Από τη Ματίνα Καλτάκη
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ
Η Ερμίρα Γκόρο ξέρει καλά τι σημαίνει να είσαι ξένος. Έφτασε στην Ελλάδα στα 14 της από τη Χιμάρα της Αλβανίας και μόλις αποφοίτησε από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (το 1998) συνέχισε τις σπουδές της στη Νέα Υόρκη. «Ήταν η εποχή του σύγχρονου contact improvisation κι εγώ, μετά την Κρατική Σχολή (όπου οι σπουδές μας ήταν, ας πούμε, πιο συντηρητικές, αφορούσαν περισσότερο το μπαλέτο), ενθουσιάστηκα. Τελικά, έμεινα στην Αμερική 8 χρόνια. Πηγαινοερχόμουν, βέβαια, αν σκεφτείς ότι έκανα με την Τζένη Αργυρίου ένα έργο στην Μπιενάλε 2003 και ότι δούλεψα ως βοηθός χορογράφος στις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών της Αθήνας» λέει.
Εγώ τη θυμάμαι σ' εκείνη την πολύ ενδιαφέρουσα σόλο περφόρμανς της Αργυρίου Fwd: See you in Walhalla το 2007, ως άβαταρ που κινούνταν με αισθητήρες σε σχέση με το βίντεο πόλης που προβαλλόταν ταυτοχρόνως, ένα εξαιρετικό δείγμα παράστασης πολυμέσων που θα μπορούσε να είχε κάνει «καριέρα» στην Eυρώπη και την Αμερική, αλλά που, τελικά, λόγω των γνωστών ελληνικών προβλημάτων, δεν είχε την τύχη που της άξιζε. Η Ερμίρα, πάντως, αναζήτησε με θάρρος την τύχη της και το 2007 βρέθηκε στην ομάδα DV8 Physical Theatre του Λόιντ Νιούσον. Εντάχθηκε στο σύνολο των περφόρμερ για την παράσταση To be straight with you, στο εξαιρετικό Can we talk about this? (που είδαμε πέρσι στη Στέγη) και θα συμμετέχει και στην καινούργια παραγωγή του DV8 John που ξεκινά περιοδεία στην Ευρώπη από τον Αύγουστο.
«Τι σημαίνει για σένα πατρίδα;» τη ρωτώ και δεν κρύβει την αμηχανία της. «Δεν τα πάω καλά με την έννοια της πατρίδας, αν αυτό σημαίνει ένα έθνος, μια σημαία κ.λπ. και είμαι καχύποπτη όταν ακούω να μιλάνε "πατριώτες" για "πατριωτισμό". Σέβομαι την ιστορία ενός τόπου, όταν αυτή δεν χρησιμοποιείται για να ισχυροποιήσει επιθετικές πολιτικές προς τρίτους. Σε ό,τι κάνω, κάτι προσπαθώ να δείξω, κάτι να πω. Το πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο μπορεί να κυκλοφορεί έμμεσα στην παράσταση, αλλά δουλειά μου δεν είναι να μιλάω για πολιτική, μόνο για ανθρώπους. Ας πούμε, στο A Quiet Voice αυτό που θέλω είναι οι θεατές να δουν αυτούς τους ανθρώπους. Δεν πρόκειται για μια παράσταση χορού, είναι πιο κοντά στην περφόρμανς: η ύπαρξη μιας ομάδας ανθρώπων σ' έναν χώρο, στα όρια μεταξύ παράστασης και πραγματικότητας (οπότε, τίθεται το ζήτημα πότε καθένας από τους ανθρώπους που συμμετέχουν υποδύεται κάτι και πότε είναι ο εαυτός του...). Στη συνύπαρξη εμπεριέχεται η σύγκρουση, δεν ωραιοποιώ καταστάσεις, αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να μπορούμε να ζούμε μαζί, χωρίς προκαταλήψεις και φόβο».
Στο A Quiet Voice συμμετέχει ένα μεγάλο, ετερογενές ως προς τη σύνθεσή του σύνολο ανθρώπων, διαφορετικής ηλικίας και εθνοτήτων. Οι περισσότεροι δεν είναι χορευτές – είτε δεν έχουν χορέψει ποτέ στη σκηνή, είτε έχουν ασχοληθεί ερασιτεχνικά με τους παραδοσιακούς χορούς της χώρας. «Το πιο δύσκολο για μένα ήταν να τοποθετηθούν τόσοι διαφορετικοί άνθρωποι και να μπορέσουν να λειτουργήσουν ως μία ομάδα. Στην αρχή δεν μίλαγαν όλοι με όλους, ο καθένας καθόταν στη γωνιά του. Τώρα έχουν γίνει μια παρέα, τρώμε όλοι μαζί φαγητά που φέρνουν κάποιοι από την ομάδα, αυτοί που έχουν χαρτιά συμβουλεύουν και βοηθούν αυτούς που δεν έχουν – γιατί όσοι συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Αθηνών πρέπει να έχουν χαρτιά παραμονής. Αλλά για να ζητήσεις άσυλο στην Ελλάδα, πρέπει να μείνεις στην Ελλάδα και πολλοί προτιμούν να μην προχωρήσουν τη διαδικασία γιατί προορισμός τους είναι κάποια άλλη, πιο αναπτυγμένη χώρα της Ευρώπης. Γνώρισα υπέροχους ανθρώπους προετοιμάζοντας την παράσταση, αλλά δεν μπόρεσα να συνεργαστώ με όλους γι' αυτόν το λόγο, επειδή είναι εδώ χωρίς χαρτιά. Δουλεύοντας με ερασιτέχνες, το χορευτικό μέρος φτάνει έως ένα σημείο. Αλλά οι ερασιτέχνες φέρνουν μαζί τους το καινούργιο βλέμμα και μερικές φορές φρέσκες, προσωπικές ιδέες που όσοι ασχολούμαστε επαγγελματικά με τον χορό τις έχουμε ανάγκη. Χρειάζεται τεράστια υπομονή, πάντως. Δεν θέλω να τους πιέζω, θέλω να νιώθουν ευχάριστα που συμμετέχουν, αλλά η πειθαρχία είναι αναγκαίος όρος, γιατί χωρίς αυτή μοιάζει να μη σέβεσαι ούτε τον εαυτό σου, ούτε –κυρίως– τους άλλους» λέει η Ερμίρα Γκόρο.
Τρεις μήνες που δουλεύει την παράσταση έχει καταλήξει στο εξής σε σχέση με τους Αφρικανούς και την κυρίαρχη άποψη ότι «έχουν τον ρυθμό μέσα τους». «Δεν ισχύει ότι όλοι οι μαύροι έχουν τον ρυθμό μέσα τους. Για την ακρίβεια, είναι τόσες οι φυλές και οι λαοί από τους οποίους προέρχονται και είναι τόσες οι διαφορές μεταξύ τους, ώστε δεν μπορούν να ανταποκριθούν όλοι το ίδιο σε μια απλή κίνηση (π.χ. με τους ώμους) που τους ζητώ να κάνουν. Καθένας τους έχει τον δικό του ρυθμό που ανταποκρίνεται στις δικές του (μουσικές και χορευτικές) αναφορές».
Διάλεξε τη λέξη «quiet» για τον τίτλο της παράστασής της, γιατί είναι μια έννοια που την προκαλεί: αναφέρεται σε μια ήσυχη κατάσταση, σε κάτι που υπάρχει ήσυχα, δεν ενοχλεί, αλλά είναι πολύ δυνατό και μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. «Ένας μαύρος που αποκτά παιδί με μία Ελληνίδα ή μία Ασιάτισσα που κάνει σχέση μ' έναν Έλληνα, για να πω ένα απλό παράδειγμα, είναι μια επιλογή που αλλάζει τα πράγματα, τα οδηγεί σε νέες ισορροπίες» εξηγεί, παραδεχόμενη ότι είναι δύσκολο να «μιλήσεις» με το σώμα, γιατί όσο κι αν η εκφραστική του δυνατότητα είναι πολύ μεγάλη, δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε σύνθετες έννοιες και ιδέες που μόνο με τον λόγο μπορούμε να χειριστούμε.
Κανένα πρόβλημα, είναι ανακουφιστικό που όταν βλέπεις μια παράσταση χωρίς λόγο, οι παρανοήσεις και οι παρεξηγήσεις περιορίζονται στο ελάχιστο...
Ερμιρα Γκορο, A Quiet Voice
7 & 8 Ιουλίου
ΠΕΙΡΑΙΩΣ 260 (Xώρος Δ)
Στάση ΗΣΑΠ Καλλιθέα
σχόλια