ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ 3 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2020. Μία ή δύο ή περισσότερες εβδομάδες καραντίνας, με τη διπλάσια από τη συνηθισμένη δουλειά να γίνεται πλέον από το σπίτι. Κανείς δεν ξέρει πια με σιγουριά πότε ξεκίνησε όλο αυτό, τι μέρα είναι, γιατί άλλαξε η ώρα.
Στην Κρήτη ο κορωνοϊός έφτασε στις 12 Μαρτίου, δεκαεπτά μέρες μετά το πρώτο κρούσμα στη Θεσσαλονίκη και μερικές ώρες μετά την ανακοίνωση του πρώτου νεκρού στην Πάτρα. Η είδηση για το κρούσμα σε έναν λογιστή από τη Χερσόνησο, συνοδό σχολικής εκδρομής που είχε επιστρέψει από την Αθήνα, έκανε όλο το νησί να παγώσει από τη μία άκρη ως την άλλη.
Μέχρι εκείνη τη στιγμή όλα έμοιαζαν πολύ μακρινά, τόσο όση και η απόσταση από τη Γουχάν (ποια Γουχάν; ποιος κορωνοϊός; η γρίπη σκοτώνει περισσότερους). Τα κρούσματα στην Ελλάδα ήταν λίγα, η φρίκη στην Ιταλία δεν είχε αρχίσει ακόμα να ξεδιπλώνεται.
Μια κατάσταση καθόλου παράλογη. Ο κόσμος συνέχιζε κανονικά τις δουλειές του, οι άνθρωποι μιλούσαν μεταξύ τους χωρίς φόβο, οι τουρίστες συνέχιζαν να κυκλοφορούν εδώ κι εκεί, η επιδημία του κορωνοϊού και τα πρώτα περιοριστικά μέτρα στη χώρα ήταν μια πολύ καλή αφορμή για κουβέντα και για αστεία, άντε και καμιά εμπνευσμένη μαντινάδα, αλλά ως εκεί. Τίποτα το ιδιαίτερο.
Οι συνέπειες του εγκλεισμού έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους, το κλίμα αγγίζει σιγά-σιγά τα όρια της παράνοιας, η οποία βιώνεται ατομικά και μέσω της παραμορφωτικής φούσκας των κοινωνικών δικτύων, στα οποία μέρα και νύχτα γίνονται όργια. Το Πάσχα θα περάσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όμως καλοκαίρι με κορωνοϊό κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πως θα υπάρξει.
Από εκείνο το βράδυ και μέσα σε λίγες ώρες τα πάντα άλλαξαν. Κανείς δεν περίμενε πως ένα κρούσμα θα έφτανε τόσο σύντομα στο νησί. Η Κρήτη δεν ήταν πια ένα ασφαλές και απομονωμένο φρούριο.
Σε λιγότερες από 24 ώρες έκαναν την εμφάνισή τους άλλα δύο κρούσματα, ξανά στο Ηράκλειο: ένας Αμερικανός επισκέπτης και ένας Γερμανός καθηγητής που συνεργαζόταν με το πανεπιστήμιο. Η Κρήτη είχε μπει και επίσημα σε κατάσταση συναγερμού.
Τα σούπερ μάρκετ άρχισαν να γεμίζουν κόσμο, τα αντισηπτικά να εξαφανίζονται, το άγχος και ο φόβος να αυξάνονται, οι επισκέψεις στο Ηράκλειο, δίπλα στο λιμάνι, στο αεροδρόμιο και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο (κέντρο αναφοράς του κορωνοϊού) δεν ήταν πια αθώες, τα αστεία λιγόστευαν μέρα με τη μέρα, οι άγνωστοι τουρίστες ο νέος εχθρός.
Είκοσι δύο μέρες μετά, τα κρούσματα έχουν επεκταθεί και στους τέσσερις νομούς της Κρήτης. Κάθε περιοχή βίωσε το δικό της σοκ μαθαίνοντας για το πρώτο κρούσμα δίπλα της.
Στο Ηράκλειο ήταν ο λογιστής, με καθημερινές επαφές με πολύ κόσμο. Στα Χανιά ένας Μαροκινός στρατιωτικός που εκπαιδευόταν στις εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ, για τον οποίο ελάχιστες λεπτομέρειες έγιναν γνωστές, για προφανείς λόγους. Στο Ρέθυμνο ένας ιερέας από το Αμάρι. Στο Λασίθι, απ' όπου και σας γράφω, μια ιδιοκτήτρια μίνι μάρκετ στον Μακρύ-Γιαλό, που επίσης είχε πολλές επαφές με πελάτες και προμηθευτές πριν καταλήξει σε ΜΕΘ.
ΠΛΕΟΝ τα κρούσματα έφτασαν τα 14, ο πρώτος νεκρός στην Κρήτη καταγράφηκε, η ιδιοκτήτρια mini-market είναι η πρώτη που βγαίνει από ΜΕΘ και παίρνει εξιτήριο, οι ειδήσεις για νέα κρούσματα και νεκρούς έχουν αρχίσει να περνούν σε δεύτερη μοίρα, οι εικόνες των γνωστών μας γιατρών στα νοσοκομεία να μεταχειρίζονται ασθενείς με πλήρη εξάρτυση πολέμου σταμάτησε να σκορπά τον πανικό και να γίνεται πηγή τρομοκρατικής φημολογίας, το δεύτερο σοκ με το κλείσιμο των καταστημάτων πέρασε, το τρίτο από την ανακοίνωση του περιορισμού της κυκλοφορίας έχει αρχίσει κι αυτό να κακοχωνεύεται.
Απ' την άλλη, οι συνέπειες του εγκλεισμού έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους, το κλίμα αγγίζει σιγά-σιγά τα όρια της παράνοιας, η οποία βιώνεται ατομικά και μέσω της παραμορφωτικής φούσκας των κοινωνικών δικτύων, στα οποία μέρα και νύχτα γίνονται όργια. Το Πάσχα θα περάσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, όμως καλοκαίρι με κορωνοϊό κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πως θα υπάρξει.
Με λίγα λόγια, το μόνο αξιοσημείωτο ως τώρα είναι πως τα πράγματα μοιάζουν να πηγαίνουν καλά, την ίδια ώρα που άλλες περιοχές της χώρας μπαίνουν σε πλήρη καραντίνα και στις γειτονικές χώρες ζουν ένα εφιάλτη. Αυτό κι αν είναι ένα μεγάλο κομμάτι στο παζλ της γενικότερης σύγχυσης! Κάθε μέρα που περνά γίνεται όλο και πιο φανερή αυτή η επίδραση της ασυγχρονικότητας της χαμηλής πτήσης της πανδημίας στο εσωτερικό σε σχέση με τη ριζικά αλλαγμένη καθημερινότητα του καθενός. Είναι ανάγκη όμως να ζήσουμε τα χειρότερα; Για κάποιους μπορεί και να 'ναι.
Ο κόσμος στην Κρήτη από την αρχή, και για την ώρα, τηρεί τα μέτρα χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Η συμμόρφωση είναι ίσως μεγαλύτερη απ' ό,τι σε άλλες περιοχές της Ελλάδας ‒αυτή είναι η αίσθηση που υπάρχει εδώ, σωστή ή λάθος‒ και η ζωή συνεχίζεται. Εντός και εκτός τεσσάρων τοίχων, με τις γραμμές του Ίντερνετ να έχουν πάρει φωτιά, με τα παιδιά στο σπίτι, με τον καθένα να δίνει νέο σχήμα στον δικό του κόσμο ή να συνεχίζει να ζει ανεπηρέαστος στον παλιό.
Με τους πολλούς αγρότες να συνεχίζουν να κυκλοφορούν και να εργάζονται κανονικά. Με τα νοσοκομεία να γεμίζουν τους εξωτερικούς τους χώρους με κοντέινερ βραχείας νοσηλείας και τον Σωτήρη Τσιόδρα να μας εξηγεί την επίδραση των κοκτέιλ χλωροκίνης. Με τη μία τηλεφωνική γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης να ανοίγει μετά την άλλη από δήμους και φορείς και εθελοντικές ομάδες να προετοιμάζονται να προσφέρουν όπως τους ζητηθεί. Με τα καφενεία των χωριών και τις εκκλησίες κλειστές. Με όσους παραμένουν ψύχραιμοι να προσπαθούν να μεταδώσουν την ενέργειά τους στους υπόλοιπους.
Τουρίστες που ξέμειναν στην Κρήτη ‒για πολύ ή λίγο καιρό, κανείς δεν ξέρει‒ να ψάχνουν στα κρυφά κάπου να μείνουν. Βορειοευρωπαίοι που έχουν αγοράσει σπίτια συνεχίζουν να κυκλοφορούν, αλλά περισσότερο να κρύβονται, αφού τα βλέμματα πλέον είναι καχύποπτα. Όπως περίπου συμβαίνει και με τους δεκάδες χιλιάδες νόμιμους και παράνομους μετανάστες του νησιού που συνεχίζουν να εργάζονται, να ζουν σε κακές συνθήκες ‒ άγνωστο αν έχουν ενημερωθεί επαρκώς για το τι συμβαίνει, αν προσέχουν, αν έχουν τα μέσα για να είναι σε θέση να προσέχουν. Το σίγουρο είναι πως όλοι φοβούνται εξίσου.
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ μοιάζει το δυσκολότερο πράγμα αυτές τις μέρες και είναι το πιο προφανές συμπέρασμα μετά από κάθε κουβέντα με φίλους και γνωστούς. Όπως ακριβώς έγινε και στην προηγούμενη οικονομική κρίση. Με νέες καριέρες να έχουν ξεκινήσει να χτίζονται ήδη.
Η ενημέρωση συνεχίζεται ανελέητη, κι όμως κανείς δεν είναι απολύτως σίγουρος αν τα κρούσματα είναι πολλά ή λίγα, αν τα πράγματα με την πανδημία πάνε καλά ή όχι, αν πρέπει να πιστέψει αυτά που ακούει, αν θα συνεχίσει να δουλεύει την επόμενη εβδομάδα, αν έχει απολυμάνει σωστά τη συσκευασία με τα μακαρόνια προτού τα βάλει στο ράφι ή αν πρέπει να απολυμάνει τη συσκευασία με τα μακαρόνια πριν τα βάλει στο ράφι.
Κάθε μέρα που περνά η οικονομία του νησιού καταστρέφεται κι από λίγο. Κανείς δεν ξέρει πότε και με ποιους επισκέπτες θα ανοίξουν τα ξενοδοχεία. Ένα σωρό επαγγελματίες και εργαζόμενοι που επηρεάζονται άμεσα και έμμεσα από τον τουρισμό ασχολούνται με τις νέες σειρές του Νetflix ή με τους λογιστές τους. Μετά από μια καταστροφική χρονιά για την παραγωγή ελαιόλαδου, οι καλλιεργητές κηπευτικών, στην καλύτερη εποχή της σεζόν, αναγκάζονται να πετούν τα προϊόντα τους στα σκουπίδια. Η ζήτηση βρίσκεται σχεδόν στο μηδέν, όπως και οι τιμές τους. Τα χαρτιά υγείας μπορεί να βρίσκονται σε αφθονία στα σούπερ μάρκετ, όμως τα λεφτά αρχίζουν να τελειώνουν. Οι κρατικές ενισχύσεις μόνο επιδερμικά αγγίζουν, αν αγγίζουν, ειδικά τους δύο αυτούς κλάδους.
Περισσότερο όμως από και από την οικονομία, αυτά που καταστρέφονται μέρα με τη μέρα είναι και η αισιοδοξία και οι αντοχές του καθενός. Η Κρήτη, ένα νησί που ακριβώς λόγω της φύσης της οικονομίας της πέρασε ηπιότερα την οικονομική κρίση της περασμένης δεκαετίας και φέτος ήταν έτοιμη για μια πολύ δυναμική χρονιά, προετοιμάζεται ψυχολογικά για μια πτώση που έχει ξεκινήσει ήδη και αυτήν τη φορά την περνά το ίδιο έντονα με τους υπόλοιπους, αν όχι εντονότερα. Η ελπίδα είναι πως ίσως πρόκειται για κάτι σύντομο και παροδικό. Οι νεκροί, προς το παρόν, μπορούν να περιμένουν.
Κατά τα λοιπά, ο καιρός κάθε μέρα καλυτερεύει, τα μπάνια στη θάλασσα απαγορεύτηκαν, οι μέρες μεγάλωσαν, τα πουλιά τραγουδούν περισσότερο, τα κάγκελα στην παραλία της παραδοσιακά «αδελφής» Θεσσαλονίκης μοιάζουν χειρότερα και από φυλακής, η καραντίνα μοιάζει αδιανόητο πως πρόκειται να επεκταθεί, η καραντίνα μοιάζει αδιανόητο να μην επεκταθεί.
Όλα πάνε καλά προς το παρόν, τα νεότερα τα ακούμε κι εμείς κάθε μέρα στις έξι.
Πέτρος Νικολάου, radiolasithi.gr
σχόλια