Ξεκινά σήμερα η -πιθανότατα- κρισιμότερη εβδομάδα για τη τύχη του ευρώ. “Μια εβδομάδα πριν τη Κόλαση” (“A week from hell”), όπως εύστοχα τη χαρακτήρισε εχθές ο οικονομικός αναλυτής Lorcan Roche Kelly. Και αρχίζει πολύ δυνατά, με μια πολύ κρίσιμη συνάντηση ηγετών στο Παρίσι.
Angela Merkel
Ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζύ και η Καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ θα συναντηθούν σε “γεύμα εργασίας” στο Ελυζέ στις 2:30μμ (1:30μμ ώρα Γαλλίας) με στόχο να βρεθεί κοινός τόπος για τις προτάσεις σωτηρίας του ευρώ που σκοπεύουν να παρουσιάσουν οι δυο ηγέτες στους Ευρωπαίους ομολόγους τους τη Πέμπτη το βράδυ στις Βρυξέλλες, τη παραμονή της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τη κρισιμότητα των στιγμών περιέγραψε εχθές με δραματικό τόνο σε συνέντευξή του ο Πορτογάλος Πρωθυπουργός Πάσσος Κοέλιο λέγοντας: “Πρέπει να βρούμε μια απάντηση στη κρίση. Αν δεν το κάνουμε μπορεί να σημάνει το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην Ιταλία δε, ο Πρωθυπουργός Μάριο Μόντι πήρε την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου στο μεγαλύτερο πρόγραμμα λιτότητας στη σύγχρονη ιστορία της χώρας ύψους περίπου 30 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει περιορισμό και περικοπές των συντάξεων, αύξηση του ορίου ηλικίας στηυ συνταξιοδότηση, αύξηση του ΦΠΑ, φόρο επί των ακινήτων, φόρους σε είδη πολυτελείας (σκάφη, πολυτελή αυτοκίνητα κλπ). Σε πρώτη ανάγνωση τα μέτρα προσομοιάζουν πολύ με τα αντίστοιχα που έχουν εφαρμοστεί στην Ελλάδα με ελάχιστη έως και μηδανινή επιτυχία ως προς τη τιθάσευση του ελλείμματος και με μεγάλη συμβολή στην εμβάθυνση της ύφεσης και της συρρίκνωσης της Οικονομίας. Τα μέτρα θα κατατεθούν σήμερα, Δευτέρα, στην Ιταλική Βουλή, όπου θα γίνουν γνωστά και στις λεπτομέρειές τους.
Στη συνάντησή τους στο Παρίσι ο Σαρκοζύ και η Μέρκελ θα προσπαθήσουν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους γύρω από τον φορέα που θα επιβάλλει τις κυρώσεις στα κράτη-μέλη που θα παραβιάζουν το Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Γερμανίδα Καγκελάριος επιμένει στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου μηχανισμού, μιας Επιτροπής Τεχνοκρατών υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία θα δρα ανεξάρτητα από τις Κυβερνήσεις, θα έχει δικαίωμα βέτο και δεν θα υπόκειται σε πολιτικές πιέσεις. Αυτή η πρόταση -που έχει κατ’ εμέ και σοβαρά προβλήματα δημοκρατικής νομιμοποίησης- προϋποθέτει τροποποίηση της Συνθήκης της Λισαβόνας. Ο Γάλλος Πρόεδρος από την άλλη, προτείνει μια φόρμουλα, όπου οι κυρώσεις θα επιβάλλονται από τις Κυβερνήσεις μετά από εισηγήσεις της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Σύμφωνα με τον Μπρούνο Λε Μερ, Υπουργό Γεωργίας και στενό συνεργάτη του Σαρκοζύ, η λύση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου υπονομεύει την εθνική κυριαρχία και η μόνη λύση είναι η αναβάθμιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διότι έτσι ενισχύεται η “Ευρωπαϊκή κυριαρχία”.
Σε μια κίνηση τακτικής αλλά και ουσίας, το Βερολίνο φέρεται, σύμφωνα με το Reuters, διατεθειμένο να συζητήσει μια “χαλαρότερη” ερμηνεία των όρων του ESM (του μόνιμου Μηχανισμού Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας), αλλά και να παρακάμψει τις ισχυρές αντιρρήσεις της Μπούντεμπανκ και να συναινέσει σε αυξημένες αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ. Ήδη τη περασμένη Πέμπτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο Πρόεδρος της ΕΚΤ υπαινίχθηκε σε ομιλία του ότι κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό εφ’ όσον υπάρξει συμφωνία για το ‘fiscal compact’.
Όσον αφορά τον ESM, η Γερμανία φέρεται να συζητά μια τροποποίηση του καταστατικού, όπου δεν θα αφαιρεθεί μεν πλήρως η διατύπωση για ανάληψη ζημιών από τους ιδιώτες επενδυτές σε ενδεχόμενο χρεωκοπίας κράτους-μέλους της Ευρωζώνης (το περίφημο ‘PSI’) αλλά θα “λειάνει” έτσι τη διατύπωση ώστε να έρθει περισσότερο κοντά στους αντίστοιχους όρους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και να καταστήσει το Μηχανισμό πιο ελκυστικό στους επενδυτές. H Γερμανία και η Γαλλία επίσης φέρονται να “συζητούν” με τη Φινλανδία για τροποποίηση του όρου “collective action clauses” (CACs), που κάνει πιθανότερη την ανάληψη ζημιών για τους ιδιώτες σε περίπτωση χρεωκοπίας και το οποίο εξαρχής απαιτεί η Φινλανδία.
Μεγάλο ρόλο για την επιτυχία εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα παίξει και η νομική φόρμουλα που θα επιλεγεί ώστε οι αλλαγές να αποτελέσουν μέρος των Συνθηκών. Η Γαλλία και η Γερμανία αναζητούν μια διαδικασία όπου όλες οι αλλαγές θα ενσωματωθούν σε ένα κείμενο που θα μειώνει την ανάγκη για εθνικά δημοψηφίσματα. Ήδη η Ολλανδία, η Ιρλανδία και η Μεγάλη Βρετανία έχουν διαμηνύσει την αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο δημοψηφισμάτων, υπό το φόβο ότι τα αποτελέσματα θα είναι αρνητικά.
Η θέση της Ελλάδας
Η Ελλάδα θα κληθεί τη Παρασκευή να λάβει θέση σε σχέση με τις Γαλλογερμανικές προτάσεις και οι προθέσεις της Κυβέρνησης δεν είναι ακόμη ξεκάθαρες. Υπολογίζεται ότι η Ελλάδα ενδέχεται να ζητήσει κάποιου είδους εξαίρεση για την ίδια, τουλάχιστον για όσο διάστημα θα βρίσκεται στο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης. Αυτό που δημιουργεί πάντως σοβαρό προβληματισμό είναι το κατά πόσον έχει ο Πρωθυπουργός τη πολιτική νομιμοποίηση να δεσμεύσει τη Παρασκευή τη χώρα για ένα τόσο σοβαρό θέμα, το οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται στη πολιτική συμφωνία συγκρότησης της Κυβέρνησης. Μια λογική λύση θα ήταν να συνοδεύσουν στις Βρυξέλες τον Λουκά Παπαδήμο ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Γιώργος Καρατζαφέρης και η όποια απόφαση να ληφθεί σε άτυπο Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών αργά το βράδυ της Πέμπτης. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι ο Πρωθυπουργός θα πάρει στα χέρια του τις προτάσεις Μέρκελ-Σαρκοζύ το απόγευμα της Πέμπτης και να πρέπει να συννενοηθεί με τους πολιτικούς αρχηγούς σε τηλεφωνικές διασκέψεις.
Joe Biden
Στο μεταξύ όμως επισκέπτεται την Αθήνα ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, οποίος κατέδειξε από τη μεριά του τη δραματικότητα των στιγμών λέγοντας καθ’ οδόν εχθές το βράδυ προς την Αθήνα: “Όσο περισσότερο γίνει σαφές ότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος και ότι ό χρόνος έχει στενέψει πάρα πολύ όχι μόνο για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ αλλά για ολόκληρο τον κόσμο, τόσο πιθανότερο είναι να ληφθούν κάποιες πολύ δύσκολες αποφάσεις”. Και κατέληξε με μια σκληρή αλλά και ρεαλιστική διαπίστωση με πολλαπλούς αποδέκτες: “Πιστεύω ότι [οι Ευρωπαίοι ηγέτες] κατανοούν ότι το βάρος γι’ αυτούς θα είναι πολύ μεγαλύτερο αν δεν δράσουν. Απαιτούνται όμως πολύ δύσκολες αποφάσεις και γνωρίζω από την εμπειρία των τελευταίων τριών ετών ότι η λήψη των σωστών, των απαραίτητων πολιτικών αποφάσεων κάποιες φορές, τις περισσότερες, δεν επιβραβεύεται. Τιμωρείται”.
του Γιάννη Κουτσομύτη via
σχόλια