Τα Χρόνια της Αθωότητας, ένα κεφάλαιο από το εξεζητημένο μυθιστόρημα του Δούκα Καπάνταη Η Αυτοκράτειρα, μεταφέρεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης από την ομάδα Nova Melancholia και γίνεται μια περφόρμανς σπαρακτική, μια παράσταση που βουτάει στο πορνογραφικό σύμπαν του συγγραφέα και ξετυλίγεται με μια δομή που αποκαλύπτει τις πολλές πτυχές της ερωτικής επιθυμίας και των κοινωνικών συμβάσεων. Τρεις γυναίκες κι ένας άντρας συγκεντρώνονται στο σαλόνι για να παρακολουθήσουν ένα ακραίο τηλεοπτικό σόου σε απευθείας μετάδοση, μια οργιώδη σεξουαλική τελετή, ποινή που ένας γιος επιβάλλει στην ακόλαστη μητέρα του. «Δεν είναι φανερό αν είναι παρόν, παρελθόν ή μέλλον», λέει ο Κώστας Κουτσολέλος, ο μοναδικός άντρας ηθοποιός της παράστασης. «Το ηθικό πλαίσιο του κόσμου αυτού είναι σοκαριστικό για μας. Σε αυτό τον κόσμο, σε αυτό τον πλανήτη, "ο έρωτας μπορεί να προσφέρει χαρά μόνο στους διεστραμμένους στο έπακρον κατοίκους τoυ", όπου "ό,τι σ' εμάς φαντάζει βίαιο και αποτρόπαιο αποτελεί απλή καθημερινότητα"». Ενώ οι μεγάλοι παρακολουθούν την εκπομπή του αιμομικτικού ειδυλλίου, τα παιδιά, που κρυφοκοιτάζουν σιωπηλά από την κλειδαρότρυπα, μυούνται ακούσια σε μια γιορτή πρωτόγνωρης ηδονής... Αυτό που παρακολουθούν είναι το «Σφράγισμα», ένας παράξενος νόμος της «Νέας Γης»:
«Το Σφράγισμα, λοιπόν, κύριοι, ήταν η προβλεπόμενη ποινή για παντρεμένες μητέρες αγοριών 17 ετών και άνω που έχουν βρεθεί ένοχες για τη "Λειψή Πρακτική", όπως αποκαλούσαν τότε τα λεσβιακά, ή αλλιώς, εν συντομία, για τα "λειψά". Προέβλεπε δε ο... "φιλάνθρωπος" αυτός θεσμός πως αν μια μητέρα καταδικαζόταν για εφαρμογή των "λειψών", θα έπρεπε να βιαστεί από τον γιο της (αν υπήρχαν περισσότεροι του ενός, από τον πρωτότοκο) μπροστά σε ολόκληρη την εκκλησία των ενηλίκων. Τουτέστιν, ενώπιον όλων των ανδρών άνω των δεκαεπτά, και των γυναικών άνω των δεκατεσσάρων ετών. Το να "βιαστεί" βέβαια μια κουβέντα ήταν. Ο θεσμός, και ο μετέπειτα νόμος, προέβλεπε ότι (παραθέτω τον νόμο) "κατά τη διάρκεια της συνουσίας, η ένοχος οφείλει να ηδονιστεί αληθώς και πλήρως, και περατωθείσης της σφραγίσεώς της, εξορίζεται οριστικά από τη φυλή. Σε περίπτωση δε που συλληφθεί έκτοτε εντός της Επικρατείας, θανατούται άνευ δίκης και επί τόπου"».
Ο αυνανισμός είναι μεγαλύτερο ταμπού από το σεξ και οι αντίστοιχες σκηνές στο έργο σε κάνουν να αισθάνεσαι πιο άβολα απ' ό,τι το γυμνό και οι σεξουαλικές περιπτύξεις. «Γιατί δεν λέμε λέξη για τον αυνανισμό, σε αντίθεση με το σεξ; Είναι κάτι που γίνεται συχνά απ' όλους και κάνουμε ότι δεν υπάρχει», λέει ο Κώστας Κουτσολέλος.
«Είναι περφόρμανς, αλλά υπάρχει στόρι», εξηγεί ο Βασίλης Νούλας που σκηνοθετεί το έργο. «Στην ουσία, έχω κάνει μια δραματουργία μέσα από τα υγρά: δηλαδή το πρώτο μέρος είναι του "τσαγιού", ένα απογευματινό τσάι, το δεύτερο μέρος είναι το "βραδινό ουίσκι" και το τρίτο, το "μεταμεσονύκτιο γάλα", το οποίο είναι άσπρο και μαύρο μαζί, όπως και η δραματουργία του έργου». Και τα τρία μέρη ξεκινούν με μια σκηνή αυνανισμού. «Ήταν έγνοια μου να τονίσω τον αυνανισμό ως αστικό, αλλά και το μη πολιτικό στοιχείο», λέει. «Με εκνευρίζει πάρα πολύ που τελευταία γίνεται τόσο πολιτικό θέατρο, οπότε σκεφτόμουν "να η ευκαιρία για μια κόντρα". Τα Χρόνια της Αθωότητας είναι ένα έργο φτιαγμένο από αστόπαιδα και παρουσιάζεται σε αστικό κοινό, σαν ένα γαλλικό βουλεβάρτο με πιο σύγχρονη ματιά. Και, όπως και στο γαλλικό βουλεβάρτο, τελικά δεν τρέχει τίποτα, δεν διακυβεύεται τίποτα. Αυτά που λένε δεν είναι προβοκατόρικα. Οι σκηνές του αυνανισμού έχουν να κάνουν με το τι σημαίνει ερωτική λογοτεχνία, με το πώς σε οδηγεί σε μία κατά μόνας απόλαυση. Γιατί με την ερωτική λογοτεχνία, όταν είναι πετυχημένη, αυνανίζεσαι κιόλας».
Ο αυνανισμός είναι μεγαλύτερο ταμπού από το σεξ και οι αντίστοιχες σκηνές στο έργο σε κάνουν να αισθάνεσαι πιο άβολα απ' ό,τι το γυμνό και οι σεξουαλικές περιπτύξεις. «Γιατί δεν λέμε λέξη για τον αυνανισμό, σε αντίθεση με το σεξ; Είναι κάτι που γίνεται συχνά απ' όλους και κάνουμε ότι δεν υπάρχει», λέει ο Κώστας Κουτσολέλος.
«Την πρώτη φορά που διάβασα το κείμενο με σόκαρε που είναι τόσο αντρικά γραμμένο, σε σημείο που ως γυναίκα μου δημιουργούσε αποστροφή. Είναι μια πολύ "μάτσο" κατάσταση – παρόλο που ο ίδιος ο Δούκας δεν είναι έτσι», λέει η Αλέξια Σαραντοπούλου, μία από τις τρεις γυναίκες του έργου (οι άλλες δύο είναι η Βίκυ Κυριακουλάκου και η Δέσποινα Χατζηπαυλίδου). «Αυτό το μάτσο, όμως, μπορεί να προέλθει από παντού, ακόμα και από μια γυναίκα που έχει υιοθετήσει μια τέτοια συμπεριφορά, και γι' αυτό προσπαθήσαμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς αυτό. Υπάρχει μόνο μία αντρική εικόνα στο έργο, του Κώστα. Το κείμενο στην παράσταση, όμως, το βλέπουμε βάσει αυτού που δουλεύουμε εμείς – έχω ξεχάσει πώς το είδα στην αρχή». «Είναι αντρικό έργο, με την έννοια ότι άντρας το έγραψε», προσθέτει ο Κώστας, «αλλά νομίζω ότι εστιάζει ξεκάθαρα στη γυναίκα και στο πόσο καταπιέζεται προκειμένου να αντλήσει ελεύθερα ηδονή».
Τον ρωτάω πώς αισθάνεται ως ο μόνος άντρας της παράστασης. «Ρωτάς πώς αισθάνομαι που είμαι ο μόνος άντρας της παράστασης εμένα, που ποτέ δεν ένιωθα αρσενικό; Και η μάτσο συμπεριφορά είναι απλώς υποκριτική. Είναι διασκέδαση για μένα να κάνω κάτι από το οποίο στην πραγματική μου ζωή απέχω έτη φωτός».
Τα γεγονότα που συμβαίνουν στη Νέα Γη τα αφηγούνται οι τέσσερις πρωταγωνιστές σε μια περφόρμανς που μεταφέρει στη σκηνή το κείμενο του βιβλίου με πιο «σκληρό» τρόπο. «Όπως έχει πει κι ο Bob Wilson, "καλό είναι να παραιτούμαστε από το αίτημα της κατανόησης συνέχεια, αυτό το μην τυχόν και δεν καταλάβουμε μας στερεί άλλο είδος απόλαυσης"», λέει ο Βασίλης Νούλας. «Εντέλει, αυτού του είδους τα θεάματα απευθύνονται σε ένα κοινό που έχει εξασκηθεί κι έχει αφήσει πίσω του το αίτημα κατανόησης και της αριστοτελικής αφήγησης (που είναι τα αριστερίστικα mainstream). Είναι βλακεία αυτό που λένε ότι η τέχνη συνδέεται πιο πολύ με τα "άνω" στρώματα, με την ελίτ, παρά με τα "κάτω". Είναι και λίγο ψυχολογικό όλο αυτό. Βέβαια, τα άκρα –το underground, το περιθωριακό και η ελίτ– κάποτε συναντιούνται και χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Nova Melancholia, η οποία κινείται στα κατώγια και στα ανώγια».
10 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ
Info:
Nova Melancholia, «Τα χρόνια της αθωότητας»
Παράσταση βασισμένη στην Αυτοκράτειρα του Δούκα Καπάνταη, 11-26/3, 21:00. Τα Σαββατοκύριακα 18-19 και 25-26 Μαρτίου με αγγλικούς υπέρτιτλους (μετάφραση στα αγγλικά Μέμη Κατσώνη).
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Μικρή Σκηνή, αυστηρώς ακατάλληλο για ανηλίκους.
Εισ.: €7-15 (κανονικό), €12 [μειωμένο, φίλος ή μικρή παρέα (5-9 άτομα)], €11 [μεγάλη παρέα (10+ άτομα)], €5 (ΑμεΑ & άνεργοι), €10 (συνοδός ΑμεΑ)
