Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Πλέον, με την επιτυχημένη ολοκλήρωση των εργασιών, το έργο είναι και πάλι στη θέση του, συνοδεύοντας την καθημερινή μετακίνηση χιλιάδων Αθηναίων. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
1

Η τέχνη ως μέσο έκφρασης στον δημόσιο χώρο είναι συνυφασμένη με την ταυτότητα των σύγχρονων ευρωπαϊκών πόλεων. Μια πολύ καλή γεύση της παίρνουμε κατά τη διάρκεια των διαδρομών μας στο αθηναϊκό μετρό, όπου εκτίθεται μια μεγάλη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων και σύγχρονων έργων τέχνης.


Έναν από τους πιο κεντρικούς σταθμούς του, εκείνον της Ομόνοιας, κοσμεί τα τελευταία δεκαεννιά χρόνια η εικαστική δημιουργία του πρωτοπόρου καλλιτέχνη Νίκου Κεσσανλή με τίτλο «Ουρά».


Ωστόσο, κατόπιν αυτοψίας που πραγματοποίησαν στον σταθμό υπεύθυνοι της Αττικό Μετρό και ειδικοί συντηρητές έργων τέχνης, διαπιστώθηκε ότι το έργο παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα.


«Παρατηρήθηκε χαλάρωση των υφασμάτινων υποστηριγμάτων από το τελάρο τους, αποχρωματισμός των επιφανειών, έντονη ρηγμάτωση στις φωτοευαίσθητες επιστρώσεις και σημαντική αισθητική αλλοίωση που οφείλεται κυρίως στους επιφανειακούς ρύπους, στην κάπνα και στην αιθάλη. Το έργο έχρηζε άμεσης προστασίας και σωστικών επεμβάσεων συντήρησης, τουλάχιστον για τη στερέωση των απολεπίσεων των επιστρώσεων. Επιπλέον, επειδή το έργο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο φως και ήδη παρουσίασε μη αντιστρεπτές οξειδώσεις που οφείλονται στο μικρο-περιβάλλον της προθήκης στο οποίο αναρτάται, προτάθηκε η αλλαγή των λαμπτήρων φθορισμού με λαμπτήρες που δεν παράγουν θερμότητα και υπεριώδη (UV) ακτινοβολία» λέει στη LiFO η συντηρήτρια έργων τέχνης Φωτεινή Κουσιάκη.

Σήμερα, ο επιβάτης που διασχίζει τον χώρο μετεπιβίβασης βλέπει ξανά τη δημιουργία του Νίκου Κεσσανλή. Αντικρίζει ξανά τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά να περιμένουν, να κινούνται ή να φωνάζουν. Ουσιαστικά, διακρίνει ένα έργο που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο και το φευγαλέο είδωλό του.


Αποτέλεσμα αυτής της διαπίστωσης ήταν η άμεση δρομολόγηση της συντήρησής του. Πλέον, με την επιτυχημένη ολοκλήρωση των εργασιών, το έργο είναι και πάλι στη θέση του, συνοδεύοντας την καθημερινή μετακίνηση χιλιάδων Αθηναίων.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Kατόπιν αυτοψίας που πραγματοποίησαν στον σταθμό υπεύθυνοι της Αττικό Μετρό και ειδικοί συντηρητές έργων τέχνης, διαπιστώθηκε ότι το έργο παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα.


Να θυμίσουμε ότι ο καλλιτέχνης, δάσκαλος και πρύτανης της ΑΣΚΤ Νίκος Κεσσανλής (1930-2004) υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες φυσιογνωμίες της ελληνικής τέχνης, με σημαντική διεθνή πορεία. Ακαταπόνητος πρεσβευτής της καλλιτεχνικής δημιουργίας, σπούδασε στην ΑΣΚΤ στο εργαστήριο του Γ. Μόραλη, μαθήτευσε στους Γ. Σπυρόπουλο και Γ. Τσαρούχη και έκανε τη μετεκπαίδευσή του σε Ρώμη και Παρίσι. Παρουσίασε το έργο του σε εκθέσεις στο εξωτερικό και στην Ελλάδα και τιμήθηκε με σημαντικά βραβεία. Έργα του βρίσκονται σε μεγάλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο. Πρωτοπορώντας, χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη μια σειρά από ανορθόδοξα ζωγραφικά υλικά (τσιμέντο, γύψο, ύφασμα, σύρματα, καλώδια) και ήταν από τους πρώτους διεθνώς καλλιτέχνες που οικειοποιήθηκαν το μέσο της φωτογραφίας.


«Η ονομασία του έργου παραπέμπει στην "ουρά" που περιμένεις στον μπακάλη ή για να αγοράσεις το εισιτήριό σου στο μετρό. Αποτελείται από έντεκα ξεχωριστούς πίνακες του ίδιου μεγέθους. Για να τους φτιάξω μου χρησίμευσαν άνθρωποι κοντινοί μου, φίλοι μου. Μπορεί να είναι και κανένας εχθρός μέσα, δεν ξέρω. Με έπιασε μανία με αυτό το έργο. Δεν είναι τα έντεκα ή δώδεκα τελάρα που θα πάνε στο μετρό, είναι τα άλλα τριάντα ή σαράντα που έχω δημιουργήσει παράλληλα. Η σειρά έχει συνοχή. Είναι άνθρωποι που περιμένουν» είχε δηλώσει γι' αυτό ο δημιουργός του.


«Ένα έργο αποτελούμενο από έντεκα ξεχωριστούς πίνακες του ίδιου μεγέθους, τοποθετημένους σε σειρά, στους οποίους απεικονίζονται σκιές ανθρώπινων μορφών σε κίνηση. Η τεχνική κατασκευής των πινάκων έγκειται σε "τελαρωμένο" ύφασμα πολλαπλών επιστρώσεων, με την τελευταία επίστρωση να είναι από ευαισθητοποιημένο χρώμα φωτοχρωμίας, ικανό να αποτυπώνει με την κλασική μέθοδο της φωτογραφίας μορφές και σχήματα» αναφέρει η αρχιτέκτονας της Αττικό Μετρό Πολυξένη Αντωνίου.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Καθαρίστηκε η πίσω πλευρά των υφασμάτινων επιφανειών, αφαιρέθηκαν οι ρύποι, επισκευάστηκαν σχισίματα και ενισχύθηκαν αδύναμα σημεία του υφάσματος, κυρίως στις ακμές του τελάρου.
Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του.


«Το έργο "Ουρά", κυριότητας της Αττικό Μετρό, μήκους περίπου 11 μέτρων, εκτίθεται μόνιμα στο επίπεδο μετεπιβίβασης, προστατευμένο σε γυάλινη προθήκη και διαθέτει θυρίδα πρόσβασης στο πλάι, προκειμένου να είναι δυνατή η επισκεψιμότητά του για λόγους συντήρησης» επισημαίνει η κ. Αντωνίου. «Στο πλαίσιο υλοποίησης της Β' φάσης της ένταξης έργων εικαστικών τεχνών στους σταθμούς του μετρό της Αθήνας, σύμφωνα με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της Αττικό Μετρό /1998, η Συμβουλευτική Επιτροπή Αισθητικής Πλαισίωσης εισηγήθηκε την ανάθεση φιλοτέχνησης έργου προορισμένου για τον σταθμό Ομόνοια στον Ν. Κεσσανλή, ο οποίος και διένυε εκείνη την εποχή την όψιμη καλλιτεχνική του περίοδο. Με την υπογραφή της σχετικής σύμβασης στις 25 Νοεμβρίου 2000 ολοκληρώθηκε από τον καλλιτέχνη και εγκαταστάθηκε στον σταθμό Ομόνοια».

Όσον αφορά τη διαδικασία της παραγωγής, συμμετείχαν φίλοι και παλιοί σπουδαστές του Κεσσανλή στην ΑΣΚΤ, κινούμενοι ως σκιές πίσω από τα πανιά που εκείνος φώτιζε κατάλληλα, πετυχαίνοντας έτσι τις φωτοσκιάσεις και τα περιγράμματα που επιδίωκε και φωτογραφίζοντάς τα.


«Αργότερα, επάνω σε "τελαρωμένο" ύφασμα, άλλοτε χωρίς προετοιμασία και άλλοτε καλυμμένο με μία έως τρεις επιστρώσεις, και μία τελευταία από ευαισθητοποιημένο χρώμα φωτοχρωμίας, δημιούργησε ένα φωτοευαίσθητο πανί, όπου με την κλασική μέθοδο της φωτογραφίας έχουν απεικονιστεί οι φωτοσκιάσεις από ανθρώπινες φιγούρες και σχήματα σε φυσικό μέγεθος» εξηγεί η κ. Φωτεινή Κουσιάκη.


Μάλιστα, τα τελάρα αποσπάστηκαν από τον μεταλλικό σκελετό στο πρώτο επίπεδο του σταθμού Ομόνοια και μεταφέρθηκαν στο εργαστήριο της κ. Κουσιάκη για συντήρηση. Εκεί αφαιρέθηκαν όλα τα έργα από τα τελάρα τους, ελέγχθηκε η λειτουργικότητα των τελάρων και παραγγέλθηκαν καινούργια, όπου ήταν απαραίτητο.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του.


«Καθαρίστηκε η πίσω πλευρά των υφασμάτινων επιφανειών, αφαιρέθηκαν οι ρύποι, επισκευάστηκαν σχισίματα και ενισχύθηκαν αδύναμα σημεία του υφάσματος, κυρίως στις ακμές του τελάρου. Η όψη κάθε πίνακα από τους έντεκα συντηρήθηκε ανάλογα με τα προβλήματα που εμφάνιζε λόγω του διαφορετικού τρόπου προετοιμασίας που είχε ακολουθηθεί κατά τη φιλοτέχνησή του. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις σε δείγματα που αποσπάστηκαν από τα υλικά κατασκευής και από περιοχές παλαιότερων επεμβάσεων και αποφασίστηκε, μετά τον στεγνό καθαρισμό, να εφαρμοστούν υδρογέλες, ενώ έγινε αποκατάσταση με μεθυλοκυτταρίνη και ζελατίνη» διευκρινίζει η κ. Κουσιάκη.


Ουσιαστικά, στον πολυπληθή σταθμό του μετρό Ομόνοια οι ανθρώπινες φιγούρες αντανακλούν τους επιβάτες του μετρό και τους χιλιάδες διερχόμενους που σχηματίζουν ουρές καθημερινά στους σταθμούς της Αθήνας και του κόσμου.


Σήμερα, ο επιβάτης που διασχίζει τον χώρο μετεπιβίβασης βλέπει ξανά τη δημιουργία του Νίκου Κεσσανλή. Αντικρίζει ξανά τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά να περιμένουν, να κινούνται ή να φωνάζουν. Ουσιαστικά, διακρίνει ένα έργο που έχει στο επίκεντρό του τον άνθρωπο και το φευγαλέο είδωλό του.


Η «Ουρά», με την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, εκτός της αισθητικής αναβάθμισης, έρχεται να λειτουργήσει ως μια μορφή επικοινωνίας που συνομιλεί με το παρόν και το μέλλον.

Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Όσον αφορά τη διαδικασία της παραγωγής, συμμετείχαν φίλοι και παλιοί σπουδαστές του Κεσσανλή στην ΑΣΚΤ, κινούμενοι ως σκιές πίσω από τα πανιά που εκείνος φώτιζε κατάλληλα, πετυχαίνοντας έτσι τις φωτοσκιάσεις και τα περιγράμματα που επιδίωκε και φωτογραφίζοντάς τα.
Ολοκληρώθηκε η συντήρηση της «Ουράς» του Ν. Κεσσανλή στον σταθμό του μετρό Ομόνοια Facebook Twitter
Η «Ουρά», με την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης, εκτός της αισθητικής αναβάθμισης, έρχεται να λειτουργήσει ως μια μορφή επικοινωνίας που συνομιλεί με το παρόν και το μέλλον.
Εικαστικά
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Αφιέρωμα: Νίκος Κεσσανλής, 11 χρόνια από το θάνατό του

Εικαστικά / Νίκος Κεσσανλής: Ένας ακτιβιστής, σχολιαστής, ακαταπόνητος πρεσβευτής της καλλιτεχνικής δημιουργίας

«Καλλιτέχνης ανήσυχος, που δεν έπαψε να πειραματίζεται με τεχνικές και μεθόδους, κατόρθωσε να υπερβεί τα παραδοσιακά ζωγραφικά μέσα και να βρίσκεται στο προσκήνιο της πρωτοπορίας καθ' όλη την πορεία του, από το informel και τη mec art έως τα φωτομηχανικά του έργα σε ευαισθητοποιημένο πανί ή τσιμέντο»
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ