκα όρθια να κατευθύνεται προς τα αριστερά και να προσφέρει το περιδέραιο, ίσως σε μιά καθιστή θεότητα. 

 

μελέτη της B. Jones, σχέδιο του R. Ruppert

 

Η λεγόμενη "Μυκηναία" αποτελεί μιά από τις πιό αναγνωρίσιμες εικόνες της ελληνικής αρχαιότητας. Αναπαράγεται αφειδώς σε τουριστικούς οδηγούς, αφίσες, κάρτες, στα σχολικά βιβλία μας. Ακόμη και σε εξώφυλλα βιβλίων, όπως το Helen of Troy της Bettany Hughes.

 

 

Την έχετε δει δεκάδες φορές, ασφαλώς πολλοί θα την έχετε θαυμάσει κι από κοντά στη μυκηναϊκή αίθουσα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα. 

 

 

 

Την έχετε δει πολλές φορές, αλλά αναρωτιέμαι πόσοι έχετε παρατηρήσει την προβληματική ανατομία της;

 

Πόσοι έχετε παρατηρήσει ότι η περίφημη Μυκηναία έχει δύο δεξιά χέρια;

 

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
11

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Αρχαιολογία & Ιστορία / Κάτια Σπορν: Η αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας

Η πρώτη γυναίκα αρχαιολόγος που διευθύνει το Γερμανικό Ινστιτούτο της Αθήνας μιλάει στη LiFO για τη δραστηριότητα του ινστιτούτου και τη σύνδεσή της με την Ελλάδα. Πάντα ως φιλέλληνας και «ορκισμένη» Αθηναία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ιστορία μιας πόλης / Ηριδανός: Ο αόρατος ποταμός της Αθήνας

Ένα ποτάμι που άλλοτε διέσχιζε την καρδιά της αρχαίας πόλης, σήμερα όμως περνάμε από πάνω του, αγνοώντας οι περισσότεροι την ύπαρξή του. Ο Ηριδανός, ένα από τα πιο αινιγματικά κομμάτια του φυσικού τοπίου της Αθήνας, αποκαλύπτει την ιστορία του μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα, μύθους και τις υπόγειες διαδρομές του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Ιστορία μιας πόλης / Χαλκίδα. Ένα μικρό κέντρο του κόσμου την Εποχή του Σιδήρου

Στην Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, η Χαλκίδα και τα γειτονικά της κέντρα –το Λευκαντί, η Ερέτρια, η Αμάρυνθος– σχημάτισαν ένα ζωντανό δίκτυο ανταλλαγών γύρω από τον Ευβοϊκό Κόλπο. Ο στενός Εύριπος δεν χώριζε αλλά ένωνε κοινότητες που μοιράζονταν τεχνογνωσία, εμπορική δραστηριότητα και κοινωνικές δομές που θα καθόριζαν τον ελληνικό κόσμο των αρχών της πρώιμης αρχαιότητας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

Αρχαιολογία & Ιστορία / Δαφνί: «To βασίλειο της αναποδογυρισμένης λογικής»

«Ένα φρενοκομείον είναι σαν την άλλη κοινωνία. Με τη διαφορά ότι είναι από την ανάποδη!» Ένα ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πατρίς» αποκαλύπτει τις εφιαλτικές συνθήκες που επικρατούσαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο τη δεκαετία του 1920.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε ένα από τα σπουδαιότερα ιερά του ελληνιστικού κόσμου

Ιστορία μιας πόλης / Ασκληπιείο της Κω: Πώς ανακαλύφθηκε το σπουδαίο ιερό του ελληνιστικού κόσμου

Ανάμεσα στα μεγάλα ιερά της δωρικής εξάπολης, το Ασκληπιείο της Κω ξεχωρίζει όχι μόνο για τη λαμπρότητά του αλλά και για την περιπετειώδη ιστορία της ανακάλυψής του.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Διεθνείς σπείρες διακίνησης Ελλήνων λαθρομεταναστών στον Μεσοπόλεμο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Στον Μεσοπόλεμο οι Έλληνες ήταν οι λαθρομετανάστες της εποχής

Το 1930 υπήρχαν στην Αθήνα περισσότερες από πενήντα «μεταναστευτικαί σπείραι», «λαθροπράκτορες» που εκμεταλλεύονταν το όνειρο για μια καλύτερη ζωή στις ΗΠΑ. Ο ημερήσιος αθηναϊκός Τύπος κατέγραψε τη δράση τους.  
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Έπος του ’40: Σπάνιες φωτογραφίες από το αρχείο του Πολεμικού Μουσείου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Όσα ξέρει το Πολεμικό Μουσείο για το έπος του ’40. Σπάνιες εικόνες

Iστορικά ντοκουμέντα από τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο εκτίθενται στο Πολεμικό Μουσείο, αποκαλύπτοντας ιστορίες αντίστασης και προσωπικής υπέρβασης. Μιλούν στη LiFO ο πρόεδρος του Δ.Σ. του μουσείου, Κωνσταντίνος Καραμεσίνης, και ο επιμελητής του Ιστορικού Αρχείου, Θεοφάνης Βλάχος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Απόδραση από την Πομπηία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πομπηία: Αυτοί που επέζησαν για να πουν την ιστορία της καταστροφής

Στο νέο του βιβλίο ο διαπρεπής καθηγητής Κλασικών Σπουδών Στίβεν Τακ αναζητά όσους επέζησαν από την τρομακτική έκρηξη του Βεζούβιου και επανίδρυσαν τις κοινότητές τους.
THE LIFO TEAM
Οκτώ συναρπαστικοί μήνες της ζωής του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Αρχαιολογία & Ιστορία / Καρέ-καρέ η μυθιστορηματική απόδραση του Μιχάλη Μπεζεντάκου

Το 1931 συνελήφθη ως ύποπτος για τον φόνο του αστυφύλακα Γυφτοδημόπουλου και η απόδρασή του λίγο καιρό μετά από τις φυλακές Συγγρού πήρε διαστάσεις θρύλου. Το χρονικό της, όπως το κατέγραψε η εφημερίδα «Ακρόπολις». 
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Το πρώτο ντοκιμαντέρ για την ηρωίνη γυρίστηκε σε αστυνομικό τμήμα

Ο αστυνομικός ρεπόρτερ της εφημερίδας «Ακρόπολις» αφηγείται σε φύλλο του Γεννάρη του 1931 όσα συνέβησαν σε παράρτημα ασφαλείας της Αθήνας και κατέγραψε η κάμερα του σκηνοθέτη Δημήτρη Γαζιάδη.
ΤΑΣΟΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ

σχόλια

7 σχόλια
Αν και η στάση του αριστερού χεριού είναι πολύ περίεργη, το λάθος στο αριστερό χέρι ειναι ο δείκτης, του οποίου το νύχι δεν θα έπρεπε να φαίνεται. Τα δάχτυλα ειναι σωστά τοποθετημένα, διότι αν ήταν δεξιά παλάμη το δεύτερο δάχτυλο, σαν μέσος θα ήταν το μακρύτερο δάχτυλο, ενώ τώρα διακρίνεται ο μικρός, μετά ο παράμεσος κα τοι τρίτο μακρύτερο δάχτυλο ο μέσος.
Εξαιρετική παρουσίαση! Μια σπουδαία κυρία στο Μουσείο!Παρά το μέγα σφάλμα του ζωγράφου που απέδωσε δύο δεξιά άκρα των χεριών, οι καινοτομίες της τεχνικής και των λεπτομερειών της μορφής υποδηλώνουν έναν καλλιτέχνη, πολύ μεγάλο για την εποχή του, δηλαδή έναν μοναχικό άνθρωπο. Μπράβο στη στήλη για την επιλογή και την παρουσίαση!
Κοιτάζω και ξανά κοιτάζω, αλλά δύο δεξιά χέρια δε βλέπω. Στο αριστερό της χέρι, το περίγραμμα του κάτω μέρους του χεριού είναι δυσδιάκριτο επειδή υπάρχει μια ρωγμή. Εσείς πού το διαβάσατε ότι εχει δυο δεξιά χέρια, ή είναι δικό σας συμπέρασμα;
Όχι, δεν είναι δική μου παρατήρηση και ειναι σαφές ότι πρόκειται για αριστερό χέρι. Ο αντίχειρας βρίσκεται από την πλευρά του θεατή και το πρώτο δάκτυλο είναι ο δείκτης.Η παρατήρηση εχει παλαιόθεν καταγραφεί στη βιβλιογραφία και δεν πρόκειται για μοναδική περίπτωση, όπως ορθώς σημειώνει ο σχολιαστής Παλαιός των Ημερών αμέσως από πάνω. Στην εικονογραφία του Αιγαίου δύο δεξιά χέρια έχει παραδείγματος χάριν μιά μορφή που κρατά κάδο στην σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας. To ειδικώτερο άρθρο επί του θέματος αν σας ενδιαφέρει είναι αυτό Sara A. Immerwahr, "Left or right? A study of hands and feet", στο L. Morgan (ed.) Aegean Wall Painting: A Tribute to Mark Cameron, BSA Studies no. 13, London 2005. Ας σημειωθεί ότι η απεικόνιση δύο δεξιών χεριών αποτελεί και συχνό φαινόμενο της Αιγυπτιακής τέχνης.
Η Μυκηναία έχει και άλλα μυστικά.Ξέρετε π.χ. ότι είναι κατασκευασμένη με γεωμετρικά στένσιλ και όχι με το χέρι;Όποιος έχει όρεξη για τεχνικά άρθρα, ας δει εδώhttp://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=5413987&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D5413987http://ieeexplore.ieee.org/xpl/login.jsp?tp=&arnumber=5740922&url=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fxpls%2Fabs_all.jsp%3Farnumber%3D5740922
Έχετε δίκιο, η Μυκηναία έχει κι άλλα μυστικά. Ο καλός φίλος αρχαιολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Κώστας Πασχαλίδης μου θύμισε την δική του παρατήρηση ότι η Μυκηναία είναι η μόνη μειδιώσα μορφή της αιγαιακής εικονογραφίας. Σας ευχαριστώ που προσθέσατε τις παραπομπές. Το φαινόμενο της χρήσης εργαλείων σταθερού γεωμετρικού σχήματος είναι ιδιαιτέρως σαφές στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης. Σας παραπέμπω σε σχετικό άρθρο των Μπίρταχα-Ζαχαριουδάκη ευτυχώς διαθέσιμο στο διαδίκτυο http://msaz.net/geo/theraweb/thera-c.html